Điều trị hóc môn và điều trị đích

Mặc dù vai trò của Progestin trong điều trị bệnh nhân tái phát và di căn đã được chứng minh nhưng hiện nay vẫn chưa được chỉ định chính thức như một điều trị bổ trợ. Hóc môn có thể được sử dụng qua đường tiêm, tuy nhiên đường uống cũng rất hiệu quả. Nhiều nghiên cứu dùng Progestins trên bệnh nhân giai đoạn I, II, tuy nhiên không có sự khác nhau về thời gian sống thêm toàn bộ [50].

Nghiên cứu tỷ lệ đáp ứng điều trị progestin ở các giai đoạn có liên quan đến thụ thể nội tiết ER, PR cho kết quả khác nhau, ở giai đoạn sớm, tỷ lệ đáp ứng là 20,5%, ở giai đoạn muộn, tỷ lệ đáp ứng là 1,4%. Khi ER và PR dương tính, tỷ lệ đáp ứng 70%. Ngược lại, khi ER và PR âm tính, tỷ lệ đáp ứng chỉ từ 5% - 15%. Sự vắng mặt thụ thể ER, PR cùng với giai đoạn muộn có tỷ lệ đáp ứng thấp [51],[52].

Trong nghiên cứu của GOG (Gynercologic Oncology Group), nhóm bệnh nhân được điều trị liều progestin thấp thì có 11% đáp ứng hoàn toàn, 8% đáp ứng một phần, nhóm bệnh nhân được điều trị liều cao có 9% đáp ứng

hoàn toàn, 6% đáp ứng một phần. Thời gian sống thêm trung bình là 11,1 tháng và 7 tháng tương ứng với nhóm liều thấp và liều cao [7].

Từ kết quả trên GOG đưa ra kết luận về liều điều trị của progestin là 200mg/1 ngày là liều tối thiểu để điều trị có hiệu quả đối với bệnh nhân giai đoạn muộn hoặc tái phát, đặc biệt là bệnh nhân có độ biệt hóa cao và có PR dương tính. Bệnh nhân với độ biệt hóa thấp, PR âm tính chỉ đáp ứng từ 8%

đến 9% [7],[51].

Cho đến nay, chưa có nghiên cứu nào khẳng định là liều điều trị thấp là không có hiệu quả, do đó việc sử dụng liều thấp thăm dò là cần thiết để tránh được biến chứng của điều trị [50],[51].

1.3.4.2. Tamoxifen

Tamoxifen là loại kháng estrogen, được cân nhắc sử dụng trong ung thư nội mạc tử cung có di căn xa, dựa vào kinh nghiệm sử dụng trong điều trị ung thư vú. Được dùng đơn thuần hay kết hợp với Progesteron với cơ chế là làm giảm sự kết hợp của Estradiol với thụ thể của Estrogen và tăng lượng thụ thể Progesteron. Tamoxifen cũng được sử dụng trong trường hợp bệnh nhân tái phát hoặc di căn, thường được sử dụng cho nhiều bệnh nhân có đáp ứng với progestins, tuy nhiên cũng có số ít trường hợp không đáp ứng với progestin.

Không giống như progestins, dường như Tamoxifen thường có tác dụng với bệnh nhân độ mô học biệt hóa thấp, thụ thể nội tiết dương tính và chưa điều trị nội tiết trước đó [6],[52]. Tuy nhiên, để thận trọng hơn, nên đánh giá buồng trứng trước khi điều trị bảo tồn với những bệnh nhân này vì có khả năng ung thư buồng trứng kèm theo. Một số nghiên cứu đã ghi nhận có một tỷ lệ nhất định ung thư buồng trứng kèm theo ung thư nội mạc tử cung. Chính vì những kết quả nghiên cứu nêu trên mà việc điều trị

bảo tồn phải rất thận trọng và tốt nhất nên đánh giá kỹ buồng trứng trước khi điều trị bảo tồn, cần loại trừ khả năng ung thư buồng trứng trước điều trị như đánh giá các chất chỉ điểm (marker), cần có hình ảnh cụ thể, thậm chí sinh thiết buồng trứng trước khi điều trị [50],[52].

1.3.4.3. Điều trị các hóc môn khác và điều trị đích

Sau khi điều trị ung thư biểu mô nội mạc tử cung, bệnh nhân phải chịu sự thiếu hụt estrogen như rối loạn vận mạch, khô âm đạo, chóng mặt, lâu dài bị loãng xương, thoái hóa khớp, bệnh tim mạch,... nên việc điều trị bằng estrogen được đặt ra. Mặc dù trước đây các tác giả cho rằng việc sử dụng estrogen thay thế có thể làm bùng phát những ổ di căn âm thầm, tuy nhiên vẫn chưa có cơ sở để chứng minh rằng việc sử dụng estrogen sau điều trị carcinôm nội mạc tử cung làm gia tăng tỉ lệ tái phát hoặc di căn [52].

Một loại thuốc điều trị đích khác dùng ở phase II, III như Iressa (EGFR), Trastuzumab (HE2/NEU), Bevacizumab (VEGF). Việc gia tăng mức độ VEGF liên quan đến tiên lượng xấu của ung thư nội mạc tử cung. Nghiên cứu tiến hành kết hợp Bevacizumab (VEGF) với Dosetaxel cho thấy bước đầu cho kết quả khả quan [6],[52],[53].

Tóm lại, từ kết quả của nhiều nghiên cứu, một số nhận định về điều trị nội tiết trên bệnh nhân ung thư nội mạc tử cung như sau:

- Bệnh nhân giai đoạn muộn và đã tái phát thường có đáp ứng điều trị thấp và có thể liên quan tới ER, PR

- Ung thư biệt hóa cao đáp ứng tốt

- Mức PR giảm nhiều hơn ở giai đoạn càng muộn

- Progestins dùng đường uống và đặt buồng tử cung thích hợp bệnh nhân giai đoạn sớm với độ biệt hóa cao.