Tiết 63. Mùa xuân của tôi

(1)

(2)

Thăm lại non sông, đất Lạc Hồng Từ thủa mang g ơm đi mở cõi

Ngàn năm th ơng nhớ đất Thăng Long Thăm lại non sông, đất Lạc Hồng

Từ thủa mang g ơm đi mở cõi

Ngàn năm th ơng nhớ đất Thăng Long

(3)

Bµi 15 Bµi 15

(Vò B»ng)

(4)

- Tên thật là Vũ Đăng Bằng.

- Là nhà văn, nhà báo nổi tiếng từ tr ớc năm 1945, sở tr ờng về truyện ngắn, tuỳ bút, bút ký.

- Sau năm 1954, ông vừa viết văn, làm báo và hoạt động cách mạng ở Sài Gòn.

1. Tác giả

(5)

2. T¸c phÈm

I T¸c gi¶ - t¸c ph m ẩ

TrÝch thiªn tïy bót “Th

¬ng nhí m êi hai”.

(6)

2. Tác phẩm

I Tác giả - tác ph m ẩ

Những năm sống ở Sài Gòn, trong hoàn cảnh đất n ớc bị chia cắt.

(7)

Ii Đọc và tìm hiểu chung

1. Đọc - Giải thích từ khó 1. Đọc - Giải thích từ khó

“Tự nhiên nh thế: ai cũng chuộng mùa xuân. Mà tháng giêng là tháng đầu của mùa xuân, ng ời ta càng trìu mến, không có gì lạ hết. Ai bảo đ ợc non đừng th

ơng n ớc, b ớm đừng th ơng hoa, trăng đừng

th ơng gió; ai cấm đ ợc trai th ơng gái, ai

cấm đ ợc mẹ yêu con; ai cấm đ ợc cô gái còn

son nhớ chồng thì mới hết đ ợc ng ời mê

luyến mùa xuân.”

(8)

- Riêu riêu:

Vùng Bắc Bộ Việt Nam trong thời kì đất n ớc bị tạm chia cắt

- Bắc Việt:

M a phùn, hạt m a nhỏ, đều và kéo dài M a phùn, hạt m a nhỏ, đều và kéo dài - Đêm xanh:

Đêm có trăng và bầu trời trong sáng, không có mây

- Mang mang: Rộng lớn, bao phủ khắp nơiRộng lớn, bao phủ khắp nơi - Ra ràng:

B ớm non mới ra khỏi kén B ớm non mới ra khỏi kén - Nhụy còn phong:

Nhụy hoa vẫn còn chụm lại, ch a tách nở ra

- Màn điều:

Tấm màn bằng vải đỏ t ơi che tr ớc bàn thờ Tấm màn bằng vải đỏ t ơi che tr ớc bàn thờ

Ii Đọc và tìm hiểu chung

(9)

Ii Đọc và tìm hiểu chung

2) Thể loại và ph ơng thức biểu đạt:

 Thể loại: Tuỳ bút (văn xuôi biểu cảm)

 Ph ơng thức biểu đạt chính: Biểu cảm

Nét đặc tr ng của tuỳ bút là gì?

Nét đặc tr ng của

tuỳ bút là gì?

(10)

3) Chủ đề:

Bài tùy bút đã tái hiện cảnh sắc thiên nhiên và không

khí mùa xuân trong tháng giêng ở Hà Nội và miền Bắc qua nỗi nhớ th ơng da diết của một ng ời xa quê.

Bài tùy bút đã tái hiện cảnh sắc thiên nhiên và không

khí mùa xuân trong tháng giêng ở Hà Nội và miền Bắc qua nỗi nhớ th ơng da diết của một ng ời xa quê.

Ii Đọc và tìm hiểu chung

(11)

Đoạn 1 (từ đầu … mê luyến mùa xuân)

Cảm nhận độc đáo của tác giả về mùa xuân

Đoạn 2

(tiếp…mở hội liên hoan) Cảm xúc về mùa xuân Hà Nội - mùa xuân Bắc Việt vào thời điểm Tết đến

Đoạn 3:

(tiếp ... th ờng nhật)

Cảm xúc về cảnh sắc thiên nhiên mùa xuân từ sau rằm tháng giêng.

Cảm xúc về mùa xuân Hà Nội của

tác giả đ ợc triển khai theo trình tự

nào?

Cảm xúc về mùa xuân Hà Nội của tác giả đ ợc triển khai theo trình tự

nào?

Ii Đọc và tìm hiểu chung 4) Bố cục:

4) Bố cục:

(12)

“Tự nhiên nh thế: ai cũng chuộng mùa xuân. Mà tháng giêng là tháng đầu của mùa xuân, ng ời ta càng trìu mến, không có gì lạ hết. Ai bảo đ ợc non đừng th ơng n ớc, b ớm đừng th ơng hoa, trăng đừng th ơng gió; ai cấm đ ợc trai th ơng gái, ai cấm đ ợc mẹ yêu con; ai cấm

đ ợc cô gái còn son nhớ chồng thì mới hết đ ợc ng ời mê luyến mùa xuân.”

III Đọc – hiểu chi tiết văn bản:

1) Cảm nhận độc đáo của tác giả về mùa xuân

(13)

non n ớc b ớm hoa trăng gió trai gái mẹ con gái còn son chồng

 Tạo nhịp điệu tha thiết, mềm mại

đừng th ơng th ơng

nhớ th ơng

đừng th ơng đừng th ơng Ai

bảo

đ ợc Ai cấm

đ ợc

Phép liệt kê, điệp ngữ,

điệp cấu trúc.

Phép liệt kê, điệp ngữ,

điệp cấu trúc.

- Từ ngữ : Chuộng, trìu mến, mê luyến - Từ ngữ : Chuộng, trìu mến, mê luyến

 Biểu cảm trực tiếp

- Khẳng định tình cảm với mùa xuân là qui luật tất yếu của vạn vật trong thiên nhiên và của con ng ời.

- Khẳng định tình cảm với mùa xuân là qui luật tất yếu của vạn vật trong thiên nhiên và của con ng ời.

Tình cảm của tác đối với mùa xuân đ ợc diễn

tả nh thế nào? Em có nhận xét gì về cách biểu đạt cảm xúc của

tác giả?

Tình cảm của tác đối với mùa xuân đ ợc diễn

tả nh thế nào? Em có nhận xét gì về cách biểu đạt cảm xúc của

tác giả?

III Đọc – hiểu chi tiết văn bản:

(14)

III Đọc – hiểu chi tiết văn bản:

2) Cảm xúc về mùa xuân Hà Nội – mùa xuân

Bắc Việt

(15)

Câu 1.

Cảm nhận của tác giả về mùa xuân Hà Nội ở những nét riêng rất đặc tr ng, đó là gì? Em có nhận xét gì về cách cảm nhận đó? Bức tranh thiên nhiên xuân đất Bắc qua cảm nhận của tác giả gợi cho em cảm xúc gì?

Câu 2.

Cảm xúc về mùa xuân trong lòng ng ời đ ợc diễn tả bằng những từ ngữ, hình ảnh nào? H y chỉ ra các hình ảnh ã

đó? Các hình ảnh so sánh đ ợc sử dụng đ diễn tả ã

những cảm nhận về những điều kì diệu mà mùa xuân

đ khơi dậy trong tâm hồn tác giả nh thế nào?ã

0 1

2

3

4

5

6

7

8

10 9

20 30

40

50

60 70

80 90

100

110

120

(16)

III Đọc – hiểu chi tiết văn bản:

1) Cảm nhận độc đáo của tác giả về mùa xuân 2) Cảm xúc về mùa xuân Hà Nội – mùa xuân Bắc Việt

- Những nét riêng của mùa xuân Hà Nội + M a riêu riêu

+ Gió lành lạnh

+ Âm thanh: Tiếng nhạn kêu, tiếng trống chèo, câu hát huê tình

+ Nhang trầm, đèn nến, bầu không khí gia đình đoàn tụ êm

đềm

- Những nét riêng của mùa xuân Hà Nội + M a riêu riêu

+ Gió lành lạnh

+ Âm thanh: Tiếng nhạn kêu, tiếng trống chèo, câu hát huê tình

+ Nhang trầm, đèn nến, bầu không khí gia đình đoàn tụ êm

đềm

- Cảm nhận h ơng sắc mùa xuân bằng các giác quan rất tinh tế

- Cảm nhận h ơng sắc mùa xuân bằng các giác quan rất tinh tế

 Tình cảm tha thiết , đắm say và nỗi nhớ th ơng da diết với mùa xuân đất Bắc

(17)

2) Cảm xúc về mùa xuân Hà Nội – mùa xuân Bắc Việt

- Những nét riêng của mùa xuân Hà Nội - Những nét riêng của mùa xuân Hà Nội

- Cảm xúc mùa xuân trong lòng ng ời - Cảm xúc mùa xuân trong lòng ng ời - Nhựa sống ở trong ng ời căng lên

nh máu căng lên trong lộc của loài nai nh mầm non của cây cối

- Tim ng ời ta d ờng nh cũng trẻ hơn ra và đập mạnh hơn ...

- Y nh những con vật ... anh cũng “sống” lại và thèm khát yêu th ơng thực sự ...

- Trong lòng cảm nh ... hoa mới nở, b ớm ra ràng.

• Những hình ảnh so sánh gợi cảm

• Cảm xúc chân thành, tha thiết

• Giọng điệu sôi nổi, thiết tha, câu dài, nhiều dấu phẩy

• Những hình ảnh so sánh gợi cảm

• Cảm xúc chân thành, tha thiết

• Giọng điệu sôi nổi, thiết tha, câu dài, nhiều dấu phẩy

= > Sức sống của mùa xuân nh tiếp thêm nội lực cho con ng ời, làm con ng ời bừng lên bao khao khát, bao tình yêu với cuộc đời.

(18)

Nghệ thuật

Nhiều câu văn dài với nhiều dấu phẩy Các từ láy biểu

cảm, điệp từ

Nhiều hình ảnh so sánh biểu cảm

Tình cảm th ơng nhớ tha thiết, nồng nàn của con ng ời xa quê, sự xa cách về không gian chỉ làm tình cảm

thêm mãnh liệt.

Việc sử dụng cụm từ “Mùa xuân của tôi” cùng với các thủ pháp nghệ thuật đã thể hiện tình cảm của nhà văn với mùa xuân nh thế nào?

Những câu văn giàu chất nhạc

(19)

Quan sát bức tranh và cho biết bức tranh minh hoạ điều gì?

Bức tranh minh hoạ cùng lời văn của tác giả gợi cho em ấn t ợng gì về không khí mừng xuân, đón Tết ?

(20)

biÖt gi÷a c¶nh s¾c thiªn nhiªn mïa xu©n tr íc vµ sau r»m th¸ng giªng ?

biÖt gi÷a c¶nh s¾c thiªn nhiªn mïa xu©n tr íc

vµ sau r»m th¸ng giªng ?

(21)

III. Đọc – hiểu chi tiết văn bản

3) Cảm xúc của tác giả về mùa xuân sau ngày rằm tháng giêng

Sự khác biệt đó đ ợc tác giả Vũ Bằng gợi tả bằng

những chi tiết nào ? Sự khác biệt đó đ ợc tác giả Vũ Bằng gợi tả bằng

những chi tiết nào ?

đào hơi phai, nhụy còn phong

cỏ không m ớt xanh nh cuối

đông nh ng nức một mùi h

ơng man mác

cỏ không m ớt xanh nh cuối

đông nh ng nức một mùi h

ơng man mác

trời hết nồm, m a xuân thay thế m a phùn

ng ời ta trở về bữa cơm giản dị, các trò vui kết thúc ng ời ta trở về bữa cơm giản

dị, các trò vui kết thúc nền trời xanh t ơi, không

đùng đục nh màu pha lê mờ nền trời xanh t ơi, không

đùng đục nh màu pha lê mờ

Qua việc táI hiện các hình ảnh ta thấy tác giả thể hiện sự tinh

tế nh thế nào trong cách cảm nhận?

Qua việc táI hiện các hình ảnh ta thấy tác giả thể hiện sự tinh

tế nh thế nào trong cách cảm nhận?

 Cảm nhận tinh tế

- Sự đổi thay của thiên nhiên thời tiết, khí hậu mùa xuân ở thời điểm sau rằm tháng giêng - Cuộc sống êm đềm th ờng nhật trở lại sau Tết

 Yêu thiên nhiên,

 Trân trọng sự sống

 Yêu thiên nhiên,

 Trân trọng sự sống

(22)

III. Đọc – hiểu văn bản Tổng kết

1) Tình cảm tự nhiên đối với mùa xuân Hà Nội

2) Cảm xúc về mùa xuân Hà Nội – mùa xuân Bắc Việt

3) Cảm xúc của tác giả về mùa xuân sau ngày rằm tháng giêng

Cảnh sắc thiên nhiên và không khí mùa xuân tháng giêng ở Hà Nội và miền Bắc qua nỗi nhớ th ơng da diết của một ng ời xa quê.

A. Nội dung

(23)

- Sù quan s¸t vµ c¶m nhËn tinh tÕ, nh¹y c¶m

- Sö dông c¸c biÖn ph¸p tu tõ : ®iÖp ng÷, liÖt kª, so s¸nh cô thÓ

- Lùa chän chi tiÕt tiªu biÓu, Ên t îng, lêi v¨n giµu h×nh ¶nh gîi c¶m xóc, nhÞp ®iÖu cuèn hót - Giäng ®iÖu võa s«i næi, võa thiÕt tha

- Béc lé c¶m xóc m·nh liÖt

III. §äc – hiÓu v¨n b¶n Tæng kÕt

B. NghÖ thuËt

Sau khi häc xong v¨n b¶n nµy, em häc

tËp ® îc g× vÒ nghÖ thuËt viÕt v¨n biÓu

c¶m cña t¸c gi¶?

Sau khi häc xong v¨n b¶n nµy, em häc

tËp ® îc g× vÒ nghÖ thuËt viÕt v¨n biÓu

c¶m cña t¸c gi¶?

(24)

- Cảm nhận về vẻ đẹp mùa xuân trên quê h ơng miền Bắc trong nỗi nhớ của ng ời con xa quê

- Cảm nhận về vẻ đẹp mùa xuân trên quê h ơng miền Bắc trong nỗi nhớ của ng ời con xa quê

- Thể hiện sự gắn bó máu thịt giữa con ng ời với quê h ơng xứ sở

=> Một biểu hiện cụ thể của tình yêu n ớc

- Thể hiện sự gắn bó máu thịt giữa con ng ời với quê h ơng xứ sở

=> Một biểu hiện cụ thể của tình yêu n ớc

C. ý nghĩa của văn bản

Văn bản Mùa xuân của tôi đã đem đến cho em những cảm nhận nổi bật

nh thế nào?

Văn bản Mùa xuân của tôi đã đem đến cho em những cảm nhận nổi bật

nh thế nào?

(25)

xuân ở Hà Nội và miền Bắc đ ợc cảm nhận, tái hiện trong nỗi nhớ th ơng da

diết của một ng ời xa quê. Bài tùy bút

đã biểu lộ chân thực và cụ thể tình yêu quê h ơng, đất n ớc, lòng yêu cuộc sống và tâm hồn tinh tế, nhạy cảm, ngòi bút

tài hoa của tác giả.

(26)

tµi hoa, tinh tÕ cña t¸c gi¶.

(27)

Cảm nhận v ề mùa xuân đất Bắc từ bản Mùa xu ân của tôi

- Thiên nhiên thay áo mới, sức sống muôn loài cỏ cây - Con ng ời vui vẻ, phấn chấn tr ớc năm mới

- Gia đình xum họp, tình ng ời rạo rực, cảm xúc mãnh liệt - Tình yêu bền chặt với mùa xuân đất Bắc

+ Tình cảm thuỷ chung với quê h ơng

+ Mong mỏi đất n ớc hoà bình thống nhất để có mùa xuân sum họp.

(28)