Chủ đề 3 - TIẾT 16 :
CUỘC KHÁNG CHIẾN CHỐNG QUÂN XÂM LƯỢC TỐNG (1075 - 1077)
II. GIAI ĐOẠN THỨ HAI (1076 - 1077)
CHÂU UNG
CHÂU KHÂM CHÂU LIấM
CHÚ GIẢI:
QUÂN TỐNG TẤN CễNG ĐẠI VIỆT PHềNG TUYẾN NHƯ NGUYỆT QUÂN ĐẠI VIỆT BỐ PHềNG VÀ CHẶN ĐÁNH
CHÚ GIẢI:
Thăng Long
a.
Lượcưđồưchuẩn bị bố phũng củaưquânưĐại Việtư(1076ư–ư1077)ư
Thăng Long
H oà ng K im
M ón
Mụn
Hoàng Chõn, Chiờu V ăn Lý T hườ
ng K iệt
Phũng tuyến Như Nguyệt
Thõn Cản h Phỳc
Qu an La ng (Lạ ng Sơ n)_
Vi Th ủ A n
Tụ M ậu
Lưu Kỡ
Quảng Nguyờn (Cao Bằng)
Quõn Đại Việt bố phũng, chặn giặc
Lý Kế Nguyờn
Đụng Kờnh
PHÒNG TUYẾN TRÊN SÔNG NHƯ NGUYỆT
Phòng tuyến dài khoảng 100km dọc theo sông từ Đa Phúc đến Phả Lại, đắp bằng đất cao, vững chắc, có nhiều lớp giậu tre dày đặc, dưới sông có những hố chông. Sông rộng, chông ngầm, giậu dày, lũy cao kết hợp với nhau tạo thành phòng tuyến rất vững chắc, lợi hại.
( Tư liệu Sử 7 – NXB Giáo dục 2005 )
LIÊM CHÂU BÌNH NGUYÊN QUÃNG NGUYÊN
MÔN
QUANG L ANG
VĨNH BÌNH
KHÂM CHÂU
UNG CHÂU
Thái Bình
Côn Lôn quan
QU NH CHÂU BÌNH NGUYÊN
MÔN
KHÂM CHÂU
UNG CHÂU
Hà Giang
Thái Bì
Côn Lôn quan
QU?
MÔN
UNG CHÂU
Thái Bì
Côn Lôn quan
BÌNH NGUYÊN
MÔN
KHÂM CHÂU
UNG CHÂU
Cổ vạn Thái Bì
Côn Lôn quan
QU NH CHÂU BẠCH CHÂU BÌNH NGUYÊN
MÔN TƯ MINH
UNG CHÂU
TÔ MẬU
Hà Giang
Thái B
Côn Lôn quan
QUỲ MÔN
THĂNG LONG
UNG CHÂU
Côn Lôn quanCao Bằng
Thất Khê
Lạng Sơn
Quảng Ninh
Hoành Sơn
LIÊM CHÂU BÌNH NGUYÊN QUÃNG NGUYÊN
MÔN
QUANG L ANG
VĨNH BÌNH
KHÂM CHÂU
UNG CHÂU
Thái Bình
Côn Lôn quan
QU NH CHÂU BÌNH NGUYÊN
MÔN
KHÂM CHÂU
UNG CHÂU
Hà Giang
Thái Bì
Côn Lôn quan
QU?
MÔN
UNG CHÂU
Thái Bì
Côn Lôn quan
BÌNH NGUYÊN
MÔN
KHÂM CHÂU
UNG CHÂU
Cổ vạn Thái Bì
Côn Lôn quan
QU NH CHÂU BẠCH CHÂU BÌNH NGUYÊN
MÔN TƯ MINH
UNG CHÂU
TÔ MẬU
Hà Giang
Thái B
Côn Lôn quan
QUỲ MÔN
THĂNG LONG
UNG CHÂU
Côn Lôn quanCao Bằng
Thất Khê
Lạng Sơn
Quảng Ninh
Hoành Sơn
LIÊM CHÂU BÌNH NGUYÊN QUÃNG NGUYÊN
MÔN
QUANG L ANG
VĨNH BÌNH
KHÂM CHÂU
UNG CHÂU
Thái Bình
Côn Lôn quan
QU NH CHÂU BÌNH NGUYÊN
MÔN
KHÂM CHÂU
UNG CHÂU
Hà Giang
Thái Bì
Côn Lôn quan
QU?
MÔN
UNG CHÂU
Thái Bì
Côn Lôn quan
BÌNH NGUYÊN
MÔN
KHÂM CHÂU
UNG CHÂU
Cổ vạn Thái Bì
Côn Lôn quan
QU NH CHÂU BẠCH CHÂU BÌNH NGUYÊN
MÔN TƯ MINH
UNG CHÂU
TÔ MẬU
Hà Giang
Thái B
Côn Lôn quan
QUỲ MÔN
THĂNG LONG
UNG CHÂU
Côn Lôn quanCao Bằng
Thất Khê
Lạng Sơn
Quảng Ninh
Hoành Sơn
Sông Cầu
S. Thái Bình
Sông H ồng Sông
Lô Sôn
g Đà
Sông Mã
LƯỢC ĐỒ CUỘC KHÁNG CHIẾN CHỐNG QUÂN XÂM LƯỢC TỐNG (1076-1077)
Quân ta phòng thủ Quân Tống tiến công Quân ta chặn đánh
Phòng tuyến Như Nguyệt
Cuối năm 1076
1-1 077
BẮC GIANG LẠNG GIANG HIỆP HÒA
BẮC NINH
VẠN XUÂN TỪ SƠN
VIỆT YÊN
D ãy nú
i T am Đ ảo
Sông H ồng Sông Đuống
Sô ng T há i B ìn h
Sôn g L ục Na m Sô ng T
hư ơn g
Bến Ngọt
Can Vang Đa Phúc
THĂNG LONG
LƯỢC ĐỒ TRẬN ĐÁNH TRÊN PHÒNG TUYẾN SÔNG NHƯ NGUYỆT
Trận tuyến quân Tống Quân Tống tiến đánh
Quân ta chặn đánh Nhà Lý phòng thủ
Phòng tuyến Như Nguyệt
YÊN PHONG Triệu Tiết
Quách Quỳ
LIÊM CHÂU BÌNH NGUYÊN QUÃNG NGUYÊN
MÔN
QUANG L ANG
VĨNH BÌNH
KHÂM CHÂU
UNG CHÂU
Thái Bình
Côn Lôn quan
QU NH CHÂU BÌNH NGUYÊN
MÔN
KHÂM CHÂU
UNG CHÂU
Hà Giang
Thái Bì
Côn Lôn quan
QU?
MÔN
UNG CHÂU
Thái Bì
Côn Lôn quan
BÌNH NGUYÊN
MÔN
KHÂM CHÂU
UNG CHÂU
Cổ vạn Thái Bì
Côn Lôn quan
QU NH CHÂU BẠCH CHÂU BÌNH NGUYÊN
MÔN TƯ MINH
UNG CHÂU
TÔ MẬU
Hà Giang
Thái B
Côn Lôn quan
QUỲ MÔN
THĂNG LONG
UNG CHÂU
Côn Lôn quanCao Bằng
Thất Khê
Lạng Sơn
Quảng Ninh
Hoành Sơn
LIÊM CHÂU BÌNH NGUYÊN QUÃNG NGUYÊN
MÔN
QUANG L ANG
VĨNH BÌNH
KHÂM CHÂU
UNG CHÂU
Thái Bình
Côn Lôn quan
QU NH CHÂU BÌNH NGUYÊN
MÔN
KHÂM CHÂU
UNG CHÂU
Hà Giang
Thái Bì
Côn Lôn quan
QU?
MÔN
UNG CHÂU
Thái Bì
Côn Lôn quan
BÌNH NGUYÊN
MÔN
KHÂM CHÂU
UNG CHÂU
Cổ vạn Thái Bì
Côn Lôn quan
QU NH CHÂU BẠCH CHÂU BÌNH NGUYÊN
MÔN TƯ MINH
UNG CHÂU
TÔ MẬU
Hà Giang
Thái B
Côn Lôn quan
QUỲ MÔN
THĂNG LONG
UNG CHÂU
Côn Lôn quanCao Bằng
Thất Khê
Lạng Sơn
Quảng Ninh
Hoành Sơn
LIÊM CHÂU BÌNH NGUYÊN QUÃNG NGUYÊN
MÔN
QUANG L ANG
VĨNH BÌNH
KHÂM CHÂU
UNG CHÂU
Thái Bình
Côn Lôn quan
QU NH CHÂU BÌNH NGUYÊN
MÔN
KHÂM CHÂU
UNG CHÂU
Hà Giang
Thái Bì
Côn Lôn quan
QU?
MÔN
UNG CHÂU
Thái Bì
Côn Lôn quan
BÌNH NGUYÊN
MÔN
KHÂM CHÂU
UNG CHÂU
Cổ vạn Thái Bì
Côn Lôn quan
QU NH CHÂU BẠCH CHÂU BÌNH NGUYÊN
MÔN TƯ MINH
UNG CHÂU
TÔ MẬU
Hà Giang
Thái B
Côn Lôn quan
QUỲ MÔN
THĂNG LONG
UNG CHÂU
Côn Lôn quanCao Bằng
Thất Khê
Lạng Sơn
Quảng Ninh
Hoành Sơn
Sông Cầu
S. Thái Bình
Sông H ồng Sông
Lô Sôn
g Đà
Sông Mã
LƯỢC ĐỒ CUỘC KHÁNG CHIẾN CHỐNG QUÂN XÂM LƯỢC TỐNG (1076-1077)
Quân ta phòng thủ Quân Tống tiến công Quân ta chặn đánh
Phòng tuyến Như Nguyệt
Cuối năm 1076
1-1 077
BẮC GIANG LẠNG GIANG HIỆP HÒA
BẮC NINH
VẠN XUÂN TỪ SƠN
VIỆT YÊN
D ãy nú
i T am Đ ảo
Sông H ồng Sông Đuống
Sô ng T há i B ìn h
Sôn g L ục Na m Sô ng T
hư ơn g
Bến Ngọt
Can Vang Đa Phúc
THĂNG LONG
Quách Quỳ Triệu Tiết
LƯỢC ĐỒ TRẬN ĐÁNH TRÊN PHÒNG TUYẾN SÔNG NHƯ NGUYỆT
Trận tuyến quân Tống Quân Tống tiến đánh
Quân ta chặn đánh Nhà Lý phòng thủ
Phòng tuyến Như Nguyệt
YÊN PHONG
BẮC GIANG LẠNG GIANG HIỆP HÒA
BẮC NINH
VẠN XUÂN TỪ SƠN
VIỆT YÊN
D ãy nú
i T am Đ ảo
Sông H ồng Sông Đuống
Sô ng T há i B ìn h
Sôn g L ục Na m Sô ng T
hư ơn g
Bến Ngọt
Can Vang Đa Phúc
THĂNG LONG
Quách Quỳ Triệu Tiết
LƯỢC ĐỒ TRẬN ĐÁNH TRÊN PHÒNG TUYẾN SÔNG NHƯ NGUYỆT
Trận tuyến quân Tống Quân Tống tiến đánh
Quân ta chặn đánh Nhà Lý phòng thủ
Phòng tuyến Như Nguyệt
YÊN PHONG
BẮC GIANG LẠNG GIANG HIỆP HÒA
BẮC NINH
VẠN XUÂN TỪ SƠN
VIỆT YÊN
D ãy nú
i T am Đ ảo
Sông H ồng Sông Đuống
Sô ng T há i B ìn h
Sôn g L ục Na m Sô ng T
hư ơn g
Bến Ngọt
Can Vang Đa Phúc
THĂNG LONG
Quách Quỳ Triệu Tiết
LƯỢC ĐỒ TRẬN ĐÁNH TRÊN PHÒNG TUYẾN SÔNG NHƯ NGUYỆT
Trận tuyến quân Tống Quân Tống tiến đánh
Quân ta chặn đánh Nhà Lý phòng thủ
Phòng tuyến Như Nguyệt
YÊN PHONG
Chờư khôngư thấyư quânư thủy,ư Quáchư
QuỳưliềuưmạngưtấnưcôngưsangưbờưNam.
Quõn địch
Kịpưthờiưphảnưcụng,mónh liệt đẩy lựi giặc về phớa bờ Bắc.
Quõn ta
Thấtưbại,ưquayưvềưbờưBắc,ư
phòngưthủ
+
Đêmưđêmưngheưđọc,ưtinhưthầnư
mệtưmỏi,ưchỏnưnảnư
Choưlínhưđọcưbàiư“Namưquốcư
Sơnưhà...”
Cuốiưxuânư1077,ưphảnưcôngư
sangưbờưBắc, tiờu diệt giặc
Chủưđộngưgiảngưhòa,ưkếtư
thúcưchiếnưtranh Bịưphảnưcông,ưthấtưbại
ư2. Cuộc chiến đấu trên phòng tuyến Nh Nguyệt.
a. Diễn biến:
Thảo Luận: 3’
? Nêu những nét độc đáo trong cách đánh giặc Tống của Lí Thường Kiệt giai đoạn 1075 – 1076?
? Nhận xét về nghệ thuật quân sự của cuộc chiến? Đánh giá công
lao của Lí Thường Kiệt với dân tộc?
Nét độc đáo trong cách đánh giặc Tống của Lí Thường Kiệt:
- Tiến công trước để tự vệ (đánh Ung Châu).
- Xây dựng phòng tuyến Như Nguyệt kiên cố vững chắc gồm thuỷ binh, bộ binh.
- Kết hợp lối đánh vũ trang với chủ động phản công quyết liệt khi thời cơ đến.
- Dùng chiến tranh tâm lý. Dù thắng lớn nhưng vẫn chủ động ‘giảng hòa” kết thúc chiến tranh, buộc chúng phải bãi binh, giành thắng lợi trọn vẹn, giữ được quan hệ hòa hiếu giữa hai nước.
Nhận xét về nghệ thuật quân sự của cuộc chiến:
- Luôn chủ động phòng ngự tích cực: “Ngồi yên….giặc”.
- Tân dụng địa lợi nhân hòa: XD phòng tuyến là kết hợp thiên tạo và nhân hòa tạo thế phòng ngự vững chắc và bàn đạp phản công.
- Triệt để phát huy vai trò nhân tố tinh thần.Tạo hợp đồng tác chiến giữa các lực lượng binh chủng.
- Tỉnh táo, chuẩn bị thông minh cho việc thiết lập ngoại giao ngay khi quân ta
thắng lớn.
Sinh thời, Lý Thường Kiệt có ba cống hiến lớn:
Một là, không ngừng nêu cao tấm gương sáng ngời về tinh thần đoàn kết vì nghĩa cả, không ngừng nêu cao phẩm giá trung quân ái quốc tốt đẹp của bậc đại thần khi vận nước lâm nguy.
Hai là, góp phần đắc lực cung vua và triều đình trong sự nghiệp xây dựng đất nước.
Ba là, đập tan hoàn toàn mưu đồ xâm lăng nguy hiểm và xảo quyệt của quân Tống, bảo vệ vững chắc nền độc lập nước nhà.
(Dẫn theo Danh tướng Việt Nam, Nguyễn Khắc Thuần, Tập I, tr. 41)
Đền thờ Lý Thường Kiệt Tượng đài Lý Thường Kiệt
Tượng đài Lý Thường Kiệt
Á C H Q
Q U Ù Y
Ờ N G K I T
Ư
H Ệ
L Ý T
H
N G C Â
U U
G Ô N
T Đ Ả N
N
L Ý K Ế G U Y Ê N
P Ụ
Ê N H Y
H P
Ê N O N G Y
Ệ
V I T I
Ạ Đ
N
N G
T H Ă G L O
2
8 3 4 5 6
9 1
7
Tên gọi vị tướng của ta chỉ huy thủy binh đóng ở Đông Kênh (Quảng Ninh)?(10 chữ)
Vị tướng của giặc chỉ huy đạo quân lớn tiến vào nước ta? (8 chữ cái)
Ông là 1 vị tướng tài, mãi mãi là niềm tự hào của dân tộc ta? (12 chữ)
Sau 42 ngày chiến đấu quân nhà Lý hạ được thành nào? (7 chữ)
Lý Thường Kiệt cùng ai chỉ huy 10 vạn quân thuỷ - bộ? (7 chữ)
Đội quân chủ lực của Lý Thường Kiệt trú tại khu vực nào? (6 chữ) Khu vực Yên Phụ thuộc nơi nào của Bắc
Ninh ? (8 chữ)
Thời Lý nước ta có tên gọi là gì? (7 chữ) Ư
G Ụ H N
Y Ệ T N
BÀI TẬP 2: TRÒ CHƠI Ô CHỮ
Lý Công Uẩn dời đô về Đại La đổi tên là gì?
(9 chữ)