(V Trinh - ũ Truyện trung đại)
Hướng dẫn đọc thờm
Tiết 59: Con hổ có nghĩa
Vũ Trinh- Truyện trung đại
( Hướng dẫn đọc thờm )
Dựa vào chú thích (*), nêu những hiểu biết của em về truyện trung đại?
I. Đọc- Tìm hiểu chung:
1.Truyện trung đại l g à ỡ ?
1. Truyện trung đại là gì?
I. §äc- T×m hiÓu chung
- Thêi gian: Thế kỷ X- thế kỷ XIX.
- ThÓ lo¹i: Văn xuôi chữ Hán.
- Nh©n vËt ( con ng êi , con vËt) :
Miêu t ả chủ yếu qua ngôn ngữ trực tiếp của
người kể .
- Cèt truyÖn: Đơn giản.
- Néi dung: Thường mang tính giáo huấn.
- Sù viÖc: Theo trình tự thời gian.
- ThÓ lo¹i: Vừa có loại truyện hư cấu, vừa
có loại truyện gần với kí, với sử.
3. Tỏc phẩm
trích từ tập “Lan Trì kiến văn lục”
-Tự là Duy Chu, hiệu là
Nguyên Hanh Lan Trì Ng Giả.
-
Quê: trấn Kinh Bắc (nay là tỉnh Bắc Ninh)
-
Ông đỗ h ơng cống năm 17 tuổi, làm quan v o cuối thời
àLê, đầu thời Nguyễn
I. Đọc – Tìm hiểu chung
1. Truyện trung đại là gỡ ?
2 . Tỏc giả:
- Vũ Trinh (1759 – 1828)
Nờu những nét chính về
tác giả V ũ Trinh?
a. Đọc - Giải thích từ khó
b. Xuất xứ:
* Xuất xứ của truyện
- Tập truyện truyền kì, viết bằng chữ Hán, gồm 45 truyện với đề tài:
+ Giáo dục, thi cử.
+ Báo ứng luân hồi...
- Phần lớn đ ợc sáng tác trên cơ sở những truyền
thuyết l u hành trong nhân
dân đ ơng thời .
I . Đọc -Tìm hiểu chung.
1.Truyện trung đại là gỡ ? 2. Tỏc giả .
3. Tỏc phẩm .
a. Đọc- Giải thích từ khó b. Xuất xứ:
c. Bố cục:
Truyện Con hổ thứ nhất thuộc “ ” kiểu văn bản gì? Có mấy đoạn?
Nội dung chính của mỗi đoạn?
Hai cõu chuyện
- Cõu chuyện thứ nhất: con hổ với bà đỡ Trần.
- Cõu chuyện thứ hai: con hổ với bác tiều mỗ
Tóm tắt truyện:
• Câu chuyện thứ nhất: Hổ cái đau đẻ, hổ đực đi tìm bà đỡ Trần ở huyện Đông Triều. Bà đỡ đã cho hổ cái uống thuốc, xoa bóp bụng và giúp hổ đẻ được. Hổ đực mừng rỡ và đền ơn bà một cục bạc.
• Câu chuyện thứ hai: Bác tiều mỗ ở huyện Lạng Giang đang bổ củi ở sườn núi thấy một con hổ bị hóc xương bèn giúp hổ lấy xương ra. Để tạ ơn, hổ đền ơn bác cả khi sống và khi chết.
Kết cấu
Thảo luận nhóm Thảo luận nhóm
1. 1. Hai câu Hai câu chuyện có gì giống nhau về sự việc khởi chuyện có gì giống nhau về sự việc khởi
đầu, sự việc phát triển, sự việc kết thúc ?
đầu, sự việc phát triển, sự việc kết thúc ?
2. Tại sao lại ghép hai câu chuyện vào một văn 2. Tại sao lại ghép hai câu chuyện vào một văn
bản? bản?
Hổ gặp nạn Ng ời cứu hổ Hổ đền ơn
Ân nghĩa Chủ đề
0
1
23456789
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
53
54
55
56
57
58
59
60
II. Tìm hiểu chi tiết 1.Truyện con hổ thứ nhất với bà đỡ Trần II. Tìm hiểu chi tiết 1.Truyện con hổ thứ nhất với bà đỡ Trần
Hổ đã gặp phải
tỡnh huống gỡ ? Hổ
đã làm gì để giải quyết tỡnh huống đú ?
* Con hổ:
-Tỡnh huống : Hổ cái đau đẻ - Hành động:
+ Gõ cửa, lao tới cõng , chạy nh bay, rẽ lối…
+ Cầm tay , đào bạc tặng, cỳi đầu , vẫy đuôi tiễn biệt ,
gầm lờn … Nhận xét về hành
động trờn của hổ
đực?
- Hành động
khẩn tr ơng, gấp gáp.
- Quan tâm cho hổ cái và đàn con.
- L u luyến, trả ơn ân nhân
Có tình với ng ời thân
Có nghĩa với ân nhân
II. Tìm hiểu chi tiết 1.Truyện con hổ thứ nhất với bà đỡ Trần II. Tìm hiểu chi tiết 1.Truyện con hổ thứ nhất với bà đỡ Trần
Tr ớc hành động và cử chỉ của hổ, bà
đỡ Trần đã có thái
độ và hành động ra sao?
* Bà đỡ Trần:
- Thái độ: Run sợ
- Hành động: Giúp hổ cái sinh con
Có lòng nhân từ, giàu tình th ơng
Nhận xét về thái độ và hành động của bà đỡ Trần?
Quan sát bức tranh và cho biết bức tranh nói
đến sự việc nào trong truyện? Kể lại sự việc đó?
Để xây dựng thành công diễn biến câu chuyện giữa con hổ và bà đỡ Trần tác giả sử dụng biện
pháp nghệ thuật đặc sắc nào? Tác dụng của biện pháp nghệ thuật đó ?
* Nghệ thuật: Nhân hóa
- Diễn biến cốt truyện sinh động , có tính hư cấu .
- Diễn tả đời sống nội tâm và hành động
của con hổ như con người .
II. Tìm hiểu chi tiết 2.Truyện con hổ thứ hai với bác tiều mỗ.
II. Tìm hiểu chi tiết 2.Truyện con hổ thứ hai với bác tiều mỗ.
Hổ trán trắng đã
gặp phải tỡnh
huống gỡ ? Ai đó
giỳp hổ thoỏt khỏi
tỡnh huống đú ?
II. Tìm hiểu chi tiết 1.Truyện con hổ thứ nhất với bà đỡ Trần
* Con hổ:
- Có tình với ng ời thân - Có nghĩa với ân nhân
* Bà đỡ Trần: Có lòng nhân từ giàu tình th ơng
2.Truyện con hổ thứ hai với bác tiều mỗ.
* Con hổ: bị hóc x ơng, đau
đớn, vật vã tính mạng nguy hiểm.
* Bác tiều mỗ: dùng tay dùng tay
thò vào cổ họng hổ, lấy x ơng ra thò vào cổ họng hổ, lấy x ơng ra
Hổ đ ợc cứu sống.
Hổ trán trắng đã
l m g à ỡ để đền ơn bỏc tiều mỗ ? Tỡm những chi tiết thể
hiện điều đú ?
* Hổ trả ơn bác tiều
- Ngay sau khi đ ợc cứu.
- M ời năm sau, khi bác tiều mất.
- Vào những ngày giỗ bác.
Từ những hành động trả ơn của hổ với bỏc tiều mỗ cho thấy hổ là nhân vật như thế nào?
* Bác tiều mỗ: Hành động dũng cảm, cao đẹp
* Con hổ: Có nghĩa, thuỷ chung với ân nhân
2.Truyện con hổ thứ hai với bác tiều mỗ.
N ờu nhận xột về cỏch đền ơn của hai con hổ ?
Cách đền ơn
Con hổ thứ nhất Con hổ thứ hai
đền ơn một lần
Đền ơn mãi mãi
ân nghĩa,
ân tình
II. Tìm hiểu chi tiết
1.Truyện con hổ thứ nhất với bà đỡ Trần
- Con hổ: Có tình với ng ời thân; cú nghĩa với õn nhõn
- Bà đỡ Trần: Có lòng nhân từ giàu tình th ơng
2.Truyện con hổ thứ hai với bác tiều mỗ.
- Bác tiều mỗ: Hành động dũng cảm, cao đẹp - Con hổ: có nghĩa, thuỷ chung với ân nhân II. Tìm hiểu chi tiết
1.Truyện con hổ thứ nhất với bà đỡ Trần
- Con hổ: Có tình với ng ời thân; cú nghĩa với õn nhõn
- Bà đỡ Trần: Có lòng nhân từ giàu tình th ơng
2.Truyện con hổ thứ hai với bác tiều mỗ.
- Bác tiều mỗ: Hành động dũng cảm, cao đẹp - Con hổ: có nghĩa, thuỷ chung với ân nhân
* Cỏch đền ơn:
- Con hổ thứ nhất: đền ơn một lần - Con hổ thứ hai: đền ơn mãi mãi Ân tình, ân nghĩa
Đi tìm nguyên nhân khiến hổ biết sống có nghĩa, có bạn cho rằng:
A, Nó muốn xoá đi tiếng xấu cho loài hổ.
B, Do bị đẩy vào tình thế tuyệt vọng.
C, Do chính cái nghĩa của bà đỡ Trần và bác tiều.
Em đồng ý với nguyên nhân nào? Vì sao?
Tại sao tác giả kể về hai con hổ ở hai nơi khác nhau
chứ không kể về một con
hổ với hai sự việc?
Tiết 59: Con hổ có nghĩa
v ũ Trinh- Truyện trung đại I. Đọc- Tìm hiểu chung:
II. Tìm hiểu chi tiết III. Tổng kết
Tiết 59: Con hổ có nghĩa
v ũ Trinh- Truyện trung đại I. Đọc- Tìm hiểu chung:
II. Tìm hiểu chi tiết III. Tổng kết
Thảo luận: (2 phút)
1, Trong truyện, biện phỏp nghệ thuật cơ bản, bao trựm được sử dụng là biện phỏp gỡ? Tại sao tác giả lại dựng lên chuyện
“ Con hổ có nghĩa” mà không phải là “Con ng ời có nghĩa”?
2, Qua hai đoạn truyện, tác giả muốn gửi gắm điều gì?
2:00 1:59 1:58 1:57 1:56 1:55 1:54 1:53 1:52 1:51 1:50 1:49 1:48 1:47 1:46 1:45 1:44 1:43 1:42 1:41 1:40 1:39 1:38 1:37 1:36 1:35 1:34 1:33 1:32 1:31 1:30 1:29 1:28 1:27 1:26 1:25 1:24 1:23 1:22 1:21 1:20 1:19 1:18 1:17 1:16 1:15 1:14 1:13 1:12 1:11 1:10 1:09 1:08 1:07 1:06 1:05 1:04 1:03 1:02 1:01 1:00 59 58 57 56 55 54 53 52 51 50 49 48 47 46 45 44 43 42 41 40 39 38 37 36 35 34 33 32 31 30 29 28 27 26 25 24 23 22 21 20 19 18 17 16 15 14 13 12 11 10 9 8 7 6 5 4 3 2 1
Hết giờ
III. Tổng kết III. Tổng kết
1. Nghệ thuật
:2. Nội dung - Nhân hoá- m ợn chuyện
loài vật nói về loài ng ời.
- Xây dựng tình huống truyện.
- Miêu tả nhân vật qua ngôn ngữ kể
chuyện.
- Cốt truyện đơn giản, cú tớnh hư cấu.
- Biết hết lòng giúp đỡ những ng ời hoạn nạn.
- Sống ân nghĩa, thuỷ chung, biết ơn ng ời đã
giúp đỡ mình.
Truyện “Con hổ có nghĩa ” thuộc loại truyện h cấu, trong đó dùng một biện pháp nghệ thuật quen thuộc là m ợn chuyện loài vật để nói chuyện con ng ời nhằm đề cao
ân nghĩa, ân tình trong đạo làm ng ời.
Ghi nhớ:
Học xong truyện “Con hổ Học xong truyện “Con hổ
có nghĩa” điều gì khiến em có nghĩa” điều gì khiến em
xúc động nhất ? xúc động nhất ?
Em rút ra được bài học gì Em rút ra được bài học gì cho bản thân ?
cho bản thân ?
IV – Luyện tập
Bài 1 : Tỡm và đọc những cõu tục ngữ, ca dao, thành ngữ núi về õn nghĩa, õn tỡnh, lũng biết ơn ?
Vớ dụ : - Uống nước nhớ nguồn
- Cụng cha như nỳi Thỏi Sơn Nghĩa mẹ như nước trong nguồn
chảy ra …
Bài 2: Đóng vai bà đỡ Trần kể lại cõu
chuyện “ Con hổ có nghĩa thứ nhất ” .
- Đọc thêm truyện: “Bia con vá”.
- Đóng vai con hổ thứ nhất hoặc thứ hai để kể lại câu chuyện của mình với
ân nhân.
- Soạn bài: Động từ.
