A. Kiến thức cơ bản:
- Kể chuyện là kể lại một chuỗi sự việc, có đầu có cuối, liên quan đến một số nhân vật.
- Mỗi câu chuyện phải nói lên được một điều có ý nghĩa.
B. Soạn bài:
I. Nhận xét:
Câu 1 (trang 10 sgk Tiếng Việt lớp 4 Tập 1):
Trả lời:
a) Tên các nhân vật: bà lão ăn xin, mẹ con bà góa, Bà con dự lễ hội (nhân vật phụ).
b) Các sự việc xảy ra và kết quả:
- Sự việc 1: Trong ngày hội cúng Phật, có một bà lão đi xin ăn nhưng chẳng ai cho.
- Sự việc 2: Hai mẹ con bà góa thương tình nên đã cho bà lão ăn và ngủ lại trong nhà.
- Sự việc 3: Về đêm khuya, bà lão hiện nguyên hình một con giao long lớn.
- Sự việc 4: Sáng sớm, bà lão đi và cho hai mẹ con bà góa tốt bụng gói tro và hai mảnh vỏ trấu, rồi ra đi.
- Sự việc 5: Trong đêm lễ hội, dòng nước phun lên tất cả đều chìm nghỉm trong biển nước.
- Sự việc 6: Nước lụt lên ngày một cao, mẹ con bà góa thoát nạn, chèo thuyền cứu người.
c) Ý nghĩa
- Ca ngợi những tấm lòng nhân ái, sẵn lòng cứu giúp người hoạn nạn, khó khăn.
- Khẳng định: Lòng nhân ái nhất định sẽ được đền đáp xứng đáng.
- Giải thích nguồn gốc, sự hình thành hồ Ba Bể.
Câu 2 (trang 11 sgk Tiếng Việt lớp 4 Tập 1):
Trả lời:
- Bài văn Hồ Ba Bể không phải là bài văn kể chuyện mà chỉ là bài văn giới thiệu về hồ Ba Bể.
Bởi vì:
+ Bài văn không có nhân vật.
+ Bài văn không có sự kiện nào xảy ra.
+ Bài văn giới thiệu về độ cao, vị trí, chiều dài, địa hình, cảnh đẹp của hồ Ba Bể.
Câu 3 (trang 11 sgk Tiếng Việt lớp 4 Tập 1):
Trả lời:
Theo em, kể chuyện là kể các sự việc xảy ra đối với nhân vật nhằm nói lên một điều có ý nghĩa.
II. Luyện tập
Câu 1 (trang 11 sgk Tiếng Việt lớp 4 Tập 1):
Trả lời:
Trưa hôm đó, tan trường về. Trời nắng gắt. Vừa rẽ vào đường làng, em gặp một cô tuổi độ ba mươi ngoài, tay bồng em bé - chắc là con của cô. Đã thế vai cô còn khoác túi, tay lại xách thêm cái giỏ. Bởi vậy, cô bước chậm rãi, mồ hôi mồ kê nhễ nhại, trông thật ái ngại. Thấy thế em cất tiếng chào:
Cô về xóm Đình phải không? Cháu cũng về đó, cô đưa cháu mang giúp cô một ít cho.
Thấy em nói thế, cô mừng rỡ đưa em chiếc giỏ.
Chiếc giỏ cũng không phải là nhẹ. Hai cô cháu vừa đi vừa trò chuyện em mới biết cô từ quê chồng trở về quê mình thăm gia đình ba mẹ. Đi đường xa, chắc hai mẹ con đều mệt. Cháu bé đã ngoẹo đầu ngủ trên vai cô.
Mải nói chuyện, chẳng mấy chốc mà mẹ con cô và em đã về đến gần đình làng.
Cô đón lấy túi hành lí và cảm ơn em nhiều lắm. Cô còn mời em qua chơi, em rất vui vì đã làm được những việc tốt.
Câu 2 (trang 11 sgk Tiếng Việt lớp 4 Tập 1):
Trả lời:
- Câu chuyện trên có ba nhân vật: người kể chuyện, và hai mẹ con người phụ nữ.
- Ý nghĩa câu chuyện: Thể hiện lòng thương người, biết giúp đỡ người khác khi họ gặp khó khăn.
