Mây và sóng
A. Soạn bài Mây và sóng ngắn gọn : Chuẩn bị đọc
Câu hỏi (trang 30 SGK Ngữ văn 6 tập 2): Chắc hẳn em đã từng chơi một trò chơi nào đó với người thân trong gia đình (cha mẹ, anh chị,..). em có cảm xúc như thế nào về những giây phút ấy.
Trả lời:
- Trong truyến du lịch ở Mũi Né vừa rồi em và cả nhà đã cùng nhau chơi trò chơi tàu lượn siêu tốc. Đó là giây phút ngập tràn niềm vui và hạnh phúc giúp gia đình em thấu hiểu và yêu thương nhau nhiều hơn.
Trải nghiệm cùng văn bản
Câu 1 (trang 30 SGK Ngữ văn 6 tập 2): Qua hình dung của người con về trò chơi khác "thú vị" hơn, em nghĩ người con muốn thể hiện tình cảm gì?
Trả lời:
- Qua hình dung của người con về trò chơi khác "thú vị" hơn, người con muốn thể hiện tình yêu thương của mình đối với mẹ.
- Người con sẽ là mây, mẹ sẽ là trăng, con sẽ dùng hai tay ôm lấy mẹ. Một trò chơi thể hiện tình yêu của cậu bé dành cho mẹ là không gì sánh được, con muốn lúc nào cũng bên cạnh và ôm lấy mẹ.
Câu 2 (trang 30 SGK Ngữ văn 6 tập 2): Hình ảnh nào thể hiện lên trong tâm trí em khi đọc bài thơ này?
Trả lời:
- Khi đọc bài thơ này, hình ảnh mẹ và con đã hiện lên trong tâm trí em.
- Tình yêu và sự gắn bó với mẹ của em bé thể hiện qua hai cuộc đối thoại của em với những người trên mây, trong sóng. Mây và sóng được cảm nhận qua cái nhìn và trí tưởng tượng cua trẻ thơ trở lên hấp dẫn và kì diệu tượng trưng cho tấm lòng bao la và sự bao dung của mẹ.
Suy ngẫm và phản hồi
Câu 1 (trang 31 SGK Ngữ văn 6 tập 2) Trả lời:
Sở dĩ có thể hiểu Mây và Sóng là một bài thơ vì:
- Kết thúc mỗi câu tác giả đều xuống dòng.
- Lời hỏi đáp của con và các bạn cũng được tác giả trích dẫn và cho vào ngoặc kép.
- Bài thơ không có vần, không bị ràng buộc bởi vần luật nhưng người đọc vẫn cảm nhận được âm điệu trữ tình của bài thơ.
Câu 2 (trang 31 SGK Ngữ văn 6 tập 2) Trả lời:
Ấn tượng của em về bài thơ Những hình ảnh, biện pháp tu từ gợi cho em ấn tượng
Ý kiến của bạn em - Bài thơ mang một phong
cách khác lại với kết cấu của những bài thơ bình thường, đó là bài thơ văn xuôi.
- Khi đọc bài thơ em có thể cảm nhận rõ được tình yêu và sự gắn bó của con với mẹ thể hiện qua hai cuộc đối thoại với những người trên mây và trong sóng.
- Đặc biệt bài thơ đã truyền đạt được tình mẫu tử thắm thiết và niềm hạnh phúc vô bờ bến trong những trò chơi của hai mẹ con do em bé
- Bài thơ tràn đầy những hình ảnh thiên nhiên rộng lớn, sống động và nhiều màu sắc: mây, sóng, biển cả, bình minh vàng, hoàng hôn, vầng trăng bạc, bầu trời xanh thẳm, bến bờ kì lạ.
+ Những hình ảnh thiên nhiên ấy được cảm nhận qua cái nhìn và tâm hồn của em bé nên càng đẹp, sinh động, hấp dẫn.
+ Hình ảnh thiên nhiên lung linh, kì ảo nhưng vẫn rất sinh động, chân thực.
+ Những hình dáng, hoạt động, âm thanh, màu sắc của thiên
- Đồng tình
nghĩ ra. nhiên được miêu tả đều rất sát hợp.
+ Hình ảnh thiên nhiên mang ý nghĩa tượng trưng: những trò chơi trên mây, trong sóng tượng trưng cho những thú vui hấp dẫn trong cuộc đời; “bến bờ kì lạ” tượng trưng cho tấm lòng bao la và sự bao dung của mẹ.
Câu 3 (trang 31 SGK Ngữ văn 6 tập 2) Trả lời:
Bài làm tham khảo
Khi đọc bài thơ Mây và sóng, em hình dung ra một bức tranh thiên nhiên tươi đẹp, rộng lớn của trời, mây, sóng. Trên nền bức tranh ấy là hình ảnh đẹp đẽ của người mẹ đang ôm đứa con ngoan vào lòng. Thiên nhiên đẹp đẽ, rộng lớn nhưng chỉ là phông nền để làm nổi bật cho tình mẫu tử. Và cái rộng lớn của thiên nhiên cũng không sao sánh bằng tình mẫu tử bao la của mẹ con cậu bé trong bài thơ.
Câu 4 (trang 31 SGK Ngữ văn 6 tập 2) Trả lời:
Hiệu quả của việc sử dụng các yếu tố tự sự và miêu tả trong bài thơ :
- Tự sự : giúp bài thơ liền mạch theo những sự kiện và diễn biến quanh tâm trạng nhân vật cậu bé. (kể lại cuộc gặp gỡ của cậu bé với mây, sóng).
- Miêu tả : giúp các sự việc, sự vật hiện lên một cách sinh động, giàu hình tượng. (bình minh vàng, vầng trăng bạc, bầu trời xanh thẳm).
Câu 5 (trang 31 SGK Ngữ văn 6 tập 2) Trả lời:
- Bài thơ thể hiện sự trân trọng, ca ngợi tình mẫu tử thiêng liêng của tác giả.
- Chi tiết khiến em có cảm nhận đó : tác giả liệt kê hàng loạt những trò chơi hấp dẫn của tự nhiên rồi chốt lại tất cả vẫn không thể sánh bằng tình mẹ lớn lao, cao cả.
Câu 6 (trang 31 SGK Ngữ văn 6 tập 2) Trả lời:
- Những trò chơi mà em bé nghĩ ra là những trò chơi sáng tạo và cách em mô tả trò chơi này thể hiện tình cảm yêu mến vô bờ của em dành cho mẹ. (con là mây và mẹ sẽ là trăng/ Hai bàn tay con ôm lấy mẹ…). Mặc dù có rất nhiều cám dỗ, niềm vui ở ngoài kia nhưng cậu bé vẫn từ chối tất cả để chọn mẹ mình.
- Điều đó gợi cho em suy nghĩ, rằng không có điều gì thú vị hơn gia đình, không có ai yêu chúng ta bằng cha mẹ và gia đình chính là món quà quý giá nhất của mỗi người.
B. Tóm tắt những nội dung chính khi soạn bài Mây và sóng:
I. Tác giả 1. Tiểu sử
- R. Ta-go (1861-1941) tên đầy đủ là Ra-bin-đra-nát Ta-go (Ra-bin-đra-nát nghĩa là Thần Thái Dương, dịch tên ông sang Tiếng Việt là Tạ Cơ Thái Dương).
- Quê quán: sinh tại Kolkata, Tây Bengal, Ấn Độ, trong một gia đình quý tộc.
- Tuy tài năng nhưng số phận Ta-go gặp nhiều bất hạnh.
- Ta- go làm thơ từ hồi niên thiếu và cũng tham gia các hoạt động chính trị và xã hội.
- Năm 14 tuổi ông được đăng bài thơ “Tặng hội đền tín đồ Ấn Độ giáo”.
2. Sự nghiệp văn học a. Tác phẩm chính
- Ta-go đã để lại cho nhân loại gia tài văn hóa đồ sộ: 52 tập thơ, 42 vở kịch, 12 bộ tiểu thuyết, khoảng 100 truyện ngăn, trên 1500 bức họa và nhiều bút kí, luận văn…
- Tập thơ Người làm vườn, tập Trăng non, tập Thơ dâng…
b. Phong cách nghệ thuật
- Đối với văn xuôi, Ta-go đề cập đến các vấn đề xã hội, chính trị, giáo dục.
- Về thơ ca, những tác phẩm của ông thể hiện tinh thần dân tộc và dân chủ sâu sắc, tinh thần nhân văn cao cả và chất trữ tình triết lí nồng đượm; sử dụng thành công những hình ảnh thiên nhiên mang ý nghĩa tượng trưng, hình thức so sánh, liên tưởng vè thủ pháp trùng điệp.
c. Giải thưởng
Vào năm 1913, ông trở thành người Châu Á đầu tiên được trao Giải Nobel Văn học với tập “Thơ dâng”.
II. Tác phẩm 1. Xuất xứ
- “Mây và sóng” được viết bằng tiếng Ben-gan, in trong tập thơ Si-su (Trẻ thơ), xuất bản năm 1909 và được Ta-go dịch ra tiếng Anh, in trong tập Trăng non xuất bản năm 1915.
2. Bố cục: 2 phần
- Phần 1: (Từ đầu đến “xanh thẳm”): Cuộc trò chuyện của em bé với mây và mẹ - Phần 2: (Còn lại): Cuộc trò chuyện của em bé với sóng và mẹ.
3. Nội dung chính:
Bài thơ “Mây và sóng” của Ta-go đã ca ngợi tình mẫu tử thiêng liêng, bất diệt, hàm chứa một ý nghĩa nhân văn cao cả: chỉ cần có mẹ, có con, chúng ta sẽ sáng tạo ra cả một thế giới, cả một vũ trụ, thế giới ấy vừa hiện hữu vừa huyền bí mà chỉ có mẹ và con biết được.
4. Giá trị nội dung
- Thông qua cuộc trò chuyện của em bé với mẹ, bài thơ Mây và sóng của Ta-go ngợi ca tình mẫu tử thiêng liêng sâu sắc.
- Bài thơ chứa đựng những triết lí giản dị nhưng đúng đắn về hạnh phúc trong cuộc đời.
5. Giá trị nghệ thuật
- Sử dụng hình ảnh giàu chất trữ tình mang ý nghĩa biểu tượng.
- Kết cấu bài thơ như một câu chuyện kể tạo ấn tượng thú vị với hình thức đối thoại lồng trong lời kể của em bé.
- Nghệ thuật đối lập, ẩn dụ, nhân hóa….
