CHƯƠNG 2. THỰC TRẠNG CÔNG TÁC QUẢN TRỊ NHÂN LỰC TẠI CÔNG
2.3.3. Thực trạng công tác tuyển dụng nhân lực
• Nguồn tuyển dụng bên ngoài:
Công ty Cổ phần xi măng và xây dựng Quảng Ninh chưa bao giờ đăng quảng cáo tuyển nhân viên trên các phương tiện thông tin đại chúng. Do đó những người có nhu cầu tìm việc rất khó tiếp cận được thông tin về tuyển dụng của Công ty.
Điển hình qua các năm gần đây, số người tuyển dụng được do họ tự tìm đến hoặc được văn phòng dịch vụ việc làm giới thiệu đến chỉ khoảng 12% - 15%. Trong khi đó, số người tuyển dụng do CBCNV trong công ty CP xi măng và xây dựng Quảng Ninh giới thiệu và từ Trường nghề trên địa bàn chiếm đến khoảng 70%.
Nguồn tuyển dụng từ các trường đào tạo chủ yếu từ Trường Đại học Công nghiệp Quảng Ninh, trường CĐ Công nghiệp Quảng Ninh, trường CĐ Than Khoáng sản Việt Nam.
Có thể nói tại công ty cổ phần xây dựng và xi măng Quảng Ninh, nguồn tuyển dụng là từ người thân hoặc qua sự giới thiệu, bảo lãnh của CBCNV trong đơn vị, hình thức tuyển dụng từ quảng cáo bên ngoài Công ty còn rất hạn chế.
• Nguồn tuyển dụng tại công ty cổ phần xi măng và xây dựng Quảng Ninh qua các năm được thống kê dưới đây:
Bảng 2. 5. Tình hình tuyển dụng tại công ty CP xi măng và xây dựng Quảng Ninh qua các năm
Nguồn tuyển dụng
Năm 2014 Năm 2015 Năm 2016 Số
lượng (người)
Tỷ trọng
(%)
Số lượng (người)
Tỷ trọng
(%)
Số lượng (người)
Tỷ trọng
(%)
Quảng cáo tuyển dụng (trên báo, web,…) - - - -
Ứng viên tự tìm đến 16 10,53 12 8,11 19 12,58
Văn phòng dịch vụ việc làm 4 2,63 9 6,08 5 3,31
CBCNV trong công ty giới thiệu 41 26,97 32 21,62 35 23,18 Điều động từ các đơn vị trong ngành 3 1,97 1 0,68 - -
Từ Trường trên địa bàn 69 45,39 72 48,65 66 43,71
Từ các trường đào tạo khác 19 12,50 22 14,86 26 17,22
Cộng 152 100 148 100 151 100
( Nguồn: Phòng tổ chức lao động tiền lương)
• Ưu nhược điểm của nguồn tuyển dụng từ nội bộ:
- Ưu điểm: Rất dễ nắm bắt được lý lịch của các ứng viên, dễ trao đổi, gần gũi.
- Hạn chế:
+ Làm cho một số người bên ngoài mất đi cơ hội xin việc, còn công ty CP xi măng và xây dựng Quảng Ninh cũng bỏ qua dịp để có thể tuyển chọn được người giỏi.
+ Không có tính cạnh tranh, phỏng vấn tuyển dụng chỉ là hình thức, có những lúc phải tuyển dụng cả những người không đạt yêu cầu, tạo tâm lý ỷ lại đối với những người có quen biết “lớn”.
+ Quan hệ trong doanh nghiệp trở nên phức tạp có thể gây khó khăn trong quản lý điều hành,...
- Nguyên nhân: công ty CP xi măng và xây dựng Quảng Ninh vẫn là một DNNN, ảnh hưởng của cơ chế xin – cho, tư tưởng quản lý hành chính vẫn còn nhiều. Bên cạnh đó là các mối quan hệ trong nội bộ Công ty vốn dĩ khá phức tạp từ trước đến nay.
2.3.3.2. Tiêu chuẩn tuyển dụng:
Một số tiêu chuẩn tuyển dụng thường được công ty áp dụng trong thời gian qua:
- Trình độ học vấn và trình độ chuyên môn.
- Giới tính, sức khỏe, nơi thường trú.
- Chấp nhận làm việc theo ca kíp,...
Các tiêu chuẩn khác gần như không áp dụng:
- Kinh nghiệm làm việc.
- Có khả năng làm việc độc lập hay làm việc theo nhóm.
- Am hiểu về ngành và lĩnh vực xi măng và xây dựng, sự nhiệt tình và đam mê công việc, tính trung thực, ham học hỏi và cầu tiến,...
Do đó tiêu chuẩn tuyển chọn hiện nay tại công ty CP xi măng và xây dựng Quảng Ninh cũng chưa đầy đủ hoàn chỉnh và cụ thể.
• Ưu nhược điểm của tiêu chuẩn tuyển dụng hiện nay tại công ty:
- Ưu điểm: Dễ dàng tuyển chọn được các ứng viên và cũng thuận lợi cho cả hai phía (nhà tuyển dụng và ứng viên xin việc) khi hầu hết các ứng viên đều do CBCNV trong Công ty giới thiệu, bảo lãnh hoặc là người thân của họ.
- Hạn chế: Rất có thể xảy ra hiện tượng tuyển dụng vào nhưng không đáp ứng được yêu cầu công việc và buộc phải bố trí sang việc khác hoặc phải được đào tạo, kèm cặp thêm một thời gian mới làm được việc.
- Nguyên nhân:
+ Yêu cầu của đội ngũ NNL cũng như chiến lược phát triển NNL chưa được xác định rõ ràng.
+ Những người trực tiếp làm công tác tuyển dụng chưa được trang bị những kiến thức chuyên sâu về quản trị NNL.
+ Khả năng đáp ứng của các ứng viên từ nguồn nội bộ còn nhiều hạn chế.
2.3.3.3. Quy trình tuyển dụng
( Nguồn: Phòng TCLĐ Tiền lương) Sơ đồ 2.2. Các bước của quy trình tuyển dụng của công ty CP xi măng và xây
dựng Quảng Ninh - Bước chuẩn bị tuyển dụng:
Để chuẩn bị tuyển dụng, công ty CP xi măng và xây dựng Quảng Ninh cho thành lập Hội đồng tuyển dụng, Hội đồng này sau đó sẽ tiến hành xác định các tiêu chuẩn tuyển chọn cho từng đối tượng tuyển chọn. Cơ cấu Hội đồng gồm:
+ Chủ tịch Hội đồng: Giám đốc
+ Thường trực Hội đồng: Trưởng Phòng TCHC
+ Các ủy viên: Chủ tịch Công đoàn, Trưởng phòng ban hoặc đơn vị trực thuộc đang có nhu cầu được bố trí thêm lao động, cán bộ phụ trách đào tạo, cán bộ phụ trách y tế và cán bộ phụ trách thi đua khen thưởng.
- Bước thu nhận và sơ tuyển hồ sơ:
Tất cả các hồ sơ đều được chuyển về Phòng TCHC, tại đây chủ yếu kiểm tra tính đầy đủ của hồ sơ: Đơn xin việc, Bản khai lý lịch có chứng thực của địa phương, Giấy khám sức khỏe của các cơ quan y tế có thẩm quyền và bản sao có công chứng các bằng cấp, Giấy chứng nhận trình độ chuyên môn nghiệp vụ. Tất cả bộ hồ sơ đều theo mẫu chung thống nhất của Nhà nước, công ty chưa có bộ mẫu hồ sơ riêng cho từng loại ứng viên vào các chức vụ và cho công việc khác nhau.
- Bước phỏng vấn:
Phỏng vấn được tiến hành rất hình thức, chủ yếu để hỏi thêm các thông tin về ứng viên vì đa phần các hồ sơ xin việc đều do CBCNV trong Công ty “gửi” hoặc học viên tốt nghiệp từ Trường, chưa chú trọng vào các kiến thức và kỹ năng liên quan đến khả năng thực hiện công việc.
- Bước ra quyết định tuyển dụng:
Các hồ sơ sau khi phỏng vấn gần như được Hội đồng tuyển dụng ra quyết định tuyển dụng tất cả, có rất ít các ý kiến trái ngược nhau trong Hội đồng tuyển dụng vì không có tiêu chuẩn rõ ràng. Trong quyết định tuyển dụng có nêu rõ: Chức vụ, nơi làm việc, lương bổng, thời gian thử việc theo quy định (thường là 1 tháng),... Khi đã có quyết định tuyển dụng, ứng viên tiến hành thử việc và được hưởng 85% hệ số lương cấp bậc. Trong thời gian này, người lao động được giới thiệu sơ lược về ngành sản xuất xi măng và xây dựng và Công ty, nội quy lao động, được học về an toàn sản xuất,... Khi hết thời gian thử việc, nếu không có gì trở ngại, người lao động được ký hợp đồng lao động với thời hạn 12 tháng, sau 12 tháng sẽ được xem xét ký lại hợp đồng lao động có thời hạn 36 tháng, sau 36 tháng sẽ được xem xét ký lại hợp đồng không xác định thời hạn. Kể từ khi ký hợp đồng lao động, người lao động được hưởng 100% hệ số lương cấp bậc, được tham gia BHXH, BHYT theo quy định.
• Ưu nhược điểm của quy trình tuyển dụng của công ty CP xi măng và xây dựng Quảng Ninh:
- Ưu điểm: Đơn giản, dễ thực hiện, ít tốn thời gian và có thể sớm tuyển dụng được ngay một ứng viên xin việc.
- Hạn chế:
+ Khó có thể sàn lọc để chọn ra được ứng viên tốt nhất.
+ Nhiều khâu trong quy trình tuyển dụng mang nặng tính hình thức, chưa căn cứ vào tiêu chuẩn cụ thể, chưa thực hiện bước kiểm tra trắc nghiệm do đó chưa đánh giá được năng lực của ứng viên một cách chính xác.
- Nguyên nhân:
+ Các thành viên tham gia quy trình tuyển dụng gần như chưa từng được huấn luyện về kỹ năng có liên quan: Kỹ năng phân tích, kỹ năng phỏng vấn,...
+ Chưa nhận thấy hết tầm quan trọng của một quy trình tuyển dụng nhân lực đối với doanh nghiệp.
+ Chưa tổ chức phân tích công việc nên chưa có Bảng tiêu chuẩn công việc để làm căn cứ cho tuyển dụng.
2.3.4. Thực trạng việc thực hiện chức năng đào tạo, phát triển nguồn nhân lực