Giải bài tập Địa Lí 10 Bài 4: Hệ quả địa lí các chuyển động chính của Trái Đất Nằm trong hệ Mặt Trời, Trái Đất có hai chuyển động chính là chuyển động tự quay quanh trục và chuyển động quay quanh Mặt Trời.
Trả lời câu hỏi trang 14 sgk Địa Lí 10 mới: Hai chuyển động này diễn ra đồng thời và sinh ra những hệ quả. Vậy đó là những hệ quả nào?
Trả lời:
- Hệ quả
+ Sự luân phiên ngày đêm + Giờ trên trái đất
+ Các màu trong năm
+ Ngày đêm dài ngắn theo màu theo vĩ độ A/ Câu hỏi giữa bài
Trả lời câu hỏi trang 14 sgk Địa Lí 10 mới: Đọc thông tin và quan sát hình 4.1, hãy:
- Cho biết tại sao trên Trái Đất trong cùng một thời điểm, nhiều nơi là ban ngày, trong khi nhiều nơi khác lại là ban đêm.
- Trình bày sự luân phiên ngày đêm trên Trái Đất.
Trả lời:
Yêu cầu số 1: Trái Đất trong cùng một thời điểm, nhiều nơi là ban ngày, trong khi nhiều nơi khác lại là ban đêm vì: Trái đất hình dạng khối cầu và vận động tự quay trục của Trái Đất, nên mọi nơi trên bề mặt Trái Đất đều lần lượt ở trước Mặt Trời rồi lại khuất sau Mặt Trời, gây nên hiện tượng luân phiên ngày đêm.
Yêu cầu số 2: Sự luân phiên ngày đêm trên Trái Đất:
+ Nguyên nhân: Trái Đất có hình cầu và tự quay quanh trục từ tây sang đông.
+ Hệ quả: Mọi nơi trên bề mặt Trái Đất đều lần lượt được Mặt Trời chiếu sáng rồi lại chìm vào bóng tối.
=> Sinh ra hiện tượng luân phiên ngày và đêm trên trái đất.
Trả lời câu hỏi trang 15 sgk Địa Lí 10 mới: Đọc thông tin và quan sát hình 4.2, hãy cho biết:
- Khi ở Luân-đôn là 23 giờ ngày 31-12-2020 thì ở Hà Nội là mấy giờ và ngày nào?
- Đường chuyển ngày quốc tế đi qua khu vực giờ số mấy. Tại sao khi đi qua đường chuyển ngày thì phải tăng hoặc giảm một ngày
Trả lời:
Yêu cầu số 1: Khi ở Luân-đôn là 23 giờ ngày 31-12-2020 thì ở Hà Nội là mấy giờ và ngày nào?
- Ta có công thức: Tm=T0+m Trong đó
Tm: giờ múi M To: giờ GMT
m: số thứ tự múi giờ
Do Hà Nội ở múi giờ số 7 áp dụng công thức trên ta có:
=> Tm=To+m = 23+7
=> Khi ở Luân-đôn là 23 giờ ngày 31-12-2020 thì ở Hà Nội là 6 giờ ngày 1-1-2021.
- Đường chuyển ngày quốc tế đi qua khu vực giờ số mấy. Tại sao khi đi qua đường chuyển ngày thì phải tăng hoặc giảm một ngày?
+ Đường chuyển ngày quốc tế đi qua khu vực giờ số 12
+ Khi qua đường chuyển ngày thì phải tăng hoặc giảm một ngày nguyên nhân là do:
Trái Đất hình cầu khu vực giờ số 0 đối diện với khu vực giờ số 12 và ở đây sẽ có 2 ngày lịch khác nhau vì vậy kinh tuyến đi qua khu vực giờ số 12 sẽ được lấy làm đường chuyển ngày quốc tế vì vậy nếu đi từ tây sang đông qua kinh tuyến 180 độ sẽ lùi 1 ngày lịch và ngược lại.
Trả lời câu hỏi trang 16 sgk Địa Lí 10 mới: Đọc thông tin và quan sát hình 4.3, hãy cho biết:
- Nguyên nhân nào sinh ra các mùa.
- Thời gian bắt đầu và kết thúc các mùa ở bán cầu Bắc theo dương lịch.
Trả lời:
Yêu cầu số 1: Nguyên nhân nào sinh ra các mùa.
+ Do trục trái đất nghiêng và không đổi hương khi chuyển động trên quỹ đạo nên khi chuyển động bán cầu bắc và bán cầu nam lần lượt ngả về phía mặt trời. Từ đó thời gian chiếu sáng và lượng thu nhận bức xạ mặt trời ở mỗi bán cầu đều có sự thay đổi luân phiên trong năm gây nên những đặc điểm riêng về thời tiết và khí hậu trong từng thời kì của năm, tạo nên các mùa.
Yêu cầu số 2: Thời gian bắt đầu và kết thúc các mùa ở bán cầu Bắc theo dương lịch.
- Thời gian bắt đầu và kết thúc các mùa ở bán cầu Bắc theo dương lịch lần lượt là:
xuân phân (21-3), hạ chí (22-6), thu phân (23-9) và đông chí (22-12) là bốn ngày khời đầu của bốn mùa.
- Ở bán cầu Nam, bốn mùa diễn ra ngược với bán cầu Bắc.
Trả lời câu hỏi trang 17 sgk Địa Lí 10 mới: Đọc thông tin và quan sát hình 4.4, hãy:
- Lập bảng về độ dài ngày đêm trong ngày 22-6 và ngày 22-12 tại các vĩ độ khác nhau.
- Nhận xét về sự chênh lệch độ dài ngày đêm theo vĩ độ và giải thích.
Trả lời:
Yêu cầu số 1: Lập bảng về độ dài ngày đêm trong ngày 22-6 và ngày 22-12 tại các vĩ độ khác nhau.
Bảng độ ngày đêm trong ngày 22-6 và ngày 22-12 tại các vĩ độ khác nhau:
- Bảng độ dài ngày đêm trong ngày 22-6 và ngày 22-12 tại các vĩ độ khác nhau
Vĩ độ Ngày 22-6 Ngày 22-12
Bán cầu Bắc Bán cầu Nam Bán cầu Bắc Bán cầu Nam
00 12h 12h
23027’ 13h30p 10h30p 10h30p 13h30p
440 15h 9h 9h 15h
66033’ 24h toàn ngày 24h toàn đêm 24h toàn đêm 24h toàn ngày Yêu cầu số 2: Nhận xét về sự chênh lệch độ dài ngày đêm theo vĩ độ và giải thích.
- Ngày 22-6: Ở bán cầu Bắc càng xa xích đạo ngày càng dài ra và đêm càng ngắn lại; Còn ở bán cầu Nam thì ngược lại ngày càng ngày càng ngắn và đêm càng dài.
- Ngày 22-12: Ở bán cầu Bắc càng xa xích đạo ngày càng ngắn, đêm càng dài ra;
Còn ở bán cầu Nam thì ngày càng dài, đêm ngắn lại.
- Giải thích: Do trục Trái Đất luôn nghiêng và không đổi phương khi chuyển động quanh Mặt Trời nên càng xa xích đạo lượng nhiệt, ánh sáng nhận được ở các vĩ độ
càng giảm. Vì vậy, có hiện tượng ngày đêm dài ngắn khác nhau theo vĩ độ. Độ dài ngày đêm chênh lệch nhau càng nhiều khi đi từ xích đạo về phía hai cực.
B/ Câu hỏi cuối bài
Câu 1 trang 17 sgk Địa Lí 10 mới: Phân biệt giờ địa phương và giờ khu vực.
Trả lời:
- Giờ địa phương:
+ Ở cùng một thời điểm, mỗi địa phương có một giờ riêng.
+ Giờ địa phương được thống nhất ở tất cả các địa điểm nằm trên cùng một kinh tuyến. Nó được xác định căn cứ vào vị trí của Mặt Trời trên bầu trời nên còn gọi là giờ Mặt Trời.
- Giờ khu vực:
+ Để tiện cho việc tính giờ và giao lưu quốc tế, người ta quy định giờ thống nhất cho từng khu vực trên Trái Đất (quy ước 24 khu vực theo kinh tuyến gọi là 24 múi giờ, giờ chính thức là giờ địa phương của kinh tuyến đi qua chính giữa khu vực)
+ Các múi giờ đánh số từ 0 đến 24. Khu vực đánh số 0 gọi là khu vực giờ gốc (có đường kinh tuyến gốc đi qua đài thiên văn Grinuych ở Anh).
Câu 2 trang 17 sgk Địa Lí 10 mới: Hãy cho biết thời gian bắt đầu và kết thúc các mùa ở bán cầu Nam theo dương lịch.
Trả lời:
Thời gian bắt đầu và kết thúc các mùa ở bán cầu Nam theo dương lịch là
- Mùa xuân: từ 23/9 (thu phân) đến 22/12 (đông chí) - Mùa hạ: từ 22/12 (đông chí) đến 21/3 (xuân phân).
- Mùa thu: từ 21/3 (xuân phân) đến 22/6 (hạ chí).
- Mùa đông: từ 22/6 (hạ chí) đến 23/9 (thu phân).
Câu 3 trang 17 sgk Địa Lí 10 mới: Vào ngày 22-12, ở nước ta độ dài ngày đêm sẽ như thế nào?
Trả lời:
- Ngày 22-12, ở Việt Nam sẽ có độ dài ngày là 10 giờ 30 phút và độ dài đêm sẽ là 13 giờ 30 phút.
