Thực hành đọc: Mãi mãi tuổi 20
* Nội dung chính:
Nội dung văn bản “Mãi mãi tuổi 20” là dòng nhật ký đầy chân thật, gần gũi và bình dị ghi lại một thời chiến tranh ác liệt, những dấu chân người lính đi qua những vùng quê yên bình.Xoay quanh cái nhìn đa chiều về cuộc sống, về đời, về những con người, về tình yêu đôi lứa gắn liền với tình yêu dân tộc. Trên hết là lý tưởng cách mạng của tác giả nói riêng và thế hệ thanh niên trẻ Việt Nam nói chung.
* Một số điều cần lưu ý khi đọc văn bản:
Câu 1 (trang 121 sgk Ngữ văn lớp 10 Tập 2):
Hình dung về hoàn cảnh ra đời của văn bản (tình hình đất nước, cuộc sống và sự lựa chọn của tác giả, điều kiện viết – sáng tác,…)
Trả lời:
-Khi Nguyễn Văn Thạc bước chân vào ngưỡng cửa đại học là lúc cuộc kháng chiến chống Mỹ của nhân dân Việt Nam đang thời kỳ căng thẳng, ác liệt nhất.
- Nguyễn Văn Thạc là người học giỏi, cả “xã hội” và “tự nhiên” như thời ấy thường nói, nghĩa là cả văn và toán, ở trung học anh đoạt giải nhất thi học sinh giỏi văn toàn miền Bắc, ở đại học anh là sinh viên xuất sắc của khoa toán - cơ đại học Tổng hợp Hà Nội. Anh có thể được chọn một con đường khác vào đời. Nhưng anh, và cả thế hệ anh, năm tháng ấy đã cởi áo sinh viên khoác lên mình áo lính. Không có sự lựa chọn nào khác khi tổ quốc lâm nguy. Và anh, như một người trai thế hệ, đã chấp nhận và dấn thân. Dấn thân không theo nghĩa hiện sinh mà theo nghĩa yêu nước và người trai Hà Nội ấy đã vĩnh viễn nằm xuống mảnh đất Quảng Trị.
- Trên trong mỗi chặng đường hành quân, mỗi trạm dừng chân đâu đó qua các cung đường khác nhau, Nguyễn Văn Thạc lại ghi chép một cách tỉ mỉ cột mốc đánh dấu cuộc đời mình. Sau này được biên tập thành cuốn nhật kí “Mãi mãi tuổi 20”.
Câu 2 (trang 121 sgk Ngữ văn lớp 10 Tập 2):
Tìm hiểu quan điểm nhìn nhận đời sống, cảm xúc, tâm trạng của người viết.
Trả lời:
- Quan điểm nhìn nhận đời sống:
+ Bước ra khỏi trang sách, sống cuộc đời của người lính, Nguyễn Văn Thạc hiểu được trách nhiệm của mình hơn đối với gia đình, người mình yêu thương, đồng độ và cao cả hơn là dân tộc Việt Nam.
+ Mỗi chặng đường đi qua, mỗi trạm dừng chân, anh đều ghi chép lại một cách tỉ mỉ những cột mốc để đánh dấu cuộc đời mình đầy chân thật. Cuốn nhật ký này không chỉ được viết bởi sự kiện, mà còn đan xen vào đó những ý nghĩ, suy nghĩ và đánh giá nhìn nhận bằng con mắt của người lính.
+ Chính những lần hành quân qua nhiều địa danh, vùng miền khác nhau, được gặp nhiều con người khác nhau giúp người con trai ấy trở nên gần gũi thân quen hơn với cuộc sống thực tế.
- Cảm xúc, tâm trạng của người viết:
+ Tự hào, vui sướng khi được khoác trên mình bộ quân phục màu xanh – “Một màu xanh bất diệt của sự sống”, hạnh phúc khi nhận ra được những điều ý nghĩa.
+ Bồi hồi, xúc động, nghẹn ngào vì sự thiêng liêng của buổi chia tay, tình cảm của người đưa tiễn.
+ Nhớ nhà, nhớ về Hà Nội, nhớ về những kỉ niệm đẹp đẽ cùng với Như Anh.
Câu 3 (trang 121 sgk Ngữ văn lớp 10 Tập 2):
Phân tích giọng điệu trần thuật và mạch liên kết các sự kiện, cảm xúc, liên tưởng…
trong văn bản.
Trả lời:
- Giọng điệu trần thuật: Tự hào, vui sướng, xúc động…
- Mạch liên kết các sự kiện, liên tưởng theo dòng cảm xúc của tác giả: Sau khi vào quân ngũ, tác giả mới bắt đầu suy ngẫm về sự lựa chọn của mình; hồi tưởng về ngày chia tay Hà Nội để lên đường; nhớ về Duy Anh với sự ân hận – “mình đi khi bạn bước vào năm học mới”; rồi lại trở về với thực tại, tự hào và hãnh diện khi được khoác lên chiếc áo màu xanh.
Câu 4 (trang 121 sgk Ngữ văn lớp 10 Tập 2):
Nhận ra thông điệp từ văn bản và nêu được tác động của nó đối với những lựa chọn của bản thân.
Trả lời:
- “Mãi mãi tuổi 20” có lẽ là cuốn sách rất hay và ý nghĩa mà thế hệ trẻ Việt Nam ngày nay cần tìm hiểu và suy ngẫm, để thấy được trách nhiệm, vai trò của mình đối với đất nước, khi thế hệ cha anh lúc trước đã mất bao công sức để xây dựng.
- Nguyễn Văn Thạc là động lực để thế hệ trẻ chúng ta tự tin lựa chọn con đường đi cho riêng mình. Biết sống hết mình vì đam mê, vì lí tưởng và mục đích cao đẹp.
