Bài 16: Virus và vi khuẩn I. Virus
1. Hình dạng và cấu tạo đơn giản của virus
- Virus là dạng sống có kích thước rất nhỏ, mắt thường không nhìn thấy được.
- Virus có nhiều hình dạng khác nhau như hình que, hình cầu, hình đa diện,…
- Virus chưa có cấu tạo tế bào:
+ Không có màng tế bào, tế bào chất và nhân
+ Chỉ có chất di truyền nằm ở giữa và lớp vỏ protein bao bọc bên ngoài
2. Một số bệnh do virus gây nên ở người và sinh vật
- Virus được coi là tác nhân gây bệnh cho thực vật, động vật và con người do chúng có khả năng “sinh sản” và lan truyền rất nhanh từ tế bào này sang tế bào khác.
II. Vi khuẩn
1. Hình dạng, cấu tạo của vi khuẩn
- Vi khuẩn là những sinh vật đơn bào rất nhỏ bé, có kích thước khoảng 0,5 – 10 µm - Tế bào vi khuẩn có cấu tạo đơn giản nhưng rất đa dạng về hình dạng
- Vi khuẩn có ở cả trong không khí, trong đất, trong nước và trong cơ thể sinh vật
2. Vai trò của vi khuẩn
- Vi khuẩn được dùng để chế biến các thực phẩm lên men như làm sữ chua, dưa chua, nước tương…
- Vi khuẩn còn có vai trò trong nông nghiệp như làm phân bón vi sinh…
3. Tác hại của vi khuẩn - Vi khuẩn làm hòng thức ăn
- Vi khuẩn gây bệnh cho con người và sinh vật
III. Phòng bệnh do virus và vi khuẩn gây nên 1. Phòng bệnh
- Đối với con người:
- Đối với thực vật:
+ Phun thuốc phòng bệnh cho cây trồng + Tạo giống cây sạch bệnh
2. Sử dụng vaccine ngăn ngừa các bệnh do virus và vi khuẩn gây nên
- Tiêm vaccine là biện pháp phòng các bệnh do virus và vi khuẩn gây nên.
- Tuy nhiên hiện nay một số bệnh do virus gây nên vẫn chưa có vaccine và phương pháp điều trị hiệu quả nên cần tuân thủ nghiêm các yêu cầu phòng chống bệnh.
3. Sử dụng thuốc kháng sinh chống lại vi khuẩn gây bệnh
- Kháng sinh được chiết xuất từ các vi khuẩn hoặc nấm có khả năng tiêu diệt hoặc kìm hãm sự phát triển của vi khuẩn ở người và sinh vật.
- Thuốc kháng sinh có thể điều trị được nhiều bệnh do vi khuẩn gây ra tuy nhiên cần phải tuân thủ lời dặn của bác sĩ khi sử dụng.
