Luyện từ và câu: Mở rộng vốn từ: Ý chí - Nghị lực Câu 1 (trang 118 sgk Tiếng Việt 4):
Xếp các tiếng chí sau đây vào hai nhóm:
"chí phải, ý chí, chí lí, chí thân, chí khí, chí tình, chí hướng, chí công, quyết chí"
a. Chí có nghĩa là rất, hết sức (biểu thị mức độ cao nhất)
b) Chí có nghĩa là ý muốn bền bỉ theo đuổi một mục tiêu tốt đẹp.
Trả lời:
a. Chí có nghĩa là rất, hết sức (biểu thị mức độ cao nhất) - Chí phải, chí lí, chí thân, chí tình, chí công.
b) Chí có nghĩa là ý muốn bền bỉ theo đuổi một mục tiêu tốt đẹp.
- Ý chí, chí khí, chí hướng, quyết chí.
Câu 2 (trang 118 sgk Tiếng Việt 4): Dòng nào đã cho nêu đúng nghĩa của từ
"nghị lực"
a) Làm việc liên tục, bền bỉ.
b) Sức mạnh tinh thần làm cho con người kiên quyết trong hành động, không lùi bước trước mọi khó khăn.
c) Chắc chắn, bền vững, khó phá vỡ.
d) Có tình cảm rất chân tình, sâu sắc.
Trả lời:
Em chọn (b) Sức mạnh tinh thần làm cho con người kiên quyết trong hành động, không lùi bước trước khó khăn
Câu 3 (trang 118 sgk Tiếng Việt 4): Em chọn từ nào trong ngoặc đơn (nghị lực, quyết tâm, nản chí, quyết chí, kiên nhẫn, nguyện vọng). Để điền vào ô trống (SGK trang 118)
Nguyễn Ngọc Ký là một thiếu niên giàu.... Bị liệt cả hai tay, em buồn nhưng không ...Ở nhà, em tự tập viết bằng chân....của em làm cô giáo cảm động, nhận em vào học. Trong quá trình học tập, cũng có lúc Ký thiếu ..., nhưng được cô giáo và các bạn luôn tận tình giúp đỡ, em càng.... học hành. Cuối cùng, Ký đã vượt qua mọi khó khăn. Tốt nghiệp một trường đại học danh tiếng, Nguyễn Ngọc Ký đạt.... trở thành thầy giáo và được tặng danh hiệu cao quý Nhà giáo ưu tú.
Trả lời:
Em chọn và điền vào chỗ trống theo thứ tự sau:
...giàu nghị lực...không nản chí...quyết tâm của em...thiếu kiên nhẫn...càng quyết chí...đạt nguyện vọng.
Câu 4 (trang 118 sgk Tiếng Việt 4): Mỗi câu tục ngữ sau đây khuyên ta điều gì?
a) Lửa thử vàng, gian nan thử sức.
b) Nước lã mà vã nên hồ
Tay không mà nổi cơ đồ mới ngoan.
c) Có vất vả mới thanh nhàn
Không dưng ai dễ cầm tàn che cho.
- Cơ đổ: sự nghiệp.
- Ngoan: khôn ngoan, giỏi giang; ngoan cường.
- Tàn: để dùng để che cho vua chúa, che kiệu trong các đám rước, có cán dài, có khung hình tròn bọc một tấm vải nhiễu, xung quanh có tua rủ.
Trả lời:
a) Lửa thử vàng gian nan thử sức
- Khuyên ta muốn biết vàng thật thì phải thử lửa. Muốn biết sức người thì phải kinh qua gian khổ khó khắn mới đo được chính xác. Chỉ có tôi luyện trong gian khổ con người mới trưởng thành.
b) Nước lã mà vã lên hồ
Tay không mà nổi cơ đồ mới ngoan
Khuyên ta cần có lòng tự tin vào ý chí nghị lực của bản thân chính mình. Con người từ tay không mà làm nên sự nghiệp lớn mới giỏi, mới tài. Được thế mọi người mới kính trọng nể phục.
c) Có vất vả mới thanh nhàn
Không dưng ai dễ cầm tàn che cho
Để có được cuộc sống đầy đủ, ấm no, hanh phúc chúng ta cần phải lao động khó nhọc vất vả. Chỉ có lao động và bằng lao động mới mong có ngày an nhàn sung sướng hạnh phúc.
