LỰC ĐIỆN TỪ

Tuần 16 Tiết 31

Ngày soạn……….. Ngày dạy

- 1 đoạn dây dẫn AB bằng đồng Ф = 2,5mm, dài 10cm. - 1 biến trở loại 20Ω - 2A - 1 ampekế GHĐ 1,5A và ĐCNN 0,1A - 1 công tắc, 1 giá TN.

*Cả lớp:

- Một bản vẽ phóng to hình 27.1 và 27.2 (SGK)

- Chuẩn bị vẽ hình ra bảng phụ cho phần vận dụng câu C2, C3, C4.

III. ĐỊNH HƯỚNG PHÁT TRIỂN NĂNG LỰC CHO HỌC SINH - Năng lực giải quyết vấn đề.

- Năng lực tính toán.

- Năng lực hợp tác.

- Năng lực sáng tạo.

- Năng lực tự học.

- Năng lực sử dụng ngôn ngữ.

IV. TỔ CHỨC HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC 1. Khởi động

Dòng điện tác dụng từ lên kim nam châm, Vậy ngược lại nam châm có tác dụng lực từ lên dòng điện hay không ?

2. Hình thành kiến thức

*Hoạt động 1. Thí nghiệm về tác dụng của từ trường lên dây dẫn có dòng điện

 Yêu cầu HS nghiên cứu TN hình 27.1 (SGK-tr.73)

 GV treo hình 27.1, yêu cầu HS nêu dụng cụ cần thiết để tiến hành TN.

 GV giao dụng cụ TN cho các nhóm, yêu cầu HS làm TN theo nhóm.

 GV lưu ý cách bố trí TN, đoạn dây dẫn AB phải đặt sâu vào trong lòng nam châm chữ U, không để dây dẫn chạm vào nam châm.

 Gọi HS trả lời câu hỏi C1, so sánh với dự đoán ban đầu để rút ra kết luận.

I. Tác dụng của từ trường lên dây dẫn có dòng điện

1. Thí nghiệm

 HS nghiên cứu SGK, nêu dụng cụ cần thiết để tiến hành TN theo hình 27.1 (SGK-tr.73).

 Các nhóm nhận dụng cụ và tiến hành TN theo nhóm. Cả nhóm quan sát hiện tượng xảy ra khi đóng công tắc K.

 Đại điện các nhóm báo cáo kết quả TN và so sánh với dự đoán ban đầu. Yêu cầu thấy được: Khi đóng công tắc K, đoạn dây dẫn AB bị hút vào trong lòng nam châm chữ U (hoặc bị đẩy ra ngoài nam châm). Như vậy từ trường tác dụng lực điện từ lên dây dẫn AB có dòng điện chạy qua.

 HS ghi vở phần kết luận vào vở

*Hoạt động 2. Tìm hiểu chiều lực điện từ

 Chuyển ý: Từ kết quả các nhóm ta thấy dây dẫn AB bị hút hoặc bị đẩy ra ngoài 2 cực của nam châm tức là chiều của lực điện từ trong TN của các nhóm khác nhau. Theo các em

II. Chiều lực điện từ, quy tắc bàn tay trái 1. Chiều của lực điện từ phụ thuộc vào những yếu tố nào ?

chiều của lực điện từ phụ thuộc vào yếu tố nào ?

 GV: Cần làm TN như thế nào để kiểm tra được điều đó.

 Yêu cầu HS làm TN 2: Kiểm tra sự phụ thuộc của chiều lực điện từ vào chiều đường sức từ bằng cách đổi vị trí cực của nam châm chữ U.

 GV: Qua 2 TN, chúng ta rút ra được kết luận gì?

*Chuyển ý: Vậy làm thế nào để xác định chiều lực điện từ khi biết chiều dòng điện chạy qua dây dẫn và chiều của đường sức từ?

 Yêu cầu HS đọc mục thông báo ở mục 2. Quy tắc bàn tay trái (tr.74-SGK).

 GV treo hình vẽ 27.2 yêu cầu HS kết hợp hình vẽ để hiểu rõ quy tắc bàn tay trái.

 Cho HS vận dụng quy tắc bàn tay trái để đối chiếu với chiều chuyển động của dây dẫn AB trong TN đã quan sát được ở trên

 HS tiến hành TN theo nhóm

+ Đổi chiều dòng điện chạy qua dây dẫn AB, đóng công tắc K quan sát hiện tượng để rút

ra được kết luận: Khi đổi chiều dòng điện chạy qua dây dẫn AB thì chiều lực điện từ thay đổi.

 HS tiến hành TN theo nhóm:

+ Đổi chiều đường sức từ, đóng công tắc K quan sát hiện tượng để rút ra được kết luận:

Khi đổi chiều đường sức từ thì chiều lực điện từ thay đổi.

b. Kết luận

 HS rút ra kết luận.

 Chiều của lực điện từ tác dụng lên dây dẫn AB phụ thuộc vào chiều dòng điện chạy trong dây dẫn và chiều của đường sức từ.

2. Quy tắc bàn tay trái

 Cá nhân HS tìm hiểu quy tắc bàn tay trái trong SGK.

 Đặt bàn tay trái sao cho các đường sức từ hướng vào lòng bàn tay, chiều từ cổ tay đến ngón tay giữa hướng theo chiều dòng điện thì ngón cái choãi ra 90⁰ chỉ chiều của lực điện từ.

 HS vận dụng quy tắc bàn tay trái để kiểm tra chiều lực điện từ trong TN đã tiến hành ở trên, đối chiếu với kết quả đã quan sát được.

3. Luyện tập

 Hướng dẫn HS vận dụng câu C2, C3, C4.

Với mỗi câu, yêu cầu HS vận dụng quy tắc bàn tay trái nêu các bước:

- Xác định chiều dòng điện chạy trong dây dẫn khi biết chiều đường sức từ và chiều lực điện từ.

III. Vận dụng

 Cá nhân HS hoàn thành câu C2, C3, C4 phần vận dụng:

 Trong đoạn dây dẫn AB, dòng điện có chièu đi từ B đến A.

- Xác định chiều đường sức từ (cực từ của nam châm) khi biết chiều dòng điện chạy qua dây dẫn và chiều lực điện từ tác dụng lên dây dẫn.

 Đường sức từ của nam châm có chiều đi từ dưới lên trên.

 HS hoàn thành C4

4. Ứng dụng và mở rộng, bổ sung - Đọc nội dung phần ghi nhớ.

- Đọc phần có thể em chưa biết.

- Xem trước bài 28. Động cơ điện một chiều.

Tuần 16 Tiết 32

Ngày soạn……….. Ngày dạy: