Bài giảng văn 8

(1)

Tiết 43: Câu ghép Tiết 43: Câu ghép

Giáo viên: Đào Thị Mai LiênGiáo viên: Đào Thị Mai Liên

(2)

“Hằng năm cứ vào cuối thu, lá ngoài đường rụng nhiều và trên không có những đám mây bàng bạc ,lòng tôi lại nao nức những kỉ niệm mơn man của buổi tựu trường.

Tôi quên thế nào được những cảm giác trong sáng ấy nảy nở trong Tôi quên thế nào được những cảm giác trong sáng ấy nảy nở trong lòng tôi như mấy cành hoa tươi mỉm cười giữa bầu trời quang

lòng tôi như mấy cành hoa tươi mỉm cười giữa bầu trời quang đãng.

đãng.

Những ý tướng ấy tôi chưa lần nào ghi lên giấy ,vì hồi ấy tôi không biết Những ý tướng ấy tôi chưa lần nào ghi lên giấy ,vì hồi ấy tôi không biết ghi và ngày nay tôi khôngnhớ hết. Nhưng mồi lần thấy mấy em nhỏ rụt ghi và ngày nay tôi khôngnhớ hết. Nhưng mồi lần thấy mấy em nhỏ rụt rè núp dưới nón mẹ lần đầu tiên đi đến trường, lòng tôi lại tưng bừng rè núp dưới nón mẹ lần đầu tiên đi đến trường, lòng tôi lại tưng bừng rộn rã.

rộn rã. Buổi mai hôm ấy , một buổi mai đầy sương thu và gió lạnh, Buổi mai hôm ấy , một buổi mai đầy sương thu và gió lạnh, mẹ tôi âu yếm nắm tay tôi dẫn đi trên con đường làng dài và hẹp.

mẹ tôi âu yếm nắm tay tôi dẫn đi trên con đường làng dài và hẹp.

Con đường này tôi đi lại lắm lần ,nhưng lần này tự nhiên thấy lạ .

Con đường này tôi đi lại lắm lần ,nhưng lần này tự nhiên thấy lạ .Cảnh Cảnh vật chung quanh tôi đều thay đổi , vì chính lòng tôi đang có sự thay vật chung quanh tôi đều thay đổi , vì chính lòng tôi đang có sự thay đổi lớn ; hôm nay tôi đi học.

đổi lớn ; hôm nay tôi đi học.

(Thanh Tịnh ,Tôi đi học) (Thanh Tịnh ,Tôi đi học) .

(3)

Câu 1: Tôi / quên thế nào đ ợc những cảm giác Câu 1: Tôi / quên thế nào đ ợc những cảm giác

CN CN CN1CN1

trong sáng ấy / nảy nở trong lòng tôi nh mấy cành hoatrong sáng ấy / nảy nở trong lòng tôi nh mấy cành hoa

VN1 CN2VN1 CN2 t ơi / mỉm c ời giũa bầu trời quang đãng.t ơi / mỉm c ời giũa bầu trời quang đãng.

VNVN VN2 VN2

Câu 2: Buổi mai hôm ấy, một buổi mai đầy s ơng thu gió lạnh, Câu 2: Buổi mai hôm ấy, một buổi mai đầy s ơng thu gió lạnh,

TNTN

mẹ tôi / âu yếm nắm tay tôi dẫn tôi di trên con đ ờng dàivà hẹp. mẹ tôi / âu yếm nắm tay tôi dẫn tôi di trên con đ ờng dàivà hẹp.

CNCN VNVN

Câu 3: Cảnh vật xung quanh tôi/ đều thay đổi ,vì chính lòng tôi/ đang có Câu 3: Cảnh vật xung quanh tôi/ đều thay đổi ,vì chính lòng tôi/ đang có

CN1 VN1 CN2 CN1 VN1 CN2 sự thay đổi lớn : Hôm nay tôi/ đi học.sự thay đổi lớn : Hôm nay tôi/ đi học.

VN2 CN3 VN3VN2 CN3 VN3

(4)

Phân tích cấu tạo của những câu có hai hoặc nhiều Phân tích cấu tạo của những câu có hai hoặc nhiều cụm C-V.

cụm C-V.

11kkết cấu C-V lớn ết cấu C-V lớn C©u1: Cã 3 kÕt cÊu C-V

C©u1: Cã 3 kÕt cÊu C-V

2 k2 kết cấu C-V nhỏ ết cấu C-V nhỏ

(nằm trong kết cấu C-V lớn) (nằm trong kết cấu C-V lớn)

Câu2 Có 1kết cấu C-V.

Câu3: Có 3 kết cấu C-V độc lập với nhau, không bao chứa Câu3: Có 3 kết cấu C-V độc lập với nhau, không bao chứa

nhau.

Mỗi kết cấu C-V là 1 vế câu.

(5)

Trình bày kết quả phân tích vào bảng theo mẫu sau: :

Kiểu cấu tạo

Kiểu cấu tạo Câu cụ thểCâu cụ thể Tên Tên gọigọi Câu có một kết

Câu có một kết cấu C- V

cấu C- V

Câu có hai hay Câu có hai hay nhiều kết cấu nhiều kết cấu C- V.Kết cấu C C- V.Kết cấu C - V nhỏ nằm - V nhỏ nằm trong kết cấu trong kết cấu C - C -

V lớn V lớn

Câu có 2 hay Câu có 2 hay nhiÒu

nhiÒu k tk tếế cấu C cấu C – V độc lập , – V độc lập , không bao không bao chứa nhau chứa nhau

Buổi mai hôm ấy, một buổi mai sương thu và gió lạnh, mẹ tôi âu yếm nắm tay tôi dẫn đi trên con đường dài và hẹp.

Câu đơn

Tôi quên thế nào được những cảm giác trong sáng ấy nảy nở trong lòng tôi như mới cành hoa tươi giữa bầu trời quang đãng.

Cảnh vật chung quanh tôi đều thay đổi, vì chính lòng tôi đang có sự thay đổi lớn : Hôm nay tôi đi học.

Câu mở rộng thành phần

Câu ghép

(6)

Nối nội dung ở cột A với nội dung ở cột B để tạo câu. Cho biếtNối nội dung ở cột A với nội dung ở cột B để tạo câu. Cho biết

CCái bàn nàyái bàn này nhnhưng bạn ấy vẫn đến lớp đúng giờ.ưng bạn ấy vẫn đến lớp đúng giờ.

Mẹ tôi cầm nón vẫy tôi

Mẹ tôi cầm nón vẫy tôi nnên tôi nghỉ họcên tôi nghỉ học

Tuy nh

Tuy nhà Lan ở xa à Lan ở xa trường

trường chchân đã gãy.ân đã gãy.

Vì trời mưa,Vì trời mưa, vài giây sau, tôi đuổi kịp.vài giây sau, tôi đuổi kịp.

(7)

Hằng năm cứ vào cuối thu ,lá ngoài đường Hằng năm cứ vào cuối thu ,lá ngoài đường

rụng nhiều và trên không có những đám mây rụng nhiều và trên không có những đám mây

bàng bạc ,lòng tôi lại nao nức những kỉ niệm bàng bạc ,lòng tôi lại nao nức những kỉ niệm

mơn man của buổi tựu trường . mơn man của buổi tựu trường .

Những ý tưởng ấy tôi chưa lần nào ghi lên giấy Những ý tưởng ấy tôi chưa lần nào ghi lên giấy

vì, hồi ấy tôi không biết ghi và ngày nay tôi vì, hồi ấy tôi không biết ghi và ngày nay tôi

không nhớ hết.

(8)

Đặt câu ghép có từ nối là: Quan hệ từ, c

Đặt câu ghép có từ nối là: Quan hệ từ, cặp ặp đại từ, c

đại từ, cặp từ hô ứng và dấu câuặp từ hô ứng và dấu câu.. HHình thức: ình thức: Thảo luận nhóm Thảo luận nhóm

nhóm 1:

nhóm 1: Đặt câu ghép với quan hệ từ.Đặt câu ghép với quan hệ từ.

Nhóm 2: Đặt câu ghép với cặp đại từ.

Nhóm 3: Đặt câu ghép với cặp từ hô ứng Nhóm 3: Đặt câu ghép với cặp từ hô ứng.. NhNh

óm 4: óm 4:

ĐẶT CÂU GHÉP VỚI DẤU CÂUĐẶT CÂU GHÉP VỚI DẤU CÂU

Thời gian: 3phút.

Trình bày trên bảng phụ.

(9)

Có 2 cách nối các vế của câu ghép;

- Dùng c

- Dùng các ác từ ngữ có tác dụng nối. cụ thể: từ ngữ có tác dụng nối. cụ thể:

+ Nối bằng một quan hệ từ.

+ Nối bằng một cặp quan hệ từ + Nối bằng một cặp quan hệ từ

+ Nối bằng một cặp phó từ, đại từ hay chỉ từ + Nối bằng một cặp phó từ, đại từ hay chỉ từ

thường đi đôi với nhau (cặp từ hô ứng).

- Không dùng từ nối: Trong trường hợp này, giữa - Không dùng từ nối: Trong trường hợp này, giữa

các vế câu có dấu phẩy, dấu chấm phẩy hoặc dấu các vế câu có dấu phẩy, dấu chấm phẩy hoặc dấu

hai chấm.

(10)

Luyện tập Luyện tập

Bài tập số 1:Tìm câu ghép trong các đoạn trích Bài tập số 1:Tìm câu ghép trong các đoạn trích dưới đây:

dưới đây:

c) Rồi hai con mắt long lanh của cô tôi chằm c) Rồi hai con mắt long lanh của cô tôi chằm chặp đưa nhìn tôi.Tôi im lặng cúi xuống

chặp đưa nhìn tôi.Tôi im lặng cúi xuống

đất:lòng tôicàng thắt lại, khoé mắt tôi đã cay đất:lòng tôicàng thắt lại, khoé mắt tôi đã cay cay.cay.

d) Một hôm, tôi phàn nàn việc ấy với Binh d) Một hôm, tôi phàn nàn việc ấy với Binh

Tư.Binh Tư là một người láng giềng khác của Tư.Binh Tư là một người láng giềng khác của tôitôi

(11)

Bài tập số 2 và bài tập số 3:

Với mỗi cặp quan hệ từ dưới đây,hãy đặt một Với mỗi cặp quan hệ từ dưới đây,hãy đặt một

câu ghép.

a) Vì………nên……..

b)nếu……….. thì……

c)Tuy………..nhưng……..

d) Không những………mà…

Chuyển những câu ghép em vừađặt được thành Chuyển những câu ghép em vừađặt được thành

những câu ghép mới bằng một trong hai cách những câu ghép mới bằng một trong hai cách sau:sau:

a) Bỏ bớt một quan hệ từ.

b) Đảo lại trật tự các vế.

(12)

C C âu ghép âu ghép

C¸ch n iố c i m

Đặ đ ể

-Do hai hay nhiều kết Do hai hay nhiều kết cấu C –V không bao cấu C –V không bao chứa nhau tạo thành.

chứa nhau tạo thành.

-Mỗi kết cấu C – V là Mỗi kết cấu C – V là một vế câu.

một vế câu.

-DDùng từ nốiùng từ nối + Dùng quan hệ từ + Dùng quan hệ từ + Dùng cặp quan hệ + Dùng cặp quan hệ

từtừ

+ Cặp từ hô ứng (cặp + Cặp từ hô ứng (cặp đại từ, chỉ từ, phó từ) đại từ, chỉ từ, phó từ)

-Không dùng từ nối: -Không dùng từ nối:

dùng các dấu câu:

dấu phẩy, dâu chấm dấu phẩy, dâu chấm phấy, dấu hai chấm.

phấy, dấu hai chấm.