Sử 9: Liên Xô và các nước Đông Âu từ năm 1945 đến những năm 70 của thế kỉ XX

Tr ườ ng THCS ĐTVH

Môn: L ch S 9 ị ử

Ki m tra bài cũ ể

- Lí thuy t ế

Công cu c khôi ph c kinh t , hàn g n ộ ụ ế ắ v t th ế ươ ng chi n tranh Liên Xô đ t k t ế ở ạ ế qu ra sao? ả

Em hãy nh n xét v công cu c khôi ph c ậ ề ộ ụ kinh t , hàn g n v t th ế ắ ế ươ ng chi n tranh ế c a Liên Xô trong th i kì này? ủ ờ

- Bài t p v nhà ậ ề

L y m t s d n ch ng v s giúp đ c a

Liên Xô đ i v i n

c Vi t Nam?

S u t m tên các nhà du hành vũ tr n i

ti ng c a Liên Xô? (Ki m tra v )

2

Ki m tra bài cũ ể

- Lí thuy t ế

Công cu c khôi ph c kinh t , hàn g n ộ ụ ế ắ v t th ế ươ ng chi n tranh Liên Xô đ t k t ế ở ạ ế qu ra sao? ả

Đáp án

-

Hoàn thành th ng l i k ho ch 5 năm

l n th t (1946 – 1950) tr

c th i h n

9 tháng. Các ch tiêu chính đ u v

t m c k ho ch d đ nh.

-

Công nghi p: Năm 1950, s n xu t công

nghi p tăng 73%.

-

H n 6000 nhà máy đ

c khôi ph c và

xây d ng.

-

Nông nghi p: M t s ngàng nông

nghi p v

t m c tr

c chi n tranh.

Đ i s ng nhân dân đ

c c i thi n rõ

r t.

-

Khoa h c – kĩ thu t: Năm 1949, Liên Xô

ch t o thành công bom nguyên t , phá

v th đ đ c quy n c a Mĩ.

3

Ki m tra bài cũ ể

- Lí thuy t ế

Em hãy nh n xét v công cu c khôi ph c ậ ề ộ ụ kinh t , hàn g n v t th ế ắ ế ươ ng chi n tranh ế c a Liên Xô trong th i kì này? ủ ờ

Đáp án

-

T c đ khôi ph c kinh t c a Liên Xô

trong th i kì này tăng lên nhanh chóng.

Có đ

c s phát tri n đó là do s th ng

nh t v t t

ng, chính tr xã h i c a

Liên Xô, tinh th n lao đ ng c a các t ng

l p nhân dân Liên Xô r t sôi n i và hăng

hái.

4

- Bài t p v nhà ậ ề

L y m t s d n ch ng v

s giúp đ c a Liên Xô

đ i v i các n

c và Vi t

Nam?

Đáp án

Cho vay v n không hoàn

l i cho Vi t Nam

C chuyên gia giúp Vi t

Nam xây d ng các công

trình th y đi n Hòa Bình,

Tr An

H p tác xu t kh u lao

đ ng

…

5

Ki m tra bài cũ ể

Các nhà du hành vũ tr n i ti ng c a Liên Xô ụ ổ ế ủ

Georgi Dobrovolski Lev Demin Leonid Kizim Vladimir Dzhanibekov Gherman Titov

Valeri Ryumin Viktor Savinykh Gennadi Strekalov Genadi Sarafanov Valentina Tereshkova

Ti t 2: Bài 1 ế

LIÊN XÔ VÀ CÁC N ƯỚ C ĐÔNG ÂU T NĂM 1945 Ừ Đ N GI A NH NG NĂM 70 C A TH K XX Ế Ữ Ữ Ủ Ế Ỉ

(Ti p)ế

LIÊN XÔ VÀ CÁC NƯỚC ĐÔNG ÂU T NĂM 1945 Ừ Đ N GI A NH NG NĂM 70 C A TH K XX Ế Ữ Ữ Ủ Ế Ỉ ^{(Ti p)ế}

II – ĐÔNG ÂU

1. S ra đ i c a các nự ờ ủ ước dân ch nhân dân Đông Âuủ

Câu h i: ỏ Em bi t gì v các nế ề ước Đông Âu trước và trong Chi n tranh th gi i th ế ế ớ ứ

II?

・) Hoàn c nhả

Tr l i câu h iả ờ ỏ

Trước Chi n tranh th gi i th hai, h u h t ế ế ớ ứ ầ ế các nước Đông Âu đ u l thu c vào các nề ệ ộ ước t b n Tây Âu. Trong th i kì chi n tranh, h ư ả ờ ế ọ l i b phát xít Đ c chi m đóng và nô d ch tàn ạ ị ứ ế ị b o.ạ

Câu h i: ỏ Các nước dân ch nhân dân ủ Đông Âu đã ra đ i trong hoàn c nh nào? ờ ả

Tr l i câu h iả ờ ỏ

Khi H ng quân Liên Xô ti n vào lãnh th ồ ế ổ Đông Âu truy kích quân đ i phát xít Đ c, ộ ứ nhân dân các nước Đông Âu đã nhanh chóng n i d y và kh i nghĩa vũ tranh giành chính ổ ậ ở quy n và thành l p các nề ậ ước dân ch nhân ủ dân.

- Trong Chi n tranh th hai, nhân dân h u h t các nế ứ ầ ế ước Đông Âu ti n hành các cu c đ u tranh ch ng phát xít giành th ng l i, gi i ế ộ ấ ố ắ ợ ả phóng đ t nấ ước

 Thành l p nhà nậ ước dân ch nhân dânủ

Câu h i: ỏ Em hi u th nào là nhà nể ế ước dân ch nhân dân? ủ

Tr l i câu h iả ờ ỏ

Nhà nước dân ch nhân dân là hình th c nhà ủ ứ nước mà ch đ chính tr , xã h i theo ch đ ế ộ ị ộ ế ộ dân ch , hai giai c p công nhân và nông dân ủ ấ n m chính quy n cách m ng dắ ề ạ ướ ựi s lãnh đ o c a giai c p công nhân và chính đ ng ạ ủ ấ ả c a nó, hủ ướng phát tri n c a đ t nể ủ ấ ước đi theo ch nghĩa xã h i.ủ ộ

9

Ng ườ i Do Thái t i Hung-ga-ri b quân Đ c t ng vào phòng h i ng t t i tr i t p trung Auschwitz năm 1944 ạ ị ứ ố ơ ạ ạ ạ ậ

“

“Cu c th m sát đ ộ ả ượ c ti n hành mà không có ngo i l nào dành ế ạ ệ cho tr em ho c tr s sinh. T i tr i t p trung Auschwitz, Đ c còn ẻ ặ ẻ ơ ạ ạ ậ ứ ti n hành thí nghi m y khoa trên c th ng ế ệ ơ ể ườ ố i s ng, nh nh t tù ư ố nhân vào phòng áp su t, dùng h th các lo i d ấ ọ ử ạ ượ c ph m khác ẩ nhau, b t h ch u rét cóng đ n ch t, cũng nh ti n hành m t s ắ ọ ị ế ế ư ế ộ ố t n th ổ ươ ng ch t ng ế ườ i khác trên tù nhân. T i ác tàn sát ch ng ộ ủ t c đ i v i 6 tri u ng ộ ố ớ ệ ườ i Do Thái c a Đ c đ ủ ứ ượ c g i tên là ọ Holocaust hay Shoah”

10

Lược đ các nồ ước dân ch nhân dân Đông Âuủ Lược đ các nồ ước dân ch nhân dân Đông Âuủ Câu h i: ỏ Nêu th i gian ra đ i c a các nờ ờ ủ ước dân ch ủ

nhân dân Đông Âu?

Th i gianờ Tên nước

Ba Lan

(7 – 1944)

Ba Lan

(7 – 1944)

Tháng 7 - 1944 Ba Lan

Ru-ma-ni

(8 – 1944)

Ru-ma-ni

(8 – 1944)

Tháng 8 - 1944 Ru-ma-ni

Hung-ga-ri

(4 – 1945)

Hung-ga-ri

(4 – 1945)

Tháng 4 - 1945 Hung-ga-ri Ti p Kh cệ ắ

(5 -1945)

Ti p Kh cệ ắ

(5 -1945)

Tháng 5 - 1945 Ti p Kh cệ ắ

Nam Tư

(11 – 1945)

Nam Tư

(11 – 1945)

Tháng 11 - 1945 Nam Tư

Bun-ga-ri

(9 -1946)

Bun-ga-ri

(9 -1946)

An-ba-ni

(12 – 1945)

An-ba-ni

(12 – 1945)

Tháng 12 - 1945 An-ba-ni Tháng 9 - 1946 Bun-ga-ri

Câu h i: ỏ Riêng nước Đ c, tình hình di n ra nh th nào? ứ ễ ư ế

CHLB Đ cứ

(9 – 1949)

CHLB Đ cứ

(9 – 1949) CHDC

Đ cứ

(10 – 1949)

CHDC Đ cứ

(10 – 1949)

Nước Đ cứ Nước Đ cứ

Tháng 9 - 1949 C ng hòa Liên bang Đ c (Tây Đ c)ộ ứ ứ Tháng 10 - 1949 C ng hòa Dân ch Đ c (Đông Đ c)ộ ủ ứ ứ

LIÊN XÔ VÀ CÁC NƯỚC ĐÔNG ÂU T NĂM 1945 Ừ Đ N GI A NH NG NĂM 70 C A TH K XX Ế Ữ Ữ Ủ Ế Ỉ ^{(Ti p)ế}

II – ĐÔNG ÂU

1. S ra đ i c a các nự ờ ủ ước dân ch nhân dân Đông Âuủ

・) Hoàn c nhả

- Trong Chi n tranh th hai, nhân dân h u h t các nế ứ ầ ế ước Đông Âu ti n hành các cu c đ u tranh ch ng phát xít giành th ng l i, gi i ế ộ ấ ố ắ ợ ả phóng đ t nấ ước

 Thành l p nhà nậ ước dân ch nhân dânủ - Nước Đ c b chia c t:ứ ị ắ

+ Phía Tây: C ng hòa Liên bang Đ c (9 – 1949)ộ ứ + Phía Đông: C ng hòa Dân ch Đ c (10 – 1949) ộ ủ ứ

Câu h i: ỏ S ra đ i c a các nự ờ ủ ước dân ch ủ nhân dân Đông Âu trong nh ng năm ữ 1944 – 1949 có ý nghĩa nh th nào? ư ế

Tr l i câu h iả ờ ỏ

Các nước dân ch nhân dân Đông Âu ra đ i ủ ờ là m t bi n đ i to l n c a c c di n châu Âu ộ ế ổ ớ ủ ụ ệ sau Chi n tranh th gi i th hai, đánh d u ế ế ớ ứ ấ ch nghĩa xã h i vủ ộ ượt ra kh i ph m vi m t ỏ ạ ộ nước (Liên Xô) và bước đ u hình thành m t ầ ộ h th ng xã h i ch nghĩa th gi i.ệ ố ộ ủ ế ớ

Lược đ các nồ ước dân ch nhân dân Đông Âuủ Lược đ các nồ ước dân ch nhân dân Đông Âuủ

13

CHÂU ÂU

Vùng nh ả hưởng Mĩ-Anh Vùng nh ả hưởng Liên Xô

Liên Xô

Bec lin ĐÔN

G ÂU

Đ t n ấ ướ c Ti p Kh c ệ ắ

Đ t n ấ ướ c Ti p Kh c ệ ắ

LIÊN XÔ VÀ CÁC NƯỚC ĐÔNG ÂU T NĂM 1945 Ừ Đ N GI A NH NG NĂM 70 C A TH K XX Ế Ữ Ữ Ủ Ế Ỉ ^{(Ti p)ế}

II – ĐÔNG ÂU

1. S ra đ i c a các nự ờ ủ ước dân ch nhân dân Đông Âuủ

・) Nhi m vệ ụ

- Xây d ng b máy chính quy n dân ch nhân dânự ộ ề ủ - Ti n hành c i cách ru ng đ tế ả ộ ấ

- Qu c h u hóa các nhà máy, xí nghi p l n c a t b n nố ữ ệ ớ ủ ư ả ước ngoài và trong nước

- Th c hi n các quy n t do dân ch và c i thi n đ i s ng ự ệ ề ự ủ ả ệ ờ ố nhân dân

Câu h i: ỏ Đ hoàn thành cu c cách m ng ể ộ ạ dân ch nhân dân, các nủ ước Đông Âu đã

th c hi n nh ng nhi m v gì? ự ệ ữ ệ ụ

 Đ p tan m i m u đ c a các th l c đ qu c ph n đ ng, l ch ậ ọ ư ồ ủ ế ự ế ố ả ộ ị s các nử ước Đông Âu đã sang trang m i.ớ

LIÊN XÔ VÀ CÁC NƯỚC ĐÔNG ÂU T NĂM 1945 Ừ Đ N GI A NH NG NĂM 70 C A TH K XX Ế Ữ Ữ Ủ Ế Ỉ ^{(Ti p)ế}

II – ĐÔNG ÂU

Đ c thêmọ

H c sinh v nhà đ c và n m đọ ề ọ ắ ược:

- Nh ng nhi m v chính c a các nữ ệ ụ ủ ước Đông Âu trong công cu c ộ xây d ng xã h i ch nghĩaự ộ ủ

- Nh ng thành t u đã đ t đữ ự ạ ượ ủc c a nhân dân các nước Đông Âu 2. Ti n hành xây d ng ch nghĩa xã h i (t năm 1950 đ n đ u nh ng năm 70 c a th k XX)ế ự ủ ộ ừ ế ầ ữ ủ ế ỉ

1. S ra đ i c a các nự ờ ủ ước dân ch nhân dân Đông Âuủ

LIÊN XÔ VÀ CÁC NƯỚC ĐÔNG ÂU T NĂM 1945 Ừ Đ N GI A NH NG NĂM 70 C A TH K XX Ế Ữ Ữ Ủ Ế Ỉ ^{(Ti p)ế}

III – S HÌNH THÀNH H TH NG XÃ H I CH NGHĨA Ự Ệ Ố Ộ Ủ

1. Hoàn c nhả

Câu h i: ỏ H th ng xã h i ch nghĩa đệ ố ộ ủ ược hình thành trong hoàn c nh nào? ả

- S hình thành h th ng xã h i ch nghĩa di n ra khi các ự ệ ố ộ ủ ễ nước Đông Âu b t đ u xây d ng ch nghĩa xã h i đòi h i ắ ầ ự ủ ộ ỏ ph i có s h p tác cao h n và đa d ng nhi u h n trong ả ự ợ ơ ạ ề ơ nhi u lĩnh v c v i Liên Xô.ề ự ớ

- Có s phân công và chuyên môn hóa trong s n xu t công ự ả ấ nông nghi p.ệ

LIÊN XÔ VÀ CÁC NƯỚC ĐÔNG ÂU T NĂM 1945 Ừ Đ N GI A NH NG NĂM 70 C A TH K XX Ế Ữ Ữ Ủ Ế Ỉ ^{(Ti p)ế}

III – S HÌNH THÀNH H TH NG XÃ H I CH NGHĨA Ự Ệ Ố Ộ Ủ

1. Hoàn c nhả

Câu h i: ỏ Quan h h p tác gi a Liên Xô và ệ ợ ữ các nước Đông Âu được th c hi n d a ự ệ ự

trên nh ng c s nào? ữ ơ ở

- Liên Xô và Đông Âu đ u có chung m t m c tiêu là xây d ng ề ộ ụ ự ch nghĩa xã h i.ủ ộ

- N n t ng t tề ả ư ưởng là ch nghĩa Mác – Lê-nin.ủ - Đ u đ t dề ặ ướ ựi s lãnh đ o c a Đ ng C ng s n.ạ ủ ả ộ ả 2. C s hình thànhơ ở

Câu h i: ỏ S h p tác tự ợ ương tr gi a Liên ợ ữ Xô và Đông Âu được th hi n nh ng s ể ệ ở ữ ự

ki n nào? ệ

LIÊN XÔ VÀ CÁC NƯỚC ĐÔNG ÂU T NĂM 1945 Ừ Đ N GI A NH NG NĂM 70 C A TH K XX Ế Ữ Ữ Ủ Ế Ỉ ^{(Ti p)ế}

III – S HÌNH THÀNH H TH NG XÃ H I CH NGHĨA Ự Ệ Ố Ộ Ủ

1. Hoàn c nhả

- Ngày 8 – 1 – 1949, H i đ ng tộ ồ ương tr kinh t (SEV) ra đ i.ợ ế ờ - Ngày 14 – 5 – 1955, t ch c Hi p ổ ứ ệ ước Vác-sa-va thành l p.ậ 2. C s hình thànhơ ở

3. H th ng xã h i ch nghĩaệ ố ộ ủ

Câu h i: ỏ Nêu hi u bi t c aể ế ủ em v H i ề ộ đ ng SEV và T ch c Hi p ồ ổ ứ ệ ước Vác-sa-va?

H i đ ng tộ ồ ương tr kinh t gi a Liên Xô và Đông Âu g m các thành viên: ợ ế ữ ồ Liên Xô, Ba Lan, Ti p Kh c, Hung-ga-ri, Ru-ma-ni, An-ba-ni, C ng hoà dân ệ ắ ộ ch Đ c, Mông C , Cuba, Vi t Namủ ứ ổ ệ

H i đ ng tộ ồ ương tr kinh t gi a Liên Xô và Đông Âu g m các thành viên: ợ ế ữ ồ Liên Xô, Ba Lan, Ti p Kh c, Hung-ga-ri, Ru-ma-ni, An-ba-ni, C ng hoà dân ệ ắ ộ ch Đ c, Mông C , Cuba, Vi t Namủ ứ ổ ệ

- T c đ tăng trố ộ ưởng công nghi p 10% nămệ - Thu nh p qu c dân tăng 5,7%ậ ố

- Liên Xô cho các nước vay 13 t rúp và viên tr không hoàn l i 20 t rúpỉ ợ ạ ỉ - T c đ tăng trố ộ ưởng công nghi p 10% nămệ

- Thu nh p qu c dân tăng 5,7%ậ ố

- Liên Xô cho các nước vay 13 t rúp và viên tr không hoàn l i 20 t rúpỉ ợ ạ ỉ SEV

T ch c Hi p ổ ứ ệ ước Vác-sa-va là liên minh phòng th quân s , chính tr c a ủ ự ị ủ các nước XHCN Đông Âu đ duy trì hoà bình an ninh châu Âu và th gi i.ở ể ế ớ T ch c Hi p ổ ứ ệ ước Vác-sa-va là liên minh phòng th quân s , chính tr c a ủ ự ị ủ các nước XHCN Đông Âu đ duy trì hoà bình an ninh châu Âu và th gi i.ở ể ế ớ - Ch ng l i s hi u chi n c a Mĩ và kh i NATOố ạ ự ế ế ủ ố

- Là liên minh phòng th quân s và chính tr c a các nủ ự ị ủ ước XHCN và châu Âu - B o v công cu c XD CNXH, hoà bình, an ninh châu Âu và th gi iả ệ ộ ế ớ

- Ch ng l i s hi u chi n c a Mĩ và kh i NATOố ạ ự ế ế ủ ố

- Là liên minh phòng th quân s và chính tr c a các nủ ự ị ủ ước XHCN và châu Âu - B o v công cu c XD CNXH, hoà bình, an ninh châu Âu và th gi iả ệ ộ ế ớ

SEV và các thành viên SEV và các thành viên

Câu h i: ỏ

Hãy trình bày m c đích ra đ i và

nh ng thành t u c a SEV trong nh ng

năm 1951 - 1973?

Tr l i câu h iả ờ ỏ

・ ) M c đích: giúp đ và thúc đ y s phát

ụ ỡ ẩ ự tri n k nh t c a các thành viên, cùng nhau ể ỉ ế ủ h tr nghiên c u khoa h c – kĩ thu t. ỗ ợ ứ ọ ậ

・ ) Thành t u:

ự

-

T c đ tăng tr ố ộ ưở ng s n xu t công nghi p ả ấ ệ hàng năm đ t 10%. ạ

-

Thu nh p qu c t năm 1973 tăng 5,7 l n ậ ố ế ầ so v i năm 1950. ớ

-

Liên Xô đã cho các n ướ c thành viên vay

13 t rúp, vi n tr không hoàn l i 20 t ỉ ệ ợ ạ ỉ

rúp.

SEV và các thành viên SEV và các thành viên

Câu h i: ỏ

Cho bi t nh ng h n ch c a SEV?

Tr l i câu h i ả ờ ỏ

- “Khép kín”, không hòa nh p vào n n ậ ề kinh t đang ngày càng phát tri n ế ể c a th gi i. ủ ế ớ

- N ng v trao đ i hàng hóa mang ặ ề ổ tính bao c p. ấ

- Nhân công s n xu t chuyên ngành có ả ấ

ch ch a h p lí. ỗ ư ợ

Kh i Vác-sa-vaố Kh i Vác-sa-vaố

Câu h i: ỏ

M c đích c a T ch c Hi p

c Vác-sa-va (5 – 1955) là gì?

Tr l i câu h iả ờ ỏ

T ch c hi p ổ ứ ệ ướ c Vác-sa-va ra đ i ờ (5 – 1955) nh m m c đích: ằ ụ

-

B o v công cu c xây d ng ch ả ệ ộ ự ủ nghĩa xã h i c a các n ộ ủ ướ c Đông Âu.

-

Duy trì hòa bình, an ninh c a ủ châu Âu và th gi i. ế ớ

-

Ch ng l i s hi u chi n c a Mĩ ố ạ ự ế ế ủ và kh i NATO. ố

-

B o v an ninh châu Âu và th ả ệ ế gi i. ớ

-

Đây là liên minh phòng th quân ủ

s và chính tr c a các n ự ị ủ ướ c xã

h i ch nghĩa Đông Âu. ộ ủ

Câu h i: ỏ Em hãy nêu ý nghĩa c a s hình ủ ự thành h th ng xã h i ch nghĩa? ệ ố ộ ủ

LIÊN XÔ VÀ CÁC NƯỚC ĐÔNG ÂU T NĂM 1945 Ừ Đ N GI A NH NG NĂM 70 C A TH K XX Ế Ữ Ữ Ủ Ế Ỉ ^{(Ti p)ế}

III – S HÌNH THÀNH H TH NG XÃ H I CH NGHĨA Ự Ệ Ố Ộ Ủ

1. Hoàn c nhả

- Thúc đ y s h p tác, giúp đ l n nhau gi a các nẩ ự ợ ỡ ẫ ữ ước xã h i ộ ch nghĩa.ủ

- Góp ph n to l n trong vi c duy trì hòa bình, an ninh c a châu ầ ớ ệ ủ Âu và th gi i.ế ớ

- Đánh d u s hình thành h th ng xã h i ch nghĩa.ấ ự ệ ố ộ ủ 2. C s hình thànhơ ở

3. H th ng xã h i ch nghĩaệ ố ộ ủ 4. Ý nghĩa

○ Làm Bài t p 2 (SGK – 8) ậ

Xem tr ướ c Bài 2: Liên Xô và các n ướ c Đông Âu t gi a ừ ữ nh ng năm 70 đ n đ u nh ng năm 90 c a th k XX ữ ế ầ ữ ủ ế ỉ

26

Bài t p v nhà ậ ề

C M N CÁC EM ĐÃ CHÚ Ý L NG NGHE! Ả Ơ Ắ

BÀI H C Đ N ĐÂY LÀ K T Ọ Ế Ế

Các em có th tìm th y cô t i: THÚC ể ầ ạ

@Lê Minh Hoàng (violet.baigiang)

27