Bài 17: Dãy hoạt động hóa học của kim loại
I. Dãy hoạt động hóa học của kim loại được xây dựng như thế nào?
- Bằng nhiều thí nghiệm khác nhau, người ta sắp xếp kim loại thành dãy, theo chiều giảm dần mức độ hóa học.
- Các kim loại được sắp xếp theo chiều giảm dần mức độ hoạt động hóa học : K, Na, Mg, Al, Zn, Fe, Pb, (H), Cu, Ag, Au
Hình 1: Cách nhớ dãy hoạt động hóa học của kim loại
II. Dãy hoạt động hóa học của kim loại có ý nghĩa như thế nào?
Dãy hoạt động hóa học của kim loại cho biết:
1. Mức độ hoạt động hóa học của các kim loại giảm dần từ trái sang phải.
2. Những kim loại đứng trước Mg là những kim loại mạnh (K, Na, Ba,..), tác dụng với nước ở điều kiện thường tạo thành kiềm và giải phóng H2.
Phương trình hóa học minh họa:
2K + 2H2O → 2KOH + H2 ↑ 2Na + 2H2O → 2NaOH + H2 ↑
Ca + 2H2O → Ca(OH)2 + H2 ↑ Ba + 2H2O → Ba(OH)2 + H2 ↑
Hình 2: Canxi tác dụng với nước
3. Kim loại đứng trước H phản ứng với một số dung dịch axit giải phóng khí H2.
Phương trình hóa học minh họa:
3H2SO4(dd loãng) + 2Al → Al2(SO4)3 + 3H2 (↑) Mg + 2HCl → MgCl2 + H2 (↑)
Hình 3: Nhôm tác dụng với H2SO4 loãng
4. Kim loại đứng trước (trừ Na, K...) đẩy kim loại đứng sau ra khỏi dung dịch muối.
Phương trình hóa học minh họa:
Fe + CuSO4 → FeSO4 + Cu↓
Cu + 2AgNO3 → Cu(NO3)2 + 2Ag↓
Hình 4: Đồng tác dụng với dung dịch AgNO3
