Tiết 94. Chuyển đổi câu chủ động thành câu bị động

(1)

(2)

(3)

KIỂM TRA BÀI CŨ

1. Nêu công dụng của trạng ngữ?

Công dụng của trạng ngữ:

- Xác định hoàn cảnh, điều kiện diễn ra các sự việc nêu trong câu, góp phần làm cho nội dung của câu được đầy đủ, chính xác.

- Nối kết các câu, các đoạn với nhau, góp phần làm cho đoạn văn, bài văn thêm mạch lạc.

2. Xác định trạng ngữ và công dụng của trạng ngữ trong câu sau:

Hôm nay, con được thầy giáo khen.

Trạng ngữ chỉ thời gian

(4)

Thứ 2 ngày 26 tháng 2 năm 2012

Tiết 94 – Tiếng việt

(5)

*Ví dụ/sgk 57:

a, Mọi ng ời yêu mến em.

C V

b, Em đ ợc mọi ng ời yêu mến.

C V

Tiết 94: chuyển đổi câu chủ động thành câu bị động

I.Cõu chủ động và cõu bị động I.Cõu chủ động và cõu bị động

1.Vớ dụ/sgk 57

Chủ ngữ(a)thực hiện hành động nào?hướng vào

ai?

a, Mọi ng ời yêu mến em.

C V

b, Em đ ợc mọi ng ời yêu mến.

C V

-CN là”mọi người”:thực hiện 1 hành động “yờu mến” hướng vào “em”.

-CN là”em”:nhận hành động “yờu mến”

từ “mọi người”.

=>Cõu chủ động

=>Cõu bị động

í nghĩa của chủ ngữ trong 2 cõu trờn cú gỡ khỏc?

3.Kết luận:(Ghi nhớ/sgk 57)

Em hiểu thế nào là cõu chủ động, cõu bị động?

2.Nhận xột

(6)

Ghi nhớ/sgk 57

 Câu chủ động là câu có chủ ngữ chỉ người, vật thực hiện một hoạt động hướng vào người, vật khác (chỉ chủ thể của hoạt động).

 Câu bị động là câu có chủ ngữ chỉ người, vật được hoạt động của người, vật khác hướng vào (chỉ đối tượng của hoạt động).

(7)

Bài tập làm nhanh

Câu 1: Trong các câu sau, câu nào là câu chủ động?

A. Nhà vua truyền ngôi cho cậu bé.

B. Lan được mẹ tặng chiếc cặp sách mới nhân ngày khai trường.

C. Thuyền bị gió làm lật.

D. Ngôi nhà đã bị ai đó phá.

Câu 2: Trong các câu sau, câu nào là câu bị động?

A. Mẹ đang nấu cơm.

B. Lan được thầy giáo khen C. Trời mưa to.

D. Trăng tròn.

(8)

Xác định câu chủ động, câu bị

động.

CC Đ

CB Đ

1. Ng ời lái đẩy thuyền ra xa.

2. Hoa được chị ấy cắm rất đẹp.

3. Ng ời ta chuyển đá lên xe.

4. Em đ ợc thầy giáo khen.

5. Bọn xấu ném đá lên tàu hoả.

6. Mẹ rửa chõn cho bộ.

X X X

X X

X 4. Em đ ợc thầy giáo khen.

6. Mẹ rửa chõn cho bộ.

(9)

II.Mục đớch của việc chuyển đổi Cõu chủ động thành cõu bị động.

1.Vớ dụ/sgk 57

*Vớ dụ/sgk 57

Em sẽ chọn cõu nào trong hai cõu sau đõy để điền vào chỗ trống trong đoạn trớch?

Giải thớch vỡ sao em chọn cỏch viết đú?

a, Mọi người yờu mến em.

b, Em được mọi người yờu mến.

“ - Thuỷ phải xa lớp ta, theo mẹ về quờ ngoại.

Một tiếng “ ồ “ nổi lờn kinh ngạc.

Cả lớp sững sờ. Em tụi là chi đội

trưởng, là “ vua toỏn “ của lớp từ mấy năm nay. . . , tin này chắc làm cho cỏc bạn xao

xuyến.” ( Theo Khỏnh Hoài )

Em được mọi người yờu mến

 Chọn cõu “ Em được mọi người yờu mến”

giỳp cho việc liờn kết cỏc cõu trong đoạn được tốt hơn.

 Chọn cõu (b):

giỳp cho việc liờn kết cỏc cõu trong đoạn được tốt hơn.

I.Cõu chủ động và cõu bị động.

1. Vớ dụ/sgk 57

3. Kết luận:(Ghi nhớ/sgk 57)

2. Nhận xột

(10)

Tiết 94: chuyển đổi câu chủ động thành câu bị động

 Chọn cõu (b):

giỳp cho việc liờn kết cỏc cõu trong đoạn được tốt hơn.

I.Cõu chủ động và cõu bị động.

1.Vớ dụ/sgk 57 2.Nhận xột

Việc dựng cõu chủ Việc dựng cõu chủ động hay cõu bị động hay cõu bị động tựy tiện được động tựy tiện được

khụng?

Chuyển đổi cõu chủ Chuyển đổi cõu chủ động thành cõu bị động thành cõu bị động nhằm mục động nhằm mục

đớch gỡ?

2.Nhận xột

(11)

Ghi nhớ/sgk 58

Việc chuyển đổi câu chủ động thành câu bị

động ( và ngược lại, chuyển đổi câu bị động thành câu chủ động ) ở mỗi đoạn văn đều nhằm liên kết các câu trong đoạn văn thành một mạch văn

thống nhất.

(12)

Câu a Câu a

Chị dắt con chó Chị dắt con chó đi dạo ven rừng, chốc đi dạo ven rừng, chốc

chốc dừng lại ngửi chốc dừng lại ngửi

chỗ này một tí, chỗ chỗ này một tí, chỗ

kia một tí.

Câu b Câu b

Con chó được chị Con chó được chị dắt đi dạo ven rừng, dắt đi dạo ven rừng,

chốc chốc dừng lại chốc chốc dừng lại

ngửi chỗ này một tí, ngửi chỗ này một tí,

chỗ kia một tí.

THẢO LUẬN:2 phút

So sánh 2 cách viết sau.Cách nào phù hợp hơn?Vì sao?

=>Với cách viết câu (a) thì mạch văn sẽ khiến người đọc hiểu là

“chị dắt con chĩ đi dạo ven rừng” và “chốc chốc chị dừng lại ngửi

chỗ này một tí, chỗ kia một tí”.Nên dùng câu (b) sẽ phù hợp hơn.

(13)

I.Cõu chủ động và cõu bị động.

1.Vớ dụ/sgk 57 2.Ghi nhớ/sgk 57

2.Ghi nhớ/sgk 57

III.Luyện tập.

* Bài tập/sgk 58

Tỡm cõu bị động trong cỏc đọan trớch dưới đõy.

Giải thớch vỡ sao tỏc giả chọn cỏch viết như vậy.

* Bài tập/sgk 58

-Tinh thần yờu nước cũng như cỏc thứ của quý.Cú khi được trưng bày trong tủ kớnh, trong bỡnh pha lờ, rừ ràng dễ thấy.

Nhưng cũng cú khi cất giấu kớn đỏo trong rương, trong hũm.

(Hồ Chớ Minh)

-Người đầu tiờn chịu ảnh hưởng thơ Phỏp rất đậm là Thế Lữ.Những bài Thơ cú tiếng của Thế Lữ ra đời đầu Năm 1933. Giữa lỳc người thanh niờn Việt Nam bấy giờ ngập trong quỏ khứ đến tận cổ thỡ Thế Lữ đưa về cho họ cỏi hương vị phương xa.Tỏc giả “Mấy vần thơ” liền được tụn làm đương thời đệ nhất thi sĩ.

(Theo Hoài Thanh)

Tỏc dụng: Trỏnh lặp lại kiểu cõu đó

dựng trước đú, đồng thời tạo liờn kết

tốt hơn trong đọan văn.

(14)

Bài tập bổ sung

(15)

III.Luyện tập III.Luyện tập.

* Bài tập/sgk 58

*Bài tập bổ sung Cho đọan văn:

Văn chương đó diễn tả sõu sắc tỡnh cảm của con người đối với quờ hương.Trong bài thơ “Tĩnh dạ tứ” Lớ Bạch bộc lộ nỗi nhớ cố hương da diết của người sống xa quờ.Cũn “Hồi hương ngẫu thư”

lại viết một cỏch húm hỉnh cú phần ngậm ngựi tỡnh cảm của người xa quờ lõu ngày trong

khoảnh khắc đặt chõn về quờ cũ.

?Hóy biến đổi một trong những cõu của đoạn văn thành cõu bị động để cỏch diễn đạt đỡ phần đơn điệu.

Cõu 1

^:

Tỡnh cảm của con người đối

với quờ hương đó được văn chương

diễn tả sõu sắc.

(16)

Bài tập(3phút)

Viết đọan văn từ(4-6) câu,chủ

đề tự chọn.Trong đó có sử dụng

câu chủ động và câu bị động.

(17)

Bài tập củng cố: XEM HÌNH,ĐẶT CÂU

-Thầy giáo gọi bạn học sinh lên bảng.=>CCĐ

-Bạn học sinh được thầy giáo gọi lên bảng.=>CBĐ -Bạn học sinh bị thầy

giáo gọi lên bảng.=>CBĐ

(18)

-Ông lão đang bắt cá.

=>CCĐ

-Cá vàng bị ông lão bắt.

=>CBĐ

Bài tập củng cố: XEM HÌNH, ĐẶT CÂU

(19)

-Mẹ dắt em tới trường.

=>CCĐ

-Em được mẹ dắt tới trường.

=>CBĐ

(20)

-Hai anh em chia đồ chơi.=>CCĐ

-Đồ chơi được hai anh em chia.=>CBĐ

(21)

-Con mèo vồ con chuột.

=>CCĐ

-Con chuột bị con mèo vồ.

=>CBĐ

(22)

-Bà đang soi trứng.

=>CCĐ

-Qủa trứng được bà soi.

=>CBĐ

(23)

Bài tập về nhà:

Viết một đoạn(6-8 câu),

chủ đề về rừng, có sử dụng 2 câu chủ động, 2 câu bị

động.

(24)

(25)

(26)

(27)

(28)

III.Luyện tập III.Luyện tập.

* Bài tập/sgk 58

*Bài tập bổ sung

Kiến thức cần nhớ:

Thế nào là cõu Thế nào là cõu chủ động,cõu bị chủ động,cõu bị động?

động?

Chuyển đổi cõu Chuyển đổi cõu chủ động thành chủ động thành cõu bị động nhằm cõu bị động nhằm

mục đớch gỡ?

Cõu chủ động là cõu cú chủ ngữ chỉ người, vật thực hiện một hoạt động

hướng vào người, vật khỏc (chỉ chủ thể của hoạt động).

 Cõu bị động là cõu cú chủ ngữ chỉ người, vật được hoạt động của người, vật khỏc hướng vào (chỉ đối tượng của hoạt động).

Việc chuyển đổi cõu chủ động thành cõu bị động ( và ngược lại, chuyển đổi cõu bị động thành cõu chủ động ) ở mỗi đoạn văn đều nhằm liờn kết cỏc cõu

trong đoạn văn thành một mạch văn thống nhất.

(29)

HƯỚNG DẪN VỀ NHÀ HƯỚNG DẪN VỀ NHÀ

1.Học bài cũ:

-Học ghi nhớ SGK/157-158.

-Hoàn thành các bài tập vào vở.

2.Chuẩn bị bài: Viết bài TLV số 05-Nghị luận CM -Củng cố lại những kiến thức về văn nghị luận CM:các bước làm bài,các kĩ năng cần có khi làm bài, luận điểm,luận cứ,lập luận.

-Tham khảo các đề sgk/58,lập dàn bài.

(30)