Phần A
20 ĐỀ MINH HỌA THEO CẤU TRÚC CỦA BỘ GIÁO DỤC ĐỀ 04
ĐỌC HIỂU
Đọc văn bản sau và thực hiện các yêu cầu:
Tuổi trẻ tự bản thân nó đã là một tài sản, tự bản thân nó đã hàm chứa ánh sáng và hạnh phúc, khi bị dúi xuống bùn cơ hội để nó toả sáng và thăng hoa sẽ lớn hơn so với khi bạn già đi. Lúc đó là lúc phép thử còn mầu nhiệm, con tốt đỏ trong tay có thể còn phong Hậu; bạn có thời gian để hậu thuẫn và chân trời còn gợi nhiều thôi thúc. Còn khi bạn đã lớn tuổi hơn, những xây xước lần trước sẽ làm cho bạn ngần ngại, nếu bạn bị dúi xuống bùn thì rất có thể bạn sẽ tặc lưỡi nằm đó một mình, hoặc sẽ cố gắng vùng vẫy sao cho người khác cũng vấy bẩn lem luốc giống với bạn.
Tuổi trẻ có một thứ vốn ngầm rất đáng quý mà không phải ai cũng biết: sự cô đơn. Trái tim là một giống loài dễ hư hỏng. Nếu nó được no đủ, nó sẽ đổ đốn ngay lập tức. Hạnh phúc làm cho con người ta mềm yếu, người ta vui tươi với mọi thứ, người ta quên mất việc phải làm, người ta còn bắt đầu tặc lưỡi nhiều hơn với thói quen xấu. Tình yêu là một thứ dây leo khó chiều. Nó cần phải bị thử thách và tấn công.
Nếu bạn mớm cơm cho nó hàng ngày, chăm sóc nó quá no đủ, nó sẽ chết yểu.
(Theo Kênh14.vn) Câu 1. Đoạn trích trên chủ yếu sử dụng phương thức biểu đạt nào?
Câu 2. Vì sao tác giả cho rằng "Tuổi trẻ tự bản thân nó đã là một tài sản?”
Câu 3. Anh/Chị hiểu như thế nào về ý kiến "Còn khi bạn đã lớn tuổi hơn, những xây xước lần trước sẽ làm cho bạn ngần ngại"?
Câu 4. Anh/Chị có đồng tình với ý kiến "Trái tim là một giống loài dễ hư hỏng. Nếu nó được no đủ, lập tức nó sẽ đổ đốn ngay lập tức."
TẬP LÀM VĂN Câu 1.
Từ nội dung được gợi ra từ phần Đọc hiểu, Anh/Chị hãy viết một đoạn văn ngắn (khoảng 200 chữ) nêu suy nghĩ của bản thân về giá trị của tuổi trẻ.
Câu 2.
Cảm nhận của Anh/Chị về vẻ đẹp riêng của hai đoạn thơ sau:
Rải rác biên cương mồ viễn xứ Chiến trường đi chẳng tiếc đời xanh Áo bào thay chiếu anh về đất
Sông Mã gầm lên khúc độc hành.
(Trích “Tây Tiến”, Quang Dũng) Tây Ban Nha
hát nghêu ngao bỗng kinh hoàng áo choàng bê bết đỏ Lorca bị điệu về bãi bắn chàng đi như người mộng du.
(Trích "Đàn ghi ta của Lorca", Thanh Thảo)
Trang 1/5
HƯỚNG DẪN TRẢ LỜI Phần/
Câu Nội dung
I ĐỌC HIỂU
1 - Phương thức biểu đạt chủ yếu là nghị luận.
2 - Tuổi trẻ tự bản thân nó đã là một tài sản "vì khi bị dúi xuống bùn cơ hội để nó toả sáng và thăng hoa sẽ lớn hơn so với khi bạn già đi". Khi gặp khó khăn tuổi trẻ "có thời gian để hậu thuẫn và chân trời còn vẫn còn nhiều thôi thúc".
3 - Những xây xước lần trước ở đây là những vấp ngã, khó khăn trong cuộc sống.
- Làm cho bạn ngần ngại được hiểu là do dự, buông xuôi, phó mặc.
4 - Ý kiến trên muốn nói đến khi con người ta đã lớn tuổi thường thích sự ổn định, thiếu sự nhiệt tình, thời gian ít dần. Bởi vậy khi gặp sóng gió trong cuộc sống, họ thường ngại thay đổi, dễ dàng buông xuôi, chấp thuận.
II TẬP LÀM VĂN
1 Nêu suy nghĩ của bản thân về giá trị của tuổi trẻ.
- Câu mở đoạn: nêu vấn đề cần nghị luận: "giá trị của tuổi trẻ"
- Các câu phát triển đoạn:
+ Giải thích: Tuổi trẻ là khoảng thời gian con người đang sung sức nhất, phát triển mạnh mẽ cả thể chất lẫn tinh thần.
+ Phân tích vấn đề:
Tuổi trẻ là quãng thời gian sung sức, năng động nhất bởi trong quãng thời gian này người trẻ tuổi thường sống trong bầu nhiệt huyết cháy bỏng.
Là quãng thời gian thực hiện ước mơ, khát vọng, xây dựng tương lai tốt đẹp cho bản thân bằng năng lực, sự kiên trì, sáng tạo, vượt khó khăn thử thách.
+ Bàn luận vấn đề:
Một số người không biết quý trọng tuổi trẻ, sống buông thả, vô trách nhiệm, uổng phí tuổi trẻ.
- Câu kết đoạn:
+ Xác định mục tiêu, mục đích học tập.
+ Không ngừng nỗ lực, phấn đấu.
+ Tự tin khẳng định bản thân.
2 Cảm nhận về vẻ đẹp riêng của hai đoạn thơ trong "Tây Tiến" và “Đàn ghita của Lorca".
* Mở bài.
- Giới thiệu về tác giả, tác phẩm;
- Khái quát nội dung hai đoạn trích.
* Thân bài.
Đoạn trích trong bài "Tây tiến".
- Quang Dũng không hề che dấu sự khốc liệt của chiến tranh, những mất mát hi sinh của người lính cái chết gợi lên sự bi thương ("Rải rác biên cương mồ viễn xứ").
- Câu thơ "Chiến trường đi chẳng tiếc đời xanh" khẳng định mạnh mẽ khí phách của tuổi trẻ, không chỉ tự nguyện chấp nhận mà còn vượt lên cái chết, sẵn sàng hiến dâng cả tuổi thanh xuân cho nghĩa lớn của dân tộc. Đó là dũng khí tinh thần và hành động cao đẹp của người lính Tây Tiến. Tư thế ra trận, lý tưởng lên đường hào hùng mà bi tráng.
Trang 2/5
- Tác già đã dùng từ Hán Việt, ngôn ngữ trang trọng (“Biên cương", "viễn xứ", "áo bào", “về đất",
"khúc độc hành") để diễn đạt sự đau đớn tiếc thương, tiễn biệt xen lẫn tự hào ngợi ca qua hình ảnh thiên nhiên Tây Bắc nói thay cho cả dân tộc. Sự hi sinh của người lính được cảm nhận và miêu tả một cách thấm thìa bằng cảm hứng bi tráng. Cái chết hợp trời đất và lòng người nên thiêng liêng và bất tử.
- Nghệ thuật: bút pháp miêu tả lãng mạn kết hợp với bi tráng, nghệ thuật sử dụng ngôn từ hình ảnh đặc sắc, độc đáo, phối hợp thanh điệu,... biểu đạt thành công nội dung.
Đoạn trích trong bài "Đàn ghi ta của Lorca".
- Hình ảnh Lorca bị hành hình được miêu tả khốc liệt đầy đủ qua nghệ thuật hoán dụ “áo choàng bê bết đỏ", trực tiếp điệu về bãi bắn tái hiện giây phút bi phẫn nhất cái chết của Lorca. Đó là khi ông bị bọn phát xít Phrăngcô giết, ném xác Lorca xuống giếng để phi tang.
Tội ác của các thế lực tàn bạo là kẻ thù đối nghịch của cái đẹp gây nên nỗi kinh hoàng trong lòng người.
- Hình ảnh "áo choàng bê bết đỏ" gợi liên tưởng tới Tây Ban Nha như một đấu trường khổng lồ. Đó là cuộc đấu quyết tử giữa một bên là khát vọng dân chủ của người chiến sĩ Lorca và nền chính trị độc tài thân Phát xít; giữa người nghệ sĩ mang khát vọng cách tân nghệ thuật với sự bảo thủ của nền nghệ thuật già nua.
- "Tây Ban Nha"/"hát nghêu ngao”, như người mộng du gợi tư thế cái chết bi tráng Lorca, một cách siêu thoát, chập chờn bước vào cõi tử coi thường mọi đau đớn của người nghệ sĩ yêu tự do, vừa gợi được tính chất quyết liệt trong cuộc đấu tranh giữa ánh sáng ~ bóng tối, chính - tà, cũ - mới trong nền chính trị và nghệ thuật Tây Ban Nha thời đó.
- Câu “bỗng kinh hoàng” là một sự đổ vỡ ghê gớm. Báo chí Tây Ban Nha nói vụ giết Lorca vẫn là một trong những vết thương chưa lành ở Tây Ban Nha. Tây Ban Nha trở nên kinh hoàng khi nghe tin Lorca bị giết hại. Và gợi đau xót căm phẫn ở lòng người.
- Nghệ thuật: thế thơ tự do mang phong cách tượng trưng, siêu thực, kết hợp giữa tự sự và trữ tình, giữa thơ và nhạc, giữa màu sắc thơ viếng phương Đông và chất bi tráng trong nhạc giao hưởng phương Tây, hình ảnh thơ lạ hoá, ảo hoá.
Sự tương đồng:
- Đều viết về những cái chết của những con người tài năng, yêu tự do, yêu đất nước, tiên phong mở đường cho lí tưởng mang vẻ đẹp bi tráng, hào hùng vượt lên trên hiện thực khốc liệt, bi thảm, nhưng mỗi tác giả lại có cái nhìn, cảm xúc và biểu đạt riêng.
Sự khác biệt:
- Sự hi sinh, cái chết trong "Tây Tiến" của Quang Dũng được miêu tả gián tiếp qua hình ảnh ("mồ viễn xứ") và ngôn ngữ ("về đất"). Cái chết không đơn lẻ mà là sự hi sinh bi tráng chung của người lính Tây Tiến qua bức tượng đài tập thể tạo nên khúc tráng ca, mang dấu ấn sử thi của một dân tộc anh hùng.
- Cảm hứng lãng mạn khiến cách nhìn cái chết của những người lính vừa có chất khốc liệt trong cuộc chiến sinh tử nhưng lại chói ngời vè đẹp lí tưởng, khí phách, lí tưởng mang dáng dấp của những tráng sĩ thủa xưa.
- Nghệ thuật chủ đạo là bút pháp lãng mạn kết hợp với bi tráng, sử dụng ngôn từ hình ảnh đặc sắc độc đáo, giàu tính nhạc và hội họa.
- Sự hi sinh, cái chết trong "Đàn ghi ta của Lorca" cửa Thanh Thảo miêu tả trực tiếp qua hình ảnh “áo choàng bê bết đỏ", điệu về bãi bắn.
- Cái chết, sự hi sinh của Lorca đơn độc lẻ loi một mình tạo nên vẻ đẹp của con người mở đường tiên phong trong cuộc đấu tranh giữa ánh sáng - bóng tối, chính - tà, cũ - mới trong Trang 3/5
nền chính trị và nghệ thuật Tây Ban Nha thời đó nói riêng, cho sự tiến bộ nhân loại, cho nghệ thuật nói chung.
- Với thể thơ tự do mang phong cách tượng trưng, siêu thực, kết hợp giữa tự sự và trữ tình, giữa thơ và nhạc, giữa màu sắc thơ viếng phương Đông và chất bi tráng trong nhạc giao hưởng phương Tây, hình ảnh thơ lạ hoá, ảo hoá... tạo nên dấu ấn riêng của đoạn thơ.
* Kết bài.
- Khái quát nội dung và nghệ thuật của hai đoạn thơ.
- Khẳng định vai trò của tác giả, tác phẩm đối với bạn đọc.
Trang 4/5
