Trong những năm gần đây, Việt Nam được xếp là một trong những nước có tỉlệnạo phá thai cao nhất trên thếgiới, trong đó phần lớn là những phụnữ chưa lập gia đình. Đây là một điều đáng lo ngại vì tình trạng nạo phá thai bừa bãi sẽgây ảnh hưởng xấu đến sức khỏe và khả năng sinh con sau này của người phụnữ.
Tình trạng gia tăng dân sốcủa chúng ta đangở mức báo động.Tỉlệgia tăng dân sốnhiều dẫn đến nhiều yếu tốtiếp theo đó là đói nghèo bệnh tật do vậy không đảm bảo được cuộc sốngổn định và nâng cao chất lượng sống của người dân
Giữgìn, bảo vệsức khỏe bà mẹvà trẻem.
Phòng tránh bệnh lây qua đường tình dục.
Giữgìn, bảo vệkhả năng sinh sản của thanh niên.
Góp phầnổn định kinh tế gia đình.
Góp phầnổn định quy mô dân sốvà sựphát triển bền vững của đất nước.
Các phương pháp kếhoạch hóa gia đình tự nhiên
Các phương pháp ngừa thai rào cản
Biện pháp nội tiết: sử dụng sản phẩm là các nội tiết tố sinh dục nữ
Biện pháp dụng cụ: vòng đặt tử cung
Triệt sản
Là cách theo dõi chu kỳ rụng trứng của người phụnữ, nhằm duy trì hoạt động tình dục trong giai đoạn không rụng trứng, để không có khả năng thụ thai.
Thông thường, với người có vòng kinh đều đặn 28-32 ngày, rụng trứng thường xảy ra khoảng ngày 14-15, giai đoạn nguy hiểm thường là 1 tuần xung quanh giai đoạn này.
Dịch cổtử cung thường nhiều, dai vào quanh ngày rụng trứng, thân nhiệt gia tăng và giữ ở mức này kéo dài từsau rụng trứng đến khi có hành kinh
Bao cao su: dành cho nam giới sửdụng, bên cạnh việc ngăn tinh trùng xâm nhập vào đường sinh dục nữtrong hành động giao hợp, còn góp phần ngăn chặn sựlây truyền các bệnh lây truyền qua đường tình dục. Bao cao su thếhệmới còn được tẩm thêm hóa chất diệt tinh trùng, góp phần nâng cao khả năng ngừa thai.
Hóa chất diệt tinh trùng, cho tới hiện nay, phổ biến nhất vẫn là Nonoxynol-9, với nhiều loại dạng sản phẩm như kem bôi, viên đặt âm đạo, miếng xốp (sponge) hay tấm phim. Hóa chất này khi vào âm đạo sẽtạo một môi trường dịch sệt, có tác dụng làm đông tinh dịch, bất hoạt khả năng của tinh trùng.
Hai nội tiết tốnữchính là Estrogen (E) và Progesterone với đặc điểm:
-Trong nửa đầu chu kỳ kinh nguyệt, chỉcó estrogen (do buồng trứng tiết ra) với nồng độ tăng dần; estrogen có vai trò tăng sinh lớp nội mạc tửcung(vềsố lượng – độdày).
-Trong nửa sau chu kỳ, có cảestrogen và progesterone (do buồng trứng, sau khi đã rụng trứng, tiết ra; có vai trò giúp nội mạc tử cung phát triển vềchất lượng (nhiều mạch máu nuôi, nhiều dinh dưỡng).
-Sựsút giảm đột ngột nồng độcác nội tiết tố này sẽdẫn đến việc xuất huyết lòng tửcung giống như kinh nguyệt.
Việc sửdụng một nồng độE và các progestin (P- chất tổng hợp có tác dụng giống
progesterone), kết hợp hay đơn thuần, thường xuyên có tác dụng ngăn chặn sựrụng trứng tự nhiên. Do đó, khi dùng biện pháp nội tiết, hiện tượng rụng trứng tạm thời bị gián đoạn; bên cạnh đó, dịch nhày cổtửcung và lớp nội mạc tửcung cũng có một số thay đổi không thuận lợi cho việc thụtinh và thụ thai. Đây là biện pháp có hiệu quảnhất.
Là dụng cụ đặt trong lòng tửcung, có vai trò như một dịvật, với tác dụng kêu gọi các bạch cầu đến lòng tửcung và góp phần tiêu diệt tinh trùng, ngăn tinh trùng xâm nhập lòng tử cung; đồng thời cũng làm biến đổi nội mạc tử cung không còn thuận lợi cho việc thụthai.
Có các loại vòng: vòng trơ, vòng có kim loại (việc thêm kim loại, thường là đồng, sẽlàm gia tăng hoạt tính của vòng), vòng có nội tiết (là các progestin, góp phần làm biến đổi nội mạc tửcung).
Triệt sản nam: thắtống dẫn tinh, đây là thủ thuật đơn giản, hầu như không gâyảnh hưởng đến sức khỏe người dùng.Ống dẫn tinh, chỉcó vai trò dẫn tinh trùng từnhà máy sản xuất là tinh hoàn đến túi tinh dựtrữvà phóng thích ra ngoài trong lần giao hợp. Khi thắtống dẫn tinh, tinh trùng sản xuất ra sẽ không có đường thoát và sẽtựtiêu biến đi, các chất nội tiết do tinh hoàn tiết ra vẫn giữ nhịp độsản xuất như trước, vẫn sẽ được thấm vào máu và phát huy tác dụng giúp người nam vẫn có đầy đủcác đặc điểm giới tính nam
Triệt sản nữ: thắtống dẫn trứng, là đường thông từlòng tửcung ra buồng trứng, khi bị thắt, tinh trùng không còn đường gặp trứng.
buồng trứng vẫn hoạt động bình thường, nội tiết tốnữvẫn được tiết ra đều đặn, vẫn có trứng rụng hàng tháng, người phụnữvẫn còn kinh nguyệt và những đặc điểm giới tính nữ như trước khi áp dụng triệt sản.
Phẫu thuật nhằm nối cácống dẫn tinh hay ống dẫn trứng là những phẫu thuật khó (thuộc loại vi phẫu), hơn nữa, các tổchức mô sau thời gian dài triệt sản thường đã bị xơ hóa, khả năng sinh sản sau phẫu thuật khôi phục lại thường không đạt trọn vẹn.
Mỗi biện pháp ngừa thai đều có chỉ định và chống định khác nhau, cũng như đều có tỷlệ thất bại (do dùng đúng hay không đúng cách). Ngay như biện pháp vĩnh viễn, hiệu quảnhất, vẫn có tỷlệthất bại khoảng 0.1%, do người làm thủthuật làm sai kỹthuật, chưa thắt hết hay chưa thắt đúng “cái cần thắt”, cũng có khi do cơ địa người dùng, vết thương đã tựhàn gắn lại những “chia cắt” của thủ thuật.
Các tác dụng phụcủa các biện pháp ngừa thai có thểlà tác dụng có lợi (thường được người quảng cáo sản phẩm sửdụng trong các chiến dịch tuyên truyền cho sản phẩm) hay không có lợi, nói chung được xếp vào các nhóm sau:
- Tác dụng trên chu kỳ kinh nguyệt: làm kinh nguyệt điều hòa (thuốc ngừa thai viên kết hợp dạng uống) hay gây rối loạn kinh nguyệt (vô kinh trong thuốc tiêm ngừa thai).
-Tác dụng trên chuyển hóa: gây giữ nước, tăng cân hay rối loạn chuyển hóa đường, mỡhoặc có lợi khi có kèm hoạt tính kháng androgen (chống mụn); tình trạng loãng xương hay thiếu hụt canxi trên người dùng ngừa thai dạng P kéo dài
-Tác dụng trên hiện tượng viêm nhiễm: ngăn ngừa bệnh lây qua đường tình dục
Sự chọn lựa này còn phụ thuộc vào nhiều yếu tố khác như:
Hiệu quả của biện pháp ngừa thai
Giá thành của biện pháp
Sự sẵn có của phương pháp
Các tác dụng phụ có lợi hay không có lợi của phương
pháp
Có thểnói, không có biện pháp ngừa thai nào là hữu hiệu nhất cho mọi phụnữ, nhưng có thểchọn được một biện pháp ngừa thai thích hợp nhất cho từng người phụnữtrong từng hoàn cảnh và thời gian cụthể, tuỳ theo nhu cầu, điều kiện sức khoẻ, hoàn cảnh gia đình, môi trường văn hoá, khả năng kinh tế… của họ. Tránh được thai kỳ không mong muốn, người phụnữvà gia đình họcó thểcó thời gian và điều kiện nâng cao chất lượng cuộc sống cho gia đình và cho bản thân người phụ nữ.
