I. YÊU CẦU CẦN ĐẠT:
- Hệ thống những sự kiện tiêu biểu về các giai đoạn lịch sử từ buổi đầu dựng nước đến cuối thế kỉ XIII: Nước Văn Lang, Âu Lạc; hơn một nghìn năm đấu tranh giành độc lập; buổi đầu độc lập; nước Đại Việt thời Lý; nước Đại Việt thời Trần.
- Trình bày diễn biến lạicác trận đánh tiêu biểu của nhân dân ta chống ngoại xâm từ buổi đầu dựng nước đến cuộc kháng chiến chống xâm lược Mông – Nguyên.
- Góp phần phát huy các năng lực, phẩm chất:
+ NL ngôn ngữ, NL giao tiếp và hợp tác, NL giải quyết vấn đề và sáng tạo.
+ Tự hào về lịch sử hào hùng của dân tộc
II. ĐỒ DÙNG DẠY - HỌC:
- GV: powerpoint, máy tính
- HS: máy tính( điện thoại), sách vở, bút...
III. CÁC HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC CHỦ YẾU:
Hoạt động của giáo viên Hoạt động của học sinh 1- HĐ Mở đầu: (5’)
- Trò chơi: Chiếc hộp bí mật
+ Ý chí quyết tâm tiêu diệt quân xâm lược Mông Nguyên của quân và dân nhà Trần được thể hiện như thế nào?
+ Khi giặc Mông Nguyên vào Thăng Long, vua tôi nhà Trần đã dùng kế gì để đánh giặc
- GV nhận xét - Giới thiệu bài 2. Hoạt động thực hành: 30’
- HS đọc lại SGK và trả lời câu hỏi:
- Cả lớp hát kết hợp với chuyền tay nhau chiếc hộp bí mật có câu hỏi
+ Trần Thủ Độ khảng khái trả lời “ Đầu thần chưa rơi xuống đất, xin bệ hạ đừng lo”.
+ Điện Diên Hồng vang lên tiếng hô đồng thanh của các bô lão “Đánh” !
+ Trần Hưng Đạo, người chỉ huy tối cao viết bài hịch….
+ Các chiến sĩ tự thích vào cánh tay 2 chữ
“ sát thát”….
- Khi giặc mạnh, vua tôi nhà Trần rút lui để bảo toàn lực lượng. Khi giặc yếu, vua tôi nhà Trần tấn công quyết liệt…
+- Nước âu Lạc ra đời trong thời gian nào?
+ Người dân Âu Lạc có những thành tựu gì trong cuộc sống?
- Nước Âu Lạc ra đời vào cuối thế kỷ III TCN.
- Người dân Âu Lạc đã có những thành tựu:
+ Đã xây dựng thành cổ Loa với 3 vòng hình ốc đặc biệt.
+ Sử dụng rộng rãi các lưỡi cày đồng, biết kỹ thuật rèn sắt.
+ Chế tạo được loại nỏ thần bắn 1 lần được nhiều mũi tên.
+ Hai Bà Trưng kêu gọi nhân dân khởi nghĩa trong hoàn cảnh nào?
- Hai Bà Trưng kêu gọi nhân dân khởi nghĩa trong hoàn cảnh chồng bà bị Tô Định giết hại, ….để đền nợ nước, trả thù nhà.
+ Hãy thuật lại cuộc khởi nghĩa Hai Bà Trưng ?
- Mùa xuân năm 40, trên cửa sông Hát, Hai Bà Trưng phất cờ khởi nghĩa. Nghĩa quân nhanh chóng……về Trung Quốc.
+ Nêu kết quả của cuộc khởi nghĩa này? - Trong vòng không đầy 1 tháng, cuộc khởi nghĩa hoàn toàn thắng lợi.
* Các giai đoạn LS và sự kiện LS tiêu biểu từ năm 938 đến TK XV + Em hãy kể lại trận quân ta đánh quân
Nam Hán trên sông Bạch Đằng?
- Mũi tiến quân chính do Hoàng Tháo chỉ huy đã vượt biển…..Quân Nam Hán hoàn toàn thất bại.
+ Chiến thắng Bạch Đằng có ý nghĩa như thế nào đối với nước ta thời bấy giờ?
- Chiến thắng Bạch Đằng và việc Ngô Quyền xưng vương…xây lăng để tưởng nhớ ông.
+ Em hãy nêu tình hình nước ta sau khi Ngô Quyền mất?
- Sau khi Ngô Quyền mất, Triều đình lục đục tranh nhau ngai vàng. Các thế lực phong kiến địa phương nổi dậy, chia cắt đất nước thành 12 vùng đánh nhau liên miên. Dân chúng phải đổ máu vô ích, ruộng đồng bị tànphá, quân thù năm le ngoài bờ cõi.
+ Đinh Bộ Lĩnh đã có công gì trong buổi đầu độc lập của đất nước?
- Đinh Bộ Lĩnh là người có tài , có công dẹp loạn 12 sứ quân, thống nhất đất nước, đem lại cuộc sống hoà bình cho dân
+ Vì sao Lý Thái Tổ chọn vùng đất Đại La làm kinh đô?
- Vua Lý Thái Tổ chọn vùng đất Đại La làm kinh đô vì:
- Mùa xuân năm 1010, một lần từ kinh đô Hoa Lư trở lại thăm quê nhà ở Cổ Pháp, Bắc Ninh, Lý Thái Tổ có ghé qua thành cũ Đại La nay là Hà Nội. Vua thấy đây là vùng đất ở trung tâm đất nước, đất rộng lại bằng phẳng, dân cư không khổ vì ngập lụt, muôn vật phong phú tốt tươi. Càng nghĩ vua càng tin rằng muốn cho con
cháu đời sau xây dựng cuộc sống ấm no thì phải rời đô từ miền núi chật hẹp Hoa Lư về vùng đất đồng bằng rộng lớn màu mỡ này .
- Treo băng thời gian lên bảng.
Thời gian Triều đại Tên nước Kinh đô 968 – 980
Buổi đầu độc lập, thời Lý, Trần đóng đô ở đâu? Tên gọi nước ta ở các thời kì đó là gì?
- Các em hãy suy nghĩ, xem lại bài, sau đó các em lên gắn nội dung của từng giai đoạn tương ứng với thời gian trong bảng.
Thời gian Triều đại Tên nước Kinh đô 968 – 980 Nhà Đinh
Nhà Tiền Lê Nhà Lý Nhà Trần
Đại Cồ Việt Hoa Lư
+ Nhà Trần đã làm gì để xây dựng đất nước?
- Những việc nhà Trần đã làm được để xây dựng đất nước là:
+ Nhà Trần chú ý xây dựng lực lượng quân đội. Trai tráng khoẻ mạnh được tuyển vào quân đội, thời bình thì ở làng sản xuất, lúc có chiến tranh thì tham gia chiến đấu.
+ Ngoài các chức quan giống như thời Lý, nhà Trần lập thêm Hà đê sứ để trông coi việc đắp đê và bảo vệ đê điều;
Khuyến nông sứ chăm lo, khuyến khích nông dân sản xuất; Đồn điền sứ tuyển mộ người đi khẩn hoang.
Thi kể về các sự kiện, nhân vật lịch sử đã học.
- Treo bảng phụ viết định hướng kể, gọi hs đọc to trước lớp
+ Sự kiện lịch sử: Sự kiện đó là sự kiện gì? xảy ra lúc nào? xảy ra ở đâu? Diễn biến chính của sự kiện? Ý nghĩa của sự kiện đó đối với lịch sử dân tộc.
+ Nhân vật lịch sử: Tên nhân vật đó là gì? Nhân vật đó sống ở thời kì nào?
Nhân vật đó có đóng góp gì cho lịch sử nước nhà?
- HS lần lượt xung phong kể (có thể dùng thêm tranh, ảnh) về sự kiện, nhân vật lịch sử mà mình chọn.
- Tổ chức cho các em thi kể về các sự kiện, nhân vật lịch sử đã học. Các em
- 1 hs đọc to trước lớp:
Thời gian Tên sự kiện - Năm 968
- Năm 981
- Năm 1010 - Từ năm
1075 – 1077
- Năm 1226
- Đinh Bộ Lĩnh dẹp loạn 12 sứ quân.
- Kháng chiến chống quân Tống xlược lần thứ nhất.
- Nhà Lý dời đô ra Thăng Long.
- Kháng chiến chống quân Tống xlược lần thứ hai.
- Nhà Trần thành lập.
Kháng chiến chống quân xlược Mông – Nguyên.
* Em xin kể về Chiến thắng Chi Lăng xảy ra năm 1428 tại Ải Chi Lăng.
+ Khi quân địch đến, kị binh của ta ra
nên kể theo định hướng trên bảng. Bạn nào kể đúng, lưu loát, hấp dẫn sẽ là người thắng cuộc.
- Cùng hs nxét, tuyên dương hs kể tốt.
nghênh chiến rồi quay đầu giả vờ thua để nhử Liễu Thăng cùng đám kị binh vào ải.
+ Kị binh của giặc thấy vậy ham đuổi nên bỏ xa hàng vạn quân bộ ở phía sau đang lũ lượt chạy.
+ Khi kị binh giặc đang bì bõm lội qua đầm lầy thì loạt pháo hiệu nổ vang như sấm dậy. Lập tức hai bên sườn núi, những chùm tên và những mũi lao vun vút phóng xuống. Liễu Thăng và đám kị binh tối tăm mặt mũi. Liễu Thăng bị giết tại trận.
+ Quân bộ của địch cũng gặp phải mai phục của quân ta, lại nghe tin Liễu Thăng chết thì hoảng sợ, bỏ chạy thoát thân. Thế là mưu đồ cứu viện cho Đông Quan của nhà Minh bị tan vỡ.
3. Hoạt động vận dụng: 5’
- Nêu những kiến thức vừa được ôn tập?
* Củng cố - Dặn dò
- GV củng cố nội dung ôn tập - Nhận xét giờ học
- Về nhà ôn bài và chuẩn bị cho bài sau thi cuối kì I
- HS tự nêu
IV. ĐIỀU CHỈNH SAU BÀI DẠY.
….……….
ĐỊA LÍ