Ngoµi ra cßn cã sù tham gia cña ®¹i diÖn ®¹i sø qu¸n Hoa Kú t¹i ViÖt Nam

(1)

§êi sèng – T− liÖu Khoa häc

Héi th¶o khoa häc quèc tÕ: Nhu cÇu, ®Þnh h−íng vµ ®µo t¹o t©m lý häc ®−êng t¹i ViÖt Nam

Võa qua, t¹i Hµ Néi, ViÖn T©m lý häc, ViÖn KHXH ViÖt Nam vµ 6 tr−êng

§¹i häc cña ViÖt Nam cïng 2 tr−êng §¹i häc Hoa Kú phèi hîp tæ chøc cuéc héi th¶o khoa häc víi chñ ®Ò Nhu cÇu, ®Þnh h−íng vµ ®µo t¹o t©m lý häc ®−êng t¹i ViÖt Nam.

Tham dù Héi th¶o cã kho¶ng 150 ®¹i biÓu

®Õn tõ çc bé, ban, ngµnh, çc c¬ quan chøc n¨ng, çc viÖn nghiªn cøu vµ çc tr−êng ®¹i häc trong n−íc vµ quèc tÕ.

Ngoµi ra cßn cã sù tham gia cña ®¹i diÖn

®¹i sø qu¸n Hoa Kú t¹i ViÖt Nam. 78 b¸o c¸o ®−îc göi tíi héi th¶o.

T¹i Héi th¶o, c¸c ®¹i biÓu tr×nh bµy tham luËn vµ tËp trung th¶o luËn nh»m lµm râ nh÷ng néi dung chÝnh sau:

- Mét sè vÊn ®Ò t©m lý cña häc sinh, sinh viªn ViÖt Nam hiÖn nay;

- Thùc tr¹ng c«ng t¸c thùc hµnh ®èi víi t©m lý häc ®−êng, sù hç trî cña x· héi vµ c¸c c¬ quan chøc n¨ng;

- Thùc tr¹ng nghiªn cøu vµ ®µo t¹o t©m lý häc ®−êng t¹i ViÖt Nam;

- C«ng t¸c nghiªn cøu, ®µo t¹o còng nh− c¸c m« h×nh trî gióp t©m lý häc

®−êng t¹i Mü vµ kinh nghiÖm cho ViÖt Nam;

- X©y dùng ch−¬ng tr×nh ®µo t¹o t©m lý häc ®−êng cho ViÖt Nam vµ ®Þnh h−íng ph¸t triÓn.

§¹i diÖn cña hai tr−êng ®¹i häc Hoa Kú: Ph.D. Kristi Hagans; Ph.D. Kristin Powers (California State University, Long Beach) vµ Ph.D Michael Hass (Chapman University) ®· tr×nh bµy vÒ gi¸o dôc t©m lý häc ®−êng vµ c¸c ch−¬ng

tr×nh ®µo t¹o. Hä cho r»ng: çc thÝ sinh thi ngµnh t©m lý häc ®−êng ph¶i chøng minh ®−îc n¨ng lùc ®Çu vµo ®èi víi mçi mét lÜnh vùc (tiªu chÝ) vÒ kh¶ n¨ng thùc hµnh chuyªn nghiÖp. Çc kh¶ n¨ng nµy bao gåm c¶ kiÕn thøc vµ çc kü n¨ng thao t¸c. Çc ch−¬ng tr×nh cña t©m lý häc

®−êng ®¶m b¶o cho c¸c thÝ sinh cã mét kiÕn thøc nÒn t¶ng v÷ng ch¾c vÒ t©m lý vµ gi¸o dôc, bao gåm lý thuyÕt, m« h×nh, kinh nghiÖm vµ ph−¬ng ph¸p kü thuËt

®èi víi mçi mét lÜnh vùc. Çc ch−¬ng tr×nh cña t©m lý häc ®−êng còng ®¶m b¶o cho çc thÝ sinh chøng minh ®−îc çc kü n¨ng chuyªn m«n cÇn thiÕt ®Ó cung cÊp nh÷ng dÞch vô mét çch hiÖu qu¶ nhÊt.

C¸c lÜnh vùc kh«ng t¸ch rêi nhau mµ nªn kÕt hîp víi ch−¬ng tr×nh gi¶ng d¹y, thùc hµnh. Hä còng ®−a ra 11 tiªu chÝ NASP vÒ

®µo t¹o vµ thùc hµnh t©m lý häc ®−êng.

C¸c ®¹i biÓu tham dù Héi th¶o ®Òu thèng nhÊt r»ng, viÖc më réng t©m lý häc

®−êng t¹i ViÖt Nam lµ mét viÖc nªn lµm vµ cÇn sù quan t©m, chung tay gãp søc cña tÊt c¶ mäi ng−êi. Héi th¶o T©m lý häc

®−êng nµy còng lµ mét b−íc khëi ®Çu quan träng trªn con ®−êng x©y dùng mét ngµnh T©m lý häc ®−êng tõ c¶ ph−¬ng diÖn lý luËn lÉn thùc hµnh vµ ®µo t¹o ë ViÖt Nam.

Bïi ThÞ Hång

Täa ®µm khoa häc “Khñng ho¶ng tµi chÝnh toµn cÇu vµ nh÷ng gîi ý dµi h¹n cho mét nÒn kinh tÕ chím thÞ tr−êng: ViÖt Nam”

Ngµy 17/8/2009, t¹i Hµ Néi, ViÖn KHXH ViÖt Nam chñ tr× tæ chøc buæi täa

®µm víi chñ ®Ò “Khñng ho¶ng tµi chÝnh toµn cÇu vµ nh÷ng gîi ý dµi h¹n cho mét nÒn kinh tÕ chím thÞ tr−êng: ViÖt Nam”.

(2)

§êi sèng – T− liÖu... 57 Chñ ®Ò cña täa ®µm còng lµ tham luËn

chÝnh ®−îc tr×nh bµy bëi GS. James Riedel, khoa Kinh tÕ quèc tÕ William L.

Clayton, tr−êng Quèc tÕ häc cao cÊp (thuéc tr−êng §¹i häc Johns Hopkins), Washington, DC., Mü. Tham dù vµ trao

®æi ý kiÕn t¹i täa ®µm cã ®«ng ®¶o c¸c nhµ nghiªn cøu cña ViÖn KHXH ViÖt Nam cïng c¸c viÖn nghiªn cøu vµ tr−êng

®¹i häc trong n−íc.

VÒ cuéc khñng ho¶ng toµn cÇu, GS.

James Riedel nªu râ 4 nguyªn nh©n cña sù hçn lo¹n trªn thÞ tr−êng cho vay thÕ chÊp thø cÊp lµ thÊt b¹i cña chÝnh s¸ch vÜ m«, chÝnh trÞ, ®iÒu tiÕt vµ thÞ tr−êng; vµ çc t¸c ®éng cña khñng ho¶ng tµi chÝnh trªn toµn thÕ giíi vµ ViÖt Nam, lµ: tæn thÊt to lín vÒ cña c¶i (kho¶ng 25 ngh×n tû US$) ®i cïng víi sù sôp ®æ trong gi¸ trÞ vèn vµ gi¸ nhµ ®Êt; sù sôt gi¶m kinh tÕ toµn cÇu do tÝn dông co hÑp vµ tæn thÊt cña c¶i; sù lan truyÒn sang çc n−íc ®ang ph¸t triÓn th«ng qua th−¬ng m¹i vµ tµi chÝnh quèc tÕ (t¨ng tr−ëng nhËp khÈu cña çc n−íc ph¸t triÓn, xuÊt khÈu cña çc n−íc ®ang ph¸t triÓn); dßng vèn t− nh©n rßng sang çc n−íc ®ang ph¸t triÓn; t¸c

®éng lªn t¨ng tr−ëng ë ViÖt Nam vµ c¸c n−íc l¸ng giÒng (sè thùc tÕ (2002-2008) vµ IMF dù b¸o (2009-2014) vÒ t¨ng tr−ëng GDP thùc); t¸c ®éng lªn t¨ng tr−ëng ë ViÖt Nam th«ng qua chi tiªu; t¸c ®éng lªn xuÊt khÈu vµ nhËp khÈu; t¸c ®éng lªn dßng vèn...

VÒ tr−êng hîp ViÖt Nam, GS. James Riedel cho biÕt, toµn cÇu hãa ®· cã t¸c

®éng tÝch cùc ®èi víi nÒn kinh tÕ ViÖt Nam. Møc t¨ng tr−ëng cao vµ l¹m ph¸t thÊp tr−íc t×nh tr¹ng hçn lo¹n vµo gi÷a n¨m 2008. Ch×a khãa cho thµnh c«ng trong qu¸ khø lµ nh÷ng thay ®æi mang tÝnh c¬ cÊu, −u tiªn h¬n ®Õn c«ng nghiÖp hãa h−íng vÒ xuÊt khÈu vµ t¨ng tr−ëng trong khu vùc phi nhµ n−íc, nhÊt lµ ®Çu

t− trùc tiÕp (chiÕm 30% ®Çu ra s¶n xuÊt c«ng nghiÖp). Tuy nhiªn, khu vùc doanh nghiÖp t− nh©n vÉn cßn ph¸t triÓn ë møc d−íi tÇm vµ kh«ng gièng nh− Trung Quèc, ViÖt Nam vÉn ch−a tinh gi¶n ®−îc khu vùc c«ng nghiÖp quèc doanh. Sù t¨ng tr−ëng cña çc siªu c¬ cÊu nh− c«ng nghiÖp vµ n«ng nghiÖp cña nÒn kinh tÕ ch−a kÐo theo sù cñng cè mét çch ®Çy ®ñ çc c¬ së nÒn t¶ng lµ h¹ tÇng kinh tÕ vµ x· héi theo nghÜa réng.

T¹i täa ®µm, c¸c ®¹i biÓu nhÊt trÝ víi nh÷ng gîi ý dµi h¹n cho ViÖt Nam lµ, ViÖt Nam ph¶i phô thuéc Ýt h¬n vµo xuÊt khÈu sang c¸c n−íc ch©u Mü, ch©u ¢u phô thuéc nhiÒu h¬n vµo cÇu néi ®Þa, t¹o c«ng

¨n viÖc lµm cho ng−êi lao ®éng vÉn ph¶i theo ®Þnh h−íng xuÊt khÈu vµ tËn dông c¬ héi Trung Quèc chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ ®Ó ph¸t triÓn nh÷ng ngµnh c«ng nghiÖp mµ n−íc nµy kh«ng cßn thÕ m¹nh trong t−¬ng lai.

PV.

Héi nghÞ th«ng b¸o nh÷ng ph¸t hiÖn míi vÒ kh¶o cæ häc lÇn thø 44 - n¨m 2009

Trong hai ngµy 24-25/9/2009, t¹i Hµ Néi, ViÖn Kh¶o cæ häc, ViÖn KHXH ViÖt Nam tiÕn hµnh héi nghÞ th«ng b¸o nh÷ng ph¸t hiÖn míi vÒ kh¶o cæ häc lÇn thø 44, víi sù tham gia cña ®«ng ®¶o çc nhµ kh¶o cæ häc, çc nhµ sö häc trong vµ ngoµi n−íc, çc chuyªn gia b¶o tµng, b¶o tån, çc nhµ qu¶n lý v¨n hãa, çc nhµ nghiªn cøu, çc céng t¸c viªn quan t©m

®Õn kh¶o cæ häc trong c¶ n−íc.

Ph¸t biÓu khai m¹c Héi nghÞ, PGS., TS. Tèng Trung TÝn (ViÖn tr−ëng ViÖn Kh¶o cæ häc), cho biÕt, n¨m 2009, ViÖn Kh¶o cæ häc ®· nhËn ®−îc 424 th«ng b¸o vÒ nh÷ng ph¸t hiÖn kh¶o cæ häc tõ c¸c ®Þa ph−¬ng trªn kh¾p mäi miÒn ®Êt n−íc. Cã thÓ coi, ®©y lµ n¨m “®−îc mïa” cña kh¶o cæ khi cã tíi h¬n 400 c«ng tr×nh nghiªn

(3)

Th«ng tin Khoa häc x· héi, sè 10.2009 58

cøu thuéc çc thêi ®¹i ®å ®¸, kim khÝ, kh¶o cæ häc lÞch sö, Ch¨mpa - ãc Eo, ®−îc thùc hiÖn. §· cã hµng lo¹t çc ph¸t hiÖn míi t¹i çc di tÝch. KÕt qu¶ thu ®−îc tõ çc di tÝch vµ di vËt nµy gãp phÇn kh«i phôc bøc ch©n dung x¸c thùc cña lÞch sö d©n téc, lÞch sö v¨n hãa v¨n minh ViÖt Nam tõ thêi kú tèi cæ cho ®Õn thêi cËn hiÖn ®¹i.

Theo b¸o c¸o cña PGS., TS. NguyÔn Kh¾c Sö (ViÖn Kh¶o cæ häc), mïa ®iÒn d·

2008-2009, c¸c nhµ kh¶o cæ häc ®· thu

®−îc mét sè kÕt qu¶ ®¸ng chó ý, nh−: lÇn

®Çu ph¸t hiÖn di cèt ng−êi cæ ë S¬n La;

quÇn thÓ ®éng vËt t¹i hang Má TuyÓn ë Lµo Cai (thuéc kh¶o cæ häc thêi ®¹i §¸);

12 th«ng b¸o ph¸t hiÖn míi ë Tuyªn Quang (ph¸t hiÖn lÇn ®Çu v¨n ho¸ Gß Mun t¹i ®©y), VÜnh Phóc, Qu¶ng TrÞ, Thõa Thiªn-HuÕ, §¾c L¾c (thuéc kh¶o cæ häc thêi ®¹i Kim khÝ); khai quËt di tÝch Thµnh Hå, Phó Yªn, khu th¸p D−¬ng Long...; bæ sung thªm nhiÒu ph¸t hiÖn míi thuéc kh¶o cæ häc Ch¨mpa - ãc Eo (v¨n minh Ch¨mpa ë B×nh §Þnh).

Tõ nh÷ng ph¸t hiÖn ®ã ®· gióp c¸c nhµ qu¶n lý lËp quy ho¹ch b¶o vÖ, trïng tu, t«n t¹o, xÕp h¹ng, khai th¸c nhiÒu di tÝch, di s¶n tiªu biÓu, nh− c¸c di tÝch thêi TrÇn (Nam §Þnh), ®µn Nam Giao (Thanh Hãa), ®µn X· T¾c (Thõa Thiªn-HuÕ), th¸p D−¬ng Long (B×nh §Þnh)..., hay nh−

lÇn khai quËt thø 4 ®Þa ®iÓm Phïng Nguyªn ®· x¸c ®Þnh ®−îc khu vùc tiÒm n¨ng ®Ó B¶o tµng Phó Thä lËp quy ho¹ch b¶o tån, t«n t¹o di chØ; khai quËt di tÝch chïa-th¸p Kim T«n ®· x¸c ®Þnh dÊu vÕt kiÕn tróc chïa th¸p, thu ®−îc hµng ngµn hiÖn vËt, lµ t− liÖu quý ®Ó nghiªn cøu kiÕn tróc chïa-th¸p vµ nghÖ thuËt PhËt gi¸o thêi TrÇn.

Cuéc khai quËt lÇn thø 3 di tÝch ®µn Nam Giao (Thanh Hãa) trªn diÖn tÝch

3088m2 ®· x¸c ®Þnh chÝnh x¸c 3 nÒn ®µn, 3 vßng ®µn x©y b»ng ®¸, kh¼ng ®Þnh ®©y lµ ®µn tÕ Nam Giao cña v−¬ng triÒu Hå, lµ ®µn tÕ cæ nhÊt cßn t−¬ng ®èi nguyªn vÑn dÊu tÝch nÒn mãng trong lÞch sö kiÕn tróc ViÖt Nam.

Khai quËt di tÝch kiÕn tróc trong tr−êng PTCS Dôc Tó (§«ng Anh, Hµ Néi) ph¸t hiÖn phÕ tÝch kiÕn tróc cã d¹ng vßm cuèn, cã thÓ lµ ®o¹n cèng cña hÖ thèng c«ng tr×nh kiÕn tróc kh¸ ®å sé thêi

§«ng H¸n.

Bªn c¹nh ®ã, c¸c cuéc khai quËt lín

®Ó di dêi c¸c di tÝch ra khái vïng cã dù ¸n kinh tÕ lín cña Nhµ n−íc, ®−îc thùc hiÖn cã hiÖu qu¶, nh− ë 62-64 TrÇn Phó (Hµ Néi) vµ c¸c di chØ vïng lßng hå thuû ®iÖn S¬n La, VÜnh Yªn (Kh¸nh Hoµ).

Theo PGS. Tèng Trung TÝn, kh¶o cæ häc ngµy cµng ®Èy m¹nh viÖc nghiªn cøu liªn ngµnh, ®a ngµnh nªn ®· nhËn diÖn

®−îc chÝnh x¸c vµ kh¸ch quan h¬n gi¸ trÞ cña tõng di chØ. Ngµnh kh¶o cæ häc ®·

h−íng tíi môc tiªu b¶o vÖ tèt çc di s¶n nh−ng kh«ng "ng¨n c¶n" sù ph¸t triÓn cña ®Êt n−íc. Bªn c¹nh ®ã, PGS. còng bµy tá sù lo l¾ng cña giíi kh¶o cæ häc tr−íc n¹n ®µo ph¸ çc di tÝch, di chØ kh¶o cæ hiÖn nay; kiÕn nghÞ "khÈn thiÕt" ®èi víi çc c¬ quan cã thÈm quyÒn cÇn ph¶i xÕp h¹ng di tÝch ®Ó t¹o c¬ së ph¸p lý cho viÖc b¶o tån vµ ph¸t huy gi¸ trÞ cña çc di tÝch.

Ph¹m Vò

Héi th¶o khoa häc: Di c−, Ph¸t triÓn vµ Gi¶m nghÌo Trong hai ngµy 5-6/10/2009, t¹i Hµ Néi, Héi th¶o khoa häc “Di c−, Ph¸t triÓn vµ Gi¶m nghÌo” ®· ®−îc tæ chøc víi sù phèi hîp cña ViÖn KHXH ViÖt Nam (VASS) vµ Liªn Hîp Quèc t¹i ViÖt Nam (UN). Tham dù Héi th¶o cã c¸c l·nh ®¹o

®¹i diÖn UN, VASS, c¸c ban, ngµnh trong

(4)

§êi sèng – T− liÖu... 59 n−íc vµ c¸c chuyªn gia, nhµ nghiªn cøu,...

trong n−íc vµ quèc tÕ.

T¹i Héi th¶o, c¸c ®¹i biÓu nhÊt trÝ r»ng, lîi Ých cña di c− trong n−íc kh«ng nh÷ng ®· ®−îc nhËn thÊy ë cÊp quèc gia vµ khu vùc mµ cßn ë cÊp ®é c¸ nh©n ng−êi di c− vµ gia ®×nh hä. TS. Bruce Campbell, Tr−ëng §¹i diÖn UNFPA nhÊn m¹nh tíi khÝa c¹nh thóc ®Èy ph¸t triÓn cña di c−, bëi “di c− cã thÓ gióp thóc ®Èy ph¸t triÓn con ng−êi. Nh÷ng ng−êi phô n÷, nam giíi vµ trÎ em chuyÓn ®i n¬i kh¸c sinh sèng, nh÷ng céng ®ång mµ hä chuyÓn ®Õn vµ nh÷ng ng−êi ë l¹i quª h−¬ng, tÊt c¶ ®Òu

®−îc h−ëng lîi”. Lîi Ých tõ viÖc chuyÓn tiÒn vÒ cho gia ®×nh vµ céng ®ång cña ng−êi di c− lµ mét lîi Ých quan träng. ¦íc tÝnh tæng sè tiÒn mµ ng−êi di c− trong n−íc vµ quèc tÕ göi vÒ trong n¨m 2007 theo B¸o c¸o ph¸t triÓn con ng−êi n¨m 2009 cña UNDP lµ 5,5 tØ §« la Mü.

T¹i ViÖt Nam, di c− trong n−íc ®· vµ

®ang gãp phÇn t¨ng tr−ëng kinh tÕ nhanh chãng vµ gi¶m nghÌo, ®iÒu nµy thÓ hiÖn rÊt râ trong vßng 20 n¨m qua. C¸c d÷ liÖu gÇn ®©y cña cuéc §iÒu tra quèc gia vÒ biÕn ®éng d©n sè n¨m 2007 chØ ra r»ng, cø 100 ng−êi d©n th× cã 7,5 ng−êi di c−, cao gÊp h¬n 2 lÇn con sè cña n¨m 2005 (tØ lÖ nµy lµ 3,36 ng−êi di c−/1000 d©n). KÕt qu¶ nghiªn cøu cho thÊy thu nhËp ®−îc t¹o ra t¹i c¸c khu vùc thµnh thÞ vµ khu c«ng nghiÖp cña ViÖt Nam cã xu h−íng

Nhê ®ã, ViÖt Nam ®· gi¶m ®−îc ®¸ng kÓ tØ lÖ nghÌo ®ãi – tõ 58% n¨m 1993 xuèng cßn 15,6% n¨m 2006.

Bªn c¹nh viÖc ghi nhËn nh÷ng ®ãng gãp vÒ kinh tÕ vµ x· héi cña ng−êi di c−, Héi th¶o còng nªu râ nh÷ng th¸ch thøc vÒ mÆt x· héi liªn quan tíi qu¸ tr×nh di

c−, nh−: ng−êi di c− dÔ bÞ tæn th−¬ng vµ cÇn ®−îc sù quan t©m ®Æc biÖt cña çc nhµ ho¹ch ®Þnh chÝnh s¸ch, bëi di c− n«ng th«n - ®« thÞ t¹o ra nh÷ng ¸p lùc vÒ c¬ së h¹ tÇng hiÖn nay ë çc thµnh phè vµ çc dÞch vô x· héi nh− nhµ ë, kh¸m ch÷a bÖnh, hÖ thèng ®iÖn n−íc vµ vÖ sinh; ®¶m b¶o tiÕp cËn c«ng b»ng çc dÞch vô cã chÊt l−îng vÒ ch¨m sãc y tÕ, gi¸o dôc vµ çc dÞch vô x· héi kh¸c cho ng−êi di c− còng lµ mét th¸ch thøc; hÖ thèng ®¨ng ký hé khÈu hiÖn nay lµ rµo c¶n ®èi víi ng−êi di c−

trong viÖc tiÕp cËn c¸c dÞch vô vµ th«ng tin mµ ng−êi d©n së t¹i ®−îc h−ëng; rñi ro lín nhÊt ®èi víi phô n÷ di c− lµ bÞ l¹m dông t×nh dôc vµ b¹o lùc dÉn ®Õn nguy c¬ bÞ nhiÔm c¸c bÖnh l©y truyÒn qua ®−êng t×nh dôc vµ HIV/AIDS – mµ nguyªn nh©n chÝnh lµ do thiÕu sù b¶o trî x· héi;...

Do vËy, nh÷ng c©n nh¾c vÒ mÆt chÝnh s¸ch ë trong giai ®o¹n hiÖn nay, theo ý kiÕn t¹i Héi th¶o, cÇn ph¶i l−u ý: vÊn ®Ò di c− cÇn ®−îc lång nghÐp vµo çc chiÕn l−îc gi¶m nghÌo quèc gia vµ quy ho¹ch ph¸t triÓn kinh tÕ – x· héi; ®iÒu quan träng lµ ph¶i b¶o ®¶m cung cÊp çc dÞch vô b¶o trî vµ an sinh x· héi cho ng−êi di c−, ®Æc biÖt lµ ng−êi cã thu nhËp thÊp vµ phô n÷, vµ b¶o ®¶m sù tiÕp cËn b×nh ®¼ng çc dÞch vô x· héi kh¸c nh− gi¸o dôc, ch¨m sãc y tÕ, ®Æc biÖt xÐt trªn gãc ®é giíi, trÎ em vµ thanh niªn; mÆc dï nhiÒu biÖn ph¸p c¶i çch vÒ thñ tôc ®¨ng ký th−êng tró vµ t¹m tró ®· vµ ®ang ¸p dông ®Ó gi¶m bít çc giíi h¹n ®èi víi mét sè nhãm ng−êi di c− nhÊt ®Þnh, nh÷ng ng−êi di c−

kh«ng ®¨ng ký hoÆc chØ ®¨ng ký hé khÈu t¹m tró vÉn gÆp nhiÒu khã kh¨n.

T¹i Héi th¶o nµy, UNDP còng c«ng bè b¶n B¸o c¸o Ph¸t triÓn con ng−êi n¨m 2009 víi tiªu ®Ò “V−ît qua rµo c¶n: Di c−

vµ ph¸t triÓn con ng−êi”.

Hßa An