¶NH H¦ëNG CñA THøC ¡N C¤NG NGHIÖP §ÕN Sù T¡NG TRäNG, CHÊT L¦îNG, TåN D¦ KIM LO¹I NÆNG Vμ KH¸NG SINH TRONG THÞT LîN

¶NH H¦ëNG CñA THøC ¡N C¤NG NGHIÖP §ÕN Sù T¡NG TRäNG, CHÊT L¦îNG, TåN D¦ KIM LO¹I NÆNG Vμ KH¸NG SINH TRONG THÞT LîN

Effect of Some Compound Feeds on Pig Growth, Carcass Quality, Heavy Metal and Antibiotic Residues in Pork

Nguyễn Văn Kiệm, Phạm Kim Đăng

Khoa Chăn nuôi và Nuôi trồng thuỷ sản, Trường Đại học Nông nghiệp

TÓM TẮT

Nghiên cứu được thực hiện nhằm đánh giá ảnh hưởng của một số thức ăn công nghiệp đến sự tăng trọng, chất lượng thân thịt, tồn dư kim loại nặng và kháng sinh trong thịt lợn. Tổng số 92 lợn thương phẩm 3 máu Duroc x F1(Landrace x Yorshire) đều cai sữa ở 24 ngày tuổi của cùng một trang trại thuộc huyện Đan Phượng, thành phố Hà Nội được chia làm ba lô. Mỗi lô được nuôi bằng thức ăn công nghiệp của một trong ba hãng khác nhau (Charoen Pokphand, Cargill và Nupark). Kết quả nghiên cứu cho thấy một số loại thức ăn công nghiệp hiện đang lưu hành trên thị trường (CP, Nupark và Cargill) có ảnh hưởng tốt đến khả năng tăng trọng cũng như các chỉ tiêu về giết mổ. Sự tồn dư về kim loại nặng (Pb từ 0,254 ± 0,090 đến 0,329 ± 0,132 mg/kg; Cd từ 0,039 ± 0,007 đến 0,048 ± 0,011 mg/kg và Hg từ 0,0088 ± 0,0024 đến 0,0108 ± 0,0005 mg/kg) nằm ở mức cho phép so với TCVN và tiêu chuẩn quốc tế. Không phát hiện tồn dư kháng sinh (Chloramphenicol, Tetracycline và Oxytetracycline) trong thịt lợn nuôi bằng thức ăn này.

Từ khoá: Kháng sinh, kim loại nặng, thức ăn gia súc, tồn dư.

SUMMARY

A study was carried out to investigate effect of commonly used compound feeds on growth of pigs, carcass quality, contents of heavy metals and antibiotic residues in the pork. A total of 92 piglets of Duroc x (Landrace x Yorshire) weaned at 24 days from the same farm in Dan Phuong district (Hanoi)were divided into three lots. Each lot used one of three different compound feeds from three different companies (Charoen Pokphand, Cargill and Nupark). Results showed that the investigated compound feeds (CP, Nupark and Cargill) had good effects on live weight gain as well as some carcass traits. The contents of determined heavy metals (Pb from 0,254 ± 0,090 to 0,329 ± 0,132mg/kg;

Cd from 0,039 ± 0,007 to 0,048 ± 0,011 mg/kg and Hg from 0,0088 ± 0,0024 to 0,0108 ± 0,0005 mg/kg) were at acceptable levels according to the current Vietnamese and International standards. Residues of Chloramphenicol, Tetracycline and Oxytetracycline were not found.

Key words: Antibiotic, feed, heavy metal, residue.

1. §ÆT VÊN §Ò

Søc Ðp vÒ nhu cÇu c¸c s¶n phÈm cã nguån gèc tõ ®éng vËt cho tiªu dïng néi ®Þa vμ phôc vô xuÊt khÈu cïng víi sù thu hÑp diÖn tÝch ®Êt s¶n xuÊt n«ng nghiÖp do ®« thÞ ho¸, ch¨n nu«i vμ nu«i trång th©m canh lμ mét xu h−íng ph¸t triÓn tÊt yÕu trong bèi c¶nh ë ViÖt Nam. Trong t×nh h×nh ®ã, ngμnh ch¨n nu«i ë n−íc ta ®· cã nh÷ng b−íc tiÕn v−ît bËc c¶ vÒ quy m« vμ tÝnh chuyªn ho¸

t¹o c¬ héi cho viÖc kinh doanh c¸c dÞch vô kÌm theo. Mét trong nh÷ng dÞch vô ®−îc

h×nh thμnh sím vμ s«i ®éng nhÊt lμ kinh doanh thøc ¨n gia sóc. V× lîi nhuËn, nhμ s¶n xuÊt thøc ¨n cã thÓ l¹m dông, sö dông bÊt hîp ph¸p c¸c chÊt kÝch thÝch sinh tr−ëng nh− kh¸ng sinh, hocmon hoÆc c¸c chÊt kh¸c nh− melanin hoÆc dïng c¸c nguyªn liÖu kÐm chÊt l−îng. VÊn ®Ò nμy ®· ®−îc c¸c nhμ chøc tr¸ch kiÓm tra, c¶nh b¸o trªn c¸c ph−¬ng tiÖn th«ng tin ®¹i chóng (Xu©n Hïng, 2003).

VÊn ®Ò ®¸nh gi¸ viÖc sö dông thøc ¨n c«ng nghiÖp tíi kh¶ n¨ng sinh tr−ëng ph¸t triÓn vμ chÊt l−îng s¶n phÈm, an toμn thùc

phÈm ®ang ®−îc d− luËn x· héi quan t©m.

Ch¨n nu«i s¶n xuÊt “thÞt s¹ch” thùc sù lμ vÊn

®Ò cÊp b¸ch cho toμn x· héi vμ ®Æc biÖt lμ khi xuÊt khÈu. Kim lo¹i nÆng vμ kh¸ng sinh tån d− trong thÞt g©y ¶nh h−ëng xÊu ®Õn søc khoÎ céng ®éng. §Ó b¶o vÖ ng−êi tiªu dïng, hÇu hÕt c¸c n−íc ®Æc biÖt ë c¸c n−íc ph¸t triÓn ®Òu cã quy ®Þnh rÊt chÆt chÏ vÒ chiÕn l−îc kiÓm so¸t, giíi h¹n cho phÐp c¸c chÊt tån d− nμy, vÝ dô:

QuyÕt ®Þnh EEC N2377/90 quy ®Þnh giíi h¹n tån d− tèi ®a cho phÐp; ChØ thÞ 96/23/EC chiÕn l−îc kiÓm so¸t; ChØ thÞ 70/524/EEC liªn quan c¸c chÊt kÝch thÝch sinh tr−ëng.

N−íc ta còng nh− c¸c n−íc kh¸c, ®Æc biÖt c¸c n−íc nhËp khÈu thÞt lîn còng ®· ®−a ra c¸c tiªu chuÈn cô thÓ. Sù tån d− kim lo¹i nÆng vμ kh¸ng sinh chñ yÕu lμ tõ nguån thøc ¨n, n−íc uèng. C¸c chÊt kÝch thÝch sinh tr−ëng, t¨ng träng, t¨ng kh¶ n¨ng phßng bÖnh nh− hocmon, kh¸ng sinh, c¸c nguyªn tè vi l−îng, c¸c ho¹t chÊt h÷u c¬ vμ v« c¬ kh¸c nhau cã thÓ ®−îc trén vμo thøc ¨n ch¨n nu«i.

C¸c chÊt nμy t¹o nªn tÝnh v−ît tréi cña s¶n phÈm, ®¸p øng nh÷ng mong muèn cña nhμ s¶n xuÊt vÒ viÖc thu hót kh¸ch hμng, nh−ng nÕu l¹m dông hoÆc sö dông bÊt hîp ph¸p sÏ g©y tÝch lòy trong c¸c s¶n phÈm thÞt, mì, s÷a... cña ®éng vËt vμ ¶nh h−ëng xÊu ®Õn søc kháe con ng−êi (Ph¹m Kim §¨ng, 2008;

Hoμng Minh Ch©u, 1988). Trªn thùc tÕ, vÊn

®Ò nμy ®· lμm cho ng−êi tiªu dïng hoμi nghi, hoang mang. V× thÕ, viÖc ®¸nh gi¸ ¶nh h−ëng cña mét sè lo¹i thøc ¨n c«ng nghiÖp

®Õn sù t¨ng träng, chÊt l−îng vμ tån d− kim lo¹i n¨ng, thuèc kh¸ng sinh trong s¶n phÈm thÞt lîn lμ rÊt cÇn thiÕt.

2. PH¦¥NG PH¸P NGHI£N CøU ChÝn m−¬i hai lîn th−¬ng phÈm 3 m¸u Duroc x F1 (Landrace x Yorshire) ®Òu cai s÷a ë 24 ngμy tuæi cña cïng mét trang tr¹i thuéc huyÖn §an Ph−îng, thμnh phè Hμ Néi

®−îc chia lμm ba l« t−¬ng ®èi ®ång ®Òu vÒ giíi tÝnh, träng l−îng (B¶ng 1). Mçi l« sö dông thøc ¨n c«ng nghiÖp cña mét trong ba h·ng kh¸c nhau (Charoen Pokphand (CP), Cargill vμ Nupark).

Giai ®o¹n tõ cai s÷a ®Õn 60 ngμy tuæi, 32 lîn nu«i b»ng thøc ¨n cña C«ng ty CP (l« CP), 30 con nu«i b»ng thøc ¨n cña C«ng ty Nupark (l« Nupark) vμ 30 con cßn l¹i nu«i b»ng thøc

¨n do C«ng ty Cargill s¶n xuÊt (l« Cargill).

Giai ®o¹n tõ 60 ngμy tuæi ®Õn xuÊt chuång, 25 con l« CP, 20 con l« Cargill vμ 21 con l«

Nupark ®−îc chän trong sè c¸c l« trªn ®Ó tiÕp tôc theo dâi.

ThÝ nghiÖm ®−îc bè trÝ ®Ó ®¸nh gi¸ ¶nh h−ëng cña thøc ¨n c«ng nghiÖp do ba h·ng s¶n xuÊt kh¸c nhau ®Õn mét sè chØ tiªu sau:

- N¨ng suÊt cña ®μn lîn thÞt giai ®o¹n tõ cai s÷a ®Õn 60 ngμy tuæi vμ tõ 60 ngμy tuæi

®Õn xuÊt chuång.

- C¸c chØ tiªu mæ kh¶o s¸t.

- C¸c chØ tiªu vÒ chÊt l−îng thÞt.

- D− l−îng kim lo¹i nÆng vμ kh¸ng sinh trong thÞt.

KÕt thóc giai ®o¹n vç bÐo khi c¸c l« thÝ nghiÖm ®¹t träng l−îng b×nh qu©n lμ 90 kg, mçi l« chän 6 con cã khèi l−îng h¬i ®ång ®Òu vμ t−¬ng ®−¬ng nhau (P>0,05) mæ kh¶o s¸t ®Ó

®¸nh gi¸ kh¶ n¨ng cho thÞt.

MÉu thÞt c¸c l« thÝ nghiÖm ®−îc ph©n tÝch

®¸nh gi¸ gi¸ trÞ dinh d−ìng, c¶m quan vμ lý ho¸ t¹i Phßng ph©n tÝch thøc ¨n vμ s¶n phÈm ch¨n nu«i - ViÖn Ch¨n nu«i Quèc gia vμ kiÓm tra tån d− t¹i Trung t©m VÖ sinh thó y - Trung

−¬ng I (Côc Thó y). C¸c chØ tiªu cÇn kh¶o s¸t

®−îc x¸c ®Þnh theo quy tr×nh quy chuÈn hiÖn hμnh. Tiªu tèn thøc ¨n, kh¶ n¨ng t¨ng träng

®−îc x¸c ®Þnh b»ng ph−¬ng ph¸p c©n khèi l−îng. Mæ kh¶o s¸t ®−îc thùc hiÖn vμ ®¸nh gi¸

b»ng ph−¬ng ph¸p mæ kh¶o s¸t gia sóc theo TCVN 1280-81. Ph−¬ng ph¸p lÊy mÉu thÞt theo TCVN 4833-1: 2002. X¸c ®Þnh c¸c chØ tiªu c¶m quan ®èi theo TCVN 7046: 2002. X¸c ®Þnh pH thÞt b»ng m¸y pH meter theo TCVN 4835:

2002. X¸c ®Þnh hμm l−îng protein b»ng ph−¬ng ph¸p Kjeldhadl (theo TCVN-4328:

2001). X¸c ®Þnh hμm l−îng tro th« b»ng ph−¬ng ph¸p träng l−îng (TCVN-4327-93).

D− l−îng kim lo¹i nÆng vμ kh¸ng sinh

®−îc kiÓm tra b»ng c¸c ph−¬ng ph¸p quy ®Þnh

trong tiªu chuÈn, quy tr×nh ngμnh thó y (Côc Thó y, 2006): ph−¬ng ph¸p s¾c ký láng cao ¸p (HPLC) ®èi víi nhãm tetracycline, ph−¬ng ph¸p s¾c ký láng khèi phæ (LC/MS) ®èi víi chloramphenicol vμ kim lo¹i nÆng b»ng ph−¬ng ph¸p phæ hÊp thô nguyªn tö (AAS).

Sè liÖu ®−îc xö lý s¬ bé b»ng phÇn mÒm Excel 2003, sau ®ã ph©n tÝch thèng kª b»ng phÇn mÒm Minitab 14.

3. KÕT QU¶ Vμ TH¶O LUËN

3.1. ¶nh h−ëng cña c¸c lo¹i thøc ¨n c«ng nghiÖp ®Õn mét sè chØ tiªu n¨ng suÊt ®μn lîn thÞt

Lîn cai s÷a ë 24 ngμy tuæi ®−îc ph©n thμnh ba l« cã khèi l−îng t−¬ng ®èi ®ång ®Òu (P>0,05). §Õn 60 ngμy tuæi, ®· cã sù sai kh¸c cã ý nghÜa thèng kª vÒ khèi l−îng trung b×nh cña l« nu«i b»ng thøc ¨n Nupark so víi hai l«

cßn l¹i (P<0,05). Cao nhÊt l« nu«i b»ng thøc

¨n Cargill (24,32 kg/con), sau ®ã lμ l« nu«i b»ng thøc ¨n CP (24,03 kg/con) vμ l« Nupark cã khèi l−îng trung b×nh thÊp nhÊt (22,64 kg/con). Sù ¶nh h−ëng cña thøc ¨n Cargill vμ thøc ¨n CP ®Õn khèi l−îng trung b×nh ë 60 ngμy tuæi lμ nh− nhau (P>0,05). V× vËy, t¨ng träng trung b×nh tÝnh b»ng g/con/ngμy trong giai ®o¹n nμy còng cã sù kh¸c biÖt gi÷a l«

Nupark so víi hai l« cßn l¹i. T¨ng träng b×nh qu©n cña c¸c l« thÝ nghiÖm t−¬ng øng víi c¸c l« dïng thøc ¨n cña Nupark, CP vμ Cargill lμ 450,00; 489,17; 491,11 g/con/ngμy. L« dïng thøc ¨n cña Nupark cã t¨ng träng b×nh qu©n/ngμy lμ thÊp nhÊt (P< 0,05).

Tiªu tèn thøc ¨n/kg t¨ng träng trong giai

®o¹n nμy cña c¸c l« CP, Cargill vμ Nupark t−¬ng øng 1,55 kg; 1,58 kg vμ 1,65 kg.

KÕt qu¶ t¨ng träng b×nh qu©n cña c¸c l«

nu«i thÝ nghiÖm giai ®o¹n tõ cai s÷a ®Õn 60 ngμy tuæi t−¬ng ®−¬ng víi kÕt qu¶ nghiªn cøu cña Tõ Anh S¬n (2003) khi sö dông cïng lo¹i thøc ¨n nμy cho ®μn lîn th−¬ng phÈm ba m¸u Duroc x F1 (Landrace x Yorshire) ë c¸c trang tr¹i ë Hμ T©y cò vμ Phó Thä.

KÕt thóc giai ®o¹n tõ cai s÷a ®Õn 60 ngμy tuæi, lîn ®−îc tiÕp tôc nu«i b»ng thøc

¨n CP, Cargill vμ Nupark. KÕt qu¶ ®Õn khi

®¹t khèi l−îng xuÊt chuång cho thÊy, víi thêi

gian nu«i tõ 95 - 100 ngμy, khèi l−îng giÕt mæ cña c¸c l« ®¹t 87,91 kg ®èi víi l« CP;

88,68 kg ®èi víi l« Cargill vμ 88,15 kg ®èi víi l« nu«i b»ng thøc ¨n Nupark. T¨ng träng trung b×nh giai ®o¹n nμy ®¹t 673,26 g/con/ngμy (®èi víi l« Cargill); 667,38 g/con/ngμy (®èi víi l« Cargill) vμ thÊp nhÊt lμ 648,10 g/con/ngμy (®èi víi l« Nupark).

Tiªu tèn thøc ¨n cho mét kg t¨ng träng giai ®o¹n nμy cao nhÊt lμ l« nu«i b»ng thøc

¨n Nupark (3,15 kg TA/kg t¨ng träng); hai l«

cßn l¹i tiªu tèn t−¬ng ®−¬ng vμ t−¬ng øng 2,89 kg TA/kg t¨ng träng (®èi víi l« CP) vμ 2,89 kg TA/kg t¨ng träng (®èi víi l« Cargill).

KÕt qu¶ nμy t−¬ng ®−¬ng víi kÕt qu¶ kh¶o s¸t søc s¶n xuÊt cña lîn th−¬ng phÈm ba m¸u F1 (L x Y) x D nu«i ë c¸c trang tr¹i miÒn Nam cña Lª Thanh H¶i (2001) vμ cña Phïng ThÞ V©n (2000).

T¨ng träng b×nh qu©n vμ tiªu tèn thøc ¨n cña nghiªn cøu nμy cao h¬n so víi nghiªn cøu sinh tr−ëng cña D x F1(LY), D x F1(YL) tõ 25 ngμy ®Õn 150 ngμy tuæi t¹i c¸c trang tr¹i tØnh VÜnh Phóc cña Phan V¨n Hïng (2008).

Nh− vËy, còng gièng nh− giai ®o¹n tõ cai s÷a ®Õn 60 ngμy tuæi, cã sù sai kh¸c gi÷a c¸c l« thÝ nghiÖm c¶ vÒ t¨ng träng b×nh qu©n (g/con/ngμy) vμ tiªu tèn thøc ¨n cho mét kg t¨ng träng. Hai l« sö dông thøc ¨n CP, Cargill t−¬ng ®−¬ng nhau vμ cao h¬n l« sö dông thøc ¨n Nupark (sai kh¸c ë møc P<0,05).

3.2. Mét sè chØ tiªu vÒ mæ kh¶o s¸t ®μn lîn nu«i thÞt

KÕt qu¶ mæ kh¶o s¸t cho thÊy, kh«ng cã sù kh¸c nhau vÒ tû lÖ thÞt mãc hμm, tû lÖ thÞt xÎ, tû lÖ n¹c, ®é dμy mì l−ng, khèi l−îng thÞt xÎ ë P > 0,05 (B¶ng 2).

Tû lÖ thÞt mãc hμm ë c¸c l« lμ 79,33%

(®èi víi l« Nupark); 81,11% (l« Cargill) vμ 80,76% (l« CP). Tû lÖ thÞt xÎ t−¬ng øng cña l« nu«i b»ng thøc ¨n CP lμ 70,56%; Cargill lμ 71,38% vμ Nupark lμ 70,26%. §é dμy mì l−ng t−¬ng øng cña 3 l« lμ: 29,10 mm; 29,50 mm; 30,00 mm, nh− vËy gi÷a c¸c l« t−¬ng

®−¬ng. Tû lÖ n¹c lμ 56,10%; 56,02%; 55,28%, gi¸ trÞ nμy thÊp h¬n so víi nghiªn cøu cña Phan V¨n Hïng vμ cs. (2008). Tuy nhiªn, tû lÖ n¹c cña lîn nu«i trong thÝ nghiÖm nμy ®Òu

®¹t tiªu chuÈn xuÊt khÈu.

B¶ng 1. Mét sè chØ tiªu n¨ng suÊt cña ®μn lîn giai ®o¹n tõ cai s÷a ®Õn 60 ngμy tuæi

Lô CP (n=32) Lô Cargill (n=30) Lô Nupark (n=30) Chỉ tiêu theo dõi ĐVT

X

KLBĐ nuôi/ con KLKT nuôi/ con TTTB/ con TTTB/ con/ ngày Tổng KL nhập Tổng KL xuất KL tăng lên cả đàn TTTA cho cả đàn TTTA/ 1kg TT

kg kg kg gam

kg kg kg kg kg

6,42^a ± 0,34 24,03^a ± 0,35 17,61^a ± 0,38 489,17^a ± 9,1

205,44 768,96 563,52 873,50 1,55

29,96 8,24 12,2 27,8

6,64^a ± 0,26 24,32^a ± 0,34 17,68^a ± 0,43 491,11^a ± 1,15

199,20 729,60 530,40 838,50 1,58

21,45 7,67 13,3 23,5

6,44^a ± 0,42 22,64^b ± 0,48 16,20^b ± 0,47 450,00^b ± 7,1

193,20 679,20 486,00 801,50 1,65

35,72 11,61 15,89 20,81

Ghi chú: - KLBĐ: khối lượng bắt đầu; KLKT: khối lượng kết thúc; TTTB: tăng trọng trung bình;

TTTA: tiêu tốn thức ăn; TT: tăng trọng.

- Các chữ cái trên cùng hàng khác nhau là sai khác có ý nghĩa thống kê (P<0,05).

B¶ng 2. Mét sè chØ tiªu n¨ng xuÊt cña ®μn lîn giai ®o¹n tõ 60 ngμy tuæi ®Õn xuÊt chuång

Lô CP (n=25) Lô Cargill (n=20) Lô Nupark (n=21) Chỉ tiêu theo dõi ĐV

X

X

X

KLBĐ nuôi/ con KLKT nuôi/ con TTTB/ con Thời gian nuôi TT/ con/ ngày Tổng KL nhập Tổng KL xuất KL tăng lên cả đàn TTTA cho cả đàn TTTA/ 1kg TT

Kg Kg Kg ngày gam Kg Kg Kg Kg Kg

24,53 ± 0,25 87,91 ± 4,15 63,38 ± 2,38

95 667,16^a ± 19,15

613,25 2197,75 1584,50 4580,00

2,89^a

4,99 23,1 17,3

14,0

24,72 ± 0,29 88,68 ± 3,14 63,96 ± 1,93

95 673,26^a ± 16,15

494,50 1773,50 1279,00 3773,00

2,95^a

5,11 15,44 13,15

10,46

23,34 ± 0,36 88,15 ± 2,38 64,81 ± 2,07

100 648,10^b ± 17,1

490,25 1851,00 1360,75 4287,00

3,15^b

6,70 12,08 14,28

11,80

Ghi chú: - KLBĐ: khối lượng bắt đầu; KLKT: khối lượng kết thúc; TTTB: tăng trọng trung bình;

TTTA: tiêu tốn thức ăn; TT: tăng trọng.

- Các chữ cái trên cùng hàng khác nhau là sai khác có ý nghĩa thống kê (P<0,05).

3.3. Mét sè chØ tiªu chÊt l−îng thÞt lîn KÕt qu¶ ë b¶ng 3 cho thÊy tÊt c¶ c¸c chØ tiªu ®−îc x¸c ®Þnh cña c¶ ba l« ®Òu kh«ng cã sù sai kh¸c vÒ mÆt thèng kª (P>0,05).

ThÞt lîn cña c¶ ba l« ®Òu ®¹t yªu cÇu vÒ c¶m quan ®èi víi thÞt t−¬i. Cô thÓ thÞt cã

mμu s¾c vμ mïi ®Æc tr−ng cña thÞt lîn.

Kh«ng cã mïi l¹. MÆt c¾t mÞn. Cã ®é ®μn håi tèt (Ên ngãn tay kh«ng ®Ó l¹i dÊu Ên trªn bÒ mÆt thÞt khi bá tay ra).

C¸c chØ tiªu lý ho¸ cña c¸c l« thÝ nghiÖm còng ®−îc x¸c ®Þnh. ChØ tiªu pH1 (45 phót

sau giÕt mæ) vμ pH2 (sau 24h b¶o qu¶n) cña c¸c l« nu«i b»ng thøc ¨n CP, Cargill vμ Nupark t−¬ng øng lÇn l−ît lμ (6,05 vμ 5,85);

(6,10 vμ 5,90); (5,98 vμ 5,73). Nh− vËy, vÒ pH thÞt c¸c l« thÝ nghiÖm ®Òu nh− nhau gi÷a c¸c l« (P>0,05) vμ ®Òu ®¹t tiªu chuÈn khi so víi

®¹t TCVN 7046: 2002 (5,5 - 6,2).

+ Tû lÖ mÊt n−íc sau 24h b¶o qu¶n cña c¸c l« CP, Cargill vμ Nupark lÇn l−ît lμ 3,48%; 3,76% vμ 3,59%.

+ Hμm l−îng protein th« thÞt th¨n cña lîn ë c¸c l« thÝ nghiÖm lÇn l−ît lμ CP:

21,24%; Cargill: 20,39% vμ Nupark: 20,44%.

+ Hμm l−îng mì th« t−¬ng øng cña c¸c l« lμ: 2,27%; 2,50%; 2,37%

+ Hμm l−îng kho¸ng th« t−¬ng øng cña c¸c l« lμ: 1,23%; 1,26% vμ 1,21%

+ Hμm l−îng vËt chÊt kh« t−¬ng øng cña c¸c l« lμ: 25,84%; 25,63%; 25,43%.

Tãm l¹i, qua viÖc ®¸nh gi¸ c¸c chØ tiªu dinh d−ìng thÞt cho thÊy viÖc sö dông c¸c lo¹i thøc ¨n kh¸c nhau CP, Cargill, Nupark cïng víi viÖc øng dông c¸c quy tr×nh kü thuËt trong c«ng t¸c gièng, chÕ ®é dinh d−ìng, ch¨m sãc, vÖ sinh phßng bÖnh ®· cho chÊt l−îng thÞt ®¸p øng ®−îc yªu cÇu cña lîn thÞt tiªu dïng, xuÊt khÈu vμ kh«ng cã sù kh¸c nhau ë c¸c l« thÝ nghiÖm.

3.4. KÕt qu¶ ph©n tÝch d− l−îng kim lo¹i nÆng vμ mét sè lo¹i kh¸ng sinh trong thÞt

TÊt c¶ c¸c mÉu kiÓm tra ®Òu t×m thÊy sù tån d− cña kim lo¹i ch×, cadimi vμ thuû ng©n trong thÞt nh−ng ë nång ®é thÊp h¬n nång ®é giíi h¹n tån d− tèi ®a cho phÐp (B¶ng 4).

ë l« nu«i b»ng thøc ¨n CP, d− l−îng ch×

trung b×nh cã trong 6 mÉu ph©n tÝch 0,254 mg/kg, Cadimi lμ 0,039 mg/kg vμ thuû ng©n lμ 0,0088 mg/kg; t−¬ng tù ë l« nu«i b»ng thøc ¨n Cargill d− l−îng trung b×nh c¸c kim lo¹i trªn theo th− tù t−¬ng øng lμ 0,261

mg/kg; 0,044 mg/kg vμ 0,0108 mg/kg vμ l«

Nupark lÇn l−ît lμ 0,329 mg/kg; 0,048 mg/kg vμ 0,0109 mg/kg. D− l−îng kim lo¹i nÆng cña mÉu thÞt l« dïng thøc ¨n CP lμ thÊp nhÊt, tiÕp ®Õn l« nu«i b»ng thøc ¨n Cargill vμ cao nhÊt ë l« nu«i b»ng thøc ¨n Nupark, tuy nhiªn sù sai kh¸c nμy kh«ng cã ý nghÜa thèng kª (P>0,05).

Sù tån d− kim lo¹i nÆng trong thÞt lîn cã thÓ do nguån nguyªn liÖu chÕ biÕn thøc

¨n hoÆc nguån n−íc ch¨n nu«i bÞ « nhiÔm.

KÕt qu¶ nghiªn cøu cña NguyÔn Tμi L−¬ng (1999) khi ph©n tÝch kiÓm tra kim lo¹i nÆng trong c¸c mÉu thøc ¨n gia sóc trªn thÞ tr−êng ®· ph¸t hiÖn 15 mÉu nhiÔm.

Theo Ph¹m V¨n Tù, Vò Duy Gi¶ng (1996), chÝnh sù « nhiÔm kim lo¹i nÆng, thuèc b¶o vÖ thùc vËt trong ®Êt, n−íc, kh«ng khÝ sÏ theo chu tr×nh cña chuçi thøc

¨n. Khi hμm l−îng kim lo¹i nÆng cao trong

®Êt, n−íc vμ kh«ng khÝ sÏ di chuyÓn vμo s¶n phÈm n«ng nghiÖp, ®−îc chÕ biÕn thμnh thøc ¨n cho ng−êi vμ cho gia sóc. Khi ng−êi tiªu dïng sö dông thøc ¨n cã d− l−îng kim lo¹i nÆng sÏ tÝch luü ë hÇu hÕt c¸c m« bμo trong c¬ thÓ.

So víi kÕt qu¶ nghiªn cøu cña §ç §×nh Hïng (2001), thÞt lîn nu«i t¹i vïng Gia L©m cã hμm l−îng Pb, Cd, Hg lμ 0,419 mg/kg; 0,042 mg/kg; 0,0076 mg/kg vμ kÕt qu¶ cña NguyÔn Tμi L−¬ng (2000) cho thÊy, hμm l−îng Pb trong thÞt lîn ë §«ng Anh lμ 0,38 mg/kg; Cd lμ 0,24 mg/kg; Hg lμ 0,14 mg/kg th× c¸c kÕt qu¶ nμy cao h¬n kÕt qu¶

thu ®−îc.

So víi c¸c tiªu chuÈn cña ViÖt Nam, CHLB Nga vμ Malaysia th× 100% mÉu thÝ nghiÖm ®−îc ph©n tÝch ®Òu cã hμm l−îng kim lo¹i trªn thÊp h¬n vμ ®Òu ®¹t tiªu chuÈn cho phÐp. Nh− vËy, thÞt lîn nu«i b»ng 3 lo¹i thøc ¨n CP, Nupark vμ Cargill

®Òu cã hμm l−îng tån d− kim lo¹i nÆng Pb, Cd, Hg ë møc ®é cho phÐp.

B¶ng 3. Mét sè chØ tiªu dinh d−ìng thÞt

Lô CP (n=6) Lô Cargill (n=6) Lô Nupark (n=6) Chỉ tiêu

X ±

X ±

X ±

pH1 ở phút 45 6,05^a± 0,07 6,10^a ± 0,14 5,98^a ± 0,02 pH2 sau 24h 5,85^a ± 0,07 5,90^a ± 0,14 5,73^a ± 0,10 Tỷ lệ mất nước sau 24h bảo quản (%) 3,48^a ± 0,06 3,76^a ± 0,16 3,59^a ± 0,04 (%) 21,24^a ± 1,53 20,44^a ± 0,28 20,39^a ± 0.08 Protein thô

CV% 7,20 1,36 0,39 (%) 2,27^a ± 0,06 2,50^a ± 0,06 2,37^a ± 0,16

Mỡ thô

CV% 2,64 2,40 6,75 (%) 1,23^a ± 0,01 1,26^a ± 0,01 1,21^a ± 0,00

Tro thô

CV% 0,81 0,79 0,00 (%) 25,84^a ± 0,60 25,63^a ± 0,11 25,43^a ± 0,59

VCK CV% 2,32 0,42 2,32

Ghi chú: - Các chữ cái trên cùng hàng khác nhau là sai khác có ý nghĩa thống kê ( P<0,05).

B¶ng 4. D− l−îng kim lo¹i nÆng ph¸t hiÖn trong c¸c mÉu ph©n tÝch

Dư lượng kim loại nặng (mg/kg) Lô TN

Pb Cd Hg

Giới hạn tối đa (TCVN7046:2002) 0,5 0,05 0,03

Lô CP (n=6) 0,254^a ± 0,090 0,039^a ±0,007 0,0088^a ± 0,0024 Lô Nupark (n=6) 0,329^a ± 0,132 0,048^a ±0,011 0,0109^a ± 0,0007 Lô Cargill (n=6) 0,261^a ± 0,092 0,044^a ±0,009 0,0108^a ± 0,0005

Ghi chú: - Các chữ cái trên cùng cột khác nhau là sai khác có ý nghĩa thống kê (P<0,05)

Trong thøc ¨n ch¨n nu«i, viÖc sö dông kh¸ng sinh bæ sung vμo khÈu phÇn thøc ¨n cã t¸c dông n©ng cao hiÖu qu¶ chuyÓn ho¸

thøc ¨n, t¨ng träng nhanh vμ cã hiÖu qu¶

phßng bÖnh. Nh−ng viÖc sö dông kh¸ng sinh trén vμo thøc ¨n nh»m môc ®Ých kÝch thÝch sinh tr−ëng vμ phßng bÖnh ®· bÞ c¶nh b¸o g©y t¸c ®éng xÊu ®èi víi hÖ vi sinh vËt, lμm xuÊt hiÖn c¸c chñng vi khuÈn kh¸ng thuèc, nÕu sö dông nhiÒu cã thÓ g©y tån d− trong thÞt ¶nh h−ëng xÊu ®Õn søc khoÎ céng ®ång vμ m«i tr−êng (Aarestrup, 1999; Bogaard vμ Stobberingh, 2000). §Ó t¨ng c−êng kiÓm so¸t d− l−îng, Uû ban Ch©u ¢u ®· ban hμnh QuyÕt ®Þnh sè 2377/90 EC quy ®Þnh giíi h¹n cho phÐp thuèc thó y trong s¶n phÈm ®éng vËt

(CE, 1990) vμ tõ th¸ng 1 n¨m 2006 ch©u ¢u cÊm sö dông kh¸ng sinh trén vμo thøc ¨n ®Ó kÝch thÝch sinh tr−ëng. Trong khi ®ã, n−íc ta vÉn cho phÐp trén mét sè lo¹i kh¸ng sinh vμo thøc ¨n ch¨n nu«i (Vò Duy Gi¶ng, 2007;

Bé N«ng nghiÖp & PTNT, 2006).

VÒ d− l−îng kh¸ng sinh, trong 18 mÉu thÞt lîn ®−îc lÊy ngÉu nhiªn tõ ba l« thÝ nghiÖm (6 mÉu/l«) ®−îc kiÓm tra kh«ng cã mÉu nμo ph¸t hiÖn tån d− c¸c kh¸ng sinh tetracycline, oxytetracycline vμ chloramphenicol. Nh− vËy, kÓ c¶ c¸c kh¸ng sinh ®−îc phÐp sö dông nh− tetracycline, oxytetracycline (nhãm tetracyclin) víi quy

®Þnh giíi h¹n tån d− lμ 100 ppb vμ kh¸ng sinh cÊm sö dông trong ch¨n nu«i nh−

chloramphenicol ®Òu ph¸t hiÖn thÊy trong thÞt lîn cña c¶ ba l« thÝ nghiÖm. Hay nãi c¸ch kh¸c, thÞt lîn nu«i b»ng thøc ¨n c«ng nghiÖp cña ba h·ng s¶n xuÊt (CP, Cargill vμ Nupark) ®Òu ®¹t tiªu chuÈn tiªu dïng vμ xuÊt khÈu vÒ c¸c chØ tiªu nμy.

4. KÕT LUËN

Ba lo¹i thøc ¨n c«ng nghiÖp cña ba h·ng sö dông trong nghiªn cøu nμy ®Òu cã ¶nh h−ëng tèt ®Õn kh¶ n¨ng t¨ng träng vμ søc s¶n xuÊt cña ®μn lîn th−¬ng phÈm ba m¸u Duroc x F1(LY).

ThÞt lîn nu«i b»ng thøc ¨n c«ng nghiÖp cña ba h·ng s¶n xuÊt (CP, Cargill vμ Nupark) cã chÊt l−îng c¶m quan, ®Æc ®iÓm lý ho¸, chÊt l−îng dinh d−ìng vμ d− l−îng kim lo¹i ®¹t tiªu chuÈn xuÊt khÈu vμ tiªu dïng trong n−íc. §Æc biÖt kh«ng ph¸t hiÖn thÊy d− l−îng kh¸ng sinh Chloramphenicol, Tetrecycline vμ Oxytetracycline trong thÞt.

TμI LIÖU THAM KH¶O

AARESTRUP, F. M. (1999). Association between the consumption of antimicrobial agents in animal husbandry and the occurrence of resistant bacteria Aminoglucoside food animals.

International Journal of Antimicrobial Agents, 12, 279-285.

BOGAARD, A. E. V. D, STOBBERINGH, E.

E. (2000). Epidemiology of resistance to antibiotics links between animals and humans. International Journal of Antimicrobial Agents, 14, 327-335.

Bé N«ng nghiÖp vμ Ph¸t triÓn N«ng th«n (2006). QuyÕt ®Þnh sè 03/2006/Q§-BNN ngμy 12/01/2006 cña bé tr−ëng Bé N«ng NghiÖp vμ Ph¸t triÓn N«ng th«n vÒ viÖc ban hμnh danh môc thuèc, nguyªn liÖu lμm thuèc thó y h¹n chÕ vμ cÊm sö dông.

Bé N«ng nghiÖp vμ Ph¸t triÓn N«ng th«n (2006). TCN 861: 2006, Thøc ¨n ch¨n nu«i

- hμm l−îng kh¸ng sinh vμ d−îc liÖu tèi ®a cho phÐp trong thøc ¨n hçn hîp.

Hoμng Minh Ch©u (1988). An toμn thùc phÈm nçi lo kh«ng chØ riªng ai. T¹p chÝ Thuèc vμ søc khoÎ, sè 132 n¨m 1998.

COMMUNAUTÐ EUROPÐENNE (CE), RÌglement (CEE ) n2377/90 du Conseil du 26 juin 1990 Ðtablissant une procÐdure communautaire pour la fixation des limites maximales de rÐsidus de mÐdicaments vÐtÐrinaires dans les aliments d’origin animale. J. Off. MIQ. Eur, 1990, L 224, 1.

Ph¹m Kim §¨ng (2008). §¸nh gi¸ t×nh h×nh sö dông kh¸ng sinh trong nu«i t«m vμ øng dông ph−¬ng ph¸p ELISA ®Ó ph©n tÝch tån d− kh¸ng sinh nhãm Quinolones trong t«m t¹i mét sè tØnh ven biÓn phÝa B¾c, B¸o c¸o tæng kÕt ®Ò tμi, m· sè B 2006-11-50, nghiÖm thu ngμy 01/8/2008 t¹i Tr−êng

§¹i häc N«ng nghiÖp Hμ Néi.

EUROPEAN UNION (EU) Directive 96/23/CE du Conseil, du 29 avril 1996, relative aux mesures de contr«le μ mettre en oeuvre μ l'Ðgard de certain substances et de leurs rÐsidus dans les animaux vivants et leurs produits et abrogeant les directives 85/358/CEE et 86/469/CEE et les dÐcisions 89/187/CEE et 91/664/CEE.

Off. J. Eur. Communities, L 125, 10–32.

Vò Duy Gi¶ng (2007). ChÕ biÕn vμ sö dông thøc ¨n ch¨n nu«i bæ sung, môc hái-®¸p, website Profeed, ®Þa chØ:

http://www.profeed.vn/index.php?option=

MIQ_content&task=view&id=150&Itemid

=37, ngμy truy cËp: 09/01/2008.

Lª Thanh H¶i (2001). Nghiªn cøu chän läc, nhËp néi, nh©n thuÇn chñng x¸c ®Þnh c«ng thøc lai thÝch hîp cho lîn cao s¶n ®Ó

®¹t tû lÖ n¹c tõ 50 - 55%. B¸o c¸o ®Ò tμi tæng hîp cÊp Nhμ n−íc KHCN, 08 - 06, Hμ Néi 04/ 2001.

§ç §×nh Hïng (2001). X¸c hμm l−îng kim lo¹i nÆng trong n−íc vμ c¸c m« bμo ®éng vËt nu«i vïng ngo¹i thμnh Hμ Néi, B¸o

c¸o tèt nghiÖp, Tr−êng §¹i häc N«ng nghiÖp Hμ Néi.

Phan V¨n Hïng, §Æng Vò B×nh (2008). Kh¶

n¨ng s¶n xuÊt cña c¸c tæ hîp lai gi÷a lîn

®ùc Duroc, 119 víi n¸i F1 (LxY) vμ n¸i F1(YxL) nu«i t¹i VÜnh Phóc. T¹p chÝ Khoa häc vμ ph¸t triÓn, tËp IV, sè 6, 537-541.

Xu©n Hïng (2003). Nçi lo d− l−îng thuèc kh¸ng sinh trong thùc phÈm. Ên phÈm

th«ng tin, ®Þa chØ:

http://tcvn.gov.vn/web_pub_pri/magazin/in dex.php?p=show_page&cid=&parent=83&

sid=96&iid=1829, ngμy truy cËp:

21/1/2008.

NguyÔn Tμi L−¬ng (2000). §iÒu tra thùc tr¹ng « nhiÔm thøc ¨n ch¨n nu«i vμ c¸c s¶n phÈm thÞt nh»m ®Ò ra c¸c biÖn ph¸p gi¶i quyÕt thÞt s¹ch b¶o vÖ søc khoÎ céng

®ång, B¸o c¸o tæng kÕt d− ¸n, ViÖn Khoa häc ViÖt Nam.

Ph¹m V¨n Tù, Vò Duy Gi¶ng vμ céng sù (1998). Nguy c¬ « nhiÔm kim lo¹i nÆng vμ thuèc b¶o vÖ thùc vËt trong ®Êt, n−íc vμ mét sè n«ng s¶n ë ViÖt Nam, B¸o c¸o khoa häc 6/1998, Tr−êng §¹i häc N«ng nghiÖp Hμ Néi.

Tõ Anh S¬n (2003). Nghiªn cøu øng dông mét sè gi¶i ph¸p kü thuËt nh»m n©ng cao søc s¶n xuÊt trong ch¨n nu«i lîn h−íng n¹c xuÊt khÈu. LuËn v¨n th¹c sÜ Tr−êng

§¹i häc N«ng nghiÖp Hμ Néi.

Phïng ThÞ V©n, TrÇn ThÞ Hång, Hoμng ThÞ Phi Ph−¬ng, Lª ThÕ TuÊn (2000). Nghiªn cøu kh¶ n¨ng sinh s¶n cña lîn n¸i Landrace vμ Yorkshire phèi chÐo gièng,

®Æc ®iÓm sinh tr−ëng kh¶ n¨ng sinh s¶n cña lîn n¸i lai F1(Y x L) vμ F1(L x Y) x

®ùc Duroc. B¸o c¸o khoa häc ch¨n nu«i thó y, 1999 - 2000.