HỌ VÀ TÊN HS ...Lớp ...
Thứ ba, ngày 30 tháng 11 năm 2021 ĐÁP ÁN LUYỆN TỪ VÀ CÂU TIẾT 21: ĐẠI TỪ XƯNG HÔ I. Mục tiêu: HS biết:
1) Nắm được khái niệm Đại từ xưng hô.
2) Nhận biết được đại từ xưng hô tromg đoạn văn; bắt đầu biết sử dụng đại từ xưng hô thích hợp trong một văn bản ngắn.
3- Giáo dục HS nói và viết đúng ngữ pháp trong xưng hô.
II. Nội dung : A.Nhận xét : Bài 1/ 104 sgk
Trong số các từ xưng hô được in đậm dưới đây, những từ nào chỉ người nói? Những từ nào chỉ người nghe? Từ nào chỉ người hay vật được nhắc tới?
Ngày xưa có cô Hơ Bia đẹp nhưng rất lười, lại không biết yêu quý cơm gạo. Một hôm, Hơ Bia ăn cơm để cơm đổ vãi lung tung. Thấy vậy, cơm hỏi:
- Chị đẹp là nhờ cơm gạo, sao chị khinh rẻ chúng tôi thế?
Hơ Bia giận dữ:
- Ta đẹp là do công cha công mẹ, chứ đâu nhờ các ngươi.
Nghe nói vậy, thóc gạo tức lắm. Đêm khuya, chúng rủ nhau bỏ cả vào rừng.
Theo TRUYỆN CỔ Ê-ĐÊ Trả lời:
- Từ chỉ người nói: chúng tôi, ta.
- Từ chỉ người nghe: chị, các người.
- Từ nào chỉ người hay vật mà câu chuyện hướng tới: chúng.
Bài 2/ 105 sgk
Theo em, cách xưng hô của mỗi nhân vật ở đoạn văn trên thể hiện thái độ của người nó như thế nào?
Trả lời:
Cách xưng hô của mỗi nhân vật ở đoạn văn trên thể hiện thái độ
- Cách xưng hô của cơm (xưng là chúng tôi, gọi Hơ Bia là chị) thể hiện sự tôn trọng, lịch sự với người đối thoại.
- Cách xưng hô của Hơ Bia (xưng là ta, gọi Cơm là các ngươi) thể hiện sự kiêu căng, thô lỗ, coi thường người đối thoại.
Bài 3/ 105 sgk
Tìm những từ em vẫn dùng để xưng hô:
- Với thầy, cô.
- Với bố, mẹ.
- Với anh, chị, em.
- Với bạn bè.
Trả lời:
* Với thấy cô giáo: - Em thưa thầy, - Em thưa cô.
* Với bố, mẹ: - Con thưa bố , - Con thưa mẹ.
* Với anh, chị, em: - Anh ơi…, - Chị ơi…, - Em ơi…
* Với bạn bè: - Tôi, tớ, cậu, chúng mình, chúng tôi, chúng tớ…
B. GHI NHỚ:
III. LUYỆN TẬP
1/106 :Tìm các đại từ xưng hô ở từng ngôi và nhận xét về thái độ, tình cảm của nhân vật khi dùng từ đó trong đoạn văn sau:
Trời mùa thu mát mẻ. Trên bờ sông, Rùa đang cố sức tập chạy, Thỏ trông thấy mỉa mai Rùa:
- Đồ chậm như sên. Mi mà cũng đòi tập chạy à?
Rùa đáp:
- Anh đừng giễu tôi, Anh với tôi thử chạy thi coi ai hơn?
Thỏ vênh tai lên tự đắc:
- Được, được! Mi dám chạy thi với ta sao? Ta chấp mi một nửa đường đó!
Rùa và Thỏ Trả lời:
Ngôi thứ nhất: Tôi, ta.
Ngôi thứ hai: Mi, anh.
+ Thỏ xưng là ta, gọi rùa là chú em: thái độ kiêu căng, coi thường rùa.
+ Rùa xưng là tôi, gọi thỏ là anh: thể hiện thái độ tôn trọng, lịch sự với thỏ.
2/106 Chọn các đại từ xưng hô tôi, nó, ta điền vào ô trống thích hợp:
Bồ Chao hốt hoảng kể với các bạn:
(1) và Tu Hú bay dọc một con sông lớn, chợt Tu Hú gọi: "Kìa, hai cái trụ chống trời". (2) ngước nhìn lên. Trước mắt (3) là những ống thép dọc ngang nối nhau vút tận mây xanh. (4) tựa như một cái cầu xe lửa đồ sộ không phải bắc ngang sông, mà dựng đứng lên trời cao.
Thấy vậy, Bồ Các mới à lên một tiếng rồi thong thả nói:
(5) cũng từng bay qua chỗ hai cái trụ đó, (6) cao hơn tất cả những ống khói, những trụ buồm, cột điện mà (7) thường gặp. Đó là hai trụ điện cao thế mới xây dựng.
Mọi người hiểu rõ sự thực, sung sướng thở phào. Ai nấy cười to vì thấy Bồ Chao đã quá sợ sệt.
Theo Võ Quảng Trả lời:
Thứ tự điền vào các ô trống:
Gợi ý:
1: tôi; - 2: tôi; - 3: tôi; - 4: nó; - 5: tôi; - 6: nó; -7: ta
1. Đại từ xưng hô là từ được người nói dùng để tự chỉ mình hay chỉ người khác khi giao tiếp : tôi, chúng tôi; mày, chúng mày ; nó, chúng nó,...
2. Bên cạnh các từ nói trên, người Việt Nam còn dùng nhiều danh từ chỉ người làm đại từ xưng hộ để thể hiện rõ thứ bậc, tuổi tác, giới tính: ông, bà, anh, chị, em, cháu, thầy, bạn,...
3. Khi xưng hô, cần chú ý chọn từ cho lịch sự, thể hiện đúng mối quan hệ giữa mình với người nghe và người được nhắc tới.
