Bµi luyÖn tËp ch ¬ng III - Líp 9 THCS
3. B¶ng tuÇn hoµn c¸c nguyªn tè hãa häc 1. TÝnh chÊt ho¸ häc chung cña phi kim
- TÝnh chÊt ho¸ häc cña Clo
- TÝnh chÊt ho¸ häc cña Cacbon vµ hîp chÊt B¶ng tuÇn hoµn c¸c nguyªn tè hãa häc.
2. TÝnh chÊt ho¸ häc cña mét sè phi kim
cô thÓ:
Tính chất hoá học chung của phi kim
Phiếu học tập 1:
- Nêu tính chất chung của phi kim.
- Quan sát sơ đồ chuyển hóa thể hiện tính chất chung của phi kim:
- Xây dựng sơ đồ biến đổi thể hiện tính chất cơ bản của S.
Phi kim Oxit axit Hợp chất khí
Muối
+ H2 (1)
+ O2 (3) + Kim loại (2)
Tính chất chung của phi kim:
- Tác dụng với kim loại tạo muối.
- Tác dụng với oxi tạo oxit axit.
- Tác dụng với hiđro tạo hợp chất khí.
Sơ đồ biến đổi tính chất của l u huỳnh:
S
SO2H2S
FeS
+ H2 (1)
+ O2 (3) + Fe
(2)
Phiếu học tập
2:
1.Từ sơ đồ thể hiện tính chất cơ bản của l u huỳnh đề xuất các biến đổi có thể có từ các chất cơ bản trong sơ đồ:a) FeS H2S b) H2S S
c) SO2 SO3
d) SO3 H2SO4 e) H2SO4 SO2
2. Viết các ph ơng trình hóa học theo sơ đồ biến đổi đó.
Sơ đồ biến đổi tính chất của S và các hợp chất của S:
S
SO2H2S
FeS
+ H2 (5) + O2
+ Fe
+O2 (KK)(6) SO3
H
2SO
4+ Cu, đun nóng + HCl
+O2 (2)
xt
+ H2O
(1) (3)
(4) (8) (7)
C¸c ph ¬ng tr×nh ph¶n øng:
4. 2H2SO4 ®.n + Cu CuSO4 + SO2 + 2H2O 1. S + O2 SO2
3. SO3+ H2O H2SO4
5. S + H2 H2S
6. 2H2S + O2 2S + 2H2O 7. S + Fe FeS
8. FeS + 2HCl FeCl2 + H2S
2. 2SO2 + O2 xt, t 2SOo 3
Tính chất hoá học của Clo
Phiếu học tập 3:
1. Quan sát sơ đồ biểu diễn tính chất hóa học cơ bản của clo:
Clo
N ớc Ja-venHiđro clorua
Muối clorua
+ H2 (1)
+ dd NaOH (3)
+ Kim loại (2)
N ớc Clo
(4) + H2O
2. Biểu thị sự biến đổi từ:
• Clo NaCl và ng ợc lại
• Cl2 n ớc Clo
• HCl Cl2
và bổ sung vào sơ đồ trên.
3. Viết ph ơng trình phản ứng hóa học theo sơ đồ biến đổi đó.
4. Cho biết vì sao n ớc clo, n ớc giaven có tính tẩy
màu?
Sơ đồ biến đổi:
Cl
2 N ớc Gia-venHCl
NaCl
+ H2 (1) (6)+MnO2(to)
+ dd NaOH
N ớc Clo
+ H2O
(2) + Na
điện phân dd bão hoà (5)
+ H2SO
4đ (8) + NaOH
(7)
(4)
(3)
C¸c ph ¬ng tr×nh ph¶n øng:
1. Cl2 + H2 2HCl 2. Cl2 + 2Na 2NaCl
4. Cl2 + H2O HCl + HClO
3. Cl2 + 2NaOH NaCl + NaClO + H2O
5. 2NaCl + 2H2O 2NaOH + Cl®pdd m.ng¨n 2 + H2 6. 4HCl + MnO2 MnCl®un nhÑ 2 + Cl2 + 2H2O 7. HCl + NaOH NaCl + H2O
8. 2NaCl + H2SO4® Nato 2SO4 + 2HCl
N íc Clo, n íc Giaven cã chøa chÊt oxi hãa m¹nh:
HClO, NaClO nªn cã tÝnh tÈy mµu.
Tính chất hoá học của Cacbon và hợp chất
Phiếu học tập 4:
1. Quan sát sơ đồ mô tả tính chất của Cacbon và hợp chất của Cacbon:
CO
2CaCO
3C
Na
2CO
3+ O2
(2) + CaO
(5) +CO2
(1)
CO
CO
2+ O2(3)
+ C (4) + N
aOH
(6) (7)t o
(8) + HCl
2. Hãy xác định vị trí hợp lí và đặt thêm muối NaHCO3, Ca(HCO3)2 vào sơ đồ, thiết lập mối quan hệ với các hợp chất khác của Cacbon.
3. Cho biết quá trình biến đổi nào đ ợc thực hiện trong quá trình nung vôi, quá trình nào xảy ra khi hình thành thạch nhũ trong hang động hoặc đóng cặn khi
đun n ớc sôi.
4. Viết các ph ơng trình phản ứng hóa học trong sơ đồ.
Sơ đồ tổng kết tính chất của C và hợp chất của C
CO
2CaCO
3C
Na
2CO
3+ O2
(2) + CaO
(5) +CO2
(1)
CO
CO
2+ O2(3)
+ C (4) + N
aOH
(6) (7)t o
(8)
+ HCl
NaHCO
3Ca(HCO
3)
2+CO2+H
2O(9)
to
(10) to (11)
+CO2+H2O(12)
- Quá trình biến đổi khi nung vôi (7)
- Quá trình biến đổi khi hình thành thạch nhũ trong hoạt động (11)
Phiếu học tập 5:
Bảng tuần hoàn các nguyên tố hóa học
Nguyên tố A có số hiệu nguyên tử là 11 trong bảng HTTH. Hãy cho biết:
- Cấu tạo nguyên tử của A.
- Tính chất hóa học đặc tr ng của A.
- So sánh tính chất của A với các nguyên tố đứng trên, d ới trong nhóm và sau A trong chu kì.
Tổng kết kiến thức:
+ Nguyên tố A, số hiệu 11 là Na.
+ Cấu tạo nguyên tử của Na:
- Điện tích hạt nhân +11 và có 11 electron (số hiệu 11) - Có 3 lớp e (ở chu kì 3).
- Có 1 electron lớp ngoài cùng (ở nhóm 1).
+ Tính chất đặc tr ng: Na đứng đầu chu kì là một kim loại mạnh.
+ So s¸nh tÝnh chÊt cña Na víi c¸c nguyªn tè xung quanh:
- Na cã tÝnh kim lo¹i m¹nh h¬n Mg v× trong cïng mét chu k× tÝnh KL gi¶m dÇn theo chiÒu t¨ng cña ®iÖn tÝch h¹t nh©n.
- Na cã tÝnh kim lo¹i m¹nh h¬n Li vµ yÕu h¬n K v×
trong cïng mét nhãm tÝnh kim lo¹i t¨ng theo chiÒu t¨ng cña ®iÖn tÝch h¹t nh©n.
ý nghĩa của bảng HTTH các nguyên tố hoá học
Phiếu học tập 6:
Hãy cho biết:
1. Từ vị trí của nguyên tố trong bảng HTTH cho ta biết những điều gì về nguyên tố đó.
2. Vị trí các nguyên tố KL trong HTTH? Nguyên tố nào có tính KL mạnh nhất? Vì sao?
3. Vị trí các nguyên tố phi kim trong HTTH? Nguyên tố nào có tính PK mạnh nhất? Vì sao?
Gi¶i bµi tËp 6, trang 103 - SGK Tãm t¾t: 69,6g MnO2 + HCl® d KhÝ X.
KhÝ X + 500ml dd NaOH 4M dd A.
TÝnh CM cña c¸c chÊt trong A.
- KhÝ X lµ Cl2, dd A lµ n íc Gia-ven: NaCl, NaOCl, cã thÓ cßn NaOH d
- C¸c ph ¬ng tr×nh ph¶n øng:
MnO2 + 4HCl MnCl2 + Cl2 + 2H2O (1) 87g 71g
69,6g 56,8g (= 0,8 mol)
Cl2 + 2NaOH NaCl + NaClO + H2O (2) 1 mol 2 mol 1 mol 1 mol
0,8 mol 1,6 mol 0,8 mol 0,8 mol
Sè mol NaOH ban ®Çu: 0,5.4 = 2 mol => Sè mol NaOH d : 2 -1,6 = 0,4 mol.
Trong 500 ml dd A cã: 0,8 mol NaCl; 0,8 mol NaClO; 0,4 mol NaOH d .
VËy: CM(NaCl) = 0,8 : 0,5 = 1,6 M CM(NaOCl) = 0,8 : 0,5 = 1,6 M CM(NaOH) = 0,4 : 0,5 = 0,8 M