Bài giảng Vật lí lớp 7. Tiết 30- Công thức tính nhiệt lượng

(1)

(2)

Nhiệt lượng là gì? Có mấy hình thức truyền nhiệt? Đó là những hình thức nào?

Có ba hình thức truyền nhiệt: Dẫn nhiệt, đối lưu và bức xạ nhiệt.

KIỂM TRA BÀI CŨ

TRẢ LỜI

Nhiệt lượng là phần nhiệt năng mà vật nhận được hay mất đi trong quá trình truyền nhiệt.

(3)

Hoàn thành các ô trống trong bảng sau Hoàn thành các ô trống trong bảng sau

Đại lượng

Đại lượng Đo trực tiếp Đo trực tiếp (Dụng cụ) (Dụng cụ)

Xác định gián Xác định gián

tiếp (công tiếp (công

thức) thức) Khối lượng

Khối lượng Độ dài

Độ dài CôngCông

Nhiệt lượng

Nhiệt lượng Cân

Thước

Không có A = F. s Không có

Bài này sẽ cung cấp cho các em công thức tính nhiệt lượng

???

(4)

I/ NHIỆT LƯỢNG MỘT VẬT THU VÀO ĐỂ NÓNG LÊN PHỤ THUỘC NHỮNG YẾU TỐ NÀO?

 Nhiệt lượng một vật thu vào để nóng lên phụ thuộc ba yếu tố .

Khối lượng của vật

Độ tăng nhiệt độ của vật

Chất cấu tạo nên vật

(5)

1. Quan hệ giữa nhiệt lượng vật cần thu vào để nóng lên và khối lượng của vật.

C1:C1: Trong thí nghiệm này, yếu tố nào ở hai cốc Trong thí nghiệm này, yếu tố nào ở hai cốc được giữ

được giữ giống nhaugiống nhau, yếu tố nào được , yếu tố nào được thay thay đổiđổi ? Tại sao phải làm như thế ? ? Tại sao phải làm như thế ?

Độ tăng nhiệt độ và chất làm vật được giữ Độ tăng nhiệt độ và chất làm vật được giữ

giống nhau; khối lượng khác nhau. Để tìm hiểu giống nhau; khối lượng khác nhau. Để tìm hiểu

quan hệ giữa nhiệt lượng và khối lượng.

(6)

1. Quan hệ giữa nhiệt lượng vật cần thu vào để nóng lên và khối lượng của vật

ChấtChất Khối Khối lượng lượng

Độ tăng nhiệt Độ tăng nhiệt

độđộ

Thời Thời gian đun gian đun

So sánh khối So sánh khối

lượng lượng

So sánh So sánh nhiệt lượng nhiệt lượng

Cốc Cốc 11

NướcNước 50 g50 g ∆∆tt₁₁⁰⁰ = 20 = 20⁰⁰CC tt₁₁=5 ph=5 ph

mm₁₁= m= m₂₂ QQ₁₁= Q= Q₂₂ Cốc Cốc

22

NướcNước 100 g100 g ∆∆tt₂₂⁰⁰ = 20 = 20⁰⁰CC tt₂₂=10ph=10ph

Hoàn thành bảng 23.1

1/2 1/2

(7)

I/ NHIỆT LƯỢNG MỘT VẬT THU VÀO ĐỂ NÓNG LÊN PHỤ THUỘC NHỮNG YẾU TỐ NÀO?

C2: Kết luận gì về mối quan hệ giữa nhiệt C2: Kết luận gì về mối quan hệ giữa nhiệt lượng vật cần thu vào để nóng lên và khối lượng vật cần thu vào để nóng lên và khối

lượng của vật?

Khối lượng

Khối lượng càng lớn thì nhiệt lượng vật thu càng lớn thì nhiệt lượng vật thu vào càng lớn

vào càng lớn

(8)

2. Quan hệ giữa nhiệt lượng vật cần thu vào để Quan hệ giữa nhiệt lượng vật cần thu vào để nóng lên và độ tăng nhiệt độ.

nóng lên và độ tăng nhiệt độ.

C3: Trong thí nghiệm này phải giữ C3: Trong thí nghiệm này phải giữ không đổikhông đổi yếu tố nào?

yếu tố nào? thay đổithay đổi yếu tố nào?yếu tố nào? Muốn vậy Muốn vậy phải làm thế nào?

phải làm thế nào?

Phải giữ khối lượng, chất làm vật không đổi, Phải giữ khối lượng, chất làm vật không đổi, độ tăng nhiệt độ khác nhau. Muốn vậy phải đun độ tăng nhiệt độ khác nhau. Muốn vậy phải đun

cốc thứ 2 thời gian dài hơn.

(9)

Độ tăng Độ tăng nhiệt độ nhiệt độ

Thời Thời gian gian đunđun

So sánh độ So sánh độ tăng nhiệt độ tăng nhiệt độ

So sánh So sánh

nhiệt nhiệt lượng lượng Cốc Cốc

11

NướcNước 50 g50 g ∆∆tt₁₁⁰⁰ = 20 = 20⁰⁰CC tt₁₁= 5 ph= 5 ph

∆∆tt₁₁⁰⁰ = = ∆t∆t₂₂⁰⁰ QQ₁₁= Q= Q₂₂ Cốc Cốc

22

NướcNước 50 g50 g ∆∆tt₂₂⁰⁰ = 40 = 40⁰⁰CC tt₂₂=10ph=10ph

Hoàn thành bảng 23.2

1/2 1/2

(10)

I/ NHIỆT LƯỢNG MỘT VẬT THU VÀO ĐỂ NÓNG LÊN PHỤ THUỘC NHỮNG YẾU TỐ NÀO?

C5:C5: Rút ra Rút ra kết luận gì về mối quan hệ giữa nhiệt kết luận gì về mối quan hệ giữa nhiệt lượng vật cần thu vào để nóng lên và độ tăng lượng vật cần thu vào để nóng lên và độ tăng

nhiệt độ?

Độ tăng nhiệt độ

Độ tăng nhiệt độ càng lớn thì nhiệt lượng vật càng lớn thì nhiệt lượng vật thu vào càng lớn

thu vào càng lớn

(11)

3. Quan hệ giữa nhiệt lượng vật cần thu vào để nóng lên và chất làm vật

C6. Trong thí nghiệm này, yếu tố nào ở hai cốc C6. Trong thí nghiệm này, yếu tố nào ở hai cốc

thay đổi

thay đổi, , yếu tố nào yếu tố nào không thay đổikhông thay đổi ? ?

Khối lượng, độ tăng nhiệt độ không đổi, chất làm Khối lượng, độ tăng nhiệt độ không đổi, chất làm

vật khác nhau.

(12)

1. Quan hệ giữa nhiệt lượng vật cần thu vào để nóng lên và chất làm vật.

Độ tăng Độ tăng nhiệt độ nhiệt độ

Thời Thời gian đun gian đun

So sánh So sánh nhiệt lượng nhiệt lượng Cốc 1

Cốc 1 NướcNước 50 g50 g ∆∆tt₁₁⁰⁰ = 20 = 20⁰⁰CC tt₁₁= 5 ph= 5 ph

QQ₁₁

^Q^Q²²

Cốc 2

Cốc 2 Băng Băng phiến phiến

50 g50 g ∆∆tt₂₂⁰⁰ = 20 = 20⁰⁰CC tt₂₂= 4 ph= 4 ph

( Điền dấu

( Điền dấu << , , >> , , == vào ô trống ) vào ô trống )

>

(13)

I/ NHIỆT LƯỢNG MỘT VẬT THU VÀO ĐỂ NÓNG LÊN PHỤ THUỘC NHỮNG YẾU TỐ NÀO?

C7C7 Nhiệt lượng vật cần thu vào để nóng lên có Nhiệt lượng vật cần thu vào để nóng lên có phụ thuộc chất làm vật không?

phụ thuộc chất làm vật không?

Nhiệt lượng vật cần thu vào để nóng lên phụ Nhiệt lượng vật cần thu vào để nóng lên phụ thuộc vào

thuộc vào chất làm vậtchất làm vật

(14)

Khối lượng càng lớn thì nhiệt lượng vật thu vào để nóng lên càng lớn

Độ tăng nhiệt độ càng lớn thì nhiệt lượng vật thu vào càng lớn

Nhiệt lượng vật thu vào để nóng lên phụ thuộc chất làm vật

(15)

II/ CÔNG THỨC TÍNH NHIỆT LƯỢNG

Q =m.c.∆t Q =m.c.∆t

Q Q : nhi : nhi ệt lượng vật thu vào, tính ra ệt lượng vật thu vào, tính ra J J m m : khối lượng của vật, tính ra : khối lượng của vật, tính ra kg kg

∆ ∆ t =t t =t

₂₂

– t – t

₁₁

l l à độ tăng nhiệt độ, tính ra à độ tăng nhiệt độ, tính ra

⁰⁰

C C hoặc hoặc K K . .

c c : đại lượng đặc trưng cho chất làm vật gọi là : đại lượng đặc trưng cho chất làm vật gọi là

nhiệt dung riêng

, tính ra , tính ra J/kg.K J/kg.K

 

C8C8: Muốn xác định nhiệt lượng vật thu vào cần tra : Muốn xác định nhiệt lượng vật thu vào cần tra bảng để biết độ lớn của đại lượng nào và đo độ lớn bảng để biết độ lớn của đại lượng nào và đo độ lớn của những đại lượng nào, bằng những dụng cụ nào ? của những đại lượng nào, bằng những dụng cụ nào ? Tra bảng để biết nhiệt dung riêng; đo khối Tra bảng để biết nhiệt dung riêng; đo khối

lượng bằng cân, đo nhiệt độ bằng nhiệt kế lượng bằng cân, đo nhiệt độ bằng nhiệt kế

(16)

B B ảng n ảng n hiệt dung riêng của một số chất hiệt dung riêng của một số chất

ChấtChất Nhiệt dung Nhiệt dung riêng(J/kg.K)

riêng(J/kg.K) ChấtChất Nhiệt dung Nhiệt dung riêng(J/kg.K) riêng(J/kg.K)

NướcNước 42004200 ĐấtĐất 800800

RượuRượu 25002500 ThépThép 460460

Nước đá

Nước đá 18001800 ĐồngĐồng 380380

NhômNhôm 880880 ChìChì 130130

* Nhiệt dung riêng của một chất cho biết nhiệt

* Nhiệt dung riêng của một chất cho biết nhiệt lượng cần truyền cho 1 kg chất đó để nhiệt độ lượng cần truyền cho 1 kg chất đó để nhiệt độ

tăng thêm 1

⁰⁰

C ( 1 K ) C ( 1 K )

Nói nhiệt dung riêng của đồng là 380 J/kg.K

có nghĩa là gì?

Nói nhiệt dung riêng của đồng là 380J/kg.K có

nghĩa là để làm cho 1 kg đồng tăng thêm 1⁰C cần truyền cho đồng một nhiệt lượng là 380 J.

(17)

C9: Tính nhiệt lượng cần truyền cho 5 kg C9: Tính nhiệt lượng cần truyền cho 5 kg đồng để tăng nhiệt độ từ 20

đồng để tăng nhiệt độ từ 20⁰⁰C lên 50C lên 50⁰⁰CC Tóm tắt

Tóm tắt: : m = 5 kg;

m = 5 kg;

tt₁₁= 20= 20⁰⁰CC tt₂₂= 50= 50⁰⁰CC

c = 380 J/kg.K c = 380 J/kg.K

Q = ?Q = ?

Nhiệt lượng cần truyền để 5 kg đồng tăng nhiệt độ từ 20⁰C lên 50⁰C là.

Q =mc ∆ t = 5.380.30 = 57000(J)∆

=> ∆ t = 50∆ ⁰C-20⁰C=30⁰C

Giải

(18)

C10C10: Một ấm đun nước bằng nhôm có khối lượng : Một ấm đun nước bằng nhôm có khối lượng 0,5 kg chứa 2 lít nước ở 25

0,5 kg chứa 2 lít nước ở 25⁰⁰C. Muốn đun sôi ấm C. Muốn đun sôi ấm nước này cần một nhiệt lượng bằng bao nhiêu ? nước này cần một nhiệt lượng bằng bao nhiêu ?

HOẠT ĐỘNG NHÓM

Tóm tắt:

m₁ = 5kg m₂ = 2kg

c₁ = 880J/kg. độ c₂ = 42000J/kg.độ

∆t=100-25 =75^oC Q =?

Nhiệt lượng cần truyền nhôm nóng lên 75^oC Q₁ = m₁.c₁.∆t = 0,5.880.75 = 33.000 (J)

Nhiệt lượng cần truyền nước nóng lên 75^oC Q₂ = m₂.c₂.∆t = 2.4200.75 = 630.000 (J)

Nhiệt lượng cần truyền ấm nước nóng lên 75^o Q = Q₁ + Q₂ = 33000 + 630000 = 633.000(J)

Giải

(19)

Dặn dò:

-Đọc phần

“

Có thể em chưa biết

Có thể em chưa biết

”

” -Làm bài tập 24.1 đến 24.6 SBT -Làm bài tập 24.1 đến 24.6 SBT

-Học kỹ phần ghi nhớ ( SGK ) -Học kỹ phần ghi nhớ ( SGK )

-

Xem trước bài “ Xem trước bài “

Phương trình cân bằng nhiệt

Phương trình cân bằng nhiệt

”