File thứ 1: th_10_hoa_tri_312201810

(1)

TiÕt 13 – Bµi 10

(2)

KiÓm tra bµi cò

Bµi 1. ViÕt CTHH vµ tÝnh ph©n tö khèi cña c¸c Bµi 1. ViÕt CTHH vµ tÝnh ph©n tö khèi cña c¸c

chÊt sau ®©y:

•

N íc, biÕt trong ph©n tö cã 2H vµ 1O N íc, biÕt trong ph©n tö cã 2H vµ 1O

•

KhÝ Metan, biÕt trong ph©n tö cã 1C vµ 4H KhÝ Metan, biÕt trong ph©n tö cã 1C vµ 4H

•

KhÝ Amoniac, biÕt trong ph©n tö cã 1N vµ 3H KhÝ Amoniac, biÕt trong ph©n tö cã 1N vµ 3H

•

KhÝ Hi®rosufua, biÕt trong ph©n tö cã 2H vµ 1S KhÝ Hi®rosufua, biÕt trong ph©n tö cã 2H vµ 1S

CH

₄

H

₂

O

NH

₃

H

₂

S

CTHH PTK

18

17 34 16

BiÕt H = 1, C = 12, N = 14, S = 32

(3)

I. Cách xác định hoá trị của một nguyên tố

1. Xác định hóa trị của một nguyên tố dựa vào hoá trị của H

Quy ớc H hoá trị I

VD. H

₂

O : 1 nguyên tử O liên kết với 2H O hoá trị II CH

₄

: 1 nguyên tử C liên kết với 4H C hoá trị IV

NH

₃

: 1 nguyên tử N liên kết với 3H N hoá trị III

HCl : 1 nguyên tử Cl liên kết với 1H Cl hoá trị I

(4)

2. Xác định hóa trị của một nguyên tố dựa vào hoá trị của O Hoá trị của O t ơng ứng 2 đơn vị

VD1. Na

₂

O : 2 nguyên tử Na liên kết với 1 O t ơng ứng 2 đơn vị hoá trị

Vậy: 1 nguyên tử Na t ơng ứng 1 đơn vị hoá trị Na hoá trị I

VD2. CaO :1 nguyên tử Ca liên kết với 1 O t ơng ứng 2 đơn vị hoá trị

Vậy: 1 nguyên tử Ca t ơng ứng 2 đơn vị hoá trị Ca hoá trị II

VD3. Al

₂

O

₃

: 2 nguyên tử Al liên kết với 3 O t ơng ứng 6 đơn vị hoá trị

Vậy: 1 nguyên tử Al t ơng ứng 3 đơn vị hoá trị Al hoá trị III

(5)

3. Xác định hóa trị của một nhóm nguyên tử

VD. H₂SO₄ :1 nhóm nguyên tử (SO₄) liên kết với 2H (SO₄) hoá trị II

HNO₃: 1 nhóm nguyên tử (NO₃) liên kết với 1H (NO₃) hoá trị I H₃PO₄: 1 nhóm nguyên tử (PO₄) liên kết với 3H (PO₄) hoá trị III

2. Xác định hóa trị của một nguyên tố dựa vào hoá trị của O

(6)

1. Xác định hóa trị của một nguyên tố dựa vào hoá trị của H 2. Xác định hóa trị của một nguyên tố dựa vào hoá trị của O 3. Xác định hóa trị của một nhóm nguyên tử

4. Kết luận

Hoá trị là con số biểu thị khả năng liên

kết của nguyên tử hoặc nhóm nguyên tử này

với nguyên tử hoặc nhóm nguyên tử khác.

(7)

Ho¸ trÞ cña mét sè nguyªn tè vµ nhãm nguyªn tö

Ho¸ trÞ

Ho¸ trÞ Kim lo¹i Kim lo¹i Phi kim Phi kim Nhãm Nhãm nguyªn tö nguyªn tö I I Li, K, Na, Li, K, Na,

Ag, Cu Ag, Cu

H, Cl, F, Br, I, N

H, Cl, F, Br, I, N (OH); (NO (OH); (NO

₃₃

) )

II II Ba, Ca, Mg, Ba, Ca, Mg, Zn, Fe, Cu Zn, Fe, Cu

O, S, C, N

O, S, C, N (SO (SO

₄₄

); ( CO ); ( CO

₃₃

) ) (SO (SO

₃₃

) )

III III Al, Fe, Au Al, Fe, Au N N (PO (PO

₄₄

) ) IV IV C, Si, N, S C, Si, N, S

V V N N

VI VI S S

S

N N

N

(8)

Kali (K), Iot (I), Hiđro(H),

Natri(Na) với bạc (Ag), Clo (Cl) một loài Là hoá trị I bạn ơi!

Nhớ ghi cho kĩ kẻo thời phân vân.

Magie(Mg) với kẽm(Zn), Thuỷ ngân(Hg) Oxi(O), đồng (Cu) đấy cũng gần Canxi(Ca) Xa xa thêm chú Bari(Ba)

Hoá trị II đó có gì khó khăn Bác Nhôm(Al) hoá trị III lần

Ghi sâu trong óc khi cần nhớ ngay

Cacbon(C), silic(Si) này đây,

Hoá trị IV đó có ngày nào quyên.

Sắt(Fe) ta kể cũng quen tên

II, III lên xuống thật phiền lắm thay Nitơ(N) rắc rối nhất đời,

I, II, III,IV khi thời tới V

L u huỳnh (S) lắm lúc chơi khăm Xuống II, lên VI khi nằm thứ IV Photpho(P) nói đến không d Có ai hỏi đến thì ừ là V

Khuyên em cố gắng học chăm

Sao cho hoá trị nửa năm thuộc rồi

(9)

II. Quy tắc hoá trị 1. Quy tắc

Gọi CTHH của một hợp chất bất kì là: A

^{a b}_x

B

_y

Trong đó:

A, B là kí hiệu hoá học x, y là chỉ số

a, b lần l ợt là hoá trị của A và B

CTHH CTHH a x b a x b b x y b x y CH CH

₄₄

NH NH

₃₃

H H

₂₂

O O

IV x 1

IV x 1 I x 4 I x 4 III x 1

III x 1 I x 3 I x 3 I x 2

I x 2 II x 1 II x 1

IV III

II

(10)

II. Quy tắc hoá trị

1. Quy tắc

Gọi CTHH của một hợp chất bất kì là: A

^{a b}_x

B

_y

Vậy: a x x = b x y

Quy tắc: Trong CTHH, tích của chỉ số và hoá

trị của nguyên tố này bằng tích của chỉ số và hoá trị của nguyên tố kia

Trong đó:

A, B là KHHH x, y là chỉ số

a, b lần l ợt là hoá trị của A và B

(11)

1. Quy tắc 2. Vận dụng

Vận dụng 1. Xác định hoá trị của một nguyên tố a x x = b

x y

a = b x y

x b = a x x

Hoặc y Ph ơng pháp giải:

* Gọi hoá trị của nguyên tố cần tìm

* áp dụng quy tắc hoá trị

* Kết luận

VD. Tính Hoá trị của Fe trong công thức FeCl_3. . Biết Cl có hoá trị I

- Gọi hoá trị của Fe là a

- áp dụng quy tắc hoá trị ta có:

a x 1 = I x 3

a = III - Vậy hoá trị của Fe là III

FeCl

III

(12)

x y

a = b x y x

Bài tập 1. H y tính hoá trị của N trong các CTHH sau, biết ã hoá trị của O là II, hoá trị của H là I

NO, N

₂

O, NH

₃

, N

₂

O

₅

, NO

₂

, N

₂

O

₃

b = a x x Hoặc y

III V IV III

II I

Bài tập 2. H y tính hoá trị của S trong các CTHH sau, biết ã hoá trị của O là II, hoá trị của H là I

SO

₂

, H

₂

S, SO

^II ₃

IV VI

(13)

x y

a = b x y

x b = a x x

Hoặc y

Bài tập 3. H y tính hoá trị của các kim Loại trong các CTHH ã sau, biết hoá trị của O là II.

Na

₂

O , Al

₂

O

₃

, FeO , Cu

₂

O , Fe

₂

O

₃

, MgO , Fe

₃

O

₄

I III II I II

Chú ý: Fe

₃

O

₄

FeO.Fe

₂

O

₃

III

Trong CTHH này Fe có hai hoá trị là II và III.

(14)

1. Häc thuéc bµi ca ho¸ trÞ 2. Ghi nhí quy t¾c ho¸ trÞ

3. Lµm bµi tËp: 1, 2, 3, 4/37(sgk)

(15)

Tr êng THCS Ng« SÜ Liªn

Gi¸o viªn: NguyÔn ThÞ Lý

TiÕt 13 – Bµi 10

(16)

II. Quy t¾c ho¸ trÞ

1. Quy t¾c 2. VËn dông

VËn dông 2. LËp c«ng thøc ho¸ häc cña hîp chÊt theo ho¸ trÞ

a x x = b

x y a

b x

y

b

^,

a

^,

VD. LËp c«ng thøc ho¸ häc cña hîp chÊt t¹o bëi S ho¸ trÞ VI vµ O

Ph ¬ng ph¸p gi¶i

* Gäi c«ng thøc tæng qu¸t d íi d¹ng: A_xB_y

* ¸p dông quy t¸c ho¸ trÞ

* ViÕt CTHH

* Gäi CTTQ cña hîp chÊt S_xO_y

* ¸p dông quy t¸c ho¸ trÞ ta cã:

VI x x = II x y

x

y 6

2

3 1

(17)