sạch ở Việt Nam
4. Giải pháp hồn thiện chính sách tín dụng đối với sản xuất nơng nghiệp sạch ở Việt Nam
Thứ nhất, hồn thiện khung pháp lý
Chính sách và cơ chế cho vay của tổ chức tín dụng đối với nơng nghiệp sạch vẫn được thực hiện theo cơ chế cho vay thương mại nĩi chung, chịu chi phối bởi các văn bản liên quan đến Luật Ngân hàng Nhà nước Việt Nam, các quy chế liên quan đến nghiệp vụ thị trường mở, quy chế tái cấp vốn, quy chế tái chiết khấu giấy tờ cĩ giá.
Tuy nhiên, nhiều quy định khơng cịn phù hợp, vì vậy Ngân hàng Nhà nước Việt Nam cần sớm hồn thiện hệ thống văn bản pháp lý nhằm đảm bảo cho việc triển khai chính sách tín dụng được thực hiện thơng suốt và đảm bảo đúng các quy định của pháp luật.
Thứ hai, cĩ chính sách khuyến khích các tổ chức tín dụng
Trong thời gian qua, một số TCTD đã tích cực cho vay phát triển nơng nghiệp sạch nhưng mới tập trung vào Ngân hàng Nơng nghiệp và Phát triển nơng thơn Việt Nam, và một vài ngân hàng khác. Ngân hàng Nhà nước cần nâng tầm lên thành một chương trình hành động đối với ngành Ngân hàng. Cĩ cơ chế mở hơn để khuyến khích khơng chỉ các tổ chức tín dụng trong nước mà cịn cả các ngân hàng liên doanh, ngân hàng nước ngồi.
Thứ ba, hồn thiện chính sách hỗ trợ đối với các tổ chức tín dụng
- Đối với cơng cụ dự trữ bắt buộc, việc quy định giảm tỷ lệ dự trữ bắt buộc đối với các TCTD cĩ dư nợ cho vay nơng nghiệp sạch chiếm tỷ trọng cao trong tổng dư nợ cho vay tồn nền kinh tế. Đây là cơng cụ quan trọng nhằm hỗ trợ cho các TCTD mở rộng quy mơ cho vay, giảm chi phí sử dụng vốn nhằm giảm lãi suất cho vay nơng nghiệp sạch.
- Đối với cơng cụ tái cấp vốn, dùng cho việc bổ sung nguồn vốn. Tuy nhiên, việc thực hiện quy trình cũng như giám sát mục đích sử dụng vốn của các TCTD vẫn cịn lỏng lẻo. Do đĩ, để nâng cao hiệu quả, Ngân hàng Nhà nước cần thực hiện các giải pháp sau:
Thực hiện tái cấp vốn theo hướng: ưu tiên theo hình thức cầm cố, tái cầm cố giấy tờ cĩ giá trước. Trường hợp tổ chức tín dụng đã sử dụng hết lượng giấy tờ cĩ giá nắm giữ thì mới xem xét cho vay theo Bảng kê Hồ sơ tín dụng.
Đưa ra tiêu chuẩn tổ chức tín dụng được xin vay tái cấp vốn: ngồi việc tổ chức tín dụng đưa ra cam kết về sử dụng vốn vay thì cần cĩ quy định những tổ chức tín dụng đã cĩ tỷ trọng dư nợ cho vay nơng nghiệp sạch đạt mức nhất định hoặc đã tiếp cận được những phương án, dự án sản xuất kinh doanh nơng nghiệp sạch cĩ khả thi.
Điều chỉnh giảm lãi suất tái cấp vốn, tạo điều kiện cho các tổ chức tín dụng giảm lãi suất cho vay. Giám sát chặt chẽ mục đích sử dụng vốn và cam kết sử dụng vốn của các tổ chức tín dụng từ nguồn tái cấp vốn.
- Hỗ trợ vốn thơng qua nghiệp vụ chiết khấu, tái chiết khấu giấy tờ cĩ giá
Khi thực hiện chiết khấu, tái chiết khấu, Ngân hàng Nhà nước cĩ thể thực hiện theo một trong hai phương thức giao dịch: Giao dịch khơng hồn lại hoặc giao dịch cĩ hồn lại. Với xu hướng giao dịch cĩ kỳ hạn phát triển, Ngân hàng Nhà nước sẽ linh hoạt hơn trong điều chỉnh mức dự trữ của các ngân hàng, điều chỉnh linh hoạt cơ số tiền từ đĩ ảnh hưởng đến khối lượng tín dụng cung ứng của các ngân hàng thương mại.
- Phát triển nghiệp vụ thị trường mở, sử dụng kết hợp linh hoạt các cơng cụ của chính sách tiền tệ. Ngân hàng Nhà nước Việt Nam đang dự thảo về Thơng tư hướng dẫn thực hiện NĐ55/2015. Tuy nhiên, dự thảo ban hành đang chờ lấy ý kiến trong Điều 3. “Chính sách Ngân hàng Nhà nước Việt Nam hỗ trợ nguồn vốn cho tổ chức tín dụng cho vay nơng nghiệp sạch” chỉ đề cập đến cơng cụ tái cấp vốn và giảm tỷ lệ dự trữ bắt buộc. Thiết nghĩ điều này chưa đủ, vì thực tế Ngân hàng Nhà nước cĩ thể hỗ trợ vốn qua nghiệp vụ tái chiết khấu hoặc thực hiện mua giấy tờ cĩ giá của ngân hàng thương mại trong nghiệp vụ thị trường mở.
Thứ tư, ban hành cơ chế chính sách tín dụng
Trong Đề án tái cơ cấu ngành nơng nghiệp một trong những định hướng là tham gia mơ hình liên kết, ứng dụng cơng nghệ cao trong sản xuất nơng nghiệp. Do đĩ, Ngân hàng Nhà nước cần ban hành quy chế, cĩ biện pháp khuyến khích các tổ chức tín dụng quan tâm đến cho vay phát triển mơ hình liên kết, phát triển cơng nghệ cao theo hướng gia tăng mức cho vay khơng cĩ tài sản bảo đảm tính trên giá trị dự án, phương án sản xuất kinh doanh.
Thứ năm, hồn thiện cơ chế điều hành lãi suất
Phải thiết lập một mức lãi suất cơ bản định hướng được lãi suất thị trường. Việc hồn thiện cơ chế hình thành lãi suất cơ bản làm cơ sở định hướng chuẩn mực cho lãi suất thị trường liên ngân hàng, thị trường tiền tệ là một việc cần thiết phải thực hiện.
Đối với cho vay nơng nghiệp sạch, lãi suất hình thành trên cơ sở thỏa thuận giữa tổ chức tín dụng và khách hàng, nhằm hỗ trợ cho một số chương trình phát triển nơng nghiệp sạch, Ngân hàng Nhà nước quy định trần lãi suất cho vay đối với một số chương trình cụ thể.
Thứ sáu, tháo gỡ các khĩ khăn, phát triển bảo hiểm nơng nghiệp
Trước hết, cần đơn giản hĩa thủ tục vay vốn để người dân khơng phải mất thời gian làm đi làm lại các thủ tục tín dụng. Nghiên cứu điều chỉnh linh hoạt điều kiện cho vay phù hợp với điều kiện sản xuất nơng nghiệp, cải thiện điều kiện tiếp cận vốn, kể cả điều kiện về tài sản thế chấp…
Đặc biệt, cần đa dạng hố đối tượng và gĩi dịch vụ tín dụng nơng nghiệp theo hướng mở rộng cho vay theo niên vụ cây trồng, cho vay theo hạn mức tín dụng và cho vay tiêu dùng đối với hộ nơng dân. Cần cĩ chương trình vay vốn ưu đãi dành riêng cho ngư dân với thủ tục đơn giản. Ngân hàng Nhà nước và các ngân hàng thương mại, cùng với Bộ Nơng nghiệp và Phát triển nơng thơn và các bộ liên quan cần chủ động xây dựng chương trình này và các chính sách tín dụng đặc thù cho ngư dân. Chính phủ cũng cĩ chính sách đĩng tàu thí điểm, giao cho Ngân hàng Nơng nghiệp và Phát triển nơng thơn Việt Nam thực hiện thí điểm, nhưng vẫn cịn vướng mắc vì dùng tín dụng thương mại cho hoạt động cần tín dụng chính sách và do cịn bị lạm dụng trong thực tế.
Tài liệu tham khảo:
Trích từ đề tài: Chính sách tín dụng đối với sản xuất nơng nghiệp sạch ở Việt Nam - PSG.TS Hà Minh Sơn hướng dẫn.
http://dangcongsan.vn/kinh-te/nang-cao-hieu-qua-dau-tu-tin-dung-cho-nong-nghiep-ung-dung-cong-nghe-cao-508014.html
http://baochinhphu.vn/Thuc-day-doanh-nghiep-dau-tu-vao-nong-nghiep/Ket-qua-thuc-hien-chinh-sach-tin-dung-phuc-vu-phat-trien-nong-nghiep-nong-thon/342570.vgp