Giải bài tập Lịch sử 7 Bài 8: Vương triều Gúp-ta
Câu hỏi mở đầu trang 33 Bài 8 Lịch Sử lớp 7: Nhiều bảo tàng lịch sử ở Ấn Độ ngày nay vẫn còn lưu giữ những đồng tiền vàng lưu hành phổ biến ở Ấn vào khoảng năm 335 – 365, thể hiện cuộc hôn nhân của vua San-đra Gúp-ta I (Chandragupta I). Tên của vị vua trở thành tên vương triều: Vương triều Gúp-ta. Vậy, vương triều Gúp-ta ra đời như thế nào? Tình hình chính trị, kinh tế, xã hội có điểm gì nổi bật? Ấn Độ dưới thời vương triều Gúp-ta đạt được những thành tựu văn hoá tiêu biểu nào?
Trả lời:
- Năm 232 TCN Hoàng đế A-Sô-Ca băng hà. Ấn Độ rơi vào tình trạng phân liệt. Hơn 500 năm sau, năm 320 Ấn Độ thống nhất dưới vương triều Gúp-ta.
- Chính trị:
+ Năm 232 TCN Hoàng đế A-Sô-Ca băng hà. Ấn Độ rơi vào tình trạng phân liệt. Hơn 500 năm sau, năm 320 Ấn Độ thống nhất dưới vương triều Gúp-ta.
+ Đầu thế kỉ VI, Người Hung Nô và tộc người ở Trung Á xâm lược Bắc Ấn. Năm 535 Vương quốc Gúp-ta bị chia nhỏ và kết thúc.
- Kinh tế:
+ Phần lớn người dân ở nông thôn sống bằng nghề nông. Thương mại phát triển ở thành thị, các đồng tiền vàng, bạc được lưu hành rộng rãi.
+ Nghề luyện kim, đặt biệt luyện sắt, làm đồ trang sức đạt đỉnh cao.
- Xã hội: Thời kì Gúp-ta chế độ đẳng cấp được tiếp tục tồn tại thể hiện rõ ở vị trí xã hội, nghề nghiệp của mỗi người.
- Dưới thời vương triều Gúp-ta, Ấn Độ đã đạt được nhiều thành tự về văn hóa, trên các lĩnh vực: tôn giáo, văn học, thiên văn học, y học và kiến trúc, điêu khắc.
1. Điều kiện tự nhiên
Câu hỏi trang 33 Lịch Sử lớp 7: Nêu những nét chính về điều kiện tự nhiên Ấn Độ.
Trả lời:
- Ấn Độ thuộc khu vực Nam Á, được ví như một tiểu lục địa.
- Phía bắc là dãy Hi-ma-lay-a, ngăn cách Ấn Độ với các vùng đất bên ngoài. Ba mặt còn lại giáp biển, tạo điều kiện thuận lợi trong giao thương, buôn bán.
- Đồng bằng sông Ấn và sông Hằng cung cấp phù sa màu mỡ cho sự phát triển nông nghiệp.
- Phía Nam là vùng cao nguyên Đê-can, cư dân chủ yếu sống bằng nghề chăn thả gia súc.
2. Tình hình chính trị, kinh tế, xã hội của Ấn Độ thời Gúp-ta Câu hỏi trang 33 Lịch Sử lớp 7:
- Trình bày những nét chính về tình hình chính trị, kinh tế, xã hội thời kì Gúp-ta.
- Xã hội Ấn Độ thời Gúp-ta thể hiện như thế nào qua sự miêu tả của nhà sư Pháp Hiến trong tư liệu 8.5.
Trả lời:
Yêu cầu số 1: Nét chính về chính trị, kinh tế, xã hội thời kì Gúp-ta - Chính trị:
+ Năm 232 TCN Hoàng đế A-Sô-Ca băng hà. Ấn Độ rơi vào tình trạng phân liệt.
+ Hơn 500 năm sau, năm 320, Ấn Độ thống nhất dưới vương triều Gúp-ta.
+ Đầu thế kỉ VI, người Hung Nô và một số tộc người ở Trung Á đã tràn vào xâm lược Bắc Ấn.
+ Vương quốc Gúp-ta bị chia nhỏ và kết thúc vào năm 535.
- Kinh tế:
+ Phần lớn người dân sống ở nông thôn và làm nghề nông.
+ Thương mại phát triển ở thành thị, các đồng tiền vàng, bạc được lưu hành rộng rãi.
+ Nghề luyện kim, luyện sắt, làm trang sức đạt đến đỉnh cao.
- Xã hội: chế độ đẳng cấp tiếp tục tồn tại, thể hiện rõ vị trí xã hội và nghề nghiệp của mỗi người.
Yêu cầu số 2: xã hội Ấn Độ thời Gúp-ta qua đoạn tư liệu 8.5
- Qua sự miêu tả của nhà sư Pháp Hiến trong tư liệu 8.5 ta có thể thấy xã hội Ấn Độ:
+ Người dân Ấn Độ họ sống rất tự do, họ được làm mọi thứ mà không bị lệ thuộc vào ai (điều này được thể hiện qua chi tiết: “người dân sống rất hạnh phúc; họ muốn đi đàu thì đi vì không bị lệ thuộc vào một lãnh chúa”)
+ Người dân sống rất ôn hòa, giàu lòng nhân đạo và hướng thiện (điều này được thể hiện qua chi tiết: “trên khắp đất nước, người dân không giết bất kì sinh vật sống nàos”
+ Tất cả mọi người làm việc đều được trả công, nhà vua không sử dụng những hình phạt thể xác để trừng phạt. (điều này được thể hiện qua chi tiết: “nhà vua cai quản mà không cần chặt đầu hoặc trừng phạt thể xác; các quân lính và người hầu của nhà vua đều được trả công”)
+ Tuy nhiên, trong xã hội vẫn còn tồn tại chế độ phân biệt đẳng cấp (điều này thể hiện qua chi tiết: “trong xã hội có những người được gọi là Cha-đa-la-xơ (không thể chạm vào), họ làm những công việc ô uế và sống tách biệt với phần đông dân số”)
3. Một số thành tựu văn hóa tiêu biểu Câu hỏi trang 35 Lịch Sử lớp 7:
- Kể tên những thành tựu tiêu biểu của văn hóa Ấn Độ thời Gúp-ta
- Việc Trường Đại học Phật giáo Na-lan-đa (Nalanda) dạy tri thức về Hin-đu giáo thể hiện điều gì?
Trả lời:
Yêu cầu số 1: Những thành tựu văn hóa tiêu biểu thời Gúp-ta - Lĩnh vực tôn giáo:
+ Hin-đu giáo là tôn giáo chính ở Ấn Độ + Phật giáo cũng được coi trọng.
- Lĩnh vực văn học:
+ Văn thơ chữ Phạn đạt được nhiều thành tựu.
+ Nhà văn xuất sắc nhất là Ca-li-đa-sa, ông là tác giả của tác phẩm Sơ-cun-tơ-la, mô tả tình yêu giữa nàng Sơn-cun-tơ-la với nhà vua Đu-sơn-ta, sinh ra Bha-ra-ta (vị thủy tổ của nhân dân Ấn Độ).
- Lĩnh vực Thiên văn học:
+ Người Ấn Độ quan sát được nguyệt thực.
+ Từ việc phát hiện ra bóng của Trái Đất có hình tròn phủ lên Mặt Trăng, người Ấn Độ đã đưa ra giả thuyết về: Trái Đất hình tròn và tự quay quanh trục của nó.
- Lĩnh vực Y học:
+ Các thầy thuốc thời kì Gúp-ta biết phẫu thuật và khử trùng vết thương.
+ Biết làm vắc-xin trên cơ sở tạo ra lây nhiễm cho một người ở dạng bệnh nhẹ để người đó không bị bệnh ở dạng nặng hơn.
- Về kiến trúc, điêu khắc:
+ Cư dân Ấn Độ đã tạo nên một phong cách nghệ thuật điển hình mang tên phong cách nghệ thuật Gúp-ta.
+ Những công trình được xây dựng từ thời cổ đại là chùa hang A-gian-ta; Đại bảo tháp San-chi được hoàn thiện dưới thời Gúp-ta.
+ Xuất hiện hàng loạt công trình kiến trúc nổi tiếng khác, như: cụm đền tháp En-lô-ra;
Đa-sa-va-ta-ra…
Yêu cầu số 2:
- Việc trường Đại học Phật giáo Na-lan-đa (Nalanda) dạy tri thức về Hin-đu giáo đã cho thấy dưới thời Gúp-ta:
+ Hin-đu giáo rất được coi trọng trong xã hội, được giai cấp thống trị ủng hộ và bảo vệ.
Hin-đu giáo trở thành tôn giáo chính ở Ấn Độ.
+ Phật giáo mặc dù vẫn được coi trọng nhưng đã dần suy sụp vị thế của mình so với thời kì trước đó.
Luyện tập & Vận dụng
Luyện tập 1 trang 36 Lịch Sử lớp 7: Hoàn thành bảng: Khái quát về tình hình vương triều Gúp-ta theo mẫu sau:
Trả lời:
Nội dung Vương triều Gúp-ta
Thời gian 320 - 535
Tình hình chính trị - Đất nước được thống nhất qua chiến tranh chinh phục hoặc liên minh chính trị
- Đầu thế kỉ VI, người Hung Nô và một bộ phận người Trung Á tràn vào xâm lược vùng Bắc Ấn, khiến Vương quốc Gúp-ta bị chia nhỏ và kết thúc vào năm 535.
Tình hình kinh tế - Nông nghiệp, thủ công nghiệp và thương mại đều phát triển.
Tình hình xã hội - Xã hội phân chia đẳng cấp dựa trên nghề nghiệp.
Thành tựu văn hóa - Đạt được nhiều thành tựu trên các lĩnh vưc: tôn giáo, văn học;
Thiên văn học, y dược và kiến trúc - điêu khắc.
Vận dụng 2 trang 36 Lịch Sử lớp 7: Thành tựu văn hóa nào của Ấn Độ thời Gúp-ta có ảnh hưởng đến ngày nay?
Trả lời:
- Một số thành tựu văn hóa Ấn Độ thời Gúp-ta còn ảnh hưởng đến ngày nay:
+ Vở kịch Sơ-cun-tơ-la của nhà văn Ka-li-đa-sa vẫn được trình diễn và làm say đắm lòng người
+ Giả thuyết của người Ấn Độ về việc: Trái Đất hình tròn và tự quay quanh trục, đã được các nhà khoa học chứng minh tính đúng đắn
+ Các công trình kiến trúc như: chùa hang A-gian-ta; đại bảo tháp San-chi (được hoàn thiện dưới thời Gúp-ta) vẫn còn tồn tại và trở thành địa điểm du lịch hấp dẫn du khách trong và ngoài nước
+ Các thành tựu về y học (khử trùng vết thương; vắc-xin..) của người Việt Nam vẫn được ứng dụng trong việc khám - chữa bệnh ngày nay.
