Toán tuần 21
Rút gọn phân số
a) Cho phân số .
15 10
nhưng có tử số và mẫu số bé hơn.
Tìm phân số bằng phân số 15 10 Ta có thể làm như sau:
Vậy:
Nhận xét:
*Tử số và mẫu của phân số đều bé hơn tử số và mẫu số của phân số
15 10
10 và 15 đều chia hết cho mấy?
Ta thấy 10 và 15 đều chia hết cho 5. Theo tính chất cơ bản của phân số ta có:
15
10 = 10 : 5 15 : 5
2
= 3
15
10 = 2 3
3 2
* Hai phân số 2/3 và 10/15 như thế nào?.
* Hai phân số và bằng nhau.
32 1510Vậy:
Nhận xét:
*Tử số và mẫu của phân số đều bé hơn tử số và mẫu số của phân số
15 10
Ta thấy 10 và 15 đều chia hết cho 5. Theo tính chất cơ bản của phân số ta có:
15
10 = 10 : 5 15 : 5
2
= 3
15 10 =
2 3
3 2
* Hai phân số và bằng nhau.
3
2 15
10
Phân số 10/15 đã được rút gọn thành phân số nào?
Phân số đã được rút gọn thành phân số .
15 10
3 2
Có thể rút gọn phân số để được một phân số có tử số và mẫu số bé đi mà
phân số mới vẫn bằng phân số đã cho.
a) Cho phân số .
15
10 Tìm phân số bằng phân số nhưng có tử số và mẫu số bé hơn.
15 10
Ta có thể làm như sau:
Ta thấy 10 và 15 đều chia hết cho 5. Theo tính chất cơ bản của phân số ta có:
3 2 5
: 15
5 : 10 15
10 Vậy:
3 2 15
10
Nhận xét:
*Tử số và mẫu của phân số đều bé hơn tử số và mẫu số của phân số
3 2
15 10
* Hai phân số và bằng nhau.
3 2
15 10
Ta nói rằng: Phân số đã được rút gọn thành phân số
. 15
10
3 2
Có thể rút gọn phân số để được một phân số có tử số và mẫu số bé đi mà phân số mới vẫn bằng phân số đã cho.
8 6
b) Cách rút gọn phân số:
VÝ dô 1: Rút gọn phân số
4 3 2
: 8
2 : 6 8
6
Phân số là phân số tối giản
Phân số đã được rút gọn thành phân số
4 3
8
6
4
3
Ta nói rằng:
Cả 6 và 8 đều chia hết cho mấy? Ta thấy cả 6 và 8 đều chia hết cho 2, nên :
3 và 4 có cùng chia hết cho một số tự nhiên nào lớn hơn 1 không?
3 và 4 không cùng chia hết cho một số tự nhiên nào lớn hơn 1, nên phân số Không thể rút gọn được nữa.
4 3
VÝ dô 2:
Ta thấy: 18 và 54 đều chia hết cho 2, nên
27 9 2
: 54
2 : 18 54
18
9 và 27 đều chia hết cho 9, nên
3 1 9 : 27
9 : 9 27
9
1 và 3 không cùng chia hết cho một số tự nhiên nào lớn hơn 1, nên là phân số tối giản.
54 Rót gän ph©n sè 18
3 1
Vậy
Khi rút gọn phân số có thể làm như sau:
* Xét xem tử số và mẫu số cùng chia hết cho số tự nhiên nào lớn hơn 1.
* Chia tử số và mẫu số cho số đó.
Cứ làm như thế cho đến khi nhận được phân số tối giản.
54 18
3
= 1
6 4
25 15
10 36
6 : 2 4 : 2
= =
3 2
1. Rút gọn các phân số
=
=
2. Trong các phân số:
3 1
7 4
12
; ; 8
36 30
73
; ; 72
a) Phân số nào tối giản? Vì sao?
3 1 7
4
73 72
Các phân số tối giản:
7
; 4 ; 72 73
1. Rút gọn các phân số
8 12
22 11
36 75 =
=
=
= = = 54
72 1 27
?
36 2
12
? 9 3 3 ? 4 4
Cách chơi: Có bốn cánh cửa đang đóng, 4 cánh cửa được nối với nhau bởi dấu bằng. Thầy lần lượt mở từng cách cửa bắt đầu bằng số 1 ; 2 ; 3 ; 4. Sau mỗi cách cửa sẽ là nội dung yêu cầu. Em nào thực hiện nhanh nhất, đúng yêu cầu sẽ được một phần thưởng. Tín hiệu thông báo để được trả lời là giơ tay. Thầy sẽ mời người giơ tay đầu tiên, nếu trả lời sai không được phần thưởng và nhường quyền trả lời cho người khác.
Ai nhanh hơn ?
Trò chơi:
= = = 36
1 48 18
?
24 2 8
3
3 ? 4 4
Ai nhanh hơn?
6 ?
Trò chơi:
Cách rút gọn phân số:
Phân số tối giản
Phân số tối giản là phân số mà cả tử và mẫu không thể cùng chia hết cho một số tự nhiên lớn hơn 1 nữa.
Có thể rút gọn phân số để được một phân số có tử số và mẫu số bé đi mà phân số mới vẫn bằng phân số đã cho.
* Xét xem tử số và mẫu số cùng chia hết cho số tự nhiên nào lớn hơn 1.
* Chia tử số và mẫu số cho số đó.
Cứ làm như thế cho đến khi nhận được phân số tối giản.
