PHAN SÀO NAM
TRƯỜNG TRUNG HỌC CƠ SỞ
Đặng Hữu Hoàng
CƠNG NGHỆ 8
TRƯƠNG THỊ MỸ DUYÊN
TRUYỀN VÀ BIẾN ĐỔI
CHUYỂN ĐỘNG
I.
Tại sao cần truyền chuyển động?
- Xe đạp chuyển động khi nào? Sự truyền chuyển động được thể hiện qua chi tiết nào?
- Trong cơ cấu xích vật nào là vật dẫn, vật nào là vật bị dẫn, vật nào là trung gian?
-Vị trí của đĩa và líp ở gần nhau hay xa nhau?
-Tốc độ quay của líp và đĩa có giống nhau hay không?
I. Tại sao cần truyền chuyển động?
Xe đạp chuyển động khi nào?
Sự truyền chuyển động được thể hiện qua chi tiết nào?
đĩa xích
líp
I. Tại sao cần truyền chuyển động?
H.29.1: Cơ cấu truyền chuyển động Đĩa, xích, líp
I. Tại sao cần truyền chuyển động?
Trong cơ cấu xích vật nào là vật dẫn,vật nào là vật trung gian, vật nào là vật bị dẫn?
Vật dẫn Vật trung gian
Vật bị dẫn Líp: vật bị dẫn
Đĩa: vật dẫn
Xích: vật trung gian
Vị trí của đĩa và líp ở gần nhau hay xa nhau?
Tốc độ quay của đĩa và líp giống nhau hay khác nhau?
Xa nhau
Khác nhau
I. Tại sao cần truyền chuyển động?
Vậy tại sao trong máy cần có các bộ truyền chuyển động?
• Vì :
- Các bộ phận của máy thường đặt xa nhau và đều được dẫn động từ một chuyển động ban đầu.
- Khi làm việc chúng có tốc độ quay khác nhau.
I. Tại sao cần truyền chuyển động?
Bộ truyền chuyển động có nhiệm vụ gì?
* Nhiệm vụ của các bộ truyền chuyển động là truyền và biến đổi tốc độ cho phù hợp với tốc độ của các bộ phận trong máy.
Có mấy loại truyền động?
Có 2 loại truyền động:
- Truyền động ma sát - Truyền động ăn khớp.
II. Bộ truyền chuyển động:
I. Tại sao cần truyền chuyển động?
II. Bộ truyền chuyển động:
1. Truyền động ma sát- truyền động đai.
Bộ truyền động đai gồm mấy chi tiết?
Bánh dẫn Dây đai Bánh bị dẫn a. Cấu tạo bộ truyền động đai.
1 2
3
I. Tại sao cần truyền chuyển động?
Gồm:
- Bánh dẫn 1 - Bánh bị dẫn 2
- Dây đai 3 mắc căng trên hai bánh đai. Dây đai được làm bằng da thuộc, vải dệt nhiều lớp hoặc
bằng vải đúc với cao su.
II. Bộ truyền chuyển động:
I. Tại sao cần truyền chuyển động?
1. Truyền động ma sát- truyền động đai.
a. Cấu tạo bộ truyền động đai.
II. Bộ truyền chuyển động:
1. Truyền động ma sát- truyền động đai.
Khi bánh dẫn quay, bánh bị dẫn quay theo
nhờ vào cái gì?
Dây đai
Bánh nào quay nhanh hơn?
Bánh nào có đường kính nhỏ quay nhanh hơn.
a. Cấu tạo bộ truyền động đai.
I. Tại sao cần truyền chuyển động?
b. Nguyên lí làm việc.
nbd nd
n2 n1
D1 D2
= 2 1 1
2
n n D
= D
i = =
D1 D2
nbd (n2)
nd (n1)
II. Bộ truyền chuyển động:
1. Truyền động ma sát- truyền động đai.
a. Cấu tạo bộ truyền động đai.
Tỉ số truyền được tính như thế nào?
Tỉ số truyền được tính:
I. Tại sao cần truyền chuyển động?
b. Nguyên lí làm việc.
nbd nd
n2 n1
D1 D2
= 2 1 1
2
n n D
= D
i = =
II. Bộ truyền chuyển động:
1. Truyền động ma sát- truyền động đai.
a. Cấu tạo bộ truyền động đai.
Tỉ số truyền được tính:
I. Tại sao cần truyền chuyển động?
Trong đó: -nd(n1): tốc độ quay của bánh dẫn (vòng/phút) -nbd(n2): tốc độ quay của bánh bị dẫn (vòng/phút) -D1: đường kính bánh dẫn (mm)
-D2: đường kính bánh bị dẫn (mm)
Quan sát
xem khi hai nhánh đai mắc song song thì chiều quay của chúng như thế
nào? Hai bánh quay cùng chiều
1. Truyền động ma sát- truyền động đai.
a. Cấu tạo bộ truyền động đai.
II. Bộ truyền chuyển động:
I. Tại sao cần truyền chuyển động?
b. Nguyên lí làm việc.
Muốn đổi chiều quay của bánh bị dẫn ta mắc dây đai theo kiểu nào?
Mắc hai nhánh đai chéo nhau II. Bộ truyền chuyển động:
1. Truyền động ma sát- truyền động đai.
a. Cấu tạo bộ truyền động đai.
b. Nguyên lí làm việc.
I. Tại sao cần truyền chuyển động?
Bộ truyền động đai được dùng ở đâu?
- Được dùng trong nhiều loại máy khác nhau như: máy khâu, máy khoan, máy tiện, ô tô, máy kéo….
II. Bộ truyền chuyển động:
1. Truyền động ma sát- truyền động đai.
a. Cấu tạo bộ truyền động đai.
b. Nguyên lí làm việc:
c. Ứng dụng:
I. Tại sao cần truyền chuyển động?
II. Bộ truyền chuyển động:
1. Truyền động ma sát- truyền động đai.
a. Cấu tạo bộ truyền động đai.
b. Nguyên lí làm việc:
c. Ứng dụng:
I. Tại sao cần truyền chuyển động?
2. Truyền động ăn khớp.
a. Cấu tạo bộ truyền động.
II. Bộ truyền chuyển động:
1. Truyền động ma sát- truyền động đai.
I. Tại sao cần truyền chuyển động?
- Bộ truyền động bánh răng gồm những chi tiết nào?
- Bộ truyền động xích gồm những chi tiết nào?
2. Truyền động ăn khớp.
a. Cấu tạo bộ truyền động.
1. Truyền động ma sát- truyền động đai.
I. Tại sao cần truyền chuyển động?
II. Bộ truyền chuyển động:
2. Truyền động ăn khớp.
- Bánh dẫn
- Bánh bị dẫn
Bánh bị dẫn
Bánh dẫn
Truyền động bánh răng a. Cấu tạo bộ truyền động
II. Bộ truyền chuyển động:
1. Truyền động ma sát- truyền động đai.
I. Tại sao cần truyền chuyển động?
Truyền động xích
Đĩa bị dẫn xích Đĩa dẫn - Đĩa dẫn
- Đĩa bị dẫn - Xích
II. Bộ truyền chuyển động:
1. Truyền động ma sát- truyền động đai.
2. Truyền động ăn khớp.
I. Tại sao cần truyền chuyển động?
- Truyền động bánh răng gồm: Bánh dẫn, bánh bị dẫn
- Truyền động xích gồm: Đĩa dẫn, đĩa bị dẫn, xích.
II. Bộ truyền chuyển động:
1. Truyền động ma sát- truyền động đai.
2. Truyền động ăn khớp.
a. Cấu tạo bộ truyền động
I. Tại sao cần truyền chuyển động?
b. Tính chất
Z1
Z2 n1
n2
Tỉ số truyền được tính như thế nào?
Bánh răng nào (hoặc đĩa xích) có số răng ít hơn sẽ quay nhanh hơn.
2
1. Truyền động ma sát- truyền động đai.
II. Bộ truyền chuyển động:
2. Truyền động ăn khớp.
a. Cấu tạo bộ truyền động
Tỉ số truyền được tính theo công thức sau.
b. Tính chất
1. Truyền động ma sát- truyền động đai.
II. Bộ truyền chuyển động:
2. Truyền động ăn khớp.
a. Cấu tạo bộ truyền động
2
Trong đó: -n1: tốc độ quay của bánh dẫn -n2: tốc độ quay của bánh bị dẫn -Z1: số răng của bánh dẫn
-Z2: số răng của bánh bị dẫn
a. Cấu tạo bộ truyền động b. Tính chất
c. Ứng dụng
Bộ truyền động bánh răng được dùng ở đâu?
- Được dùng trong nhiều hệ thống truyền động của nhiều loại máy thiết bị khác nhau như: đồng hồ,
hộp số xe máy….
Bộ truyền động xích được dùng ở đâu?
- Được dùng ở xe đạp, xe máy, máy nâng chuyển….
next II. Bộ truyền chuyển động:
1. Truyền động ma sát- truyền động đai.
2. Truyền động ăn khớp.
Bài tập
1. Cho bộ truyền động xích của xe đạp theo sơ đồ sau:
Đĩa xích có 50 răng, đĩa líp có 20 răng.
a. Tính tỉ số truyền.
b. Cho biết đĩa nào quay nhanh hơn? Giải thích bằng công thức.
i = 50
20 = 2,5 lần
2 = 2,5 n1
Giải
- Vậy đĩa líp sẽ quay nhanh hơn Cho biết:
Z1 = 50 răng Z2= 20 răng Tính: i = ? lần
- Tỉ số truyền i là:
III. Tại sao cần biến đổi chuyển động?
Bàn đạp
Thanh truyền Vô lăng
dẫn
Vô lăng bị dẫn Kim
máy
Vô lăng dẫn
*Hoàn thành các câu sau:
-Chuyển động của bàn đạp...
-Chuyển động của thanh truyền...
-Chuyển động của vô lăng ...
-Chuyển động của kim máy ...
là cđ lắc
là cđ lên xuống là cđ quay
là cđ lên xuống
* Biến chuyển động quay thành chuyển động tịnh tiến (Cơ cấu tay quay – con trượt)
a. Cấu tạo:
1. Tay quay
2. Thanh truyền 3. Con trượt
4. Giá đỡ
5. Khớp động
IV. Một số cơ cấu biến đổi chuyển động
IV. Một số cơ cấu biến đổi chuyển động
*
Biến chuyển động quay thành chuyển động tịnh tiến b. Nguyên lý làm việc:Khi tay quay 1 quay quanh trục, đầu của thanh truyền 2 chuyển động tròn, làm con trượt 3 chuyển động tịnh tiến qua lại trên giá đỡ 4.
IV. Một số cơ cấu biến đổi chuyển động
*
Biến chuyển động quay thành chuyển động tịnh tiến (cơ cấu tay quay – con trượt)b. Nguyên lý làm việc:
Có thể biến đổi chuyển động tịnh tiến của con trượt thành chuyển động quay tròn của tay quay được
không? Khi đó cơ cấu hoạt động ra sao?
Được, cơ cấu hoạt động ngược lại
IV. Một số cơ cấu biến đổi chuyển động
* Biến chuyển động quay thành chuyển động tịnh tiến (cơ cấu tay quay – con trượt)
c. Ứng dụng:
Bánh răng – Thanh răng
Bánh răng
Vít – Đai ốc
Đai ốc
Vít
Thanh răng