V N D NG L THU T KI N T O NÂNG CAO HI U QU GI NG D CÁC M N L LU N CH NH TR B C I H C
B i Th H o
r ờng i h c C ng nghi p hành ph Chí Minh Email buithihao@iuh edu n Ngà nh n bài: 22/9/2021
Ngà PB ánh giá: 12/10/2021 Ngà du t ng: 19/10/2021
TÓM T T L thuy t ki n t o c a Jean Piaget (1896-1980), nhà t m l h c và tri t h c ng i Th y S , nh n m nh n vai trò quan tr ng c a s t ng tác gi a nh ng ng i tham gia l nh h i và ki n t o tri th c. Theo ó, con ng i trong quá tr nh khám phá th gi i t m nh t o n n ki n th c, t m nh t o n n th gi i c a m nh, giáo d c ch là s giúp con ng i có th t h c, t khai sáng cho m nh. Nh n th c này ph h p v i b n ch t c a vi c d y và h c trong m i tr ng i h c, n i mà sinh vi n c y u c u t ng tác c ng nhau, t ng tác c ng gi ng vi n t m c ti u h c t p. Bài vi t t p trung ph n tích vi c v n d ng l thuy t ki n t o nh m n ng cao hi u qu gi ng d y các m n L lu n chính tr t i tr ng i h c trong t nh h nh d ch b nh Covid 19 Vi t Nam hi n nay.
T khóa L thuy t ki n t o, d y h c L lu n chính tr
APPL ING CONSTRUCTIVIST THEOR TO IMPROVE THE EFFICIENC OF TEACHING POLITICAL THEOR SUBJECTS AT UNIVERSITIES
ABSTRACT The constructivist theory of Jean Piaget (1896-1980), a Swiss psychologist and philosopher, emphasi es the important role of the interaction between the participants in the acquisition and construction of knowledge. Therefore, people in the process of discovering the world create their own knowledge and their own world, education is just a help for people to self-study and enlighten themselves. This perception is consistent with the nature of teaching and learning in a university environment, where students are required to interact with one another and their lecturers to achieve their study goals. The article focuses on analy ing the application of the constructivist theory to improve the teaching effectiveness of political theory subjects at universities in the current situation of the Covid-19 epidemic in Vietnam.
Keywords Constructivist Theory, teaching political theory.
1. T V N
L thuy t ki n t o c phát tri n b i nhà t m l h c và tri t h c Jean Piaget (1896-1980) ng i Th y S v i m c ích là làm thay i ho c phát tri n các quan ni m c a ng i h c, giúp ng i h c x y d ng ki n th c c a h và th hi n ki n
th c t tr i nghi m c a m nh. Vi c h c t p kh ng ph i ch di n ra nh quá tr nh truy n tin t gi ng vi n hay giáo tr nh n sinh vi n mà ng i h c ph i t x y d ng hi u bi t h p l mang tính cá nh n, “ng i h c là trung t m c a ti n tr nh ki n t o ki n th c b ng m t cách th c ch ng” 1 . Do
ó, d y h c các m n L lu n chính tr theo l thuy t ki n t o s giúp ng i h c t xác nh m c ti u l nh h i tri th c, k n ng, t t ng th ng qua quá tr nh khám phá th gi i t m nh t o n n ki n th c, t m nh t o n n th gi i c a m nh d i s h ng d n c a ng i d y.
B n c nh ó, hi n nay Vi t Nam nói ri ng, tr n th gi i nói chung t nh h nh d ch b nh Covid 19 di n bi n r t ph c t p.
Tính n ngày 10/9/2021, tr n th gi i có 224,000,374 ca nhi m, 4,620,011 ca t vong, còn Vi t Nam th 575,832 ca nhi m và 14,424 ca t vong 9 . C n c hi n t i có tr n 50 t nh, thành b nh h ng b i d ch b nh Covid 19, cá bi t nh Thành ph H Chí Minh, B nh D ng, ng Nai là nh ng a ph ng b nh h ng nhi u nh t và hi n t i các thành ph l n nh Thành ph H Chí Minh, Hà N i, B nh D ng, ng Nai, Thanh Hóa, Khánh Hòa v n ang th c hi n gi n cách theo ch th 16 c a Chính ph v i ph ng ch m “ai u y n ó”, “nhà cách nhà, khu ph cách khu ph , ph ng cách ph ng”... các sinh ho t x h i h t s c khó kh n, trong ó có c vi c sinh vi n các tr ng i h c chuy n t h nh th c h c tr c ti p tr n gi ng ng sang h c b ng h nh th c tr c tuy n. Các ho t ng c a ng i h c kh ng ch mang tính t giác ti p thu ki n th c mà òi h i c ng i d y và ng i h c ph i n l c v t b c trong ng d ng c ng ngh th ng tin, cách t duy ch n l c, t m ki m ki n th c h u ích, do ó, vi c d y và h c tr thành bài toán c n có các gi i pháp th c t , ph h p.
Khó kh n n i ti p khi sinh vi n n m nh t b c i h c m i vào tr ng th ngay h c k m t l p t c ph i h c các m n thu c khoa h c L lu n chính tr , nh ng m n h c c nhi u sinh vi n ánh giá là
kh khan, tr u t ng, khó ti p thu. Do ó, d y và h c hi u qu c n có các nghi n c u nh m giúp ng i d y có c s khoa h c áp d ng các gi i pháp gi ng d y ph h p v i m h nh ào t o tr c tuy n hi n nay. Ti n hành nghi n c u v n d ng l thuy t ki n t o trong gi ng d y các m n L lu n chính tr tr ng i h c là v n mang tính c p thi t và có ngh a th c ti n, làm c s khoa h c xu t các gi i pháp n ng cao hi u qu d y h c i v i các m n L lu n chính tr b c i h c trong t nh h nh d ch b nh Covid 19.
2. I T NG V PH NG
PH P NGHIÊN C U
2.1. i t ng nghi n c u Gi i pháp v n d ng l thuy t ki n t o nh m n ng cao hi u qu gi ng d y các m n L lu n chính tr kh ng chuy n b c i h c.
2.2. Ph ng pháp nghi n c u Nghi n c u s d ng các ph ng pháp ph n tích, th ng k , t ng h p, so sánh ch ng minh các v n nghi n c u. Các s li u c s d ng trong nghi n c u m b o tính khoa h c, khách quan và theo ti n tr nh l ch s .
3. T NG QUAN V TÌNH HÌNH NGHIÊN C U
L thuy t ki n t o c xem là l thuy t c a nh n th c - là cách th c h ng d n i n nh n th c úng n, i u ng và t ch c l i th gi i quan c a m i ng i. Nh n th c kh ng ph i là khám phá m t th gi i c l p ang t n t i b n ngoài th c c a ch th mà là t khám phá th gi i n i t m c a chính ch th . Ki n th c lu n là k t qu c a ho t ng ki n t o n n nó kh ng th th m nh p c vào ng i th ng trong h c t p. Ki n th c c h nh thành khi ng i h c tích c c, ch ng l y vi c h c c a m nh, xu t phát t nhu c u c a ng i h c nh n th c s hi u qu và thi t
th c. Trong m i tr ng h c t p tích c c, ng i h c tr c ti p th c nghi m, ki n t o ho t ng và ki m tra ki n th c. V n là thi t k m t m i tr ng h c t p sáng t o nh th nào y m nh vi c h c t p m t cách tích c c, do ó, có nhi u nghi n c u li n quan n l thuy t ki n t o c trong n c và tr n th gi i.
r n th gi i có nhi u c ng tr nh ng- hi n c u li n quan n l thuy t ki n t o, ti u bi u là nhóm tác gi Huitt, W., Hummel, J. (2003), trong nghi n c u Piag- et s theory of cognitive development. Edu- cational psychology interactive, theo ó Huitt, W., Hummel, J. cho r ng l thuy t ki n t o khuy n khích ng i h c d a vào ng i d y mà t lo l y vi c h c c a m nh.
Ng i h c v i vi c t ki n t o cách h c có th phát hi n ra nh ng l i i b t ng , khác th ng ti p c n l i gi i h p l tr n c s suy oán logic. S l nh h i tri th c và s phát tri n trí tu ch di n ra do k t qu ho t ng x y d ng c a cá nh n 6 . ng quan i m tr n, nh ng tác gi Taylor, L.
(2004), trong nghi n c u Introducing cog- nitive development b sung th m r ng:
tr c khi chúng ta có th tham gia vào b t k suy ngh th c t nào, chúng ta c n ph i có th ng tin v nh ng v n li n quan n vi c c n x l và th c hi n c i u ó 8 . Trong quá tr nh gi ng d y, gi ng vi n ph i t p trung vào nh ng v n l n, nh ng tri th c l lu n, nh ng “khái ni m n n t ng”, các n i dung d y h c c thi t k thành các t nh hu ng a d ng, phong phú, ph h p v i cu c s ng t ó kích thích h ng thú c a ng i h c, giúp ng i h c t “ ng hóa” và “ i u ng”, ó là quan i m c a Jean Piaget (2001), T m lí h c và giáo d c h c, do nhà xu t b n Giáo d c n hành.
Ở Vi t am, ti u bi u có các nghi n c u c a các tác gi Tr n V n t (2015),
“Lí thuy t h c t p mang tính x h i và l thuy t ki n t o - N n t ng c a ph ng pháp h c h p tác”; tác gi Bernd Meier - Nguy n V n C ng (2009), Lí lu n d y h c hi n i - “M t s v n i m i ph ng pháp d y h c”; và “M t s nghi n c u v d y h c ki n t o” c a tác gi Hoàng Bách Vi t (2020) Các tác gi c ng chung nh n nh r ng: l thuy t ki n t o là m t l thuy t v ho t ng h c t p, d a tr n các ho t ng h c t p c a ng i h c, nh n m nh n cách th c c a ng i h c h c ch kh ng ph i là nh ng g ng i h c c h c. Vi c s d ng k thu t d y h c tích c c theo thuy t ki n t o nh ng n o, phòng tranh, kh n tr i bàn, suy ngh - chia s theo c p - chia s tr c l p, àm tho i k t h p th o lu n và báo cáo nhóm, tra c u, l p h c o ng c, trò ch i, óng vai, nghi n c u cá nh n/ ng i là r t c n thi t trong giai o n hi n nay. Theo ó, các tác gi u ng t nh r ng i m i ph ng pháp gi ng d y theo l thuy t ki n t o là h ng tích c c, úng n góp ph n phát tri n con ng i toàn di n, n ng cao ch t l ng ngu n nh n l c, áp ng y u c u c a s nghi p i m i t n c.
4. C S LÝ LU N
L thuy t ki n t o khuy n khích ng i h c d a vào ng i d y mà t lo l y vi c h c c a m nh. Ng i h c v i vi c t ki n t o cách h c có th phát hi n ra nh ng l i i b t ng , khác th ng ti p c n l i gi i h p l tr n c s suy oán logic. Trong các lo i ki n th c mà ng i h c có nhi m v chi m l nh, ng i h c ph i c tham gia vào nh ng ho t ng nh m t nhà th c nghi m: quan sát; h p tác; ng c nh; có s h tr c a các ph ng ti n s d ng khoa
h c c ng ngh th ng tin. Còn nhi m v c a ng i d y là làm c ng vi c ch nh mà ch khi i theo úng ch nh y ng i h c m i có c nh ng tri th c h c n.
th c hi n c i u này, thái c a ng i d y ph i úng m c, t n tr ng con ng mà ng i h c l a ch n nh m t c ch d n th n, ng i h c c m nh n c ngh a c a s khó kh n tr n m i b c ti n nh n th c tri th c. Nh v y, khi áp d ng l thuy t ki n t o trong d y h c òi h i ng i d y ch nh cu n t i n và nhi m v c a ng i d y là t m ki m cách th c ánh giá nh ng quan i m c a ng i h c: c ng c ph n ánh ki n th c và nh ng l gi i c a ng i h c. Trong m h nh d y h c theo l thuy t ki n t o, t m i m s kh ng ph i là giáo vi n mà là sinh vi n, ó là s thay i trong v n hóa giáo d c, chuy n tr ng t m t ng i d y sang ng i h c.
Trong m h nh d y h c ki n t o, t duy ng i h c s c thúc gi c. Ng i h c s ph i ho t ng li n t c ti n sát t i cái ch a bi t. Ho t ng h c ph i là ho t ng ch ng, t giác n n r t c ng th ng và m t m i i v i ng i h c, do ó, trong vai trò là “c v n” h c t p, ng i d y ph i bi t s p x p, nh c nh , ng vi n, giúp ng i h c, t o kh ng khí nh nhàng, khuy n khích phát tri n, v t qua ch ng ng i Mu n làm c i u ó, ng i d y ph i bi t t c u h i và ánh giá chính xác nh ng hi u bi t và s n l c c a ng i h c.
Trong m h nh này, ng i d y và ng i h c ph i v t l n tr n quan ni m ki n th c là nh ng i u nh , và t ng th quan tr ng h n tri th c.
Nh v y, d y h c theo l thuy t ki n t o h ng vào ng i h c nh n th c nh ng khái ni m t ng quát nh t, b t u v i ch nh th c m r ng d n ra v i các thành
ph n. H ng u ti n tr c nh t i v i ng i h c là s h ng thú tr c khi ng i h c t c m c ích. V i l thuy t này, ph ng ti n sách giáo khoa, sách bài t p tuy r t quan tr ng nh ng kh ng th bao quát h t ngu n ban u, trong quá tr nh h c th s t ng tác, v n d ng kinh nghi m c a nhau th c hành nh ng tr i nghi m cá nh n là kh ng th thi u. Trong ó, ng i d y và ng i h c c ng àm lu n, nh ng ng i h c ph i làm vi c h p tác v i nhau, ng i d y ch xu t hi n khi trò ki n t o tri th c. Do ó, tri th c m i là quy n l c còn ng i d y là trao i, th ng l ng, t ng tác xác l p quy n l c y.
Theo l thuy t ki n t o th ng i h c s nh n c t giáo vi n nh ng th ng tin ch a nh h nh và nh ng v n ch a c xác nh rõ. Tri th c c ki n t o tích c c b i ch th nh n th c ch kh ng ph i c ti p nh n m t cách th ng t m i tr ng b n ngoài ch th . Ki n th c t y bi n, t hi n, kh ng ph i là sao chép hay ph ng theo nguy n m u. Vi c nh n xét, ánh giá c a ng i d y bao g m ki m tra vi c làm;
quan sát ho t ng; quan i m thái c a ng i h c và c bi t, ti n tr nh quan tr ng h n s n ph m: ng i d y là ng i dàn x p và ph i ki m soát c quá tr nh h nh thành tri th c, nh h ng giá tr khi n ng i h c s ch ki n t o tri th c theo nh ng h ng mà giáo vi n mong mu n.
Jean Piaget cho r ng con ng i t n t i theo ph ng th c t hi u ra, t giác ng c s t n t i c a m nh và nh n th c c ngh a c ng nh giá tr c a s t n t i, t ó mà nh n th c c ngh a t n t i c a th gi i b n ngoài, do ó, c n bác b l i áp t và truy n th m t chi u. H n n a vi c h c mang tính cá nh n n n kh ng th rèn gi a ng i h c thành nh ng vi n
bi c ng lo i. Ng i h c s c h c nhi u h n khi h c h p d n b i nh ng ki n th c h ang t m ki m trong h c t p ki n t o thay v ph i ti p nh n nh ng i u sách v , giáo i u. H c t p là quá tr nh ng i h c t m ki m cách th c th thách và kh ng nh b n th n, s m nh c a ng i d y là giúp ng i h c t m tòi tri th c, t o d ng cho h n ng l c ki n t o ki n th c v h kh ng ch h c t p tr ng, h c n ph ng pháp ki n t o tri th c trong su t cu c i.
Gi i pháp t ra là ph i làm sao ng i h c lu n ph i quan t m, nghi n c u, khám phá nh ng v n mà h quy t nh l a ch n ho c b t g p trong quá tr nh khám phá tri th c. Giúp h ch khi h c n s giúp gi ng nh kh ng th t g b m t ch ng ng i tr n ng i, nh h ng vi c làm, kh ng ép bu c ng i h c có c cách th c t m ki m tri th c th c m h ng v ph ng pháp ho t ng khi n h s ch ng tr c các v n mà ng i d y g i m .
5. TH C TR NG GI NG D C C MÔN LÝ LU N CH NH TR T I C C TR NG I H C KHÔNG CHU ÊN LÝ LU N CH NH TR HI N NA
5.1. V ch ng tr nh gi ng d y h c các m n L lu n chính tr
Nhi m v c b n c a gi ng vi n L lu n chính tr t i các tr ng i h c là gi ng d y các m n L lu n chính tr cho sinh vi n và giáo d c tuy n truy n ch tr ng, ng l i c a ng, chính sách, pháp lu t c a c a nhà n c. Hi n nay, các m n L lu n chính tr kh i kh ng chuy n nh : Tri t h c Mác - L nin (45 ti t); Kinh t chính tr Mác - L nin (30 ti t); Ch ngh a x h i khoa h c (30 ti t); L ch s ng C ng s n Vi t Nam (30 ti t); T t ng H Chí Minh (30 ti t).
N m 2020, sau khi d án tách các m n L lu n chính tr hoàn thành th ch tr ng gi ng vi n chuy n ngành m i i u ki n gi ng d y các m n c c p, tuy nhi n t i h u h t các tr ng i h c, vi c gi ng vi n h c m t chuy n ngành nh ng m nh n gi ng d y t i thi u hai m n tr l n r t ph bi n. Th c tr ng này t ra cho nhà qu n l và gi ng vi n c n có s nghi n c u có nh ng thay i ph h p, c bi t ph i m nh d n áp d ng các ph ng pháp d y h c tích c c i v i các m n L lu n chính tr , t o i u ki n thu n l i gi ng vi n có c h i th c hành nhi u ph ng pháp d y h c tích c c hi u qu , chia s kinh nghi m gi ng d y, tháo g khó kh n khi d y h c các m n L lu n chính tr
áp ng xu th h c tr c tuy n ngày càng phát tri n hi n nay 4 .
5.2. V n i dung d y h c các m n L lu n chính tr
Các tr ng i h c gi ng d y các m n L lu n chính tr dành cho kh i kh ng chuy n, c thi t k ch y u theo n i dung khoa h c l lu n, v i c i m n i b t là chú tr ng n h th ng tri th c lí thuy t, s phát tri n tu n t theo logic c a các nguy n l , ph m tr , khái ni m, quan i m Trong gi ng các m n L lu n chính tr , gi ng vi n tu n th n i dung ch ng tr nh c a B Giáo d c - ào t o, y là nguy n t c. M t trái c a y u c u này là ch ng tr nh h c thu n túy l thuy t, mang n ng ki n th c hàn l m, tr n n x c ng, ch a t o ra c h ng thú ng i h c. Do ó, khi áp d ng l thuy t ki n t o, y u c u d y h c các m n l lu n ph i t p trung vào nh ng v n l n, nh ng tri th c l lu n, nh ng khái ni m n n t ng c n h nh thành ng i h c. d y h c theo h ng này c t t, gi ng vi n c n ph i thi t k
n i dung d y h c thành các t nh hu ng a d ng phong phú ph h p v i cu c s ng t ó kích thích h ng thú c a ng i h c, giúp sinh vi n c a m nh t “ ng hóa” và
“ i u ng” 6 b c l nh ng quan ni m c a m nh trong quá tr nh ti p nh n tri th c.
5.3. V c s v t ch t, trang b d y h c C s v t ch t là h th ng các ph ng ti n v t ch t k thu t c s d ng ph c v cho ho t ng d y h c mà gi ng vi n và sinh vi n s d ng. Nh ng n m g n y, các tr ng chú tr ng b sung th ng xuy n nh ng thi t b d ng, các máy chi u, máy tính, phòng nghi n c u, th vi n c n ng c p hi n i.
ph c v d y tr c tuy n, các tr ng chú tr ng u t , n ng c p h th ng ph n m m tr ng. Các ph n m m nh oom, Ms Team, Lms c s d ng ph bi n.
Nh các trang thi t b d y h c hi n i mà gi ng vi n có th a vào quá tr nh d y h c nh ng n i dung h ng thú, làm thay i ph ng pháp và h nh th c t ch c d y h c. Tuy nhi n, kh ng ph i các tr ng i h c u có kh n ng u t và hocng d ng nh nhau, m t khác nhi u tr ng còn duy tr s s l p h c v i tr n 100 sinh vi n/l p, do ó vi c t n d ng c s v t ch t, nh t là ho t ng d y h c tr c tuy n còn nhi u h n ch .
C ng ngh th ng tin (c ng ngh Multimedia, các ph n m m chuy n d ng cho tr nh chi u, k thu t h a ) có kh n ng kích thích h ng thú h c t p, góp ph n t ch c, h p l hóa c ng vi c d y h c, do ó, vi c n ng cao hi u qu s d ng c ng ngh th ng tin c a gi ng vi n và sinh vi n c ng có tác ng kh ng nh n ch t l ng d y h c. S k t h p gi a l thuy t và c ng ngh th ng tin s t o n n ti n tr nh d y h c m i, trong ó ng i h c ch ng,
tích c c h n trong vi c x y d ng tri th c cho b n th n.
5.4. M t s v n t ra
M t s v n t ra c n c gi i quy t ó là: (1) i v i sinh vi n c n nh n th c úng vai trò c a các m n h c L lu n chính tr , thay i thái h c t p, tích c c, ch ng v i m c cao nh t chi m l nh c ki n th c m n h c, ch ng ki n t o vi c h c; (2) i gi ng vi n tr c khi gi ng d y c n ph i h th ng l i ki n th c c có li n quan n ki n th c m i, t o c h i cho sinh vi n b c l quan ni m c a m nh, t ó, t ch c cho sinh vi n v n d ng ki n th c gi i quy t các v n v l thuy t và th c ti n; (3) i v i nhà tr ng kh ng ng ng n ng c p h th ng internet, ng b h th ng h tr h c t p LMS và PMT, x y d ng i ng h tr k thu t chuy n nghi p áp ng nhu c u h c t p c a sinh vi n hi n nay.
6. GI I PH P V N D NG LÝ THU T KI N T O NH M NÂNG CAO HI U QU GI NG D C C MÔN LÝ LU N CH NH TR KHÔNG CHU ÊN T I TR NG I H C
6.1. Gi i pháp i v i sinh vi n Sinh vi n là ch th c a quá tr nh h c t p theo l thuy t ki n t o, do ó, y u c u sinh vi n ph i bi t t t m tòi, phát hi n tri th c cho b n th n ch kh ng ph i do các y u t b n ngoài mang n. Sinh vi n c n th hi n vai trò c a m nh th ng qua các nhi m v : Ti p nh n các c u h i, t nh hu ng d y h c m t cách ch ng; tr nh bày nh ng quan i m, hi u bi t c a m nh v v n l lu n; t ng tác v i gi ng vi n và b n h c trong quá tr nh ki n t o tri th c;
t m nh l nh h i n i dung h c t p. làm c i u ó, sinh vi n c n th c hi n các b c sau:
Th nh t, sinh vi n hu ng nh ng tr i nghi m li n quan v n i dung h c, k t n i tri th c b c l quan ni m c a m nh
M c ti u c a sinh vi n là xác nh c nh ng khái ni m, k n ng, t t ng có li n quan n bài h c, t ó l p ra k ho ch t o ra tr i nghi m. Giai o n này, các ph ng pháp ng n o, ph n lo i; th o lu n; ph n h i; các lo i c u h i
“ óng m ” c t ra li n ti p xác nh v ng n i dung, cách chia nhóm, tr nh bày c a ng i h c, ph ng pháp óng vai... c áp d ng các nhóm ho c cá nh n a ra nh ng d oán c a m nh v v n h c t p. Vai trò c a gi ng vi n là gi i thi u nh ng th ng tin và k n ng m i b ng cách x y d ng c u n i g n k t kinh nghi m tr c ó c a sinh vi n v i th ng tin m i t ó a ra nh ng d oán tr l i cho t nh hu ng di n ra trong th c t l p h c. Nh v y, sinh vi n có nhi m v chia s , trao i, ph n tích ki n th c c a b n th n th ng qua tr l i các c u h i c a c a gi ng vi n và c a các b n c ng l p, l p k ho ch ki n t o tri th c.
Th hai, tham gia th o lu n, tranh lu n khoa h c, v n d ng ki n th c gi i qu t các v n l thu t, th c ti n
i n th ng nh t “ki n th c chu n”
5 , cung c p cho sinh vi n v n d ng th ng tin và k n ng vào t nh hu ng m i, sinh vi n trao i, th o lu n, ánh giá v các khái ni m, quan i m, t t ng, ng l i c a ra; l a ch n quan i m, t t ng, ng l i úng n rút ra k t lu n. Có hai t nh hu ng t ra: (1) N u sinh vi n a ra d oán thi u chính xác, ho c ch úng m t ph n và có khi là sai hoàn toàn th gi ng vi n s g i sinh vi n x y d ng phán oán m i; (2) N u sinh vi n a ra d oán chính xác th gi ng vi n
nhanh chóng chuy n sang b c ti p theo.
Gi ng vi n nh h ng c cu c tranh lu n i n m c ti u n i dung h c.
Trong giai o n này, gi ng vi n h tr sinh vi n l p k ho ch ho t ng, sinh vi n làm vi c theo nhóm, theo c p ho c cá nh n và các ph ng pháp PBL, ph ng pháp h c h p tác, k n ng h ng bi n, thuy t tr nh
c s d ng. D a tr n i u ki n c s v t ch t và t y thu c vào n i dung bài h c mà gi ng vi n v n d ng linh ho t các b c d y h c tr n y t hi u qu , n ng cao ch t l ng d y h c. hoàn thành nhi m v giai o n này, sinh vi n óng vai trò l p k ho ch, sáng t o, tr nh bày, gi i quy t v n còn gi ng vi n óng vai trò h tr và ánh giá nh m giúp sinh vi n v n d ng ki n th c gi i quy t v n lí thuy t c ng nh th c ti n, kh c s u ki n th c m i.
6.2. Gi i pháp i v i gi ng vi n D y h c theo l thuy t ki n t o t o i u k n sinh vi n b c l và trao i các quan ni m c a m nh v các v n l lu n n n òi h i gi ng vi n v a óng vai trò t ch c, h ng d n, khám phá, nghi n c u, ng th i ph i có cách th c i u ch nh nh ng quan ni m sai, thi u chính xác c a sinh vi n giúp h thay i.
áp ng òi h i tr n, gi ng vi n c n t o kh ng khí h c t p tích c c, s i n i, khuy n khích s chia s , hi u bi t trong t p th ng i h c h ng thú, ch ng v i tri th c.
Gi ng vi n c ng c n có s th u hi u và ngh thu t ng x v i sinh vi n, s d ng nhu n nhuy n các “k thu t t ng tác” 3 thúc y quá tr nh nh n th c c a sinh vi n theo khuynh h ng i l n.
Vi c u ti n là gi ng vi n c n h ng d n sinh vi c cách c tài li u tr c khi tham gia l p h c c th nh : giáo tr nh, các ng link h c t p, các tài li u, sách tham
kh o có li n quan n h c t p. Gi ng vi n chu n b h th ng c u h i t d n khó cho các ch sinh vi n c tài li u nhà c ng nh ti n hành tr l i các c u h i
ó tr c khi tham gia l p h c.
Trong qu n l và i u hành l p h c th gi ng vi n th ng nh t cách tri n khai h c t p theo nhóm, s l ng thành vi n nhóm ho c làm vi c cá nh n t ó có th ki m soát s làm vi c c a các nhóm, các thành vi n trong l p h c và linh ho t trong vi c áp d ng các ph ng pháp khác ngoài ph ng pháp ki n t o vào gi ng d y và h c t p.
i v i các nhóm sinh vi n làm vi c, gi ng vi n h ng d n cho sinh vi n ki n t o nh ng ch th o lu n g n v i th c ti n g i chéo cho các nhóm, các nhóm c nhóm tr ng và ph n chia c ng vi c, trao i, th o lu n, k t lu n và chu n b báo cáo. Ngoài báo cáo n i dung c a nhóm m nh, các nhóm còn c n chu n b n i dung s u h n tr l i c nh ng c u h i do các nhóm khác t ra sau khi nghe báo cáo. Vai trò c a gi ng vi n trong kh u này là giúp sinh vi n tích c c trong h c t p, thi t l p các k n ng làm vi c nhóm, k n ng thuy t tr nh, h ng bi n, phát huy tính sáng t o, khi gi i quy t các v n khoa h c m t cách ch ng. Ho t ng này v a giúp sinh vi n nh n th c c ki n th c, kh c s u ki n th c và v n d ng ki n th c l gi i các v n trong th c ti n cu c s ng. C n v n d ng i m m nh c a d y h c theo thuy t ki n t o làm n i b t v trí trung t m c a ng i h c, gi m t nh tr ng gi ng vi n c tho i và t ng c ng t ng tác gi a ng i d y và ng i h c, bi n quá tr nh ào t o thành t ào t o. Cách th c này t o nhi u ng l c n ng cao tính n ng ng, tích c c, sáng t o c a ng i h c.
phát huy c u i m c a l thuy t ki n t o, gi ng vi n c ng c n cung c p các h nh nh, video có th i l ng v a li n quan n n i dung bài h c và y u c u sinh vi n gi i thích. Khi sinh vi n tr l i úng h ng và t ng i hoàn thi n th gi ng vi n ch t l i v n và chuy n h ng sang các c u h i khác. H nh th c này c bi t ph h p i v i h nh th c d y h c tr c tuy n hi n nay.
Ngoài ra, trong t nh h nh gi ng d y tr c tuy n hi n nay, gi ng vi n c n ch ng, tích c c u t nhi u h n vào các gi h c so v i d y h c truy n th ng v bài gi ng, ch th o lu n giúp sinh vi n h ng thú trong bu i h c, xóa b s ng n cách v kh ng gian gi a gi ng vi n và sinh vi n.
Các h nh th c t ng tác ngoài vi c th ng qua ph n m m tr c tuy n, gi ng vi n n n quan t m n các ch c n ng trao i th ng tin trong các c ng c khác nh email, m ng x h i sinh vi n ch ng li n h . Gi ng vi n c n chú n c ng c ph c v d y và h c tr c tuy n, th c hành s d ng các ph n m m m t cách l u loát, k p th i x l các l i phát sinh trong quá tr nh d y h c, b i s lúng túng c a gi ng vi n trong thao tác k thu t s khi n sinh vi n m t th i gian ch i, d d n n nhàm chán trong quá tr nh h c.
Trong ánh giá quá tr nh h c t p lu n t ti u chí c ng b ng i v i sinh vi n.
y là v n t t c sinh vi n u h ng n, ánh giá c ng b ng, ghi nh n k t qu h c t p c a sinh vi n ng vi n, khích l tinh th n h c t p giúp sinh vi n n l c c g ng c gi ng vi n c ng nh n.
6.3. Gi i pháp i v i nhà qu n l h nh t, i i ơn ào t o Ki m tra - ánh giá d h c các m n L lu n chính tr theo l thu t ki n t o.
Vi c ánh giá k t qu c a d y h c các m n L lu n chính tr theo l thuy t ki n t o d a tr n các ti u chí: ki n th c, k n ng và thái mà ng i h c t c so v i m c ti u ra. H nh th c ánh giá này c ng ph h p v i h nh th c ánh giá c s d ng trong nh ng n m qua t i h u h t các tr ng i h c là s d ng rubric trong ánh giá h c t p y là m t bi u hi n c a ti p c n d y h c l y ng i h c làm trung t m. Tuy nhi n, v i các ti u chí ánh giá c m t c th th sinh vi n ch a phát huy c kh n ng ki n t o c a m nh và gi ng vi n c ng kh ng cung c p th ng tin ph n h i v k t qu tr ng thành trong h c t p cho sinh vi n. y là i m m i c n b sung vào b rubric trong ánh giá h c t p áp ng b ti u chu n ánh giá ch t l ng ch ng tr nh ào t o theo ti u chu n AUN-QA .
Trong cách ánh giá i m: Vi c ánh giá i m c a sinh vi n qua ti u chí c h nh thành ph bi n các tr ng i h c, các h nh th c ánh giá ch y u c n c i m thi gi a k , i m thi k t thúc h c ph n. Tuy nhi n, khi áp d ng l thuy t ki n t o th ánh giá quá tr nh là cách ánh giá “ c tr ng” trong d y h c v i các ti u chí: m c tích c c c a ng i h c trong vi c a các các quan ni m c a m nh v v n h c t p; s t ng tác gi a gi ng vi n và sinh vi n, gi a sinh vi n v i nhau trong quá tr nh x y d ng ki n th c. Th m vào ó có s d ch chuy n cách ánh giá linh ho t nh t ánh giá, ánh giá “ ng ng” thay v ch có gi ng vi n là ch th duy nh t trong ki m tra ánh giá nh cách h c truy n th ng, do ó n n t ng m c t l i m trong quá tr nh h c t p.
h hai, i i nhà tr ờng Nhà tr ng óng vai trò quy t nh trong t ch c n ng cao ch t l ng ào t o, do
ó, vi c s p x p l p h c v i s l ng v a ph i (kho ng 60-80 sinh vi n) s giúp gi ng vi n qu n l l p t t và theo dõi s tr ng thành c a sinh vi n k p th i h n.
B n c nh ó, nhà tr ng c n có s u t bài b n v h th ng các ph n m m, trong ó ph n m m ph c v gi ng d y ng b v i nhau giúp ng i d y và ng i h c d ti p c n c ng nh gi m các thao tác th c ng trong c p nh t th ng tin. Nhà tr ng c ng n n thành l p, b sung i ng k thu t chuy n nghi p h tr sinh vi n khi g p khó kh n trong quá tr nh s d ng các ph n m m. y là y u t khách quan nh h ng n kh n ng h c t p c a sinh vi n.
7. K T LU N
D y h c theo l thuy t ki n t o áp ng y u c u chu n hóa các i u ki n m b o ch t l ng, n ng cao uy tín, th ng hi u c a m t tr ng i h c. Theo ó, vi c h nh thành tri th c, k n ng c a các m n h c l lu n sinh vi n là m t quá tr nh ki n t o tri th c, t x y d ng m i tr n n n kinh nghi m có th ng qua quá tr nh t ng tác tích c c v i gi ng vi n, b n h c và n i dung h c t p.
i m i ph ng pháp theo h ng d y h c tích c c c nhi u tr ng i h c áp d ng trong nh ng n m qua và có b c phát tri n m nh v i các ph ng pháp nh d y h c gi i quy t v n , d y h c theo t nh hu ng, d y h c theo d án Vi c s d ng k thu t d y h c tích c c theo thuy t ki n t o nh ng n o, phòng tranh, kh n tr i bàn, suy ngh - chia s theo c p - chia s tr c l p, àm tho i k t h p th o lu n và báo cáo nhóm, tra c u, l p h c o ng c, trò ch i, óng vai, nghi n c u cá nh n/
ng i nh n m nh n cách th c c a ng i h c ch kh ng ph i là nh ng g ng i h c c h c. Quá tr nh d y h c các
m n L lu n chính tr theo l thuy t ki n t o khuy n khích gi ng vi n có th v n d ng nhi u ph ng pháp khác nhau t o i u ki n cho sinh vi n có th t m nh x y d ng tri th c khoa h c d a tr n nh ng kinh nghi m có c a b n th n.
D y h c theo l thuy t ki n t o òi h i ng i d y có v n kinh nghi m ngh nghi p nh t nh, có kh n ng áp d ng các ph ng pháp gi ng d y m i k t h p v i ng d ng các ph ng ti n c ng ngh hi n i nh m ph c v t t cho d y và h c. Th ng qua vi c v n d ng linh ho t các ph ng pháp d y h c tích c c theo thuy t ki n t o s giúp các m n h c L lu n chính tr t i các tr ng i h c kh ng còn tr n n kh khan, nhàm chán. B n th n m i gi ng vi n kh ng ng ng n ng cao tri th c, tích l y, trau d i kinh nghi m, i m i ph ng pháp gi ng d y theo h ng tích c c ph h p v i t ng i t ng sinh vi n. V phía sinh vi n t o c ng l c, s h ng thú trong h c t p và c i thi n các k n ng th ng qua m n h c, áp ng c ch tr ng c a ng
“Chú tr ng h n giáo d c o c, nh n cách, n ng l c sáng t o và các giá tr c t lõi, nh t là giáo d c tinh th n y u n c, t hào, t t n d n t c,... kh i d y khát v ng phát tri n t n c ph n vinh, h nh phúc và b o v v ng ch c T qu c Vi t Nam x h i ch ngh a” 2 . i m i ph ng pháp
gi ng d y theo h ng tích c c là h ng i úng n góp ph n phát tri n con ng i toàn di n, n ng cao ch t l ng ngu n nh n l c, áp ng y u c u c a s nghi p i m i
t n c.
T I LI U THAM KH O
1. Tr n V n t (2015), ‘Lí thuy t h c t p mang tính x h i và l thuy t ki n t o - N n t ng c a ph ng pháp h c h p tác , T p chí Giáo d c, s 355, tr 16 18.
2. ng C ng s n Vi t Nam (2021), V n ki n i h i i bi u toàn qu c l n th XIII, Nxb Chính tr qu c gia, Hà N i, t1, tr 136-137.
3. Xu n. .T (2018), ‘H ng thú h c t p ph n tri t h c Mác - L nin c a sinh vi n Tr ng i h c Bách khoa Hà N i hi n nay , T p chí Giáo d c, tháng 9, tr 244-247;
4. ng Qu c Th o (2004), Giáo d c Vi t Nam h ng t i t ng lai - v n và bi n pháp, Nxb.
Chính tr qu c gia - S th t, Hà N i.
5. Bernd Meier - Nguy n V n C ng (2009), Lí lu n d h c hi n i - M t s v n i m i ph ng pháp d h c, Hà N i.
6. Jean Piaget (2001), T m lí h c và giáo d c h c, NXB Giáo d c.
7. Huitt, W., Hummel, J. (2003), ‘Piaget s theory of cognitive development . Educational ps cholog interactive, 3(2), 1-5.
8. Taylor, L. (2004), ‘Introducing cognitive development , Ps cholog Press.
9. World Health Organi ation, https://news.
google.com/covid19/map, Truy c p ngày 10/9/2021.
