Tiết 2. Sơ lược về my thuật VN thời kỳ cổ đại

(1)

thườngưthứcưmĩưthuật thườngưthứcưmĩưthuật thườngưthứcưmĩưthuật thườngưthứcưmĩưthuật

Bài 2 Bài 2

sơ l ợc về mĩ thuật việt nam sơ l ợc về mĩ thuật việt nam

thời kì cổ đại thời kì cổ đại

Bài 2 Bài 2

I.ưsơưlượcưvềưbốiưcảnhưlịchưsử

Ii.ưsơưlượcưvềưmĩưthuậtưviệtưnamưthờiưkìưcổưđại IV.ưbàiưtập

(2)

Bài 2 Bài 2

I.ưsơưlượcưvềưbốiưcảnhưlịchưsử

Ii.ưsơưlượcưvềưmĩưthuậtưviệtưnamưthờiưkìưcổưđại IV.ưbàiưtập

(3)

I.ưsơưlượcưvềưbốiưcảnhưlịchưsử I.ưsơưlượcưvềưbốiưcảnhưlịchưsử

Thời kì đồ đá (thời Nguyên thuỷ)

Đ ợc chia thành : thời kì đồ đá cũ và thời kì đồ đá mới.

Các hiện vật thuộc thời kì đồ đá cũ

đ ợc các nhà khảo cổ học phát hiện ở di chỉ Núi Đọ ( Thanh Hoá), còn các hiện vật thuộc thời kì đồ đá mới đ ợc phát hiện với nền văn hoá Bắc Sơn

(miền núi phía Bắc) và Quỳnh Văn (đồng bằng ven biển miền Trung) ở n ớc ta.

(4)

Thời kì đồ Đồng

Tiến trình đ ợc chia thành 4 giai đoạn lớn:

- Sơ kì đồ đồng: giai đoạn Phùng Nguyên

(cách đây khoảng 4000 năm) - Trung kì đồ đồng: giai đoạn Đồng Đậu

(cách đây khoảng 3500 năm đến 3300 năm) - Hậu kì đồ đồng: giai đoạn Gò Mun

(cách đây khoảng 3000 năm) - Sơ kì đồ sắt: giai đoạn văn hoá Đông Sơn

(cách nay khoảng 2800 đến 2000 năm)

(5)

I.ưsơưlượcưvềưbốiưcảnhưlịchưsử I.ưsơưlượcưvềưbốiưcảnhưlịchưsử

Kết luận

Các hiện vật do các nhà khảo cổ học phát hiện đ ợc cho thấy Việt Nam là một trong những cái nôi phát triển của loài ng ời. Nghệ thuật cổ đại Việt Nam có sự phát triển liên tục, trải qua nhiều thế kỉ và đã đạt đ ợc những đỉnh cao trong sáng tạo

(6)

Tìm hiểu về hình vẽ mặt ng ời trên vách hang Đồng Nội Các hình vẽ cách đây khoảng một vạn

năm,là dấu ấn đầu tiên của nghệ thuật thời kì đồ đá đ ợc phát hiện ở Việt Nam Hình vẽ đ ợc khắc vào đá ngay ở gần cửa hang, trên vách nhũ ở độ cao từ 1,5 m đến 1,75 m, vừa với tầm tay của con ng ời

- Các hình vẽ đ ợc khắc trên vách đá sâu tới 2cm (công cụ chạm khắc bằng đá hoặc mảnh gốm thô)

- Hình mặt ng ời đ ợc diễn tả với góc nhìn chính diện, đ ờng nét dứt khoát, hình rõ ràng.

- Cách xắp xếp bố cục cân xứng, tỉ lệ hợp lí tạo đ ợc cảm giác hài hoà.

(7)

thườngưthứcưmĩưthuật

(8)

Những viên đá cuội có khắc hình mặt ng ời đ ợc tìm thấy ở Na-ca (Thái Nguyên)

(9)

Sự xuất hiện của kim loại (thay cho đồ đá), đầu tiên là đồng, sau đó là sắt, đã thay đổi cơ bản xã hội Việt Nam. Đó là sự chuyển dịch từ hình thái xã hội Nguyên thuỷ sang hình thái xã

hội Văn minh.

Dựa vào mức sử dụng đồng và trình độ kĩ thuật đúc đồng của ng ời Việt thời kì đồ đồng, các nhà khảo cổ đã xác định vùng Trung du và đồng bằng Bắc Bộ có ba giai đoạn văn hoá

phát triển kế tiếp nhau (gọi là văn hoá Tiền Đông Sơn).

Đó là : Phùng Nguyên, Đồng Đậu, Gò Mun.

Ii.ưsơưlượcưvềưmĩưthuậtưviệtưnamưthờiưkìưcổưđại Ii.ưsơưlượcưvềưmĩưthuậtưviệtưnamưthờiưkìưcổưđại

Tìm hiểu về một vài nét về mĩ thuật thời kì đồ đồng

(10)

một số vật dụng Đồ đồng

1. Rìu xéo gót

2. Trống minh khí cỡ nhỏ 3. Chuông đồng

4. Khoá thắt l ng 5. Thạp Đào Thịnh 6. Trang sức

7. Mũi giáo

8. T ợng 9. Thố 10. Bình

11. ấ

m có vòi

12. Thạp đồng

13. Dao găm

14.Cán dao

(11)

Rìu xéo là loại hình dụng cụ tiêu biểu của nền văn hoá Đông Sơn.

Tuỳ kiểu dáng, rìu đ ợc chia thành

Đây là công cụ sản xuất, vừa là vũ khí lợi hại rất thông dụng thời cổ. Trên các trống đồng và thạp đồng th ờng có hình chiến binh cầm rìu.

a)

b) rìu xéo gót vuông và rìu xéo gót tròn.

a) Rìu gót vuông b) Rìu gót tròn

Ii.ưsơưlượcưvềưmĩưthuậtưviệtưnamưthờiưkìưcổưđại Ii.ưsơưlượcưvềưmĩưthuậtưviệtưnamưthờiưkìưcổưđại

Đồưđồng

(12)

Rìu xéo gót vuông

Dáng nh bà chân ng ời, có khi mũi nhọn vút cao, dáng nh chiếc hia.

Trên gót rìu l ỡi vuông tr ờng trang trí hình chó đóng h ơu, họng rìu có khi khắc hình thuyền với ng ời chèo.

ảnh: Rìu gót vuông đào đ ợc tại Quốc Oai (Hà Tây), cao 8cm, l ỡi rộng 10cm

Tìm hiểu về một vài nét về mĩ thuật thời kì đồ đồng

Đồưđồng

(13)

Rìu xéo gót tròn

Trông hơi giống l ỡi dao xén của ng ời thợ da ngày nay. Trang trí th ờng có ng ời múa ở thân rìu. Họng rìu có hình

đôi cá sấu giao nhau, xoắn đuôi.

ảnh: Rìu gót tròn đào đ ợc tại Đông Sơn, cao 8cm, l ỡi rộng 10cm

Ii.ưsơưlượcưvềưmĩưthuậtưviệtưnamưthờiưkìưcổưđại Ii.ưsơưlượcưvềưmĩưthuậtưviệtưnamưthờiưkìưcổưđại

Đồưđồng

(14)

(15)

Trống minh khí cỡ nhỏ

Để đơn giản hoá nghi thức tang chế, ng ời ta đức những trống đồng nhỏ, gọi là “ trống minh khí chôn theo ng ời chết thay cho ” trống lớn.

Trống minh khí cỡ nhỏ

Quả cân

Bằng đồng đặc để treo dùng trên đòn cân thời Đông Sơn. Tìm đ ợc tại Thanh Hoá, cao 3,2 cm

Quả cân

Ii.ưsơưlượcưvềưmĩưthuậtưviệtưnamưthờiưkìưcổưđại Ii.ưsơưlượcưvềưmĩưthuậtưviệtưnamưthờiưkìưcổưđại

Đồưđồng

(16)

Khoá thắt l ng

Khoá thắt l ng bằng đồng, đào đ ợc tại Đông Sơn (Thanh Hoá). Hai mảnh có móc gài vào nhau rất khít.

Mặt ngoài có đúc hình trang trí nổi, đã bị mòn mờ, khó đoán định. Cao 3,5 cm. Ghép lại rộng 5,7 cm.

ảnh trái : tháo rời, ảnh phải : gài ghép

Tìm hiểu về một vài nét về mĩ thuật thời kì đồ đồng

Đồưđồng

(17)

(18)

Mũi giáo

Giáo là vũ khí tầm dài rất phổ biến thời x a. Phần lớn mũi giáo đ ợc đức bằng

đồng trơn nhẵn. Mũi giáo có trana trí hình hoa văn nh trong ảnh là loại rất hiếm.

Đào đ ợc tại Động Sơn (Thanh Hoá).

Mũi nhỏ dài 22cm, mũi lớn dài 40,1cm

Tìm hiểu về một vài nét về mĩ thuật thời kì đồ đồng

Đồưđồng

(19)

(20)

(21)

thườngưthứcưmĩưthuật thườngưthứcưmĩưthuật thườngưthứcưmĩưthuật thườngưthứcưmĩưthuật

Trang sức

Ng ời Việt thời cổ đã biết tự làm đẹp bằng những vòng cổ, vòng tay, vòng chân... Sang thời đại đồng thau, đồ trang sức càng đực chú ý, do có thể đức ra hàng loạt. Ba kiểu vòng tay trong ảnh đều

đ ợc tìm đ ợc tại Thanh Hoá.

(22)

Cán dao

Cán dao găm t ợng hình ng ời là hình thái độc đáo của văn hoá Đông Sơn.

T ợng bố cục hài hoà với dao, chiếm khoảng một phần ba tổng chiều dài.

Dáng nhân vật th ờng đĩnh đạc, khuỳnh tay chống nạnh theo thế đối xứng.

Tại làng Vạc ( Nghệ An ) còn tìm đ ợc những dao găm có cán đúc hình thú nh voi, hổ, rắn...

(23)

thườngưthứcưmĩưthuật thườngưthứcưmĩưthuật thườngưthứcưmĩưthuật thườngưthứcưmĩưthuật

T ợng

T ợng ng ời cõng nhau nhảy múa, sinh động bậc nhất trong điêu khắc

Đông Sơn. Nhân vật chít khăn hay búi tóc, khuyên tai c ờng điệu rất to. Tìm đ ợc ở Đông Sơn (Thanh Hoá) Cao 8,8 cm

(24)

Thố

Thố bằng đồng. Loại đựng đồnày có hình dáng đặc biệt, trông nh cái lẵng hoa hiện đại. Thân thố hình phễu choãi chân.

Vành miệng loe, th ờng gắn quai, có lẽ

để xâu dây khi xách. Mặt ngoài thố, từ miệng đến chân có trang trí nhiều hoa văn. Vành miệng có khi gắn hình ốc (thố Thiệu D ơng ) hăy hình chim ( thố Xuân Lộc) thuộc tỉnh Thanh Hoá.

ảnh: Thố Việt Khê (Hải Phòng), cao 18,4 cm, miệng rộng 22,5 cm

Tìm hiểu về một vài nét về thời kì đồ đồng

Đồưđồng

(25)

(26)

Bình

Bình đồng là loại đồ đựng thông dụng, tìm đ ợc tại nhiều di chỉ khác nhau ở Thanh Hoá, Hải Phòng, Yên Bái, Hà Bắc, Vĩnh Phú... Phần lớn bình để trơn, hoặc trang trí đơn giản.

ảnh: Bình Việt Khê (Hải Phòng)trang trí giản dị m y vàng hoa văn, ấ có nắp vồng và độc đáo nhờ bộ chân đế trổ thủng. Cao 24,7 cm, miệng rộng 13,5cm, đ ờng kính thân 33cm.

Tìm hiểu về một vài nét về mĩ thuật thời kì đồ đồng

Đồưđồng

(27)

(28)

ấm có vòi

ấm có vòi, phỏng theo hình quả

bầu có cuống dài thon, phát triển thành vòi ấm hình đầu chim. Trên

đầu và cổ chim có ba t ợng ng ời ngồi nhỏ xíu (chiều cao 2cm) mà đủ cả hoa tai và tóc bết đuôi sam, tạo cho dáng ấm một nét

đặc biệt, hết sức độc đáo.

ảnh: m có vòi, đào đ ợc tại di chỉ Đông Sơn, Thanh Hoá. cao 9cm, ấ dài cả vòi 18cm.

Tìm hiểu về một vài nét về mĩ thuật thời kì đồ đồng

Đồưđồng

(29)

(30)

Chuông đồng

Chuông đồng trong văn hoá Đông Sơn khá

đa dạng. Nhỏ nhất là những chiếc lạc gắn vào cổ, vòng tay, cán muôi, khoá thắt l ng.

Kiểu chuông trong ảnh là loại lớn hơn cả.

Miệng chuông hình bầu dục dẹt. Chuông để gõ ngoài, nên bên trong không có quả lắc.

ảnh: Chuông đồng đ ợc đào tại Mật Sơn (Thanh Hoá), trang trí cả hai mặt với những dải hoa văn làm nền cho đôi chim đứng qua trục dọc. Cao 31,5cm. Miệng chuông 25,5 x 13cm

Tìm hiểu về một vài nét về mĩ thuật thời kì đồ đồng

Đồưđồng

(31)

(32)

Thạp đồng

Thạp đồng là đồ đựng quen thuộc của c dân Đông Sơn. Hiện nay đã s u tầm đ ợc 87 thạp các cỡ, phần lớn là loại không nắp, trang trí hoa văn hình học đơn giản.

ảnh: Thạp đồng đào đ ợc ở Thanh Hoá. Cao 19,5cm,

Miệng rộng 16,5cm

Tìm hiểu về một vài nét về mĩ thuật thời kì đồ đồng

Đồưđồng

(33)

(34)

Thạp Đào thịnh

Thạp Đào Thịnh tìm đ ợc xã Đào Thịnh (Yên Bái), là chiếc thạp khá lớn đẹp và phong phú hơn cả

trong số thạp đã đ ợc khảo sát ở n ớc ta. Thạp này có nắp đậy kín,gồ lên cao. Thân thạp có 25 vành hoa phân bố phía trên gần miệng và phía d ới chân, chừa lại khoảng giữa cho sáu hình thuyền tiếp nhau vòng hết thân thạp . Hình thuyền và hình ng ời trên thuyền biến cách phong phú, không lặp lại giống nhau.

ảnh: Thạp Đào Thịnh cao 81cm, nắp nhô cao 15cm. Đ ờng kính chỗ to nh t là 70cmấ

Tìm hiểu về một vài nét về mĩ thuật thời kì đồ đồng

Đồưđồng

(35)

(36)

trốngưđồngưđôngưsơn

Trống đồng Đụng Sơn là tờn một loại trống tiờu biểu cho Văn húa Đụng Sơn của người Việt cổ. Nhiều chiếc trống loại này với quy mụ đồ sộ, hỡnh dỏng cõn đối, hài hoà đó thể hiện một trỡnh độ rất cao về kỹ năng và nghệ thuật, đặc biệt là những hoa văn phong phỳ được khắc họa, miờu tả chõn thật sinh hoạt của con người thời kỳ dựng nước mà người ta vẫn cho là chỡm trong đỏm mõy mự của truyền thuyết Việt Nam.

(37)

thườngưthứcưmĩưthuật thườngưthứcưmĩưthuật thườngưthứcưmĩưthuật thườngưthứcưmĩưthuật

Ii.ưsơưlượcưvềưmĩưthuậtưviệtưnamưthờiưkìưcổưđại

Tìm hiểu về một vài nét về mĩ thuật thời kì đồ đồng Trống đồng:

- Đông Sơn nhỏ - Hoàng Hạ

- Hoà Bình - Ngọc Lũ - Đông Sơn

•

Hình trang trí

trên trống đồng

(38)

(39)

(40)

(41)

(42)

(43)

Hình trang trí trên trống đồng

(44)

(45)

Hình trang trí trên trống đồng

(46)

IiI.bµitËp

(47)

1. Thời kì đồ đá đ ợc chia làm mấy thời kì?

a. Một thời kì

b. Hai thời kì

c. Ba thời kì

1. Thời kì đồ đá để lại những dấu ấn lịch sử nào?

a. Hình mặt ng ời ở hang Đồng Nội

b. Những viên đá cuội khắc hình mặt ng ời c. Công cụ rìu đá, chày đá

d. Cả ba đáp án trên

câuưhỏiưtrắcưnghiệm câuưhỏiưtrắcưnghiệm

Đáp án câu 1

(48)

1. Thời kì đồ đá đ ợc chia làm mấy thời kì?

a. Một thời kì

b. Hai thời kì

c. Ba thời kì

(49)

a. Một thời kì

b. Hai thời kì

c. Ba thời kì

câuưhỏiưtrắcưnghiệm câuưhỏiưtrắcưnghiệm

(50)

a. Một thời kì

b. Hai thời kì

c. Ba thời kì

(51)

4. Trống đồng là ?

a. Nhạc cụ

b. Tác phẩm mĩ thuật c. Cả hai đáp án trên 3. Chọn đáp án đúng:

Sắp xếp thời kì đồ đồng theo thứ tự từ thấp tới cao

a. Đông Sơn, Phùng Nguyên, Đồng Mậu, Gò Mun b. Đồng Mậu, Phùng Nguyên, Gò Mun, Đông Sơn c. Phùng Nguyên, Đồng Mậu, Gò Mun, Đông Sơn

(52)

a. Nhạc cụ

Sắp xếp thời kì đồ đồng theo thứ tự từ thấp tới cao

(53)

a. Nhạc cụ

Sắp xếp thời kì đồ đồng theo thứ tự từ thấp tới cao