Luyện từ và câu lớp 3: Mở rộng vốn từ - từ địa phương
Hướng dẫn giải phần Luyện từ và câu SGK Tiếng Việt 3 tập 1 trang 107, 108 Câu 1 (trang 107 sgk Tiếng Việt 3): Chọn và xếp các từ ngữ vào bảng phân loại:
Từ dùng ở miền Bắc
Từ dùng ở miền Nam Trả lời:
Từ dùng ở miền Bắc: bố, mẹ, anh cả, quả, hoa, dứa, sắn, ngan.
Từ dùng ở miền Nam: ba, má, anh hai, trái, bông, thơm, khóm, khoai mì, vịt xiêm.
Câu 2 (trang 107 sgk Tiếng Việt 3): Các từ in đậm trong đoạn thơ sau thường được dùng ở một số tỉnh miền Trung. Tìm từ cùng nghĩa với các từ đó:
Gan chi, gan rứa, mẹ nờ?
Mẹ rằng: Cứu nước, mình chờ chi ai?
Chẳng bằng con gái, con trai Sáu mươi còn một chút tài đò đưa
Tàu bay hắn bắn sớm trưa Thì tui cứ việc nắng mưa đưa đò...
Tố Hữu Trả lời:
Có thể thay chi bằng gì, rứa bằng thế, nờ bằng à, tui bằng tôi, hắn bằng nó.
Câu 3 (trang 108 sgk Tiếng Việt 3): Điền dấu câu vào mỗi ô trống dưới đây.
Cá heo ở vùng biển Trường Sa
Đêm trăng, biển yên tĩnh. Tàu Phương Đông của chúng tôi buông neo trong vùng biển Trường Sa.
Một số chiến sĩ thả câu. Một số khác quây quần trên boong sau, ca hát, thổi sáo.
Buổi văn nghệ đang đầy ắp tiếng cười, bỗng biển có tiếng động mạnh, nước đập ùm ùm như có người tập bơi. Một người kêu lên: “Cá heo □” Thì ra cá heo thấy chiến sĩ hò hát vui quá, gọi nhau quây đến quanh tàu như để chia vui.
Cá heo giống tình trẻ em, thích nô đùa, thích được cổ vũ. Anh em ùa ra vỗ tay hoan hô: “A □ Cá heo nhảy múa đẹp quá □” Thế là cá thích, nhảy vút lên thật cao. Có chú quá đà, vọt lên boong tàu cách mặt nước đến một mét. Có lẽ va vào sắt bị đau, chú nằm im, mắt nhắm nghiền, phía đuôi bị rách một mảng.
Một anh chiến sĩ đến nâng con cá lên hai bàn tay, nói nựng:
– Có đau không, chú mình □ Lần sau, khi nhảy múa, phải chú ý nhé □
Anh ta vuốt ve con cá rồi thả xuống nước. Cả đàn cá quay ngay lại, nghoảnh đầu về phía boong tàu, nhảy vung lên như để cám ơn rồi tỏa ra biển rộng.
Trả lời:
Đêm trăng, biển yên tĩnh. Một người kêu lên: "Cá heo !" Anh em ùa ra vỗ tay hoan hô: "A! Cá heo nhảy múa đẹp quá!" …
– Có đau không chú mình? Lần sau, khi nhảy múa phải chú ý nhé!…
