Tiết: 24
Bài 18: QUYỀN KHIẾU NẠI, TỐ CÁO CỦA CÔNG DÂN
I. Mục tiêu bài dạy:
1. Kiến thức:
- Hiểu thế nào là quyền khiếu nại và quyền tố cáo của công dân.
- Biết được cách thực hiện quyền khiếu nại và quyền tố cáo.
- Nêu được trách nhiệm của nhà nước và công dân trong việc đảm bảo và thực hiện quyền khiếu nại và quyền tố cáo.
2. Kĩ năng:
* Kĩ năng bài học:
- Phân biệt được những hành vi thực hiện đúng và không đúng quyền khiếu nại và quyền tố cáo.
- Biết cách ứng xử đúng, phù hợp với các tinh huống cần khiếu nại và tố cáo.
* Kĩ năng sống:
- Kĩ năng phân tích, so sánh về sự khác nhau giữa quyền khiếu nại và quyền tố cáo.
- Kĩ năng tư duy phê phán đối với những hành vi trả thù người khiếu nại, tố cáo hoặc lợi dụng quyển khiếu nại, tố cáo để vu khống, làm hại người khác.
- Kĩ năng ra quyêt định: kĩ năng ứng phó khi thấy những hành vi trái pháp luật trong thực tế.
3. Thái độ:
- Thận trọng và khách quan khi xem xét sự việc có liên quan đến quyền khiếu nại, tố cáo.
4.Phát triển năng lực:
- Năng lực giao tiếp, năng lực giải quyết vấn đề, năng lực tự quản lí, năng lực tự học.
- Năng lực tự nhận thức , năng lực tự chịu trách nhiệm, năng lực tự diều chỉnh hành vi phù hợp với chuẩn mực xã hội, đạo đức.
* Giáo dục đạo đức.
- Giáo dục ý thức thận trọng và khách quan khi xem xét sự việc có liên quan đến quyền khiếu nại, tố cáo.
* Giáo dục tích hợp an ninh quốc phòng.
- Đưa ra các ví dụ để chứng minh cho học sinh.
II. Tài liệu và phương tiện
- Giáo viên: SGk, SGV, Chuẩn Kiến thức kĩ năng; Máy chiếu
, phiếu học tập, Hiến pháp 1992, luật khiếu nại và tố cáo năm 1998.
Bảng so sánh quyền khiếu nại và tố cáo của công dân.
- Học sinh: tranh ảnh, tư liệu liên quan đến bài học.
III. Phương pháp và kĩ thuật dạy học:
* Phương pháp:
- Phương pháp nêu vấn đề.
- Phương pháp thảo luận nhóm.
- Sử dụng kết hợp phương pháp đàm thoại với giảng giải.
* Kĩ thuật dạy học: KT hỏi và trả lời, KT đông não, KT trình bày 1 phút 4. Tiến trình bài dạy:
1. Ổn định tổ chức: 1p
Lớp Ngày dạy Sĩ số
8A 19 / 3 / 2021 8B 20 / 3 / 2021
8C 18 / 3 / 2021
2. Kiểm tra bài cũ: 4p
* Câu hỏi: Máy chiếu
Nghĩa vụ của công dân trong việc bảo vệ tài sản Nhà nước và lợi ích công cộng?
* Yêu cầu trả lời :
- Công dân có nghĩa vụ tôn trọng tài sản nhà nước và lợi ích công cộng - Không được xâm phạm
- Khi được nhà nứơc giao quản lý, sử dụng phải bảo quản, giữ gìn, tiết kiệm, sử dụng có hiệu quả tránh lãng phí, tham ô, tham nhũng …
? Nhà nước quản lý tài sản như thế nào?
* Yêu cầu trả lời :
- Nhà nước thực hiện quản lý tài sản bằng việc ban hành và tổ chức thực hịên các quy định của pháp luật về quản lý và sử dụng tài sản thuộc sở hữu toàn dân (Tài sản Nhà nước )
- Tuyên truyền và giáo dục mọi công dân thực hiện nghĩa vụ tôn trọng, bảo vệ tài sản nhà nước và lợi ích công cộng.
3. Bài mới:
* Hoạt động 1: Giới thiệu bài.(3phút.)
- Mục đích: Giới thiệu bài, tạo tâm thế, định hướng chú ý cho HS.
- Phương pháp: nêu và giải quyết vấn đề
Quyền khiếu nại và tố cáo là hai quyền cơ bản của công dân được pháp luật quy định tại điều 79 Hiến pháp1992. Việc ghi nhận quyền khiếu nại, tố cáo của công dân tạo được cơ sở pháp lí để công dân có thể bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của mình khi bị xâm phạm; là hình thức để công dân tham gia quản lí Nhà nước, giám sát các hoạt dộng của cơ quan Nhà nuớc, cán bộ, công chức Nhà nước trong quá trình thực hiện nhiệm vụ, công vụ. Vậy nội dung quyền khiếu nại, tố cáo là gì
chúng ta cùng theo dõi nội dung bài 18.
* Hoạt động 2: Lắng nghe, đàm thoại tìm hiểu phần đặt vấn đề. (16’) + Mục tiêu: H/s nắm được nội dung, ý nghĩa câu truyện.
+ Hình thức: Dạy học theo lớp, theo tình huống.
+ Phương pháp, kĩ thuật:nêu vấn đề, nghiên cứu trường hợp điển hình, thảo luận nhóm, tự liên hệ,chia nhóm, giao nhiệm vụ, động não.
HOẠT ĐỘNG THẦY VÀ TRÒ NỘI DUNG
Hướng dẫn học sinh tìm hiểu phần đặt vấn đề.
Máy chiếu
GV tổ chức cho HS sắm vai các tình huống SGK.
HS tự phân vai và lời thoại
- TH1. HS trong vai người có vẻ giấu giếm buôn bán, sử dụng ma túy
- TH2. HS thể hiện vai người lấy xe đạp của bạn bị phát hiện
- HS trong vai anh H, người bị đuổi việc không rừ lý do
Nhóm 1: Nghi ngờ một địa điểm là nơi buôn bán tiêm chích ma tuý ,em sẽ xử lý như thế nào?
Báo cho cơ quan có chức năng theo dừi . Nếu đúng ,cơ quan có thẩm quyền xử lý theo phỏp luật
Nhóm 2: Biết người lấy cắp xe đạp của bạn An cùng lớp , em sẽ xử lý như thế nào ?
Em bỏo cho thầy cụ giỏo hoặc cụng an việc lấy cắp xe của bạn
Nhóm 3: Theo em anh H phải làm gì để bảo vệ quyền lợi của mình?
Anh H khiếu nại lên cơ quan có thẩm quyền để cơ quan có trách nhiệm yêu
I/ Đặt vấn đề:
1. Đọc
cầu giải quyết
? Qua ba tình huống trên em rút ra cho mình được bài học gì?
GV yêu cầu học sinh lấy một vài tình huống khi cần khiếu nại và tố cáo trong thực tế .
GV tổ chức cho học sinh thảo luận thành các nhóm , tổ chức giao câu hỏi và yêu cầu phát biểu ý kiến của tổ mình .
GV kẻ bảng (Bảng phụ) Gợi ý HS trả lời câu hỏi HS thảo luận và điền vào bảng.
2. Bài học:
Khi biết được các tổ chức, cơ quan nhà nước vi phạm pháp luật gây thiệt hại đến lợi ích của mình, nhà nước
….khiếu nại và tố cáo.
* Hoạt động 3: Tìm hiểu nội dung bài học. (13’) - Mục tiêu: Nắm được thế nào là khiếu nại và tố cáo.
- Hình thức: Phân hóa
- Phương pháp, kĩ thuật: Nêu vấn đề , động não - Cách tiến hành:
Máy chiếu
? GV yêu cầu hs điền vào bảng sau.
Khiếu nại Tố cáo
Người thực hiện (là ai? )
Công dân có quyền và lợi ích bị xâm phạm
Bất cứ công dân nào
Đối tượng (vấn đề gì?)
Các quyết định hành chính, hành vi hành chính
Hành vi vi phạm pháp luật gây thiệt hại đến lợi ích nhà nước Cơ sở
(vì sao? )
Quyền, lợi ích bản thân người khiếu nại.
Gây thiệt hại đến lợi ích nhà nước, tổ chức và công dân
Mục đích Khôi phục Ngăn chặn kịp
II/ Nội dung bài học:
(để làm gì? )
quyền , lợi ích người khiếu nại.
thời hành vi vi phạm lợi ích của nhà nước, tổ chức, cơ quan, công dân … Hình thức Trực tiếp, đơn
thư, báo đài ....
Trực tiếp, đơn, thư, báo, đài…..
? Quyền khiếu nại là gì? Khi nào thì khiếu nại?
Cho ví dụ ?
- Quyền khiếu nại của công dân là quyền của công dân đề nghị cơ quan, tổ chức, cá nhân có thẩm quyền xem xét lại các quyết định, hành vi hoặc quyết định kỉ luật khi có căn cứ cho rằng quyết định, hành vi đó trái pháp luật, xâm phạm quyền, lợi ích hợp pháp của công dân.
? Quyền tố cáo là gì? Khi nào thì tố cáo? lấy ví dụ?
- Quyền tố cáo là quyền của công dân báo cho cơ quan, tổ chức, cá nhân có thẩm quyền biết về một vụ việc vi phạm pháp luật của bất cứ cơ quan, tổ chức, cá nhân nào gây thiệt hại hoặc đe doạ gây thiệt hại đến lợi ích của Nhà nước, quyền, lợi ích hợp pháp của công dân
? Công dân có thể thực hiện 2 quyền này bằng những hình thức nào ?
? Quyền khiếu nại và tố cáo có ý nghĩa như thế nào? Trách nhiệm của các cơ quan giải quyết khiếu nại, tố cáo như thế nào?
1. Quyền khiếu nại
- Là quyền của công dân đề nghị với cơ quan có thẩm quyền xem xét lại các quyết định, việc làm của cán bộ công chức nhà nước khi thực hiện công vụ.
2. Quyền tố cáo
- Là quyền của công dân báo cho cơ quan nhà nước cơ thẩm quyền …..gây thiệt hại cho nhà nước, tổ chức, cơ quan, cá nhân - Hình thức: Trực tiếp, gián tiếp
3. Ý nghĩa, tầm quan trọng.
- Là quyền cơ bản của công dân được ghi trong hiến pháp và các văn bản luật - Khi thực hiện 2 quyền này
? Trách nhiệm của người khiếu nại, tố cáo?
Công dân phải tích cực học tập nâng cao trình độ nhận thức để có thể sử dụng đúng quyền khiếu nại tố cáo, khi thực hiện phải khách quan trung thực và thận trọng, không được sử dụng quyền khiếu nại tố cáo để vu khống, vu cáo làm hại người khác.
Gv bật máy:
®iÒu 74 –HP 92 HS đọc
? Ngoài Hiến pháp 1992 , Quốc hội còn ban hành luật gì? Có hiệu lực từ bao giờ? Có nội dung gì ?
Gv ngoài HP 92 ra để việc khiếu nại tố cáo và giải quyết khiếu nại tố cáo đúng pháp luật, Ngày 2/12/1998 Quốc hội đã thông qua luật khiếu nại tố cáo. Luật có hiệu lực từ ngày 1/1/1999 trong đó quy định rõ quyền và nghĩa vụ của người khiếu nại tố cáo; Thẩm quyền giải quyết khiếu nại tố cáo; Thủ tục giải quyết khiếu nại tố cáo; giám sát công tác giải quyết khiếu nại tố cáo.
? Học sinh cần phải làm gì để thực hiện quyền này?
Gv: Chốt lại nội dung bài học.
HS đọc lại toàn bộ nội dung bài học sgk – tr50,51.
cần trung thực, khách quan, thận trọng.
4. Trách nhiệm của nhà nước và công dân
- Nhà nước nghiêm cấm hành vi trả thù người khiếu nại, tố cáo
- Nghiêm cấm việc lợi dụng 2 quyền này để vu khống người bị hại
5. Học sinh cần làm.
- Nâng cao hiểu biết về pháp luật…
- Học tập, lao động, rèn luyện đạo đức ..
Hoạt động 3: Thực hành, luyện tập (15’)
Mục tiêu: H/s biết vận dụng một số kiến thức vào làm bài tập, Củng cố khắc sâu kiến thức nội dung bài học.
Hình thức dạy học: phân hóa
Phương pháp, kĩ thuật dạy học: Nêu và giải quyết vấn đề, xử lý tình huống, động não
Cách tiến hành
HS thảo luận đưa ra ý kiến của nhóm mình
HS đọc và nêu yêu cầu bài tập 1
HS đọc và nêu yêu cầu bài tập 2 HS thảo luận nhóm BT 2:
Trình bày GV chốt lại:
HS đọc và nêu yêu cầu bài tập 4 Nhận xét sự giống và khác nhau giữa quyền khiếu nại và quyền tố cáo?
HS tranh luận: trình bày, giáo viên chốt lại)
Máy chiếu
III/ Bài tập.
Bài tập 1.
- Thực hiện quyền khiếu nại, tố cáo là tham gia quản lý nhà nước, quản lý xã hội (bổ sung: bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của công dân)
- Thực hiện quyền khiếu nại và tố cáo không phải là tham gia quản lý nhà nước và xã hội mà chỉ để bảo vệ lợi ích của bản thân công dân (là tham gia quản lý nhà nước và xã hội)
Bài tập 2.
Căn cứ vào những điểm khác nhau của khiếu nại tố cáo (phần lưu ý về quyền khiếu nại) Ông Ân không có quyền khiếu nại, vì ông chỉ là hành xóm, không có quyền lợi ích liên quan trực tiếp đến quyết định xử phạt vi phạm hành chính của chủ tịch UBND quận.
Bài tập 4.
* Giống nhau
- Đều là quyền chính trị cơ bản của công dân được quy định trong HP 1992.
- Là công cụ để công dân bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của Nhà nước, của tập thể và của cá nhân.
- Là phương tiện để công dân tham gia quản lý Nhà nước, quản lý XH.
* Khác nhau: đối tượng, cơ sở, mục đích, người khiếu nại và người tố cáo.
So sánh Khiếu nại Tố cáo
Điểm giống
- Là quyền của công dân được quy định trong hiến pháp - Là công cụ bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của công dân - Là phương tiện công dân tham gia quản lý nhà nước và xã hội
Điểm khác
- Là người trực tiếp bị hại - Mọi công dân có quyền để ngăn chặn hành vi xâm phạm lợi ích
nhà nước, tổ chức, cơ quan và công dân
4/ Củng cố: 3p
Gv chốt các ĐVKT cơ bản
- Quyền khiếu nại là gì? Quyền tố cáo là gì? HS lấy ví du (HS tb, khá ) ? Quyền khiếu nại và tố cáo có ý nghĩa gì?
? Cơ quan giải quyết, khiếu nại và tố cáo có trách nhiệm như thế nào?
? Người khiếu nại và tố cáo có trách nhiệm như thế nào ? HS cần phải làm gì?
5/ Hướng dẫn học bài và chuẩn bị bài mới: 2p
* Học bài cũ:
- Học thuộc bài
- Làm các bài tập còn lại
- Đọc và học, làm những bài còn trong sgk * Chuẩn bị bài 19: Quyền tự do ngôn luận V. Rút kinh nghiệm :
