Câu hỏi mở đầu trang 9 SGK Lịch Sử 6: Quan sát hình 1, em hãy chỉ ra những điểm thay đổi theo thời gian của máy tính điện tử. Theo em, sự thay đổi theo thời gian như vậy được hiểu là gì?
Đáp án:
* Những điểm thay đổi theo thời gian của máy tính điện tử:
- Máy tính đầu tiên trên thế giới:
+ Có kích thước khổng lồ: dài khoảng 24 mét, bao phủ diện trích khoảng 160 mét vuông và nặng tổng cộng khoảng 27 tấn.
+ Cổ máy này cần lượng điện tới 150 KW để cung cấp cho hệ thống 18.800 bóng đèn điện tử các kích cỡ.
- Máy tính thế hệ thứ tư:
+ Kích thước nhỏ gọn hơn, tiêu tốn ít điện năng hơn so với chiếc máy tính đầu tiên trên thế giới.
+ Bước đầu có sự kết nối mạng giữa các máy tính (Internet).
+ Hạn chế: người dùng không thể mang máy tính theo bên mình.
- Máy tích xách tay hiện nay:
+ Thiết kế đẹp, gọn nhẹ (chỉ khoảng 1 – 3 kg), tiêu tốn ít điện năng.
+ Phổ biến sự kết nối mạng máy tính (Internet).
+ Người dùng có thể mang máy tính theo mình, vì vậy rất thuận tiện trong quá trình sử dụng.
* Nhận xét: sự thay đổi theo thời gian của máy tính điện tử được hiểu là lịch sử hình thành và phát triển của chiếc máy tính điện tử.
A. CÂU HỎI GIỮA BÀI 1. Lịch sử là gì?
Trả lời câu hỏi trang 9 SGK Lịch Sử 6: Khái niệm Lịch sử được hiểu như thế nào?
Nêu ví dụ cụ thể?
Trả lời:
* Khái niệm “Lịch sử”:
- Lịch sử là những gì đã diễn ra trong quá khứ. Lịch sử còn có nghĩa là khoa học tìm hiểu và phục dựng lại những hoạt động của con người và xã hội loài người trong quá khứ.
* Ví dụ cụ thể:
- Sự kiện: khởi nghĩa Hai Bà Trưng (40 – 43).
- Sự kiện: ngày Chủ tịch Hồ Chí Minh đọc Tuyên ngôn Độc lập, khai sinh ra nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa (2/9/1945).
2. Vì sao phải học lịch sử?
Trả lời câu hỏi trang 10 SGK Lịch Sử 6: Nêu ý nghĩa hai câu thơ trên của chủ tịch Hồ Chí Minh.
“Dân ta phải biết sử ta
Cho tường gốc tích nước nhà Việt Nam”
Trả lời:
- “Dân ta phải biết sử ta/ Cho tường gốc tích nước nhà Việt Nam”… Đó là 2 câu đầu của bài thơ lục bát “Lịch sử nước ta” của Chủ tịch Hồ Chí Minh sáng tác vào năm 1942.
- Qua 2 câu thơ trên: Chủ tịch Hồ Chí Minh mong muốn chúng ta trận trọng, học và hiểu về lịch sử nước nhà để:
+ Biết được cội nguồn của tổ tiên, quê hương, đất nước.
+ Biết và hiểu được quá trình lao động, dựng nước và giữ nước của cha ông. Từ đó, hình thành ở chúng ta lòng biết ơn tổ tiên; trân trọng những gì mình đang có; ý thức giữ gìn, phát huy những giá trị tốt đẹp mà cha ông để lại.
Trả lời câu hỏi trang 10 SGK Lịch Sử 6: Theo em, việc biên soạn các tác phẩm như hình 2 có tác dụng gì?
Trả lời:
- Việc biên soạn như hình 2 có tác dụng:
+ Tổng hợp, phân tích (đưa ra các nhận định của tác giả) về các sự kiện, hiện tượng/
các giai đoạn lịch sử. Từ đó, giúp thế hệ sau dễ dàng tiếp nhận kiến thức lịch sử.
+ Làm phong phú hơn về số lượng các tác phẩm liên quan đến lịch sử, tạo ra nhiều lựa chọn hơn cho độc giả.
Trả lời câu hỏi trang 10 SGK Lịch Sử 6: Vì sao phải học lịch sử?
Trả lời:
- Cần phải học lịch sử, vì:
+ Học Lịch sử giúp chúng ta biết được: cội nguồn của tổ tiên, quê hương, đất nước;
biết và hiểu được quá trình lao động, dựng nước và giữ nước của cha ông.
+ Học lịch sử còn giúp chúng ta hiểu được những gì nhân loại đã tạo ra trong quá khứ để xây dựng được xã hội văn minh ngày nay, từ đó hình thành được ở người học ý thức gìn giữ, phát huy các giá trị tốt đẹp do con người trong quá khứ để lại.
+ Học lịch sử giúp chúng ta có thể đúc kết những bài học kinh nghiệm về sự thành công và thất bại của quá khứ để phục vụ hiện tại và xây dựng cuộc sống mới trong tương lai.
B. CÂU HỎI CUỐI BÀI
Câu 1 trang 10 SGK Lịch Sử 6: Nhà chính trị học nổi tiếng của La Mã cổ đại Xi-xe- rông đã nói: “Lịch sử là thầy dạy của cuộc sống”. Em có đồng ý với nhận xét đó không? Vì sao?
Trả lời:
- Em đồng ý với quan điểm: “Lịch sử là thầy dạy của cuộc sống”, vì:
+ Lịch sử cho chúng ta biết về quá khứ nguồn cội, nền văn hóa truyền thống; quá trình xây dựng và phát triển của một quốc gia/ dân tộc/ một tộc người …. Từ đó, hình thành ở chúng ta lòng biết ơn tổ tiên; trân trọng những gì mình đang có; ý thức giữ gìn, phát huy những giá trị tốt đẹp mà cha ông để lại.
+ Mặt khác, lịch sử giúp chúng ta có thể đúc kết những bài học kinh nghiệm về sự thành công và thất bại của quá khứ để phục vụ hiện tại và xây dựng cuộc sống mới trong tương lai.
Câu 2trang 10 SGK Lịch Sử 6: Các bạn trong hình bên đang làm gì? Theo em, việc làm đó có ý nghĩa như thế nào?
Trả lời:
- Các bạn học sinh trong bức hình đang dọn dẹp vệ sinh tại nghĩa trang liệt sĩ.
- Hoạt động: dọn dẹp vệ sinh tại nghĩa trang liệt sĩ có ý nghĩa:
+ Tri ân các anh hùng liệt sĩ đã hi sinh xương máu trong cuộc đấu tranh giành/ bảo vệ nền độc lập của Tổ quốc; thể hiện truyền thống “uống nước nhớ nguồn” của dân tộc Việt Nam.
+ Góp phần tăng cường giáo dục thế hệ trẻ về: lòng yêu nước; tự hào dân tộc; lòng biết ơn tổ tiên; trân trọng những gì mình đang có; ý thức giữ gìn, phát huy những giá trị tốt đẹp mà cha ông để lại.
Câu 3trang 10 SGK Lịch Sử 6: Hãy chia sẻ với thầy/ cô giáo và các bạn các hình thức học lịch sử mà em biết; cách học lịch sử nào giúp em thấy hứng thú và đạt hiệu quả tốt nhất.
Trả lời:
- Một số hình thức học lịch sử mà em biết:
+ Học Lịch sử thông qua sơ đồ tư duy.
+ Học lịch sử thông qua cách trình bày Infographic (kết hợp thông tin kiến thức với hình ảnh minh họa trực quan, sinh động).
+ Tìm hiểu lịch sử thông qua:
Phim ảnh đề tài về lịch sử. ví dụ: seri phim hoạt hình lịch sử “Hào khí ngàn năm”.
Văn học. Ví dụ: tiểu thuyết “Tuổi thơ dữ dội” của nhà văn Phùng Quán; tiểu thuyết “Hoàng Lê nhất thống chí”; các câu đó/ ca dao/ dân ca; truyện tranh…
Âm nhạc. Ví dụ: bài hát “Hò kéo pháo” của nhạc sĩ Hoàng Vân; “Giải phóng Điện Biên” của nhạc sĩ Đỗ Nhuận….
Phim tài liệu.
+ Học lịch sử thông qua việc tham quan/ trải nghiệm thực tiễn. Ví dụ:
Tham quan địa đạo Củ Chi; Thành cổ Quảng Trị; Hoàng thành Thăng Long;
Kinh đô Huế…
- Cách học lịch sử giúp em thấy hứng thú và đạt hiệu quả nhất là:
+ Học lịch sử thông qua cách trình bày Infographic.
+ Tìm hiểu lịch sử qua: phim hoạt hình; truyện tranh; câu đố dân gian; tiểu thuyết đề tài lịch sử…
+ Học lịch sử thông qua việc tham quan/ trải nghiệm thực tiễn.
Câu 4trang 10 SGK Lịch Sử 6: Em hãy điều tra xem trong lớp có bao nhiêu bạn thích học môn Toán, Ngữ văn và môn lịch sử. Theo em, các bạn thích học những môn khác có cần biết lịch sử không? Vì sao?
Trả lời:
* Điều tra số lượng các bạn học sinh thích học môn Toán, Ngữ Văn, Lịch sử:
- Học sinh tự tiến hành điều tra và thống kê số lượng thông qua phiếu điều tra (có thể tham khảo mẫu dưới đây).
- Theo em, các bạn thích học những môn khác vẫn cần tìm hiểu về lịch sử. Vì:
+ Học lịch sử giúp chúng ta hiểu về quá khứ, tìm về cội nguồn của chính bản thân, gia đình, dòng họ… và rộng hơn là của cả dân tộc, nhân loại.
+ Học lịch sử còn để đúc kết những bài học kinh nghiệm về sự thành công và thất bại trong quá khứ để phục vụ hiện tại và xây dựng cuộc sống mới trong tương lai.
