Cuộc chạm trán trên đại dương
* Trước khi đọc
Câu 1 (trang 27 sgk Ngữ văn lớp 7 Tập 2 ):
Nếu là một nhà phát minh, em muốn chế tạo sản phẩm khoa học gì cho tương lai?
Trả lời:
Nếu một nhà phát minh, em muốn chế tạo ra thuốc làm tăng tuổi thọ. Vì muốn bố mẹ có thể ở bên cạnh em lâu thật lâu, để có thể báo hiếu bố mẹ.
Câu 2 (trang 27 sgk Ngữ văn lớp 7 Tập 2 ):
Các nhà khoa học nhận định rằng sự sống đầu tiên trên Trái Đất nảy sinh từ đại dương. Nhận định đó gợi cho em những suy nghĩ gì?
Trả lời:
Các nhà khoa học nhận định rằng sự sống đầu tiên trên Trái Đất nảy sinh từ đại dương. Nhận định đó gợi cho em đến hình ảnh một đại dương có vô vàn điều thú vị cần được khám phá
* Đọc văn bản
Gợi ý trả lời câu hỏi trong bài đọc:
1. Suy đoán: Con cá thiết kình này có gì khác thường?
Trả lời:
Con cá thiết kình này khác thường ở chỗ khi xuất hiện những tia sáng đầu tiên của bình minh, ánh điện của cá thiết kình cũng phụt tắt.
2. Theo dõi: Chú ý chi tiết miêu tả sự xuất hiện của con cá.
Trả lời:
Những chi tiết miêu tả sự xuất hiện của con cá:
- Có một vật dài màu đen nổi lên khỏi mặt nước độ một mét.
- Đuôi nó quẫy mạnh làm nước biển sủi bọt. Chưa ai thấy đuôi cá quẫy sóng mạnh như vậy bao giờ!
- Con cá lượn hình vòng cung.
3. Theo dõi: Cuộc đuổi bắt con cá của chiếc tàu chiến.
Trả lời:
- Nét len lên vị trí chiến đấu. Lò hơi hoạt động mạnh, chân vịt bắt đầu quay bốn mươi ba vòng một phút. Đồng hồ chỉ tốc độ mười tám phảy năm hải lí một giờ.
- Cuộc đuổi bắt kéo dài ít nhất bốn mươi lăm phút nhưng tốc độ chiếc tàu không cho phép nó theo kịp con cá.
- Con cá nằm yêm…Thuyền trưởng Phác-ra-guýt quyết định lợi dụng thời cơ thuận tiện này. Ông ta ra lệnh cho tàu chạy từ từ để đối thủ khỏi thức giấc…
- Tàu Lin-côn lặng lẽ tới cách con cá bốn trăm mét. Đến đây, máy ngừng chạy, tàu chỉ chuyển động theo quán tính…
=> Cuộc đuổi bắt cá của chiếc tàu chiến vô cùng cam go, kịch tính.
4. Dự đoán: Mũi lao đã đam trúng vật gì?
Trả lời:
Mũi lao đã đâm trúng vật bằng kim loại.
5. Hình dung: Hình dáng bên ngoài của chiếc tàu ngầm.
Trả lời:
- Khoảng 8 mét - Được bọc thép - Màu đem bóng.
- Nhẵn nhụi, phẳng lì.
6. Đối chiếu: Điều em đã dự đoán khi đọc phần (2) của văn bản có phù hợp với điều được các nhân vật khám phá ở đây không?
Trả lời:
Điều em đã dự đoán khi đọc phần (2) của văn bản hoàn toàn phù hợp với điều được các nhân vật khám phá ở đây không
* Sau khi đọc Nội dung chính:
Văn bản đã khắc họa cuộc đuổi bắt cá vô cùng cam go của con tàu chiến, đông thời tác giả đã giúp bạn đọc đi sâu vào thế giới huyền bí của đại dương trong con tàu ngầm của thuyền trưởng Nemo. Qua đó, thể hiện khát vọng và niềm tin mãnh liệt của tác giả rằng ước mơ ngàn năm của con người về khám phá thế giới huyền bí của đại dương sẽ hóa hiện thực.
Gợi ý trả lời câu hỏi sau khi đọc:
Câu 1 (trang 33 sgk Ngữ văn lớp 7 Tập 2 ):
Đọc phần (1) của đoạn trích và nêu những chi tiết miêu tả hình dáng lạ lùng của con cá thiết kình.
Trả lời:
- Cùng với những tia sáng đầu tiên của bình minh, ánh điện của con cá thiết kình cũng phụt tắt.
- Màu đen, nổi lên mặt nước độ một mét.
- Không dài quá tám mét. Cả ba chiều đều cân đối.
- Lỗ mũi to, vọt lên hai cột nước cao tới bốn mét.
- Tốc độ nhanh hơn tốc độ của tàu
Câu 2 (trang 33 sgk Ngữ văn lớp 7 Tập 2 ):
Cuộc chạm trán trên đại dương dẫn ba nhân vật Pi-e A-rôn-nác, Công-xây và Nét Len vào cuộc phiêu lưu trong không gian nào? Lúc ấy, không gian này quen thuộc hay xa lạ với họ?
Trả lời:
- Cuộc chạm trán trên đại dương dẫn ba nhân vật Pi-e A-rôn-nác, Công-xây và Nét Len vào cuộc phiêu lưu ở không gian trên mặt biển, cụ thể là trên một con tàu ngầm.
- Lúc ấy, không gian này xa lạ với họ.
Câu 3 (trang 33 sgk Ngữ văn lớp 7 Tập 2 ):
Nhan đề Hai vạn dặm dưới biển đã thể hiện ước mơ gì của Giuyn Véc-nơ và những người cùng thời với ông? Ước mơ ấy ngày nay đã được hiện thực hoá như thế nào?
Trả lời:
- Nhan đề Hai vạn dặm dưới biển đã thể hiện ước mơ khám phá tận sâu dưới đáy biển - nơi còn nhiều bí ẩn của Giuyn Véc-nơ và những người cùng thời với ông.
- Ước mơ ấy ngày nay đã được hiện thực hóa: con người có thể lặn sâu xuống dưới biển, đã có những tàu ngầm, con người đã có nhiều hiểu biết về đại dương.
Câu 4 (trang 33 sgk Ngữ văn lớp 7 Tập 2 ):
Theo em, nhà văn đã sáng tạo ra hình ảnh chiếc tàu ngầm dựa trên cơ sở hiện thực nào?
Trả lời:
Theo em, nhà văn đã sáng tạo ra hình ảnh chiếc tàu ngầm dựa trên cơ sở hiện thực, khi đó tàu ngầm đang được thử nghiệm ở mức độ sơ khai.
Câu 5 (trang 33 sgk Ngữ văn lớp 7 Tập 2 ):
Nêu tác dụng của việc nhà văn đã để cho một nhà khoa học vào vai người kể chuyện ngôi thứ nhất.
Trả lời:
Việc nhà văn đã để cho một nhà khoa học vào vai người kể chuyện ngôi thứ nhất sẽ giúp cho câu chuyện được nhìn dưới nhiều góc độ khác nhau, kể lại một cách chân
thực nhất. Lúc này người đọc sẽ bị cuốn theo sự dẫn dắt cũng như sự khám phá của nhân vật trong cuộc, tạo nên sự bất ngờ, kịch tính với độc giả.
Câu 6 (trang 33 sgk Ngữ văn lớp 7 Tập 2 ):
Liệt kê những câu văn thể hiện tư duy lô-gíc đặc trưng của truyện khoa học viễn tưởng trong đoạn kể lại những phán đoán của nhân vật giáo sư Pi-e A-rôn-nác – người kể chuyện - về chiếc tàu ngầm.
Trả lời:
Những câu văn thể hiện tư duy lô-gíc đặc trưng của truyện khoa học viễn tưởng trong đoạn kể lại những phán đoán của nhân vật giáo sư Pi-e A-rôn-nác – người kể chuyện - về chiếc tàu ngầm là:
+ "Nếu đây đúng là một chiếc tàu thì nhất định phải có máy móc làm nó chuyển động và người điều khiển chứ!"
+ "Chắc là như vậy! [...] Nhưng tôi đứng trên hòn đảo di động này đã ba tiếng đồng hồ mà chẳng thấy một dấu hiệu nào của sự sống cả."
+ "Chính chúng ta đã biết rõ hơn ai hết tốc độ con tàu này! Muốn đạt tốc độ đó cần có máy móc; muốn điều khiển máy móc, phải có thợ. Từ đó tôi kết luận rằng...
chúng ta đã thoát chết!"
+ "Thế là tính mạng chúng tôi hoàn toàn phụ thuộc vào ý muốn của những người điều khiển con tàu này! Họ cho tàu lặn xuống là chúng tôi toi mạng ngay! Còn nếu họ không làm như vậy thì tôi chẳng nghi ngờ gì khả năng đặt quan hệ với họ. Nếu họ không chế tạo dưỡng khí bằng phương pháp hóa học thì thỉnh thoảng họ cũng phải cho tàu nổi lên mặt biển để dự trữ không khí mới. Như vậy, phải có một lỗ thủng nào đó để lấy không khí vào trong tàu."
Câu 7 (trang 34 sgk Ngữ văn lớp 7 Tập 2 ):
Đề tài của tác phẩm Hai vạn dặm dưới biển là gì? Hiện nay, đề tài đó có còn nhận được sự quan tâm đặc biệt của chúng ta nữa hay không? Vì sao?
Trả lời:
- Đề tài của tác phẩm Hai vạn dặm dưới đáy biển là khám phá và chinh phục tự nhiên.
- Hiện nay, đề tài đó vẫn được sự quan tâm đặc biệt của chúng ta. Đặc biệt là đpói với những người thích phiêu lưu, chinh phục và khám phá những điều bí ẩn bất tận.
Câu 8 (trang 34 sgk Ngữ văn lớp 7 Tập 2 ):
Theo em, con người cần làm gì để vừa chinh phục đại dương vừa không làm ảnh hưởng môi trường biển?
Trả lời:
Theo em, để vừa chinh phục đại dương vừa không làm ảnh hưởng đến môi trường biển, con người cần có ý thức bảo vệ môi trường biển, không xả các chất xả thải chưa qua xử lí xuống biển, đánh bắt các động vật một cách hợp lí.
* Viết kết nối với đọc
Bài tập (trang 34 sgk Ngữ văn lớp 7 Tập 2 ):
Viết đoạn văn (khoảng 5 - 7 câu) kể tiếp (theo tưởng tượng của em) về sự kiện diễn ra sau tình huống nhân vật “tôi”, Công-xây và Nét Len bị kéo vào bên trong con tàu ngầm.
Đoạn văn tham khảo:
Tôi đã vô cùng sửng sổ khi đi vào bên trong chiếc tàu ngầm. Ở trong tàu không khác gì một chiếc tàu bình thường. Nước không thể xâm nhập vào đây, và tất cả đều cười nói bình thường, không có dấu hiệu gì của việc thiếu không khí. Chúng tôi được dẫn đi gặp thuyền trưởng Nê-mô. Trông ông cao to, lực lưỡng và là người có chiều sâu.
Vậy là chúng tôi sống rồi. Như tôi đã nói, chẳng nghi ngờ gì khả năng đặt quan hệ với những người trên chiếc tàu ngầm này.
