Bài 19: ĐỊA HÌNH VÀ TÁC ĐỘNG CỦA NỘI LỰC, NGOẠI LỰC Câu hỏi mục 1 trang 66- 68 SGK Địa Lí 8:
1. Quan sát hình 19.1, đọc tên và nêu vị trí của dãy núi, sơn nguyên, đồng bằng lớn trên các châu lục?
2. Quan sát các hình 19.1, 19.2 và dựa và kiến thức đã học, cho biết các dãy núi cao, núi lửa của thế giới xuất hiện ở vị trí nào của các mảng kiến tạo?
3. Quan sát các hình 19.3, 19,4, 19,5 cho biết nội lực còn tạo ra hiện tượng gì? Nêu một số ảnh hưởng của chúng tới đời sống con người?
Trả lời:
1.
- Các dãy núi lớn: Cooc-đi-e, A-pa-lat, An-đet (châu Mĩ), Xcan-đi-na-vi, An-pơ (châu Âu); At-lát, Đrê-ken-bec (châu Phi), Cap-ca, Hin-đu-cuc, Thiên Sơn, Côn Luân, An- tai, Xai-an, Hi-ma-la-a, U-ran (Châu Á); Đông Ô-xtray-li-a (châu Đại Dương).
- Các sơn nguyên lớn: Ê-ti-ô-pi-a, Đông Phi (châu Phi), A-ráp, I-ran, Đê-can, Tây Tạng, Trung Xi-bia (châu Á), Tây Ô-xtray-li-a (châu Đại Dương), Bre-xin (châu Mĩ).
- Các đồng bằng lớn: đồng bằng trung tâm (Bắc Mĩ), A-ma-dôn, La Pla-ta (Nam Mĩ), Đông Âu (châu Âu), Công-gô (châu Phi), đồng bằng Ấn - Hằng, Mê Công, Hoa Bắc, Tây Xi-bia (châu Á), đồng bằng trung tâm (châu Đại dương).
2. Các dãy núi cao, núi lửa của thế giới xuất hiện ở vị trí tiếp xúc các mảng kiến tạo (các mảng kiến tạo chờm lên nhau hoặc các mảng đang tách nhau ra).
3. Các hiện tượng: động đất, tạo ra các đảo núi lửa, các lớp đất đá bị xô lệch.
- Ảnh hưởng của chúng tới đời sống con người:
+ Động đất: phá hủy nhà cửa, đường xá, cầu cống, gây thiệt hại về người…
+ Các đảo núi lửa: khi dung nham phong hóa tạo ra đất ba da màu mỡ thích hợp trồng cây công nghiệp…
+ Các lớp đất đá bị xô lệch: tạo ra cảnh quan đẹp, thu hút khách du lịch.
Câu hỏi mục 2 trang 68-69SGK Địa Lí 8:
1.Quan sát các ảnh dưới đây, mô tả hình dạng địa hình trong ảnh và cho biết chúng được hình thành do các tác động nào của ngoại lực?
2. Sử dụng lược đồ 19.1 và kiến thức đã học, hãy tìm thêm ba ví dụ cho mỗi dạng địa hình?
Trả lời:
1/
a)Ảnh bờ biển cao ở Ô-xtray-li-a:
+ Mô tả: hình ảnh khố đa bị bào mòn, đục thủng thành hình vòm cong, một bên gắn núi đá ven biển, một biên có chân chống ở mép nước, xung quanh là biển.
+ Giải thích: cảnh quan trên có được là do gió và nước biển bào mòn, phần mềm bị bóc đí, phần đá cứng còn lại tạo thành vòm cong.
b) Ảnh nấm đá bad an ở Ca-li-phooc-nia (Hoa Kì):
+ Mô tả: Khố đá có chân nhỏ và mũ đá lớn lơn trông như cây nấm, hình dạng tương đối gồ ghề.
+ Nguyên nhân: Trước đây có thể là cả một quả núi hoặc khố đá lớn, do thay đổi nhiệt độ, do gió, mưa nen các lớp đá bên ngoài bị vỡ vụn dần, còn lại khối đá cứng bên
trong, phía dưới do tác động của gió mang theo cát nên sức bào mòn mạnh hơn là cho phần dưới nhỏ đi, tạo thành chân nấm.
c) Ảnh cánh đồng lúa gạo ở một châu thổ sông (Thái Lan):
+ Mô tả: cánh đồng lúa bằng phẳng, xanh tốt, phía xa là làng hoang mạc.
+ Nguyên nhân: xưa kia là vùng trũng hoặc cũng có thể là vùng biển nông (thuộc vịnh Thái Lan), phù sa sông đã bồi đắp tạo nên đồng bằng và đã được khai phá để trồng lúa gạo.
d) Ảnh thung lũng sông ở vùng núi Áp-ga-ni-xtan.
+ Mô tả: các ngọn núi lô nhô, sườn dốc, thung lũng dòng sông uốn lượn quanh chân núi.
+ Nguyên nhân: dòng chảy bào mòn và cuốn đi đất đá, làm cho thung lũng ngày càng mở rộng.
2.
Vách biển và bậc thềm sóng vỗ do ảnh hưởng của sóng biển.
Địa hình phi ô do sông băng tạo thành
Những lớp phấn lộ ra bởi một dòng sông xói mòn qua chúng
Câu 1 Trang 69 SGK Địa lí 8: Chọn trong sách giáo khoa Địa lí 8, ba ảnh cảnh quan tự nhiên thể hiện các dạng địa hình khác nhau và nêu những yếu tố tự nhiên chính tác động tạo nên các cảnh quan trong các ảnh đó.
Trả lời:
Hình 29.4: Cảnh quan đồng bằng sông Hồng Hình 29.5 Cảnh quan đồng bằng sông Cửu Long.
Hai đồng bằng này do phù sa sông hồng và sông Mê Công (Cửu Long) bồi đắp trên vùng thềm lục địa nông.
Hình 24.4: Vịnh Hạ Long (Quảng Ninh)
Hình thành do yếu tố nội lực và và cả ngoại lực
Hình 43.2: Hồ núi lửa Tơ-rưng do tác động của nội lực.
Câu 2 trang 69 sgk Địa Lí 8: Nêu một số ví dụ về cảnh quan tự nhiên của Việt Nam thể hiện rõ các dạng địa hình chịu tác động của ngoài lực?
Trả lời:
- Đồng bằng sông Hồng: mưa lớn rửa trôi vật liệu trên núi chảy xuống vùng thềm lục địa nông bồi đắp hàng ngàng năm tạo thành đồng bằng phù sa màu mỡ.
- Hang động núi đá vôi ở Phong Nha, Kẻ Bàng: do nước mưa làm phân hủy các chất bazơ trong núi dá vôi, hình thành các khối nhũ đá....
- Các cồn cát ở ven biển Quảng Bình, Quảng Trị: do gió thổi cát bay ven biển..
Phong Nha-Kẻ Bàng.
Câu 3 trang 69 sgk Địa Lí 8: Địa phương em có dạng địa hình nào? Chịu tăc đông nào của ngoại lực
Trả lời:
- Địa phương em có các dạng địa hình là: ven biển mài mòn, các cồn cát, đụn cát.
- Chịu tác động của ngoại lực: Chịu ảnh hưởng của sóng biển và gió.
Cồn cát ven biển do gió thổi tạo thành.
Bãi biển mài mòn do ảnh hưởng của sóng biển
