NGHIEN CliU - TRAD 001
P H A T T R I ^ N K I N H T ^ - XA H O I V I £ T N A M 2010-2011:
THLTC TRANG VA CHfNH SACH
Le Xuan Ba*
Cung v6i qua trinh hoi nhap kinh te sau rong, Viet Nam da chiing kien nhQng chuyen bien manh me ve mat kinh te xa hoi. Sau mot giai doan dai tang trUcing hen tuc v6i on dinh kinh te' vi mo dUdc duy tri, Viet Nam da trci t h a n h mot diem den dau tU ha'p d i n . Viec gia nhap To chiic ThUdng mai The gidi (WTO) vao nam 2007 dUdc ky vong se thiic d^y nhiing chuyen bien sau sSc va tich cUc hdn ca ve mat kinh te va xa hoi. Tuy nhien, chi sau mot thdi gian hiing khcii, Viet Nam da n h a n h chong nhan ra miic do rui ro kinh te - xa hoi cung v6i qua trinh hoi nhap, nha't la khi mo hinh tang trUcing kinh te da hoc lo ro hdn nhQng diem yeu c6' hflu. Dae biet, cac tac dong nhanh va kho liidng trong thdi ky h^u WTO cung doi hoi cong tac dieu h a n h chinh sach phai c6 nhiing bu6c chuyen (thdm chi la dao chieu) nhanh va kip thcli hdn, ma di^n hinh la vigc thUc hien goi giai phap kiem che lam phat va on dinh kinh t§' vi mo vao giiia nam 2008 va viec chuyen sang goi chinh sach kich thich kinh te vao cuoi n^m 2008. Chinh vi v^y, viec nhin nhsLn, danh gia d i l n bien kinh te xa hoi nhlim xac dinh nhiJng h.\idng dieu chinh chinh sach cinx thiet trci thanh mot nhu c i u thUcing xuyen va lien tuc.
1. Boi c a n h phat trien kinh te xa hoi Viet N a m n a m 2010-2011
Ke tii khi thuc hien Boi mdi, Viet Nam da tap trung cac chinh sach nhSm Uu tien muc tieu tang trUcing kinh te, dong thcli nhan manh vai tro cua on dinh kinh te vi mo. Tuy nhien, muc tieu tang trUcing kinh te n h i n dUdc nhieu Uu tien chinh sach hdn.
Chinh vi vay, den nam 2007, viec thuc d^y tang tru6ng kinh te dUa nhieu vao tang tin dung va d i u tU. Tong d^u tU^ tang trung binh khoang 15,3%/nam trong cac nSm 2000-2007, trong khi toe do tang nam 2007 da la 27,0%. Ngay ca trong nam 2008-2009, khi Viet Nam thUc hien goi chinh sach kiem che lam phat va sau do la kich thich kinh te, tong divL tU v i n tiep tuc tang trung binh khoang 9,6%/nam. TUdng tU, tong du nd tin dung tang kha nhanh, tham chi dat miic 53,9% vao nam 2007, mac du da ch^m lai trong nhiing nam gan day.
Cling v6i viec Viet Nam gia nhap WTO, cac nha dau tU nU6c ngoai ciing c6 niem tin 16n hdn vao trien vong phat trien cua dat nU6c. Chinh vi vay, cac dong von d i u tU nu6c ngoai vao Viet Nam da c6 quy mo 16n hdn, dat miic dinh la 64 ty USD (von dang ky) vao
* L§ Xuan Ba, Ph6 giao sU, Ti^n si, Vien tritdng Vien Nghien cflu Quan ly kinh te Trung Udng. B^i viet nliy the hi§n ^ ki6n ca nhan cua tac gia, khong nha't thiet phan anh quan dilm cua Vien.
1 Theo gia so sanh 1994.
V U l i l i l NGHIEN Gim TRAP BOI P H A T T R I ^ N K I N H T ^ - X A H O I VIET NAM 2010-2011:.
nam 2008. Trong nhiing nam gan day, von dang ky da giam, song p h i n von thUc hien khong giam dang ke. Dieu nay phan anh cong tac thu hiit dau tU trUc tiep nu6c ngoai tai Viet Nam da chii trong hdn den viec thuc hien cac du an. Theo chieu hu6ng ngUdc lai, cac doanh nghiep Viet Nam ciing bat dau can nhac dau tU ra nU6c ngoai nham tan dung cd hoi va tang tiep can do'i v6i nguon tai nguyen (dac biet la khai khoang) d nU6c ngoai.
Ben canh do, Viet Nam v l n chiu tac dong cua cac cii soc tii ben ngoai. Viec gia gao va gia nang lUdng tang tren thi trUdng the gi6i da gay ap lUc dang ke doi v6i gia ca trong nU6c. Trong khi do, nhiing diln bien kho lUdng cua cac dong voh dau tU nU6c ngoai, dac biet la cac dong voh ngan han, cung vcli viec neo ty gia c6 dieu chinh dan cung tao them nhieu ap lUc do'i vcli tinh hinh lam phat va bat on kinh t e v i mo trong nu6c. Trong khi do, cac nen kinh te 16n nhU My, Nhat Ban, EU nhiing doi tac thUdng mai va dau tU chinh cua Viet Nam m6i ra khoi khung hoang va trien vong phuc hoi kinh te la chua ro rang.
Ke ta nam 2011, Viet Nam bat dau thUc hien Chien lUdc phat trien kinh te xa hoi cho giai doan 2011-2020, va K e h o a c h trien kinh te xa hoi 5 nam 2011-2015. Cung trong nam 2011, Viet Nam tien h a n h bau cii Quo'c hoi, t h a n h lap mot Chinh phu m6i va hoat dong trong 5 nam tdi. Giai doan nay, Viet Nam tap trung n6 lUc giai quyet cac diem nghen trong mo hinh tang trUcing, cu the la nhiing b^'t cap ve the che, ve ket cau ha t^ng va ve ch^'t lUdng nguon nhan lUc.
Dong thdi, Viet Nam ciing xem xet cac bien phap tai cd cau nen kinh te, trong khi dang trien khai xay dUng Nghi quyet ve day manh va nang cao hieu qua hoi nhap kinh te quo'c te den nam 2015 va tam nhin den 2020, nham tao dinh hu6ng tot hdn cho hoi
nhap kinh te quo'c te trong giai doan m6i.
2. D i e n b i e n k i n h t e x a h o i d Viet N a m k e tii n a m 2010
NhUng n h a n to' nhU da trinh bay ci tren da CO nhiing tac dong dang ke den tinh hinh phat trien kinh te - xa hoi 6 Viet Nam. Du6i day tap t r u n g phan tich nhiing d i l n bien ve tang trUcing kinh te, thUdng mai, dau tU, lam phat, ty gia, can can t h a n h toan va ddi song dan cU.
a) Tang tricdng kinh te
Nam 2010, nen kinh te Viet Nam da c6 miic tang trUcing kha va c6 xu hu6ng quy sau tang n h a n h hdn quy trU6c nhci viec thiic hien dong bo cac giai phap on dinh kinh te vi mo, thiic day phat trien va nhiing chinh sach ho trd san xua't kinh doanh. Nen kinh te da s6m vUdt qua giai doan kho khan va phuc hoi n h a n h sau khung hoang tai chinh toan cau. Toe do tang GDP cua quy I la 5,84%, quy II la 6,44%, quy III la 7,16%, quy rV la 7,34%. Tinh chung, ca nam 2010 GDP tang 6,78%. Tang tru6ng cua ca 3 khu vUc nong - lam - thuy san, cong nghiep - xay dung va dich vu nam 2010 deu tang so v6i v6i nam 2009 (Bang 1). Den quy 1/2011, toe do tang tru6ng dat 5,43% so v6i ciing ky nam 2010. To'c do tang trUcing tUdng ling cua cac khu vUc nong lam - thuy san, cong nghiep xay dUng va dich vu Ian lUdt dat 2,05%, 5,47%, va 6,28%.
Ducing nhu khu vUc cong nghiep xay dung da c6 the la'y lai dUdc xu the tang trUcing tuy chUa bang nhiing nam trU6c khung hoang tai chinh toan ciu, nam 2010 khu vUc nay da c6 dong gop nhieu nha't vao toe do tang trUcing chung cua nen kinh te, khae h a n so v6i nam 2009 va 2008, nam bi tac dong m a n h bcii suy giam kinh te toan cau. Thue te, khu vUc cong nghiep xay
QUAN LV KINH TE Stf 41 (6/2011)
PHAT TRigN KINH T g - X A H 6 l VlfT NAM 2010-2011:... NGHIEN CUU TRAO DOI
rmn
Bang 1: Tang trirong GDP theo nganh, 2006-2010
N g a n h 2006 2007 2008 2009 2010
Toe do tang triCdng (%) GDP
Nong - lam - thuy san Cong nghiep - xay diing Dich vu
8,23 3,69 10,38
8,29
8,48 3,40 10,60
8,68
6,29 5,04 5,61 7,54
5,32 1,82 5,52 6,63
6,78 2,78 7,70 7,52 Bong gop vcio tang trUdng GDP theo diem phan tram
GDP
Nong - lam - thuy san Cong nghiep - xay dUng Dich vu
8,23 0,72 4,17 3,34
8,48 0,64 4,34 3,50
6,29 0,90 2,34 3,04
5,32 0,32 2,29 2,71
6,78 0,47 3,20 3,11 Bong gop vao tang triidng GDP theo ty lephdn tram
GDP
Nong - lam - thuy san Cong nghiep - xay dUng Dich vu
100,00 8,77 50,68 40,55
100,00 7,52 51,22 41,26
100,00 14,31 37,29 48,40
100,00 6,05 43,07 50,88
100,00 6,99 47,19 45,82 NguSn: TCTK va tinh todn cua Vien NCQLKTTW.
dung da dong gop 47,2% hay 3,2 diem phdn tram cho tang trUcing GDP nam 2010. Khu vUe dich vu ciing dong gop t6i 45,8% hay 3,1 di§m phan tram trong tang trUcing GDP.
Trong khi do, khu vUc nong - lam thuy san chi dong gop 6,7% hay 0,5 diem phan tram trong tang trUcing GDP. Co the tha'y, ciing v6i khu vUc cong nghiep - xay dUng, khu vUc nong lam thuy san ciing da dong gop dang ke cho nen kinh te phuc hoi nhanh sau tac dong cua khung hoang kinh te toan cau.
Den quy 1/2011, mijtc dong gop cua cac khu vUc da c6 sU thay doi. Khu vUc dich vu CO dong gop 16n nha't, v6i ty le 52,1% hay 2,83 diem p h i n tram. Miic dong gop tUdng utng cua khu vUc cong nghiep - xay dUng chi con la 43,5% hay 2,36 diem ph^n tram. Cuoi ciing, khu vUc nong lam thuy san chi dong gop 4,4% hay 0,24 diem phan tram vao
tang trUcing GDP trong quy.
Xet theo ty trong trong GDP, trong vong 10 nam qua cd cau kinh te theo gia thUc te CO sU chuyen dich theo hu6ng giam ty trong cua khu vUc nong lam - thuy san va tang ty trong cua khu vUc cong nghiep - xay dUng
h) ThiCdng mai
Ke tii nam 2010, sU phuc hoi cua kinh te the gi6i dac biet la cua cac thi trUdng truyen thong, gia nhieu nhom hang va nhu cau the gi6i tang trci lai da tao cd hoi tang trUcing cho hang hoa xua't kh^u cua Viet Nam.
Tong kim ngach xua't khau hang hoa nam 2010 dat khoang 72,2 ty USD, tang 26,4%
so v6i nam 2009. Gia hang hoa xua't khau c6 xu hu6ng tang dan vao nhiing thang cuoi nam, so v6i miic gia binh quan cua 12 thang nam 2009 thi miic gia binh quan ciia cac mat hang nong san, khoang san deu tang.
i ' l H l ' i l i l NGHIEN CIJIU TRAP DPI P H A T TRiiN KINH TE - XA H O I V I E T NAM 2010-2011:...
Chang han, gia s i n va san pham san tang 90,7%; cao su tang 81%; h a t tieu tang 39,7%; h a t dieu tang 22,4%; t h a n da tang 52,9%; dau tho tang 33,7%. Neu loai trut yeu to tang gia thi kim ngach hang hoa xua't khau nam 2010 u6c tinh dat 64,5 ty USD, tang 13,4% so v6i nam 2009. Xu hu6ng nay v i n tiep dien trong 3 thang dau nam 2011, kim ngach hang hoa xua't khau dat 19,2 ty USD, tang t6i 33,7% so v6i cung ky nam tru6c, miic tang ci ca gia va lUdng xua't khau.
Trong do, khu vUc doanh nghiep c6 voh dau tU nude ngoai (FDI) tiep tuc dong vai tro chu dao trong xua't kh^u v6i ty trong ngay cang tang. Cu the, xua't khau cua khu VUc nay nam 2010 dat khoang 39,1 ty USD, chiem 54%'tong gia tri xua't khau cua ca nU6c, tang 27,8% so v6i nam 2009. Trong khi do, khu vUc doanh nghiep trong nu6c c6 gia tri xua't khau dat 33,1 ty USD, chiem 46% tong gia tri xua't kh^u ciia ca nu6c, tang 23,9% so v6i nam 2009. Trong 3 thang diu nam 2011, ty trong cua khu vUc c6 voh FDI, khu vUc doanh nghiep trong nU6c Ian lUdt la 54,2% va 45,8%.
Theo nhom hang, nhom h a n g cong nghiep che bien chiem ty trong 16n nha't, nam 2010 dat 48,8 ty USD, chiem 67,7%
trong tong gia tri xua't khau, tang 35% so v6i nam 2009. Day la nhom hang tang trUcing cao nha't va la nhom hang chii lUc trong cd ca'u hang hoa xua't khau cua Viet Nam. Nhiing mat hang c6 miic tang trUcing cao la sat thep cac loai (174%), hoa cha't (149%), san pham hoa cha't, san pham tvf cao su, cha't deo nguyen lieu, phudng tien van tai va phu tung tang tren 50%. Dang chii y, nhom hang det may trong nam 2010 da xac lap ky luc Ian d^u tien ke tu: thang 8 den thang 12, xua't khau dat tren 1 ty USD/thang. Dang chii y la toe do tang trUcing cua nhom hang cong nghiep che bien cao hdn so v6i xua't khau cua cac nhom hang
nong - lam - thuy san va nhien lieu, khoang san. Dieu nay phan anh viec chuyen dich cd ca'u xua't k h a u theo hudng tang ty trong nhom hang cong nghiep che bien.
Theo thi trUdng xua't khau, chau A chiem ty trong 16n nha't trong cd ca'u thi trUcJng xua't khau ciia Viet Nam, chiem 46,1%, vdi gia tri xua't k h a u dat 33,3 ty USD, trong do cac thi trUdng chu yeu la Nhat Ban, Han Quo'c, Trung Quo'c. Hoa Ky vSn la thi trUdng xua't khau Idn nha't, vdi gia tri xua't khau nam 2010 va 2 thang dau nam 2011 Ian lUdt dat 14,2 ty USD va 2,1 ty USD.
Tong gia tri nhap khau hang hoa nam 2010 dat 84,8 ty USD, tang 21,2% so vdi nam 2009. Trong do, kho'i doanh nghiep c6 voh d I u tu nude ngoai dat 37 ty USD, chiem 43,6% tong gia tri nhap kh^u cua ca nu6c, tang 41% so vdi nam 2009; kim ngach nhap khau cua kho'i doanh nghiep trong nUdc dat 47,8 ty USD, chiem 56,4%, tang 9% so v6i nam 2009. Gia nhap khau hang hoa kha on dinh ke tii dau nam 2010 nhUng ci miic cao, va chi tang dan tii 3 thang cuoi nam 2010.
Dang chii y la miic tang gia nhap khau con 16n hdn ea miic giam lUdng nhap khau.
Tudng t u nhu xua't kh^u, nhap kh^u dudng nhu Cling tang n h a n h hdn trong quy 1/2011, gia tri hang hoa nhap khau dat 22,3 ty USD, tang 23,8% so vdi ciing ky nam 2010.
Trong tong nhap khau, nhom hang can thiet nhap khau chiem mot ty trong dang ke, chu yeu de phuc vu san xua't hang xua't khau va tieu diing trong nU6c, phuc vu cho dau t u xay diing cac cong trinh, du an. Gia tri nhap khau cua nhom nay trong nam 2010 dat 68,4 ty USD, tang 18,5% va chiem ty trong 80,7% tong kim ngach nhap kh^u.
Mot so' mat hang c6 lUdng nhap khau cao la Ilia my tang 59,9%, kim loai thudng tang 19,6%, bong tang 18%. Mot so mat hang c6 gia tri nhap khau tang cao la: bong (72%),
QUAN Lf KINH TE So 41(6/2011)
P H A T T R I ^ N KINH it - XA H O I V I E T NAM 2010-2011:... NGHIEN CQU TRAO DPI ^ ^
kim loai thUdng (55%), sdi cac loai (45%), nguyen phu lieu det may, da giay (36%), may tinh dien tijt, Unh kien (31,7%). Do vay, khi xua't khau cua nhom hang cong nghiep che bien tang, thi nhap khau nguyen heu cho nhom nay tang.
Theo nguon nhap khau, trong nam 2010, Trung Quo'c la nUde xua't khau Idn nha't vao Viet Nam, chiem 23,5% gia tri nhap khau.
Nhap khau tii ASEAN chiem 19,2%, trong khi nhap khau tii Nhat Ban chiem khoang 11,5%. Tinh chung, nhap khau tii cac nu6c Dong A chiem 58,5%, trong khi nhap khau tii chau A chiem tdi 77,7%. Den nam 2011, Trung Quo'c tiep tuc la thi trUdng 16n nha't vdi kim ngach nhap khau hai thang dau nam la 3,1 ty USD, tang 25% so vdi cung ky nam trudc; ASEAN: 2,7 ty USD, tang 22%.
Hinh 1: Kim ngach nhap lihaiu tir mot .so thi truomg chinh cua Viet Nam, 2007-2010
45,000
ASEAN Trung Qu6c Nhat Ban
NguSn: Vita NCQLKTTW (2011).
c) Dau tii
Trong nam 2010, tong von ddu tu' xa hoi dat 830,3 nghin ty dong, tang 17,1% theo gia thuc te so vdi nam 2009 va b ^ 41,9% GDP^
Ty le d^u tu nay cao hdn so vdi nam 2008 (41,5%), nam thiic hien cat giam dau tU de doi pho vdi tinh hinh lam phat cao, nhUng thap hdn so vdi ty le 46,5% GDP nam 2007 va 42,7% nam 2009. Den het quy 1/2011, tong von dau tU phat trien toan xa hoi theo gia thuc te thuc hien Udc tinh dat 171,5 nghin ty dong, tang 14,7% so vdi cung ky nam 2010.
Tuy nhien, ty trong von dau tu ciia khu vUc kinh te nha nU6c trong tong von dau tif toan xa hoi nam 2010 da giam xuong con 38,1%, so vdi miic 40,6% vao nam 2009 nam thuc hien bd sung them cac nguon voh d^u tu cong de kich thich kinh te, ngan chan da suy giam kinh te do anh hudng ciia khung hoang tai chinh va suy thoai kinh te the gidi. Trong khi do, ty trong dau tU cua khu viic kinh te ngoai nha nUde (d^u tU cua dan cU va tU nhan trong nUdc) da tang len 36,1% vao nam 2010, sau khi c6 xu hudng giam trong 2 nam 2008 va 2009 (tir 38,5%
3 Neu khong neu cu the, dIu tU trong phlin nay la theo gia thuc te.
l H y l J NGHIEN Cii^ TRAP DPI PHATTRliN KINH TE- XA H O I V I E T NAM 2010-2011:...
Bang 2: Co cau von dau tu xa hoi theo nguon von giai doan 2006-2010 (%) Nguon von
Khu vUc nha nU6c Khu vUc ngoai nha nUdc
Khu vUc CO voh FDI Tong so
2006 45,7 38,1 16,2 100,0
2007 37,2 38,5 24,3 100,0
2008 33,9 35,2 30,9 100,0
2009 40,6 33,9 25,5 100,0
2010 38,1 36,1 25,8 100,0 Nguon: Tong cue Thd'ng ke (TCTK).
vao nam 2007, giam xuong 35,2% nam 2008 va 33,9% vao nam 2009). Ty trong ciia khu VUc CO voh dau tU nUdc ngoai dat 25,8% vao nam 2010, tang nhe so vdi nam 2009 (25,5%) (Bang 2). Trong quy 1/2011, do giai ngan mdi chi chu yeu ci khu vUc kinh te nha nude, nen ty trong ciia khu vUc nay trong tong dau tU da dat 44,5%, tiie la cao hdn so vdi mUc ciia ca nam 2010.
Ve thu hiit voh FDI, tie dau nam den 21/12/2010, ca nUde c6 969 dii an mdi vdi tong von dang ky 17,2 ty USD, tang 2,5% so vdi nam 2009; 269 lUdt dU an dang ky tang voh dau tu vdi tong voh dang ky tang them la 1,4 ty USD, bang 23,5% so vdi ciing ky nam 2009. Tinh chung ca voh dang ky mdi va tang them, tinh den ngay 21/12/2010, cac n h a dau tU nUde ngoai da dang ky dau tU
vao Viet Nam 18,6 ty USD, bang 82,2% so vdi ciing ky 2009. Nam 2010, Ude tinh cac dii an FDI da giai ngan dUde 11 ty USD, tang 10% so vdi nam 2009. Trong do, giai ngan cua cac nha dau tU nUde ngoai Udc dat 8 ty USD. Dang chii y la mac du gia tri von dang ky va tang them giam, phan voh giai ngan cua cac du an FDI v l n duy tri d miic cao so vdi cac nam trUdc. Trong 3 thang dau nam 2011, thu hiit FDI dat 2.371,7 trieu USD, chi bang 66,9% cung ky nam 2010. Tuy nhien, voh FDI thiic hien trong giai doan nay Udc dat 2.540 trieu USD, tang 1,6% so vdi cung ky nam 2010.
Trong nam 2010, eo 107 dU an dau tU ra nUdc ngoai dUdc ca'p gia'y chiing nhan dau tU vdi tong so'voh dau tU cua Viet Nam ra nU6c ngoai la 2,93 ty USD; quy mo voh d^u tU cho Hinh 2: Thu hut FDI vao Viet Nam, 2000-2010
VSn dang Ic^ (trifu USD) c=3Vgn thuc hten (triSu USD) - • - S g x i u an
Nguon: B6 Kehoach va Ddu tu.
PUAN LY KINH TE So 41 (6/2011)
P H A T T R I ^ N K I N H TE'- XA HOl V I E T NAM 2010-2011:.. NGHIEN CIJ^ TRAO DPI m j j j ]
mot du an dat tren 22,76 tri$u USD. Cd 9 du an tang von dau tU, vdi tong von dau t u dang ky tang them la 87 trieu USD. Cac doanh nghiep Viet Nam diu t u chu yeu trong linh vUc khai khoang (14 dU an, tong von dau tU ca'p mdi va tang them cua ben Viet Nam la 1,99 ty USD, chiem 66% td'ng von d i u tu cua Viet Nam ra nUdc ngoai), linh vUc thong tin va truyen thong (9 dii an, tong voh cua ben Viet Nam la 408 trieu USD, chiem 14%).
d) Lam phat
Theo so'lieu cua Tong cue Thong ke, chi so' gia tieu diing thang 12 nam 2010 so vdi thang 12/2009 tang 11,75% (va tang 16,39%
so vdi ky gdc nam 2009; binh quan nam 2010 so vdi binh quan nam 2009 tang 9,19%).
Trong do, tang nhanh nhat la gia ca nhom nha d va vat lieu xay dUng, hang an va dich vu an udhg. Trong khi do, gia ca cua nhom
bUu chinh - viln thong eo xu hudng giam, dac biet la vao thang 8/2010. Tuy vay, trong giai doan dau nam 2011, chi so'gia tieu diing da tiep tuc tang. Trong 3 thang dau nam, chi so' gia tieu dCing tang tdi 6,32% so vdi thing 12/2010, va tham chi eon tang 3,32% trong thang 4. NhU vay, chi trong 4 thang, toe do lam phat da len tdi 9,64%, vUdt chi tieu quo'c hoi de ra cho nam 2011 (7%).
Dien bien lam phat ci tren xua't phat tut mot so' nguyen nhan khach quan va chii quan. Xet ve khach quan, tinh hinh lam phat eua nhieu nUdc tren the gidi diln ra phdc tap va luon trong xu the tang. Trong khi do, gia cac nguyen lieu dau vao tang cao.
Ch^ng han, trong nam 2010, gia nhap khau xang dau t a n g 28,46%, khi hoa long:
32,61%, thep thanh pham: 27,65%, gia'y:
19,74%, chat deo: 22,95%, bong xd: 45,4%,...
Mat khac, thien tai, dich benh c6 nhiing Hinh 3: Diln bien chi so gia tieu diing nam 2010 (thang 12/2009=100)
115
110
105
100
95
90
1 8 9 10 11 12
Chi stfgidtiSu dung - • " N h S ? v d V L X D
- • - Hdng an va dich vu an udng -*^ Bifu chinh vl5n thdng
- r ^ Phi an u6ng
Nguon: Tdng cue TTi^ng ke (2009).
L i m i l l NGHIEN CIJ^ TRAO API PHAT TRIEN KINH T E - X A H C I V I E T NAM 2010-2011:
d i l n bien kho lUdng, da a n h hudng nghiem trong den nguon cung hang hoa, dich vu d mot so dia phUdng, d^y chi phi san xua't va gia ea tang.
Xet ve chu quan, nhu cau va sdc mua eo kha nang thanh toan tang (nhat la thdi gian trUdc, trong va sau tet nguyen dan, hay thdi gian ve cuoi nam) da lam anh hudng den to'c do tang gia noi chung. Tong miic ban le hang hoa, dich vu xa hoi 12 thang dat 1.570.013 ty dong, tang 25% so vdi ciing ky nam 2009, neu trii yeu to'tang gia v l n tang 15%. Trong khi d6, viec Ngan hang Nha nUdc (NHNN) dieu chinh tang ty gia ngoai te lien ngan hang, dac biet la vao ngay 11/02/2010 va ngay 18/8/2010 da lam tang gia hang hoa nhap khau, qua d6 lam tang gia trong nUdc. Hdn niia, tong phUdng tien thanh toan va dU nd tin dung tang nhanh vao nhiing thang cuoi nam 2010, vdi miic tang ca nam Ian lUdt dat 23% va 29,8%. NhU vay, toe do tang tong phUdng tien thanh toan va dU nd tin dung deu vUdt muc tieu de ra cho ca nam 2010 (Ian lUdt la 20% va 25%), gay siic ep lam gia ca tang manh khong chi trong nam 2010 ma ca trong cac thang dau nam 2011. Ngoai ra, nhiing thay ddi chinh sach khac nhU chu trUdng ap dung trd lai miic thue sua't gia tri gia tang 10% thay cho miic 5% cua "goi kich cau" nam 2009 doi vdi mot so' mat hang hay viec thiic hien 16 trinh gia thi trUdng ddi vdi mot so' hang hoa dich vu nhU: dieu chinh tang gia dien, gia xang dau,... hay tac dong sdm cua viec tang lUdng dU kien thUe hien tii thang 5/2011 ciing la nhiing tac nhan gay tang gia true tiep, do la chUa ke den nhiing tac dong gian tiep thong qua ky vong lam phat eua ngudi dan.
e) Ty gia
Ke tii dau nam 2010, ty gia nhin chung CO xu hudng tang. Mae dii v^y, trong nhieu thdi diem giiia hai Ian dieu chinh ty gia cua
nam 2010 (vao t h a n g 2 va t h a n g 8), ty gia do cae ngan h a n g thUdng mai niem yet thap hdn miic tr£n cho phep cua NHNN, diing d miJe 18.950 18.970 ddng/USD. Dae biet la vao ngay 28/4/2010 ty gia tren thi trudng tii do Ian dau tien da tha'p hdn miic ty gia niem yet cua cac ngan h a n g thUdng mai.
Tuy nhien, thi trUdng ngoai hoi v i n c6 nhiing thdi diem cang t h i n g , buoc NHNN phai dieu chinh tang ty gia binh quan lien ngan hang mot each manh me. Vao thang 2/2010, NHNN da tang ty gia lien ngan hang khoang 3,36%. Den thang 8/2010, NHNN mot Ian niia buoc phai tang ty gia binh quan hen ngan hang them 2,1%, len miic 18.932 ddng/USD. Tuy vay, cac bien phap nay dUdng nhu mdi chi khien ty gia chinh thiic chay theo ty gia tren thi trUdng ehd den. Trong khi d6, dUdng nhU niem tin do'i vdi dong Viet Nam chUa dUde cai thien dang ke, va doanh nghiep, ngUdi dan chUa c6 du dong lUc de giam lUdng USD nam giii, chUa ke tam ly ky vong USD se eon tang gia tiep so vdi VND.
Ket qua la chenh lech giiia ty gia chinh thiic va ty gia tren thi trUdng tU do ngay cang n6i rong. Cuoi thang 11/2010, ty gia tren thi trUdng tu do tang vot len miic 21.380 - 21.450 ddng/USD. Chenh lech ty gia giiia thi trUdng tu do so vdi ty gia chinh thiic den 10%. Day la miic chenh lech cao nha't trong lich sii tai chinh Viet Nam tii nam 1990.
Tinh hinh chi dUdc cai thien dang ke sau khi Viet Nam thUc hien Nghi quyet 11 tii thang 2/2011 n h a m kiem che lam phat va ba't on kinh te'vi mo mot each toan dien. Ket qua la ty gia da c6 xu hUdng on dinh trd lai, va tham chi con giam lien tuc trong thcii gian gan day. Chang han, tai thdi diem 28/4/2011, gia ban USD cua Ngan hang ngoai thUdng Viet Nam ehi con 20.590 VND/USD, so vdi miic 20.875 VND/USD
QUAN LY KINH T£ So41 (6/2011)
P H A T T R I ^ N K I N H T ^ - XA HOl V I C T NAM 2010-2011:... NGHIEN CIJW TRAO DPI [ J | J ^
vao d i u thang 3/2011 va 20.882 VND/USD vao 21/2/2011. Vdi vi§c ap dung tran lai sua't huy dong USD, mot bo phan ngUdi dan va doanh nghiep da kem man ma hdn vdi viec gifl USD, ban lai cho he thdhg ngan hang. Thanh khoan ngoai te eua cac ngan hang tren thi trudng chinh thdc da dUdc cai thien dang ke, t a m thdi khien thi trUdng ngoai hoi thoat khoi tinh trang cang thang, quan trong hdn la thu hep dang ke thi trUdng tu do.
f) Can can thanh toan
Tiep theo xu hudng tii nam 2008, tham hut can can vang lai tiep tuc giam, Udc dat khoang 3,9 ty USD nam 2010. Tuy vay, miic tham hut nay v i n tang kha nhanh trong quy IV/2010 (khoang 1,6 ty USD) so vdi 9 thang dau nam (2,3 ty USD, tUdng dUdng 3,2%
GDP). Tham hut can can vang lai chu yeu la do tham hut can can thUdng mai. Nam 2010, tham hut can can thUdng mai hang hoa dat khoang 6,9 ty USD, trong khi can can dich vu tham hut khoang 860 trieu USD. TUdng tu, thu nhap d i u tU cung tham hut d mde 4,6 ty USD trong nam 2010. Cac khoan tham hut nay mot phan dUdc bu d i p bdi cac khoan chuyen giao (rong) vdi thang du Udc dat 8,4 ty USD trong nam 2010, tang 30,3% so vdi nam 2009.
Trong 9 t h a n g d i u n a m 2010, can can von"* dat t h a n g du 10,8 ty USD, t a n g 38,6% so vdi Cling k^ n a m 2009. Khoan t h a n g du nay chu yeu la do t h a n g dU b cae khoan muc FDI rong, vay t r u n g va dai h a n nUdc ngoai, d i u tU vao gia'y td c6 gia, tien va tien gxii. Cu the, FDI rong dat t h a n g du 5,5 ty USD, t a n g 2,1% so vdi ciing kj^ nSm 2009, trong do FDI ciia nUdc ngoai vao Viet Nam dat 6,1 ty USD, t a n g 4,3%. Trong khi d6, vay t r u n g va dai h a n nUdc ngoai rong dat t h a n g dU 1,6
ty USD, giam 10,4% so vdi ciing ky nam 2009, vay n g i n h a n rong dat t h a n g dU 597 trieu USD, t a n g m a n h so vdi miie t h a n g du 92 t r i e u USD ciing ky nam 2009. Cae k h o a n vay nay t a n g do giai ngan cac k h o a n vay t r u n g , dai h a n da cam ket va do lai sua't thi trUdng qude te t h a p hdn lai s u i t thi trUdng trong nUdc.
TUdng tu, d i u tU vao g i i y td c6 gia (FII), tien va tien gki deu dat t h a n g dU, l i n lUdt d mdc 1,94 ty USD va 1,2 ty USD trong 9 t h a n g dau n a m 2010, tang manh so vdi ciing ky n a m 2009.
Do tinh trang d i u cd, gam giii ngoai te Idn trong nen kinh te, tinh trang buon lau (dac biet la buon lau vang) va loi, sai sot thong ke, khoan muc idi va sai sot tren can can thanh toan quo'c tecdn kha idn (-12,1 ty USD) trong 9 thang d i u nam 2010. Do do, cung vdi nhiing diln bien tren cua can can vang lai va can can voh, can can thanh toan tong th§ dat tham hut khoang 3,53 ty USD trong 9 thang diu nam 2010, Udc tham hut khoang 2,5 -3 ty USD trong ca nam 2010. NhU v^y, mUc tham hut can can thanh toan da giam manh so vdi nam 2009 (7,8 ty USD).
Tuy vay, xu hudng cai thien can can vang lai khong ben viing do mot so' nguyen nhan.
TrUdc het la dong gop khong nhd cua kim ngach xuat khau nhom mat hang kim loai quy, da quy. Chi rieng trong 9 thang d i u nam 2010, xua't khau va nhap khau vang va da quy da dat l i n lUdt 2,76 ty USD va 364 trieu USD. Mat khac, toe do tang trudng xua't khau hang hoa chUa dUdc ben viing.
Trong khi do, tri gia nhap k h i u cua cac nhom hang c i n han che nhap khau v i n tang manh (khoang 129,6% trong 6 thang diu nam 2010 so vdi ciing ky 2009), mac dii diln bien nay mot phan do nhap k h i u giam manh Chua CO so' U#u ca nSra.
m i U i l NGHIEN Cli(U TRAP DPI PHAT TRIJN KINH T^ - XA HOI VltT NAM 2010-2011:...
trong nam 2009 dudi tac dong eua suy giam kinh te, day v i n la mot v i h de dang lUu tam.
Cuoi ciing, thu nhap tii d i u tU eua Viet Nam r a nUdc ngoai giam va d miie thap, eon ehi thu nhap dau tU tang manh.
g) Bdi song dan cU
Ddi song nhiing ngUdi lam cong an lUdng ciing p h i n nao dUdc cai thi$n. Miic lUdng tdi thieu da t a n g 20%, tU 650 nghin ddng/thang len 730 nghin ddng/thang. Ty le ho ngheo n a m 2010 Udc t i n h 10,6%, giam so vdi miic 12,3% n a m 2009. Nhu vay, ty le ngheo v i n tiep tuc dUde eat giam, tiep theo xu hUdng cua cac nam trUdc. Trong khi do, t i n g Idp dan cU cd thu n h a p t r u n g binh eo quy mo ngay cang Idn, va CO a n h hudng ngay cang Idn do'i vdi thay ddi h a n h vi tieu dung d Viet Nam.
Tuy vay, gia ca nhieu hang hoa, dich vu tieu diing tang cao trong nhiing thang cuoi nam 2010 va d i u nam 2011 ciing vdi thien tai lien tiep xay r a da anh hudng den ddi sdhg dan cU. Dac biet, gia ca nhom thue pham va dich vu an uo'ng c6 miic tang manh nha't, trong khi nhom hang nay chiem ty trong kha Idn trong tieu diing eua ngUdi dan. Van de nay ddi hoi cae bien phap an sinh xa hoi tich cUc va ben viing hdn, ben canh viec dn dinh nen kinh te vi mo.
Nhin chung, ke tii nam 2010, Viet Nam v i n duy tri dUde xu hudng tang trudng kinh te, md rong thUdng mai va thu hiit d i u tU triic tiep nUde ngoai. Tuy nhien, nhiing xu hudng nay ciing di kem theo nhiing chuyen bien tich eUc ve mat cd ca'u. Dau a'n dang chii y nha't trong thdi gian vufa qua chinh la viec Viet Nam tiep tuc do'i mat vdi bat dn
kinh te vi mo, bUdc d i u ed nhiing bien phap manh va toan dien n h a m ling pho vdi va'n de nay.
3. C a c b i e n p h a p c h i n h s a c h c u a Viet N a m tii n a m 2010
De thue hien chu trUdng kiem soat, ngan ngiia tai lam phat cao, ngay tii d i u nam 2010, Chinh phu da chi dao thUe hien cac giai phap bao dam dn dinh kinh te vi mo, ngan ngtfa tai lam p h a t cao trd lai va dat tdc do tang trUcing kinh te khoang 6,5% trong nam 2010^ Nhiing giai phap ed ban ma Chinh phu ciing cae Bo, cae nganh da thiic hien la:
Chi dao quyet liet viec thiic hien cac bien phap thao gS kho k h a n ve ed che chinh sach, vo'n, t h u tuc h a n h chinh... thiic day san xua't kinh doanh phat trien; giai quyet kip thdi nhieu chinh sach ho trd k h i c phuc hau qua cua thien tai, dich benh; thiic hien quyet liet cac bien phap day manh xua't k h i u , kiem soat n h a p sieu ...
- Dieu h a n h chinh sach tai khoa chu dong thong qua cac bien phap: Dieu chinh chinh sach thue linh hoat, phii hdp vdi cam ket qude te nham h a n che n h a p sieu, kiem che lam phat n h u gian thdi gian nop thue thu nhap 3 thang cho cac doanh nghiep; dieu chinh kip thdi t h u e n h a p khau do'i vdi cac nhom h a n g can kiem soat nhap khau va cac nhom hang c i n h a n che nhap k h i u (6 to nguyen chiec dUdi 9 ehd, xe may nguyen chie'e; giam t h u e nhap k h a u xang dau, vang, gas va mot sd" loai vat tu, nguyen lieu trong nude ehua san xua't dUde...). Md rong ap dung thu tuc hai quan dien tOf de riit ngin thdi gian thong quan va tiet giam chi phi doi vdi h a n g hoa xua't khau.
5 Nghi quyet so 03/NQ-CP ngay 15/01/2010 ve nhiing giai phap chu yeu chi dao, dieu hanh thUc hien phat trien kinh te - xa hoi va dU toan ngan sach Nha nU6c nam 2010.
QUAN LY KINH T£ Sd'41 (6/2011)
P H A T T R I J N K I N H T ^ - XA HOl V I £ T N A M 2010-2011:., NGHIEN CUD TRAO 001 [ J ^
Phan dau tang thu, quan ly chi tieu chat che, tiet kiem ehi. Tinh den het thang 9/2010:
25 Bo, Nganh, dia phUdng da tiet kiem hdn 2.700 ty dong. ThUc hien ho trd von vdi lai s u i t Uu dai tii ngan sach dia phUdng cho cac doanh nghiep kinh doanh hang hoa thiet yeu du trii hang hoa binh dn gia...
- NHNN da thiic hien dieu chinh tang lai s u i t cd ban va lai s u i t tai cap vdh len 9%/nam, lai s u i t tai chiet k h i u 7%/nam khi tinh hinh lam phat c6 chieu hUdng gia tang;
ddng thdi, dieu chinh tang t ^ 1-1,25%/nam ddi vdi lai s u i t giao dich nghiep vu thi trudng md, lai sua't cho vay qua dem.
Cong t i e quan ly, dieu h a n h gia dUde chi dao quyet liet tii d i u nam, c6 nhiing linh boat phu hdp vdi diln bien cua thi trUdng the gidi va trong nUde. Khi gia ca thi trUdng CO bien dong theo xu the tang, da thiic hien giii dn dinh gia ban dien tii thang 3/2010, giii dn dinh gia ban t h a n cho bdn ho tieu dung Idn trong ca nam (xi mang, giiy, phan bon, dien). Giam gia xang d i u khi gia the gidi ha, gian thdi gian dieu chinh gia khi gia the gidi tang. Thiie hien giam thue, chi quy binh dn gia de giut dn dinh gia xang d i u tii thang 6 den nay. Giii dn dinh gia cUde van tai hanh khach; giam gia cUdc viln thong, giii dn dinh mot sd cUdc bUu chinh. Giam thdi gian dieu chinh gia cac hang hoa dich vu Nha nUdc eon dinh gia.
Cung vdi boat dong tren, cac nganh, cac c i p va td chiic doan the da trien khai ddng bo nhieu giai phap, trong do chii trong nang cao hieu qua cac chUdng trinh h5 trd cho nong dan va ho ngheo de phat trien san xuat kinh doanh, tang thu nhap. ChUdng trinh 135 giai doan 2006 2010 (Giai doan II) dUdc thUc hien tren dia ban 50 tinh. Den nay ChUdng trinh ed ban ket thiic va dat dUde nhiing ket qua quan trong, gop phan phat trien kinh te- xa hoi va dn dinh ddi sohg nhan dan cac xa.
thon, ban dac biet kho khan vung ddng bao dan toe va viing mien niii. Theo bao cao sd bo, tong vdn giai ngan cua ChUdng trinh 135 giai doan II dat 97,1% tong vdh d i u tU cho ChUdng trinh nay.
Tuy vay, sU liing tiing trong viec liia chon Uu tien giiia tang trUdng kinh te va lam phat khien cac giai phap tren ehUa giai quyet dUde triet de v i n de dn dinh kinh te vi mo. Ap lUe ddi vdi lam phat v i n con Idn, va boc 16 thanh nhiing b i t dn kinh te vi mo trong giai doan d i u nam 2011. Chinh vi vay, Chinh phu da ban hanh Nghi quyet 11/NQ-CP vao ngay 24/2/2011, trong do nhan manh nhiing giai phap chu yeu tap trung kiem che'lam phat, on dinh kinh te'vi mo, bao dam an sinh xa hoi. Cu the, cac nhom giai phap dUde thiic hien ddng bo bao gdm: (i) ThUc hien chinh sach tien te chat che, than trong; (ii) Thiic hien chinh sach tai khda that chat, e i t giam d i u tU cong, giam boi ehi ngan sach nha nUde; (iii) Thiic day san xua't, kinh doanh, khuyen khich xuat k h i u , kiem che nhap sieu, sii dung tiet kiem nang lUdng; (iv) Dieu chinh gia dien, xang d i u g i n vdi ho trd ho ngheo; (v) Tang cUdng bao dam an sinh xa hoi; va (vi) Day manh cong tac thong tin, tuyen truyen nham tang cUdng nhan thiic, ddng thuan trong doanh nghiep va nhan dan.
Theo tinh than cua Nghi quyet 11/NQ- CP, nhieu chinh sach cu the da dUdc ban hanh. Chinh sach tien te da dUde thUe hien theo hudng that chat, the hien d viec giam chi tieu tang trUdng tin dung xudng con 20%, ap dung vdi tat ca cac ngan hang, so vdi miie 23% cua ke hoach d i u nam. Cae bien phap chinh sach tien te ciing dUdc thiic hien nham giam tinh trang do la hoa va vang hoa.
De thu hep sU chenh lech vdi ty gia tren thi trUdng t u do, ngay 11/02/2011, NHNN da dieu chinh ty gia chinh thiic 9,3%, mdc cao nhat ke tii giiia thap nien 1990 den nay.
LUi'dil '^'^"'^^ ^^ ^"^° °°'
P H A T TRiiN KINH TE - XA H O I V I E T NAM 2010-2011:...Song song vdi do, NHNN da tich cUc thanh tra, kiem tra, xii ly cac giao dich khong hdp phap tren thi trUdng tU do, qua do r a tin hieu ve viec kien quyet xii ly cae giao dich nay. Cd ban hdn, NHNN da ban h a n h mot so' chinh sach n h u h a n che ddi tUdng dUdc phep vay ngoai te, t r i n lai s u i t huy dong do'i vdi ngoai te,... qua do khdi thong ddng vdh USD vao ngan hang, h a n che cac hoat dong vay USD CO the gay ap liie t h a n h khoan ddi vdi ngan hang.
TUdng tu, NHNN eung dang nghien ciiu eac bien phap nham thu hep, tien tdi xoa bo giao dich vang mieng tren thi trUdng tU do.
Cac bien phap nay chUa dUdc ban hanh, nen ehUa ed hieu lUc thiic thi. Tuy nhien, mot sd^
phan ling don d i u da dUdc ghi nhan. NgUdi dan da cd tam ly e ngai hdn do'i vdi nam giii vang mieng. Trong khi do, khoang each chenh lech gia giiia gia vang trong nUde va gia vang quo'c te da dUde thu hep dang ke, c6 nhiing thdi diem chi con khong dang ke.
Hdn nUa, thi trUdng vang dUdng nhU binh tinh hdn (the hien d gia ea tang, giam cham hdn) trUdc nhiing diln bien cua gia vang the gidi, dieu trai ngUde han so vdi tinh hinh cua cae nam trUdc.
Viet Nam cling da thUc hien mot sd^ bien phap n h i m thiic day san xuat, kinh doanh, qua do bao dam an sinh xa hoi. Vao d i u thang 4/2011, Thii tudng Chinh phu da ban h a n h chinh sach cho phep gian thue thu nhap doanh nghiep nam 2010 trong thdi b a n 1 nam do'i vdi cac doanh nghiep nho va viia. Bo Tai chinh hien dang dii thao quy dinh hudng d i n viec gian thue thu nhap nay. Dieu nay giiip cae doanh nghiep nho va viia cd the duy tri cac hoat dong san x u i t kinh doanh, va tao viec lam cho ngUdi lac dong. Ddng thdi, Chinh phu ciing da quyet dinh tang lUdng tdi thieu. T ^ 1/1/2011, miie lUdng tdi thieu eua doanh nghiep la 830.000 ddng/thang, trong khi miic lUdng cd ban ap
dung tai khu vUc nha nUdc, lUc lUdng vii t r a n g cung dUdc t a n g len 830.000 ddng/thang tii 1/5/2011. Tinh rieng khoan tang lUdng d khu vUe nha nude da eo tong gia tri len tdi 27.000 ty ddng, chiem 3,7%
tong chi ngan sach nam 2011.
Nhin chung, viec thiie hien cae bien phap trong Nghi quyet vdi tinh thiie cha't cao hdn.
Cac bien phap dUde ban h a n h da c6 sii tham van rong rai cac chuyen gia, cong ddng doanh nghiep va cac td chiic kinh te - xa hoi khac. Quan trong hdn, cae bien phap chinh sach dUdc thUe hien trong bdi canh ngUdi dan va doanh nghiep deu ed nhiing quan ngai sau s i c ve tinh hinh kinh te vi mo, nen nhan dUdc sU ddng t h u a n cao. Tinh toan dien eua cac giai phap ciing dUde coi trong, qua do ciing lam tang hieu lUc thiie thi.
Mac dii vay, cong tac hoach dinh chinh sach n h i m kiem che lam phat, dn dinh kinh te vi md va thiic day phat trien kinh te - xa hoi trong thdi gian viia qua v i n eon ndi len mot sd^ van de sau day:
Thii nhat, thii tU Uu tien giiia thiic day tang trudng kinh te va kiem che lam phat v i n ehUa dUde xac dinh ro. De moi truSng kinh te vi mo trd nen lanh manh hdn sau mot thdi gian dai thiic day tang trUdng kinh te diia tren md rong tin dung va d i u tU, viec chap nhan danh ddi tang trudng thap trong n g i n han de dn dinh kinh te'vi mo trong dai han hdn la het siie c i n thiet. Day ciing tiing la van de eon Ian ca'n trong giai doan 2007- 2009, khien cac rui ro bat dn kinh te vi mo khong dUde giai quyet triet de va biing phat trd lai tii euo'i nam 2010.
Thit hai, mac du da c6 nhiing tac dong tich ciic ban d i u , cac bien phap chinh sach tien te dudng nhu lai dUdc thUc hien qua nhieu va qua don dap. G i n day nha't, chi sau mot thdi gian n g i n NHNN ap t r i n lai s u i t huy dong USD va tang ty le dii trii bat
QUAN Lt KINH TE So 41 (6/2011)
PHATTRlgNKINH T^ - XA H O I V I E T NAM 2010-2011:... NGHIEN CIJll TRAO DPI [ J ^
buoc ddi vdi tien g^i bang USD, NHNN chi n h a n h t h a n h pho Ho Chi Minh da de x u i t viec ap t r i n lai s u i t 0% ddi vdi tien giii USD cua cac td chde kinh te, khien cac td chiic kinh te c6 the lua ebon khong g^i tien vao ngan hang niia. C i n nhan thUe r i n g cac bien phap chinh sach tien te ehi phat huy tac dung sau mot thdi gian tre nha't dinh (khoang 6 thang). Chinh vi vay, viec thiic thi cae bien phap chinh sach tien te c i n dUde thiie hien vdi "mot cai d i u lanh' va mot sU kien n h i n den khi chinh sach phat huy tac dung, thay vi ban hanh nhieu chinh sach don dap n h i m n h a n h chong dat duoc muc tieu de ra (mac dii dieu nay kho thiic hien dUdc tren thUe te). Hdn niia, viec tranh sii dung nhieu bien phap chong len nhau con de lai dU dia chinh sach cho cd quan dieu hanh, phong khi nen kinh te c6 nhiing diln bien kho ludng hdn.
Thii ba, chinh sach tai khoa dUdng nhU ehUa CO nhieu bien phap theo hudng dn dinh kinh te vi mo. Cac bien phap giam chi ngan sach chUa mang lai nhieu ket qua. Danh muc du an cat giam dau tU trong nam van ehUa dat dUdc quy mo mong muo'n. Trong khi do, cac bien phap ehi nham bao dam an sinh xa hoi dUdng nhU lai dUde quyet dinh va thiic hien r i t nhanh. Dieu nay la r i t c i n thiet nham duy tri dn dinh xa hoi va ddng thuan eua ngUdi dan, song cung gay ra i n tUdng r i n g cae bien phap giam chi dUdc thiic hien kha cham, trong khi eac bien phap tang ehi khac lai kha nhanh.
4. Ket l u a n
Nam 2010 da chiing kien nhiing bUdc phuc hoi eua nen kinh te Viet Nam. Tang truSng kinh te da n h a n h hdn so vdi nam 2009, vdi nhiing dong gop nhieu hdn tU tang trUdng thUdng mai va d i u tU, ke ca d i u tU true tiep nUde ngoai. Tuy vay, nhiing rui ro b i t dn kinh te vi mo con tiem an tii trUde
2010 chUa dUde giai quyet triet de do Viet Nam tap trung vao ngan chan suy giam kinh te. Vi vay, den nam 2010, cac bat dn nay da biing phat trd lai. Cae bien phap manh me hdn nham kiem che lam phat va dn dinh kinh te vi mo da dUdc ban hanh va thiic thi, budc d i u mang lai mot so' chuyen bien tich ciic. Tuy nhien, tinh hinh kinh te vi mo van c i n tiep tuc dUdc theo doi de c6 nhiing bude dieu chinh vaJhoac can thiep phu hdp.
Bai hoc tii nhiing nam trUdc do doi hoi Viet Nam c i n than trong hdn do'i vdi cac thach thiie kinh te - xa hoi con tiem an. Mot mat, Viet Nam can can bang hdn giiia muc tieu tang trUdng kinh te va lam phat. Nhan thiic dUdc sU danh ddi giiia hai muc tieu nay, Viet Nam c i n nhiing phan tich sau sic, ky lUdng va c6 cd sd khoa hoc hdn ve boi canh kinh te - xa hoi n h i m xac dinh mdc do Uu tien cho cae muc tieu. Chinh d day, vai trd cua phan tich chinh sach va dU bao, eung nhu viec ban hanh va thiic thi chinh sach hieu qua, hieu liic la het siic quan trong.
Mat khac, ling pho vdi rui ro lam phat doi hoi phai c6 sii thohg nhat, dieu pho'i hdp ly hdn giiia cac chinh sach tai khoa va tien te, n h i m dat dUde muc tieu chung la dn dinh kinh te vi mo. Ddng thdi, qua trinh dieu chinh chinh sach c i n tinh den viec tang dong liic thuc hien cac dieu chinh nay d cap do thi trUdng.
Trong boi canh nen kinh te da phuc hoi tang trudng sau khiing hoang tai chinh the gidi Cling nhU trong giai doan thiic hien Chien lUdc phat trien kinh t e x a hoi 2011-2020, Viet Nam cin can nhac ky lUdng ve cac bien phap chinh sach kha dung. Hoi nhap kinh te sau rong hdn se lam han che mot sd lUa chon chinh sach, trong khi lai lam nen kinh te trd nen d l tdn thUdng hdn trUdc nhiing bien dong ben ngoai. Dieu nay khien dieu hanh kinh te vi mo va ling pho vdi cac ap liic xa hoi trd nen
imiiiii '"^"'^'' ^^ ™*° °°'
P H A T T R I ^ N K I N H T ^ - XA H 6 | V I E T N A M 2010-2011:...het siic phiic tap. Thiic day tang trUdng kinh te nhanh va hen tuc trong khi phai ling pho vdi rui ro bat dn kinh te vi mo trd thanh mot v i n de da dien, doi hoi phai c6 nhiing chinh sach kinh te, tai chinh, ^a hoi va ca chinh tri tren mot quan diem ddng bo.
Ve lau dai hdn, Viet Nam c i n tiep tuc nghien ciiu va lUa chon mo hinh phat trien mdi phii hdp hdn. Mo hinh n i y c i n giii viing nhflng cau p h a n q u a n trong cua t a n g trudng, cae the che nen tang (dac biet la tUdng tac giiia Nha nUde thi trUdng hoi nhap), va eac chinh sach cai thien hieu qua phan bd nguon lUe (dac biet la voh). Trong qua trinh thiic d i y tang trUdng va cong nghiep hoa, Viet Nam c i n diia vao cac the che than thien hdn vdi thi trUdng va lien ket vdi kinh te khu vUc va the gidi. Ngoai sU tich cUc, ehu dong va ddng t h u a n ciia ngUdi dan, doanh nghiep, Nha nUdc c i n khuyen khich sang tao va eo chinh sach ban che cac rui ro kinh te vi mo, xa hoi va moi trUdng.
Thong diep chinh d day la: trong khi tap trung ling pho vdi cac van de kinh te vi mo hien nay, Viet Nam c i n suy nghi va thiic
hien cac bien phap dai b a n hdn n h i m nang cao nang lUe the che, ket cau ha t i n g kinh te xa hoi, va cae lien ket qude te nham tan dung cac cd hoi mdi./.
T A I LIEU THAM KHAO
• Trang web eua Bo Ke hoach va D i u tu.
Truy cap tai: www.mpi.gov.vn
• Trang web cua Tdng cue Thong ke. Truy cap tai: www.gso.gov.vn
• Trung t a m thong tin tU lieu, Vien NCQLKTTW (2011), "Diln bien va binh luan tinh hinh kinh te trong nUdc va the gidi" So'01-2011.
. Vien NCQLKTTW (2010), Bao cao danh gia tdc dong cua hoi nhap kinh tequoic te doi vdi nen kinh te sau 3 nam Viet Nam gia nhap WTO. De an trinh chinh phu.
. Vien NCQLKTTW (2011), Kinh te Viet Nam 2010. Dii thao t h a n g 4/2011.
• V6 Tri Thanh va Nguyin Anh DUdng (2009), Viet Nam sau 2 nam gia nhap WTO: Cac bai hoc ["Vietnam after Two Years of WTO Accession: What Lessons Can Be Learnt"], Tap chi kinh te ASEAN, So'l, tr. 115-35.
QUAN LY KINH TE So 41 (6/2011)
