Bài 3 : KHÁI NIỆM VỀ THỂ TÍCH CỦA KHỐI ĐA DIỆN
1) Thể tích khối lăng trụ :
Thể tích khối lăng trụ : V = diện tích đáy.chiều cao (chiều cao = khoảng cách giữa 2 đáy)
Thể tích khối hộp chữ nhật : V = a.b.c
(a,b,c là 3 kích thước của khối hôp chữ nhật)
Thể tích khối lập phương : V = a3
(a là độ dài cạnh của khối lập phương) 2) Thể tích khối chóp :
Thể tích khối chóp : V = 1
3diện tích đáy.chiều cao
(chiều cao = khoảng cách từ đỉnh đến mặt đáy)
Thể tích khối tứ diện ABCD : V = 1
3SABC.d(D,(ABC)) = 1
3SABD.d(C,(ABD)) = 1
3SACD.d(B,(ACD)) = 1
3SBCD.d(A,(BCD)) Suy ra công thức tính khoảng cách từ 1 điểm đến một mặt phẳng : d(A,(BCD)) = ABCD
BCD
3V S 3) Tỉ số thể tích :
TH1 : (MNPQ)//(ABCD)
3 S.MNPQ
S.ABCD
V SM
V SA
TH2 :
S.MNP S.ABC
V SA' SB' SC'. .
V SA SB SC
TH3 :
V là thể tích khối lăng trụ tam giác
V1 là thể tích khối tứ diện có các đỉnh là đỉnh của lăng trụ tam giác V2 là thể tích khối chóp tạo thành từ 1 đỉnh và 1 mặt bên của HLT
1 2 1
2
V 1 V 2 V 1
V 3 V 3 V 2
VD1: Cho hình lăng trụ đều ABC.A’B’C’ có cạnh đáy là a và cạnh bên 3a.
a) Tính thể tích khối lăng trụ ABC.A’B’C’.
b) Tính thể tích khối chóp A’,BCC’B’.
Giải
HD : Tính chất hình lăng trụ đều
Đáy là đa giác đều
Cạnh bên vuông góc với mặt đáy
- Công thức tính thể tích khối lăng trụ?
- Công thức tính diện tích tam giác đều?
A’.BCC’B’ là khối chóp tạo bởi 1 đỉnh và 1 mặt bên của khối lăng trụ tam giác.
a) Thể tích khối lăng trụ ABC.A’B’C’ là V = SABC .AA’ =
2 3
a 3.3a 3 3.a
4 4
b) Thể tích khối chóp A’,BCC’B’ là V2 = 2V 3.a3
3 2
VD2 : Cho hình chop S.ABCD có ABCD là hình vuông cạnh 3a, SA(ABCD), góc giữa SC và mặt đáy có số đo 300. a) Tính thể tích khối chop S.ABCD.
b) Tính khoảng cách từ điểm O tới mặt phẳng (SBC) với O là tâm của hình vuông ABCD.
Giải
Xác định góc giữa đường thẳng và mặt phẳng
- Tìm hình chiếu của đường thẳng trên mặt phẳng.
- Góc giữa đt với mp là góc giữa đt đó với hình chiếu của nó trên mp.
Quan hệ giữa cạnh và đường chéo trong hình vuông?
Trong tam giác vuông,tan = ? Công thức tính thể tích khối chóp?
Công thức tính khoảng cách từ điểm đến mặt phẳng ?
Góc giữa SC và (ABCD) là góc SCA = 300
AC AB 2 3a 2
SA = AC.tan300 = a 6 a) Tính thể tích khối chóp S.ABCD.
VS.ABCD = 1SABCD.SA 1.9a .a 6 3 6.a2 3
3 3
b) Tính khoảng cách từ điểm O tới mặt phẳng (SBC)
S.OBC SBC
d(O,(SBC)) 3V
S
SOBC 1SABCD VS.OBC 1VS.ABCD 3 6a3
4 4 4
SB = SA2AB2 2a 3
SSBC 1SB.BC 2a 3.3a 6a 32
2
d(O,(SBC)) 2
8
Dặn dò : Học công thức và làm BT trong đề cương.