Luyện từ và câu: Cách đặt câu khiến A. Kiến thức cơ bản:
Muốn đặt câu khiến, có thể dùng một trong những cách sau:
- Thêm từ hãy hoặc đừng, chớ, nên, phải... vào trước động từ.
- Thêm từ lên hoặc đi, thôi, nào vào cuối câu.
- Thêm từ đề nghị hoặc xin, mong... vào đầu câu.
- Dùng giọng điệu phù hợp với câu khiến.
VD:
a) Đặt câu khiến để mượn bút của bạn:
- Bạn Hải ơi, bút của mình bị hỏng rồi, bạn làm ơn cho mình mượn chiếc bút của bạn đi!
b) Nói với bố của bạn để xin gặp bạn:
- Thưa bác! Con là Thư, xin bác chuyển máy cho bạn Minh giúp con. Con xin cảm ơn.
c) Nhờ một người chỉ đường:
- Chú ơi, Chú làm ơn chỉ giúp con nhà của bạn Tâm!
B. Soạn bài:
I. Nhận xét
Câu 1 (trang 92 sgk Tiếng Việt lớp 4 Tập 2) Trả lời:
Chuyển câu kể thành câu khiến:
- Nhà vua hãy hoàn gươm lại cho Long Vương!
- Nhà vua hãy hoàn gươm lại cho Long Vương nào!
- Nhà vua hoàn gươm lại cho Long Vương!
- Hỡi nhà vua! Hãy hoàn gươm lại cho Long Vương!
II. Luyện tập
Câu 1 (trang 93 sgk Tiếng Việt lớp 4 Tập 2) Trả lời:
- Nam hãy đi học đi!
- Thanh phải đi lao động cho đúng giờ!
- Ngân cần chăm chỉ học tập!
- Giang phải phấn đấu học cho giỏi!
Câu 2 (trang 93 sgk Tiếng Việt lớp 4 Tập 2) Trả lời:
a) Đặt câu khiến để mượn bút của bạn:
- Bạn Hải ơi, bút của mình bị hỏng rồi, bạn làm ơn cho mình mượn chiếc bút của bạn đi!
b) Nói với bố của bạn để xin gặp bạn:
- Thưa bác! Con là Thư, xin bác chuyển máy cho bạn Minh giúp con. Con xin cảm ơn.
c) Nhờ một người chỉ đường:
- Chú ơi, Chú làm ơn chỉ giúp con nhà của bạn Tâm!
Câu 3 (trang 93 sgk Tiếng Việt lớp 4 Tập 2) Trả lời:
a) Câu khiến có hãy trước động từ.
- Bây giờ bạn hãy làm bài tập toán rồi hẵng đi đá bóng!
b) Câu khiến có đi hoặc nào ở sau động từ:
- Để cổ vũ cho bạn Nam, chúng ta hãy vỗ tay to lên nào!
c) Câu khiến có xin hoặc mong ở trước chủ ngữ.
- Xin các bạn hãy giữ trật tự để bạn lớp trưởng phổ biến kế hoạch lao động!
Câu 4 (trang 93 sgk Tiếng Việt lớp 4 Tập 2) Trả lời:
- Có thể dùng câu a trong trường hợp yêu cầu bạn phải nghiêm chỉnh học tập.
- Có thể dùng câu b khi yêu cầu tập thể cổ vũ cho bạn Nam vào thi đấu vật.
- Có thể dùng câu c yêu cầu cả lớp giữ trật tự chung để cuộc họp lớp đạt kết quả tốt.
