Bài giảng; Giáo án - Trường TH&THCS Việt Dân #navigation_collapse{display:none}#navigation{display:block}#navigation_sub_menu{display:block}#banner{height:150px}@media(min-width:1050px){#wrapper,#banner{width:1050px}.miniNav{width:1

(1)

Ngày soạn: 3/ 3/ 2021 Ngày giảng:...

Tiết 24

Bài 15: VI PHẠM PHÁP LUÂT VÀ TRÁCH NHIỆM PHÁP LÍ CỦA CÔNG DÂN

(Tiết 1) I. Mục tiêu

1 Kiến thức:

- Thế nào là vi phạm pháp luật - Các loại vi phạm pháp luật.

2. Kỹ năng:

- Biết xử sự phù hợp với qui định của pháp luật

- Phân biệt được hành vi tôn trọng pháp luật và vi phạm pháp luật để có thái độ và cách xử xự phù hợp.

3. Thái độ:

- Hình thành ý thức tôn trọng pháp luật, nghiêm chỉnh chấp hành pháp luật - Tích cực ngăn ngừa và đấu tranh với các hành vi vi phạm pháp luật 4. Phẩm chất, năng lực

- Phẩm chất: Yêu lao động, yêu con người, yêu đất nước.

- Năng lực tự học, năng lực giải quyết vấn đề và sáng tạo, năng lực tự quản lí, hợp tác, giao tiếp.

- Năng lực tự nhận thức, tự điều chỉnh hành vi phù hợp với pháp luật và chuẩn mực đạo đức xã hội; năng lực tư duy phê phán; năng lực tự chịu trách nhiệm và thực hiện trách nhiệm công dân với cộng đồng đất nước.

* Tích hợp:

- Giáo dục kĩ năng sống: + Kĩ năng tư duy phê phán ( Biết phê phán đánh giá những hành vi vi phạm pháp luật, đồng tình, ủng hộ các biện pháp xử phạt của Nhà nước đối với những hành vi vi phạm pháp luật)

+ Kĩ năng tìm kiếm và xử lý thông tin về một số hiện tượng vi phạm pháp luật của thanh thiếu niên ở địa phương.

+ Kĩ năng kiên định không tham gia vào các hành vi vi phạm pháp luật.

- Giáo dục đạo đức: TÔN TRỌNG, TỰ GIÁC, TRUNG THỰC, TRÁCH NHIỆM. + Nhận biết một số loại vi phạm pháp luật.

+ Thấy rõ trách nhiệm của công dân trong việc thực hiện các quy định của pháp luật.

(2)

+ Hình thành ý thức tôn trọng pháp luật, tự giác chấp hành pháp luật.

II. Chuẩn bị:

1. Chuẩn bị của thầy:

- Hiến pháp 1992 - Bộ luật hình sự 1999; Luật hôn nhân gia đình 2000; Luật giao thông đường bộ; Pháp lệnh xử lí vi phạm hành chính 2002

2. Chuẩn bị của trò: Sưu tầm các bài báo về những vấn đề liên quan đến vi phạm pháp luật và trách nhiệm pháp lí.

III- Phương pháp:

1. Phương pháp: - Nêu vấn đề, đàm thoại, nghiên cứu trường hợp điển hình.

2. Kỹ thuật: Động não,thảo luận nhóm, xử lý tình huống, bày tỏ thái độ...

IV. Tiến trình lên lớp- giáo dục 1. Ổn định tổ chức(1’) 2. Kiểm tra bài cũ : Không 3. Bài mới

* Hoạt động 1(3’): Khởi động

- Mục đích: Giới thiệu bài, tạo tâm thế, định hướng chú ý cho HS.

- Thời gian: (2 phút.)

- Phương pháp: Trực quan - Kĩ thuật: động não

- Phương tiện, tư liệu: máy chiếu, tư liệu Giáo viên đưa ra các thông tin:

- Ngày 29/2/2004 Công an phường H đã xử phạt hành chính bà Hân và yêu cầu bà tháo dỡ mái che lấn chiếm vỉa hè.

- Tháng 2/ 2004 Lê thị Thơm, sinh năm 1983 ở Tĩnh Gia. Thanh Hoá đã bị bắt vì tội lừa đảo ăn cắp xe máy có hệ thống. THơm phải chịu trách nhiệm hình sự vì những hành vi của mình gây nên.

- Toà án nhân dân huyện T đã xử phạt ông Hà phải hoàn trả lại ông Tân số tiền vay 5 triệu đồng cùng với lãi suất tính theo lãi suất ngân hàng nhà nước Việt Nam theo điều 471 của bộ luật dân sự ( vì ông Hà dây dưa không trả theo đúng qui định)

- Bạn Nguyễn văn An, học sinh lớp 9 trường THCS H thường xuyên đi học muộn, giáo viên chủ nhiệm và nhà trường đã xử lí nghiêmm khắc hành vi vi phạm kỉ luật của An.

? em có nhận xét gì khi nghe những thông tin trên?

? Các biện pháp xử lí ( còn gọi là trách nhiệm pháp lí) của nhà nước đối với các hoạt động trên.

=> Để hiểu rõ về vi phạm luật, trách nhiệm pháp lí của công dân với việc thực hiện pháp lí, pháp luật...

Hoạt động 2: Hình thành kiến thức

(3)

- Mục đích: Cung cấp cho học sinh một số nội dung giúp học sinh bước đầu nhận biết về các hành vi vi phạm pháp luật trong các lĩnh vực.

HS biết khái quát thành nội dung bài học - Thời gian: 30 phút.

- Phương pháp: vấn đáp, đàm thoại, thuyết trình.

- Phương tiện, tư liệu: máy chiếu, câu chuyện - KT: động não, trình bày một phút, hỏi và trả lời

Hoạt động của GV và HS Ghi bảng

- Giáo viên dùng bảng phụ ghi nội dung tình huống ( sgk-52)

- Yêu cầu 1 học sinh đọc.

- Giáo viên lập bảng - Học sinh trả lời cá nhân- Cả lớp cùng trao đổi.

- Giáo viên: điền các kí hiệu đúng của học sinh vào bảng.

I. Đặt vấn đề:

Hành vi Chủ ý thực

hiện

Hậu quả Vi

phạm pháp

luật

Có Không Có Không

1 - Xây nhà trái phép - Đổ phế thải.

X - Tắc

cống - Ngập nước

X

2 - Đua xe máy,vượt đèn đỏ,gây tai nạn giao thông

X - Thiệt

hại về người và của

X

3 -Tâm thần, đập phá X Phá tài

sản quý

X 4 - Cướp giật dây truyền,

túi sách người đi đường

X - Gây tổn

thất tài chính cho người khác

X

5 Vay tiền dây dưa không X - Thiệt X

(4)

trả hại về kinh tế của

người khác 6 Chặt cành tỉa cây mà

không đặt biển báo

X Người bị

thương

X

?Em có nhận xét gì về các hành vi trên?

- Là những hành vi trái pháp luật.

? Vì sao hành vi (3) không có lỗi, không vi phạm

Hành vi đập phá là do họ không nhận thức được hành vi của mình, theo qui định của pháp luật người thực hiện hành vi nguy hiểm cho xã hội trong khi mắc bệnh tâm thần mất khả năng nhận thức điều khiển hành vi (Mất năng lực hành vi), thì không phải chịu trách nhiệm hình sự (Điểu 12,13,43 bộ luật hình sự 1999)

LUẬT HÌNH SỰ 1999:

Điều 13. Tình trạng không có năng lực trách nhiệm hình sự:

1. Người thực hiện hành vi nguy hiểm cho xã hội trong khi đang mắc bệnh tâm thần hoặc một bệnh khác làm mất khả năng nhận thức hoặc khả năng điều khiển hành vi của mình, thì không phải chịu trách nhiệm hình sự; đối với người này, phải áp dụng biện pháp bắt buộc chữa bệnh.

2. Người phạm tội trong khi có năng lực trách nhiệm hình sự, nhưng đã lâm vào tình trạng qui định tại khoản 1 Điều này trước khi bị kết án, thì cũng được áp dụng biện pháp bắt buộc chữa bệnh. Sau khi khỏi bệnh, người đó có thể phải chịu trách nhiệm hình sự.

Điều 43. Bắt buộc chữa bệnh:

1. Đối với người thực hiện hành vi nguy hiểm cho xã hội trong khi mắc bệnh quy định tại khoản 1 Điều 13 của Bộ luật này, thì tùy theo giai đoạn tố tụng, Viện kiểm sát hoặc Tòa án căn cứ vào kết luận của Hội đồng giám định pháp y, có thể quyết định đưa họ vào một cơ sở điều trị chuyên khoa để bắt buộc chữa bệnh; nếu thấy không cần thiết phải đưa vào một cơ sở điều trị chuyên khoa, thì có thể giao cho gia đình hoặc người giám hộ trông nom dưới sự giám sát của cơ quan Nhà nước có thẩm quyền.

? Vì sao hành vi 6 không vi phạm pháp luật, mà vi phạm nội qui an toàn lao động?

*Hành vi 6: Chặt cành tỉa cây mà không đặt biển báo (theo điều 98 của bộ luật Lao động - qui định về an toàn trong Lao động). Đây là hành vi không vi phạm pháp luật mà là vi phạm nội qui an toàn lao động -> vi phạm kỉ luật trong lao động -> gây hậu quả người đi đường bị thương.

BỘ LUẬT LAO ĐỘNG:

(5)

Điều 98:

1- Người sử dụng lao động phải định kỳ kiểm tra, tu sửa máy, thiết bị, nhà xưởng, kho tàng theo tiêu chuẩn an toàn lao động, vệ sinh lao động.

2- Người sử dụng lao động phải có đủ các phương tiện che chắn các bộ phận dễ gây nguy hiểm của máy, thiết bị trong doanh nghiệp; nơi làm việc, nơi đặt máy, thiết bị, nơi có yếu tố nguy hiểm, độc hại trong doanh nghiệp, phải bố trí đề phòng sự cố, có bảng chỉ dẫn về an toàn lao động, vệ sinh lao động đặt ở vị trí mà mọi người dễ thấy, dễ đọc.

Hoạt động của GV và HS Ghi bảng

- Giáo viên tiếp tục cho học sinh trao đổi trả lời bảng thứ 2( phiếu học tập)

+ Trên cơ sở kiến thức của bảng, mỗi học sinh nhận xét và điền vào các cột.

+ Giáo viên ghi ý kiến đúng vào bảng

? Giáo viên giải thích vì sao hành vi 3 không phải chịu trách nhiệm pháp lí

( Vì người đó không có năng lực trách nhiệm pháp lí)

- Giáo viên kết luận thông qua 2 phần thảo luận => Bước đầu tìm hiểu, Nhận biết 1 số khái niệm liên quan đến vi phạm pháp luật.

Đó là các yếu tố của hành vi vi phạm pháp luật.

- Hành vi 1,2,4,5,6

+ Là những hành vi cụ thể, trái pháp luật.

+ Do gười có năng lực trách nhiệm pháp lý thực hiện

+ Xâm hại đến các mối quan hệ xã hội

=> Vi phạm pháp luật

Hành vi thứ tự ( theo sgk)

Trách nhiệm pháp lí Phân loại vi phạm phải chịu Không chịu

1 X Vi phạm pháp luật hành

chính

2 X Vi phạm luật dân sự

3 X không

4 X Vi phạm pháp luật hình sự

5 X Vi phạm pháp luật dân sự

6 X Vi phạm kỷ luật

GV hướng dẫn HS tìm hiểu ND bài học

? Vi phạm pháp luật là gi?

? Có các loại vi phạm pháp luật nào?

? Thế nào là vi phạm pháp luật hình sự

II. Nội dung bài học:

1. Vi phạm pháp luật.

Là hành vi trái pháp luật, có lỗi, do người có năng lực trách nhiệm pháp

(6)

? Thế nào là vi phạm pháp luật hành chính

? Thế nào là vi phạm pháp luật dân sự

? Thế nào là vi phạm kỷ luật Thảo luận nhóm (4 phút)

* Nhóm 1: Tìm một số hành vi vi phạm pháp luật hình sự

- Giết người, cướp của, buôn lậu ma tuý.

- Cướp tiệm vàng, cướp tiền ngân hành.

* Nhóm 2: Vi phạm pháp luật hành chính - Vi phạm an toàn giao thông.

- Vượt đèn đỏ, lái xe say rượu gây tai nạn giao thông.

* Nhóm 3: Vi phạm pháp luật dân sự - Ăn cắp tài sản của công dân.

- Trộm cắp xe máy...

* Nhóm 4: Vi phạm kỉ luật

- Không tuân theo qui định của cơ quan xí nghiệp.

- Vi phạm thời gian làm việc: đi muộn, về sớm.

- Không tuân theo kỉ luật LĐ.

- Trường học: Đi học muộn, không tham gia sinh hoạt đội, đánh

lí thực hiện, xâm hại đến các quan hệ xã hội được pháp luật bảo vệ

2. Các loại vi phạm pháp luật:

- Vi phạm pháp luật hình sự - Vi phạm pháp luật hành chính - VI phạm pháp luật dân sự - VI phạm kỷ luật

Hoạt động 3: Luyện tập

- Mục tiêu: Giúp học sinh củng cố lại kiến thức của toàn bài.

HS biết thực hành vận dụng xử lí tình huông rèn luyện cách ứng xử có văn hóa - Thời gian: 5 phút.

- Phương tiện, tư liệu: Câu hỏi, tình huống, câu chuyện - Phương pháp: thảo luận nhóm, trình bày sản phẩm - Kĩ thuật: động não, trình bày một phút

- Học sinh làm bài tập 1 ( sgk-55)

- Giáo viên kết luận: Con người luôn có mối quan hệ như: Quan hệ xã hội, quan hệ pháp luật, trong quá trình thực hiện các qui định, quy tắc, nội dung của nhà nước đề ra thường có những vi phạm. Những vi phạm đó sẽ ảnh hưởng tới bản thân, gia đình và xã hội. Xem xét vi phạm pháp luật giúp chúng ta thực hiện tốt các quy định tránh xa tệ nạn xã hội, giúp cho gia đình, xã hội bình yên.

Hoạt động 4: Vận dụng

- Mục tiêu: Giúp học sinh củng cố lại kiến thức của toàn bài.

HS biết thực hành vận dụng xử lí tình huông rèn luyện cách ứng xử có văn hóa - Thời gian: 5 phút.

(7)

Lấy ví dụ về vi phạm pháp luật hành chính mà em biết.

HS làm bài, GV nhận xét.

Hoạt động 5: Mở rộng

- Mục tiêu: Giúp học sinh tìm hiểu them về quyền tự do kinh doanh và nghĩa vụ đóng thuế..

- Thời gian: 3 phút.

GV yêu cầu học sinh tìm thêm những tình huống về bài học.

HS làm bài, GV nhận xét.

4. Củng cố bài học, Hướng dẫn học bài ở nhà (2’):

- Về nhà học bài cũ đầy đủ phân tích tình huống sgk - Đọc và tìm hiểu nội dung bài mới: Bài 15 ( tiết 2) + Tìm hiểu trách nhiệm pháp lí.

+ Các loại trách nhiệm pháp lí V.Rút kinh nghiệm

...