Phân tích khung lôgíc

Quảng Ninh trong việc đào tạo, tiếp cận nguồn lực và mở rộng quan hệ.

Dự án Hỗ trợ Phát triển Kinh tế Phụ nữ ở cả 3 tỉnh đều thực hiện thông qua Hội Liên hiệp Phụ nữ cấp tỉnh, riêng ở Quảng Ninh còn có Liên minh Hợp tác xã. Dự án SWED đã đóng góp vào việc tạo dựng và củng cố mạng lưới liên kết các phụ nữ trong kinh doanh; giúp phụ nữ có cơ hội tiếp cận với nguồn tín dụng chính thức và thúc đẩy hoạt động nhóm ngành nghề.

Sau 4 năm rưỡi (SWED giai đoạn II, 1999-2004), hơn 4500 doanh nghiệp đã nhận được sự hỗ trợ trực tiếp từ dự án SWED và hơn 1500 doanh nghiệp nữ nhận được sự hỗ trợ gián tiếp thông qua các câu lạc bộ nữ doanh nghiệp. Khoảng 95% khách hàng của dự án là chủ các doanh nghiệp nữ vi mô, đa số có dưới 10 công nhân. Dự án đã hỗ trợ 102 doanh nghiệp nhỏ (10-49 công nhân) và 21 doanh nghiệp vừa (50-300 công nhân). Đa số các doanh nghiệp được hỗ trợ ở khu vực nông thôn và ít có khả năng trả tiền dịch vụ. Hỗ trợ tài chính tập trung vào việc phát triển nhóm ngành nghề thay vì từng cá nhân và sự hỗ trợ này đã làm lợi cho cả cộng đồng.

Với mong muốn trở thành một mô hình hiện thực và có giá trị, những đề xuất hướng dẫn và công cụ hỗ trợ phát triển doanh nghiệp nữ được coi là thành tựu đáng kể của SWED. Dưới đây nêu hai nội dung chính: Phân tích khung lôgíc theo chu trình dự án và Công cụ hỗ trợ các doanh nghiệp nữ.

- Khuyến khích tiếp cận bình đẳng trong kinh doanh.

Một phần quan trọng khác của khung lôgíc là các chỉ số thực hiện - đây là công cụ đánh giá việc thực hiện dự án, biểu thị tiến độ, gián tiếp đo lường tác động dài hạn và đánh giá tính bền vững của dự án. ởđây có vai trò đặc biệt quan trọng của các chỉ số định tính trong việc giám sát và đánh giá dự án vì một số mục tiêu nhất định của dự án là khó đo lường và tính chất xã hội của các dự án phát triển doanh nghiệp nữ.

Tại các giai đoạn khác nhau của dự án, cần tính đến sự tác động của các thành tố khác nhau trong các dự án phát triển kinh tế phụ nữ.

Giai đoạn lập kế hoạch và thiết kế

Trong giai đoạn này, cần phải xem xét tới 6 yếu tố quan trọng là môi trường, địa điểm, lựa chọn đối tác, lựa chọn khách hàng mục tiêu, lựa chọn hoạt động và điều tra khảo sát.

Đầu tiên cần phân tích môi trường hiện tại để xác định cơ hội và hạn chế của dự án. Mặc dù không dễ phán đoán song hiện nay môi trường cho phát triển doanh nghiệp nữ ở Việt Nam là rất thuận lợi. Có 4 nguyên nhân cơ bản tạo môi trường thuận lợi này, đó là các chỉ số kinh tế vĩ mô; chiến lược kinh tế của Chính phủ và tính hiệu quả của nó; các luật, nghị định và chính sách nói chung; các yếu tố về xã hội, văn hoá và con người. Chiến lược toàn diện về tăng trưởng và xóa đói giảm nghèo của Chính phủ nhấn mạnh phát triển khu vực tưnhân là một trong những ưu tiên hàng đầu, tạo thu nhập và công ăn việc làm là yếu tố quan trọng cho xóa đói giảm nghèo.

Việc lựa chọn địa bàn cho dự án cần phải tính đến nhiều yếu tố, trong đó có việc xác định phạm vi hỗ trợ ở cấp quốc gia, cấp tỉnh, huyện hoặc xã tùy khả năng của dự án và các đối tác là doanh nghiệp nữ mà dự án hướng tới. Sau đó là các tiêu chí lựa chọn gồm: các doanh nghiệp có vai trò quan trọng đối với kinh tế vùng, có tiềm năng phát triển ở các lĩnh vực phi nông nghiệp, có cơ sở hạ tầng tối thiểu cho vận chuyển sản phẩm, có nhiều doanh nghiệp nữ, số lượng lớn người dân có tay nghề nhưng thất nghiệp và có tỷ lệ người nghèo cao.

Dựa vào chuyên môn, các dự án sẽ lựa chọn đối tác theo tiêu chí của mình. Các tiêu chí nhưxác định phạm vi tham gia của đối tác, xác định cơ cấu đối tác, tiêu chí lựa chọn đối tác và trình độ lãnh đạo v.v. Tại đây tài liệu nêu ra mô hình đa đối tác hiệu quả giữa Hội Liên hiệp phụ nữ và Liên minh hợp tác xã tại Quảng Ninh và rút ra bài học kinh nghiệm là dự án cần nỗ

9 2 Nghiên cứu Gia đình và Giới. Quyển 18, số 4, tr. 90-95

lực trong điều phối và huy động nhân lực trong cơ cấu nhiều đối tác. Làm được điều này hoạt động của mô hình sẽ hiệu quả hơn.

Ngoài ra còn có một số yếu tố mang tính chuyên môn quan trọng khác nhưlựa chọn hoạt động nào cho thích hợp, điều tra khảo sát để tìm ra địa bàn, tìm ra khách hàng để hỗ trợ cũng nhưđánh giá nhu cầu của họ v.v…

Khảo sát là phương pháp tiếp cận quan trọng để định hướng dự án theo đúng mục tiêu. Muốn sử dụng tốt phương pháp này thì cần xác định rõ mục tiêu của khảo sát và thiết kế cuộc khảo sát dựa trên các tiêu chí khác nhau trong suốt chu kỳ dự án. Lưu ý rằng bất kỳ ai tham gia khảo sát, cho dù là người được phỏng vấn, người phỏng vấn kể cả bằng bảng câu hỏi, cũng có thể làm sai lệch việc khảo sát. Vì vậy mô hình đưa một số gợi ý cho việc thiết kế và tiến hành khảo sát hiệu quả và chính xác. Phương pháp này cũng được đánh giá là một công cụ tốt để theo dõi các chỉ số thực hiện.

Giai đoạn triển khai dự án

Thách thức trong giai đoạn triển khai dự án là khả năng thực hiện đồng thời các hoạt động, một mặt phụ thuộc vào năng lực của đối tác cung cấp dịch vụ, mặt khác phụ thuộc vào mức độ phát triển của doanh nghiệp nữ.

Rất khó có thể đánh giá chính xác tốc độ phát triển trong quá trình thiết kế vì sự phát triển có thể bị ảnh hưởng bởi nhiều yếu tố nhưmôi trường, khả năng của đối tác cũng như ngành nghề kinh doanh của khách hàng.

Vì thế, dựa trên những bài học kinh nghiệm thu được, cần đánh giá lại các chiến lược, mục tiêu của dự án theo một tiến trình lặp đi lặp lại nhằm mục đích tăng thêm các kết quả mong đợi mà không làm thay đổi chúng. Mô hình đề xuất những chương trình xây dựng và phát triển năng lực cho những người thực hiện dự án và gợi ý những cách thức hòa nhập vào các mục tiêu của dự án.

Một phần được đánh giá là khá quan trọng trong suốt quá trình thực hiện dự án là trao đổi thông tin, nó giúp các bên liên quan và công chúng nói chung biết về các dịch vụ, hoạt động, sự phát triển và các kết quả của dự án. Kế hoạch truyền thông do đó phải được xây dựng từ giai đoạn khởi đầu dự án và được rà soát thường xuyên. Kế hoạch này xác định đối tượng tiếp nhận thông tin, kênh truyền tải thông tin và nội dung thông tin cho từng đối tượng.

Giai đoạn giám sát dự án

Theo dõi các hoạt động được xem là cần thiết và cần được thực hiện

trong suốt quá trình dự án. ở đây, khảo sát và cơ sở dữ liệu được cho là hai công cụ tuyệt vời để đo lường và phân tích kết quả. Hội đồng giám sát bao gồm những người chủ chốt của dự án làm việc theo phương pháp cùng tham gia là một bộ máy chịu trách nhiệm tận dụng tối đa các công cụ này và theo dõi tiến trình dự án đồng thời đưa ra các đề xuất.