CHUYÊN ĐỀ: TRUNG ĐIỂM CỦA ĐOẠN THẲNG A. TÓM TẮT LÝ THUYẾT
1. Trung điểm của đoạn thẳng:
Định nghĩa: Trung điểm của đoạn thẳng là điểm nằm giữa hai đầu mút của đoạn thẳng và cách đều hai đầu mút đó.
Chú ý: Điểm I là trung điểm của đoạn thảng AB +Điểm I nằm giữa hai điểm A và B và IA IB .
+ Hoặc
IA IB AB IA IB
+ Hoặc
1 IA IB 2 AB
2. Các dạng toán thường gặp.
Dạng 1: Tính độ dài đoạn thảng Phương pháp:
Ta sử dụng : NếuM là trung điểm của đoạn thẳngABthì
1 MA MB 2AB
Dạng 2: Chứng tỏ một điểm là trung điểm của đoạn thẳng
Phương pháp: Để chứng tỏ ĐiểmI là trung điểm của đoạn thảngABta có 3 cách :
+ Cách 1:
I nam g
I iua A
A và B IB
+ Cách 2:
IA IB AB IA IB
+ Cách 3:
1 IA IB 2AB B. BÀI TẬP TRẮC NGHIỆM I – MỨC ĐỘ NHẬN BIẾT
Câu 1. Chọn phát biểu sai trong các phát biểu sau
A. Nếu Mlà trung điểm của đoạn thẳng thì điểm nằm giữa hai điểmA vàB.
B. Nếu M là trung điểm của đoạn thẳng thì ta có
1 MA MB 2AB C. Nếu MA MB thì điểm M là trung điểm của đoạn thẳng .
D. Nếu MA MB và nằm giữa hai điểm và thì là trung điểm của đoạn thẳng .
AB M
AB
AB
M A B M AB
Câu 2. Điền cụm từ thích hợp vào chỗ trống: “Trung điểm của đoạn thẳng là điểm nằm giữa hai đầu mút của đoạn thẳng và …”
A. chia đoạn thẳng thành hai phần bằng nhau.
B. chia đoạn thẳng thành ba phần bằng nhau.
C. chia đoạn thẳng thành hai phần không bằng nhau.
D. chia đoạn thẳng thành ba phần không bằng nhau.
Câu 3. Cho I là trung điểm của đoạn thẳngAB.BiếtAB10cm, số đo của đoạn thẳngIB là
A. 4cm. B. 5 .cm C. 6 .cm . D. 20cm.
Câu 4. Cho đoạn thẳngAI 10cmvàIlà trung điểm của đoạn thẳngAB. Số đo của đoạn thẳngIB là
A. 5 .cm B. 10 .cm C. 15cm. D. 20cm.
II – MỨC ĐỘ THÔNG HIỂU
Câu 5. Cho là trung điểm của đoạn thẳngAB.Biết IB7cm.Số đo của đoạn thẳngABlà
A. 3,5cm. B. 7cm. C. 14cm. D. 21 .cm
Câu 6. Chọn đáp án sai. NếuI là trung điểm của đoạn thẳngABthì
A. IA IB . B.
1 IA IB 2AB
. C. Inằm giữa hai điểmAvàB. D. IA IB 2AB. Câu 7. Cho hình vẽ biếtCD DE 2cm.Khi đó
A. CE2cm B. D là trung điểm của EC.
C.CE 4 .cm D. D không là trung điểm của EC.
Câu 8. Cho CD4cm DE; 8cm. Để Clà trung điểm của đoạn thẳngEDthì độ dài của EClà.
A. 16 .cm B. 12cm. C. 8 .cm D. 4cm..
Câu 9. ChoEF 6cm ,F là trung điểm của đoạn thẳngDE. Độ dài đoạn thẳngDFvàDElà.
A.DF3cm DE; 3cm. B. DF12cm DE; 6cm. C. DF 6cm DE; 12cm . D. DF 3cm DE; 9cm.
Câu 10. ChoMN 8cm,M là trung điểm của đoạn thẳngKN.Độ dài của đoạn thẳngKM là.
A. 4cm. B.8 .cm C. 16 .cm D. 32 .cm
Câu 11. ChoED=EF. Hãy chọn đáp án sai.
A.Elà trung điểm củaDF. B. Không th kh ng đ nhể ẳ ị Elà trung đi m c aể ủ DF. C.Ecách đềuD vàE. D. Có hai đáp án đúng.
Câu 12. Với 3 điểm thẳng hàngA B C, , ta luôn có
A. điểmBlà trung điểm của đoạn thẳngAC. B. điểmBnằm giữa điểmAvà điểmC. I
C.điểmBthuộc đoạn thẳngAC. D. một điểm nằm giữa hai điểm còn lại.
Câu 13. Cho ĐiểmM cách đều hai điểmD vàEChọn đáp án đúng
A.Mlà trung điểm của đoạn thẳngDE. B.Mnằm giữaD vàE.
C.MD ME . D.
1 MD ME 2DE
. III – MỨC ĐỘ VẬN DỤNG
Câu 14. Cho hai điểmAvàB thuộc tia Oz vàOA4cm OB; 8cm thì .
A.O là trung điểm của đoạn thẳngAB. B.Alà trung điểm của đoạn thẳngOB. C. Blà trung điểm của đoạn thẳngOA. D. Không có đoạn thẳng nào có trung điểm.
Câu 15. ChoAB2cm vàDlà trung điểm. Vẽ điểmEsao choBlà trung điểm của đoạn thẳngDE.Khi đó độ dài của đoạn thẳngEBlà.
A.1 .cm B.2cm. C.3 .cm D.4cm.
Câu 16. Cho AB2cm vàDlà trung điểm. Vẽ điểmEsao choBlà trung điểm của đoạn thẳngDE.Khi đó độ dài của đoạn thẳngDElà.
A.1 .cm B. 2 .cm C. 3 .cm D.4cm.
Câu 17. Cho MN 3 .cm vàI là trung điểm. Vẽ điểmKsao choM là trung điểm của đoạn thẳngIK.Khi đó độ dài của đoạn thẳngKN là.
A.1,5cm. B.3 .cm C.4,5cm. D.6 .cm
Câu 18. ChoMN 10cm và điểmI nằm giữaM vàN .Vẽ 2điểmEvàFlần lượt là trung điểm củaIM và IN.Khi đó độ dài của đoạn thẳngEFlà.
A. 2,5cm. B.4cm. C.5cm. D.10cm.
Câu 19. Cho hai điểmAvàB thuộc tiaOzsao choOA 4cm;OB 8cm .C là điểm thuộc tia đối của tia Oz sao choOC 4cm . Khi đóOvàAlần lượt là trung điểm của các đoạn thẳng
A.AB và AC. B. AC và AB . C. AC và OB. D.OB và AC .
Câu 20. Cho hai điểmAvàBthuộc tiaOz sao choOA 1cm;OB 3cm .Clà điểm thuộc tia đối của tia Ozsao cho OC 1cm . Chọn câu đúng nhất.
A. ĐiểmAlà trung điểm của đoạn thẳngBC. B. ĐiểmOlà trung điểm của đoạn thẳngBC. C. ĐiểmOlà trung điểm của đoạn thẳngAC. D.AvàOlần lượt là trung điểm củaBCvàAC. Câu 21. Cho đoạn thẳngCD 10cm ,M là trung điểm. Xác định các điểmE,Fthuộc đoạn thẳngCDsao
cho CE DF 2m . Độ dài đoạn thẳngMElà.
A.2cm. B.3cm. C.4cm. D.5cm.
Câu 22. Cho đoạn thẳngAB 12cm ,M là trung điểm. Xác định các điểmE, Fthuộc đoạn thẳngABsao choAE BF 7cm. Độ dài đoạn thẳngMElà.
A.1cm. B.2cm. C.4cm. D. 5cm.
IV. MỨC ĐỘ VẬN DỤNG CAO
Câu 23. Cho điểmAnằm giữa hai điểmBvàC.ĐiểmIlà trung điểm của đoạn thẳngABvà đoạn thẳng AB 4cm . Độ dài đoạn thẳngACgấp 3 lần độ dài đoạn thẳngAI. Tính độ dài đoạn thẳngBC
A.2cm. B.4cm. C.5cm. D.10 cm.
Câu 24. Cho điểmAnằm giữa hai điểmBvàC. ĐiểmIlà trung điểm của đoạn thẳngABvà3AB 4AC . BiếtBI 4cm . Tính độ dài đoạn thẳngBC.
A.8 cm. B.1 0 cm. C.1 2 cm. D. 14 cm.
Câu 25. Cho điểmM nằm giữa hai điểmAvàB. ĐiểmIlà trung điểm của đoạn thẳngABvà5AB 8BM . BiếtMI 2cm Tính độ dài đoạn thẳngAB.
A. 4 cm. B.8 cm. C.13 cm. D. 16 cm.
Câu 26. Cho hai điểmA,Bthuộc tiaOzsao cho OA a;AB b( b a) .Clà trung điểm của đoạn thẳng OB. Độ dài đoạn thẳngAClà
A. 2 a b
. B. 2
b a
. C. 2
ab
. D. b a . --- HẾT ---
TRUNG ĐIỂM CỦA ĐOẠN THẲNG BẢNG ĐÁP ÁN
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13
C A B B C D D D C B A D C
14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 B A B C C C D B A D D D B
HƯỚNG DẪN GIẢI CHI TIẾT I – MỨC ĐỘ NHẬN BIẾT
Câu 1. Chọn phát biểu sai trong các phát biểu sau:
A. NếuM là trung điểm của đoạn thẳngABthì điểmM nằm giữa hai điểmAvàB.
B. NếuM là trung điểm của đoạn thẳngABthì thì ta có
1 AM MB2AB
. C. NếuAM MBthì điểm M là trung điểm của đoạn thẳngAB.
D. NếuAM MBvàM nằm giữa hai điểmAvàB.thìMlà trung điểm của đoạn thẳngAB. Lời giải
Chọn C
NếuAM MBthì điểmM là trung điểm của đoạn thẳngABlà sai vì thiếu điều kiệnM nằm giữa AvàBnênCsai.
: NếuM là trung điểm của đoạn thẳngABthì thì tia
1 AM MB2AB
.
NếuAM MBvàM nằm gi a hai đi mữ ể AvàBthìMlà trung đi m c a đo n th ngể ủ ạ ẳ AB.
Câu 2. Điền cụm từ thích hợp vào chỗ trống: “Trung điểm của đoạn thẳng là điểm nằm giữa hai đầu mút của đoạn thẳng và …”
A. chia đoạn thẳng thành hai phần bằng nhau.
B. chia đoạn thẳng thành ba phần bằng nhau.
C. chia đoạn thẳng thành hai phần không bằng nhau.
D. chia đoạn thẳng thành ba phần không bằng nhau.
Lời giải Chọn A
Trung điểm đoạn thẳng thì cách đều hai đầu mút của đoạn thẳng nên nó chia đoạn thẳng thành hai phần bằng nhau.
Đáp án : “Trung điểm của đoạn thẳng là điểm nằm giữa hai đầu mút của đoạn thẳng và chia đoạn thẳng thành hai phần bằng nhau.’’
Câu 3. ChoI là trung điểm của đoạn thẳngAB. BiếtAB10 cm, số đo của đoạn thẳngIBlà
A.4 .cm B.5cm. C.6 .cm D.20 .cm
Lời giải Chọn B
VìI là trung điểm của đoạn thẳng AB
1 10
2 2 5
IA IB AB cm
Câu 4. Cho đoạn thẳng IA10 cmvàIlà trung điểm của đoạn thẳngAB. Đoạn thẳngIBdài là
A.5 .cm B.10 .cm C.15 .cm D.20cm.
Lời giải Chọn B
VìIlà trung điểm của đoạn thẳngAB IA IB . Vậy IB10cm
II – MỨC ĐỘ THÔNG HIỂU
Câu 5. ChoIlà trung điểm của đoạn thẳngAB. BiếtIB 7 cm, Đoạn thẳngABdài là
A.3,5cm. B.7cm. C.14 .cm D.21 .cm
Lời giải Chọn C
VìIlà trung điểm của đoạn thẳng AB
1 IA IB 2 AB
2. 2.7 14 .
AB IB cm
Câu 6. Chọn đáp án sai. NếuI là trung điểm của đoạn thẳngABthì
A.IA IB . B.
1 IA IB 2AB
. C.Inằm giữaAvàB. D. IA 2 IB AB
Lời giải Chọn D
VìI là trung điểm của đoạn thẳngAB
1 IA IB 2AB
vàInằm giữaAvàB Do đó IA IB AB Đáp ánDsai
Câu 7. Cho hình vẽ, biếtCD DE 4cm .Khi đó
A. CE2cm B. D là trung điểm củaEC .
C.CE 4 .cm D. D không là trung điểm của EC Lời giải
Chọn D
DoCD DE Dcách đềuCvàE. Do đó chưa đủ điều kiện để tínhEC.( Ta có hình vẽ).
VậyDkhông là trung điểm củaEC.
Câu 8. ChoCD4cm DE; 8 cm .Để Clà trung điểm của đoạn thẳngEDthì độ dài của EClà.
A.16cm B.12cm C.8cm . D. 4cm.
Lời giải Chọn D
D là trung điểm của EC 1/ 2 CD DE EC
.
4 . CE cm
Câu 9. ChoEF 6cm ,Flà trung điểm của đoạn thẳngED. Độ dài đoạn thẳngDFvàDElà.
A.DF 3cm DE; 3cm B.DF12cm DE; 6cm . C.DF 6cm DE; 12cm D.DF3cm DE; 9cm
Lời giải Chọn C
VìFlà trung điểm của đoạn thẳngDE
1 6
FD FE 2DE cm
.
2 2.6 12 .
DE EF cm
Câu 10. ChoMN 8cm ,M là trung điểm của đoạn thẳngKN. Độ dài của đoạn thẳngKM là .
A.4cm . B.8cm . C.16cm . D.32cm
Lời giải Chọn B
VìM là trung điểm của đoạn thẳngKN
1 8
MN MK 2NK cm
8 KM cm
.
Câu 11. ChoED EF . Hãy chọn đáp án sai .
A.E là trung điểm củaDF. B. Không thể khẳng địnhElà trung điểm củaDF
C.Ecách đềuDvàF. D. CảBvàCđúng
Lời giải Chọn A
Do ED EF Ecách đềuDvàF. VàEkhông nằm giữaDvàFnênEkhông thể là trung điểm củaDF.
VậyAsai.
Câu 12. Với 3điểm thẳng hàngA,B,Cta luôn có
A. ĐiểmBlà trung điểm của đoạn thẳngAC. B. ĐiểmBnằm giữa điểmAvà điểmC. C.ĐiểmBthuộc đoạn thẳngAC. D. Một điểm nằm giữa hai điểm còn lại.
Lời giải Chọn D
Vì trong 3 điểmA,B,Cthẳng hàng ta luôn có duy nhất một điểm nằm giữa hai điểm còn lại. Vì vậy ta có các trường hợp sau:
Đáp án:Dđúng
Câu 13. Cho điểmM cách đều hai điểmDvàE. Chọn đáp án đúng.
A.M là trung điểm của đoạn thẳngDE. B.M nằm giữaDvàE.
C.MD ME . D..
1 MD ME 2DE
Lời giải
Chọn C
Do M ,DvàEkhông thẳng hàng.
(A), (B) và (D) sai.
Đáp án :Cđúng III – MỨC ĐỘ VẬN DỤNG
Câu 14. Cho hai điểmAvàBthuộc tiaOz vàOA4cm OB; 8cm thì
A. O là trung điểm của đoạn thẳngAB. B. Alà trung điểm của đoạn thẳngOB . C. B là trung điểm của đoạn thẳngOA .. D. Không có đoạn thẳng nào có trung điểm.
Lời giải Chọn B
DoA,Bcùng thuộc tia Oz. Mà OA4cm OB8cm
A nằm giữaOvàB
OA AB OB
8 4 4
AB OB OA cm
1 4
OA AB 2OB cm
hayAlà trung điểm của đoạn thẳng OB
Câu 15. Cho AB2cm vàDlà trung điểm. Vẽ điểmEsao choBlà trung điểm của đoạn thẳngED.Khi đó độ dài của đoạn thẳngEBlà
A.1cm B.2cm. C.3cm . D.4cm .
Lời giải Chọn A
Ta có D là trung điểm của AB 1
1 cm AD DB 2AB
Mà B là trung điểm của ED
1 EB DB cm
Câu 16. Cho AB2cm và D là trung điểm. Vẽ điểm E sao cho B là trung điểm của đoạn thẳng ED .Khi đó độ dài của đoạn thẳng ED là
A.1cm . B.2cm C.3cm . D.4cm .
Lời giải Chọn B
Ta có D là trung điểm của AB 1
1 cm AD DB 2AB
Mà B là trung điểm của ED 1
1 cm EB DB 2ED
2 2.1 2
ED EB cm
Câu 17. Cho MN 3cm và I là trung điểm. Vẽ điểm Ksao choM là trung điểm của đoạn thẳng IK. Khi đó độ dài của đoạn thẳngKN là
A.1,5cm . B.3cm . C.4,5cm D.6cm .
Lời giải
Chọn C
Ta cóI là trung điểm của MN
1 3
(cm)
2 2
MI IN MN
(1) MàM là trung điểm củaIK
1 3
cm
2 2
KM MI IK
(2) Mà M nằm giữa K và N
Từ (1) và (2) 3 3 9 4,5 cm
2 2
KN KM MN
Câu 18. Cho MN 10cm và điểmInằm giữaM vàN . Vẽ 2điểmEvàFlần lượt là trung điểm củaIM vàIN. Khi đó độ dài của đoạn thẳngEF là
A.2,5cm . B.4cm . C.5cm D. 10cm .
Lời giải Chọn C
Elà trung điểm đoạn thẳngIM 1
EI EM 2IM
Flà trung điểm đoạn thẳngIN 1
FI FN 2IN
DoInằm giữaM vàN MI NI MN
Mặt khác I nằm giữaEvàF
1 1 1
2 2 2
EF EI IF IM IN MI IN
1
5 cm EF 2MN
Câu 19. Cho hai điểmAvàBthuộc tiaOzsao choOA4cm OB; 8cm.Clà điểm thuộc tia đối của tia Oz sao choOC 4cm. Khi đóOvàAlần lượt là trung điểm của các đoạn thẳng:
A.AB và AC . B.AC và AB . C.AC và OB D.OB và AC . Lời giải
Chọn C
DoA,B∈tia Oz mà OA OB ( Vì 4cm8cm )
Anằm giữaOvàB OB OA AB
– 8 – 4 4
AB OB OA cm
1
4 cm OA AB 2OB
Alà trung điểm củaOB Ta cóCtia đối của tiaOz
Tia OCvà tiaOAlà hai tia đối nhau
Onằm giữaCvàA(1) Mà CO OA 4
cm (2)Từ (1) và (2) O là trung điểm của đoạn thẳng CA
Câu 20. Cho hai điểmAvàBthuộc tiaOzsao choOA1 ; cm OB3cm.Clà điểm thuộc tia đối của tia Oz sao choOC1cm. Chọn câu đúng nhất.
A. ĐiểmA là trung điểm của đoạn thẳngBC . B. ĐiểmOlà trung điểm của đoạn thẳngBC. C. ĐiểmO là trung điểm của đoạn thẳngAC . D.AvàOlần lượt là trung điểm củaBCvàAC
Lời giải Chọn D
VìCtia đối của tia Oz (1)
TiaOCvà tiaOBlà hai tia đối nhau
Onằm giữaBvàC
1 3 4 CB CO OB cm
Từ (1) TiaOCvà tiaOAđối nhau
O nằm giữa C và A (2)
1 1 2
AC CO OA cm
Do đó
1 ACAB 2BC
Alà trung điểm của đoạn thẳngBC(a) Mặt khác OA OC 1
cm ( 3 )Từ (2) và ( 3 )Olà trung điểm của đoạn thẳngAC(b)
Từ (a) và (b) Alà trung điểm của đoạn thẳngBCvàOlà trung điểm của đoạn thẳngAC. Cho đoạn thẳngCD10 cm, M là trung điểm. Xác định các điểmE,Fthuộc đoạn thẳng CD sao choCE DF 2cm . Độ dài đoạnMElà
A.2cm . B.3cm C.4cm . D.5cm .
Lời giải ChọnB
Mlà trung điểm của đoạn thẳngCD 1
5 cm MC MD 2CD
DoE,M tiaCDmàCE CM ( Vì 2cm5 cm)
Enằm giữaCvàM CE EN CM
5 2 3 EM MC CE cm
Câu 21. Cho đoạn thẳngAB12 cm,M là trung điểm. Xác định các điểmE,Fthuộc đoạn thẳngAB sao choAE BF 7cm. Độ dài đoạn thẳngMElà.
A.1cm B.2cm . C.4cm . D.5cm .
Lời giải Chọn A
M là trung điểm của đoạn thẳngAB 1
6 cm MA MB 2AB
DoM,EtiaABmà AM AE ( Vì 6cm7cm )
M nằm giữaAvàE
AE AM ME
– 7 6 1
MEAE AM cm
IV. MỨC ĐỘ VẬN DỤNG CAO
Câu 22. Cho điểmAnằm giữa hai điểmBvàC.ĐiểmI là trung điểm của đoạn thẳngABvà đoạn thẳng 4
AB cm. Độ dài đoạn thẳngACgấp3lần độ dài đoạn thẳngAI. Tính độ dài đoạn thẳngBC
A.2cm . B.4cm . C.5cm . D.10cm
Lời giải Chọn D
Ilà trung điểm của đoạn thẳngAB 1
2 cm AI IB 2AB
Mà AC3AI 3.2 6 AC cm
DoAnằm giữaBvàC
4 6 1 0 BCAB AC cm
Câu 23. Cho điểmAnằm giữa hai điểmBvàC.ĐiểmI là trung điểm của đoạn thẳngABvà3AB4AC. BiếtBI 4cm.Tính độ dài đoạn thẳngBC.
A.8cm . B.10cm . C.12cm . D.14cm
Lời giải Chọn D
Ilà trung điểm của đoạn thẳngAB 1
AI IB2AB
.
2 2.4 8cm AB BI
Mà 3AB4AC 3 3
8 6 cm
4 4
AC AB
Ta cóAnằm giữaBvàC
8 6 14 BC BA AC cm
Câu 24. Cho điểmM nằm giữa hai điểmAvàB.ĐiểmI là trung điểm của đoạn thẳngABvà5AB8BM . BiếtMI 2cm. Tính độ dài đoạn thẳngAB
A.4cm . B.8cm . C.13cm . D.16cm
Lời giải Chọn D
DoIlà trung điểm củaAB. 1
AI BI 2AB
Mặt khác 5AB8BM . 5
BM 8AB
Ta cóI ,M tiaABmàBI BM( vì
1 5
2AB8AB )
Inằm giữaBvàM BI IM BM
1 5
2AB 2 8AB
1 2.
8AB
16 AB cm
Câu 25. Cho hai điểmA,Bthuộc tiaOzsao choOA a AB ; b b
a
.Clà trung điểm của đoạn thẳngOB. Độ dài đoạn thẳngAClàA. 2 a b
B. 2 b a
C. 2
ab
D. .b a Lời giải
Chọn B
Ta cóA,BtiaOz Giả sửBnằm giữaOvàA
OB AB OA
. OA a AB b
Mà a b Vô lý.
Anằm giữaOvàB OA AB OB
.
OB a b
Ta cóClà trung điểm của đoạn thẳngOB. 1
2 2 2
a b a a OC CB OB a
DoA,CtiaOzmà OA OC ( Doa 2 a b
).
Anằm giữaOvàC OA AC OC
a AC 2
a b
.
AC 2 2
a b b a
a
Đáp ánBđúng .
__________ THCS.TOANMATH.com __________