BÀI 7: CHUYỂN ĐỘNG TỰ QUAY QUANH TRỤC CỦA TRÁI ĐẤT VÀ HỆ QUẢ
1. Chuyển động tự quay quanh trục của Trái Đất
- Trái Đất có sự tự quay, quanh một trục tưởng tượng nghiêng một góc 66033’ so với mặt phẳng quỹ đạo.
- Hướng tự quay là từ tây sang đông.
- Thời gian Trái Đất tự quay một vòng quanh trục trong một ngày đêm (24 giờ).
- Hệ quả: tạo ra sự luân phiên ngày đêm, giờ trên Trái Đất và sự lệch hướng chuyển động của vật thể.
2. Hệ quả chuyển động tự quay quanh trục của Trái Đất.
a. Ngày đêm luân phiên
- Nguyên nhân sinh ra ngày và đêm: Trái Đất có dạng khối cầu nên chỉ được Mặt Trời chiếu sáng một nửa. Nửa được chiếu sáng là ngày, nửa nằm trong bóng tối là đêm.
- Hiện tượng luân phiên ngày đêm: do sự chuyển động tự quay từ tây sang đông nên ở khắp mọi nơi trên Trái Đất đều lần lượt có ngày và đêm liên tục luân phiên nhau.
b. Giờ trên Trái Đất.
- Bề mặt Trái Đất được chia thành 24 múi giờ, mỗi múi giờ rộng 150 kinh tuyến.
- Giờ quốc tế: giờ ở múi giờ số 0 (kinh tuyến 00) được lấy làm giờ quốc tế hay giờ GMT.
- Giờ ở múi giờ bên phải sớm hơn giờ ở múi bên trái 1 giờ.
- Việt Nam thuộc múi giờ số 7.
c. Sự lệch hướng chuyển động của vật thể.
- Lực làm lệch hướng là lực Coriolit.
- Biểu hiện:
+ Bán cầu Bắc lệch về bên phải.
+ Bán cầu Nam lệch về bên trái.
- Nguyên nhân: do Trái Đất tự quay theo hướng ngược chiều kim đồng hồ với các vận tốc dài khác nhau ở các vĩ độ.
- Tác động: lực Coriolit tác động đến sự chuyển động của các khối khí, dòng biển, dòng sông,...
