File thứ 1: Ti%E1%BA%BFt%2073-74%20B%C3%A0i%20h%E1%BB%8Dc%20%C4%91%C6%B0%E1%BB%9Dng%20%C4%91%E1%BB%9Di%20%C4%91%E1%BA%A7u%20ti%C3%AAn

(1)

TIẾT 73:

VĂN BẢN:

BÀI HỌC ĐƯỜNG ĐỜI ĐẦU TIÊN

(Trích: Dế Mèn phiêu lưu ký – Tô Hoài)

(2)

TIẾT 73:

VĂN BẢN:

BÀI HỌC ĐƯỜNG ĐỜI ĐẦU TIÊN

(Trích: Dế Mèn phiêu lưu ký – Tô Hoài) I. Giới thiệu chung:

1. Tác giả:

- Tên thật là Nguyễn Sen, sinh 1920, quê ở làng Nghĩa Đô, phủ Hoài Đức, tỉnh Hà Đông (Nay là Hà Nội).

- Ông viết văn từ trước cách mạng tháng Tám (1945); ông có khối lượng tác phẩm đồ sộ.

Bút danh Tô Hoài là ý niệm ghi nhớ quê hương của ông (sông

Tô Lịch và phủ Hoài Đức).

Ông có nhiều tác phẩm nổi tiếng với đa dạng thể loại: Võ sĩ Bọ Ngựa, Đàn chim gáy, Cá

đi ăn thề, Chú bồ nông ở Sa -mac-can,…

(3)

TIẾT 73:

VĂN BẢN:

BÀI HỌC ĐƯỜNG ĐỜI ĐẦU TIÊN

1. Tác giả:

2. Tác phẩm:

Trích từ chương I, truyện Dế

Mèn phiêu lưu kí, của Tô Hoài. Dế Dế Mèn phiêu lưu kí, tác phẩm đặc sắc, nổi tiếng của Tô Hoài viết về loài vật và

dành cho thiếu nhi. Tác phẩm được dịch ra nhiều thứ tiếng:

Nga, Tiệp Khắc, Ru-ma-ni, Ba Lan, Nhật, Nam Tư, Ấn Độ, Mi-an-ma, Đức và Pháp.

(4)

TIẾT 73:

VĂN BẢN:

BÀI HỌC ĐƯỜNG ĐỜI ĐẦU TIÊN

- Đ 1: … sắp đứng đầu thiên hạ”.

 Vẻ đẹp cường tráng của Dế Mèn.

3. Bố cục: 2 đoạn

- Đ 2: phần còn lại.

 Bài học đường đời đầu tiên của Dế Mèn.

II. Đọc và hiểu văn bản:

1. Đọc văn bản:

2. Tóm tắt:

Đọc chú ý các từ khó, lời thoại, thể hiện được tâm

trạng các nhân vật.

(5)

(6)

Đoạn trích kể về Dế Mèn, một chú dế thanh niên cường tráng. Dế Mèn rất tự hào với kiểu cách con nhà võ của mình. Anh ta cà khịa với tất cả người hàng xóm. Dế Mèn rất khinh miệt

một người bạn ở gần hang, gọi anh ta là Dế Choắt bởi anh ta quá ốm yếu. Dế Mèn đã trêu

chọc chị Cốc rồi lủi vào hang sâu. Chị Cốc tưởng Dế Choắt nên đã mổ anh ta trọng

thương. Trước lúc chết, Choắt khuyên Dế Mèn nên chừa thói hung hăng và làm gì cũng phải

biết suy nghĩ. Đó là bài học đường đời đầu

tiên của Dế Mèn.

(7)

TIẾT 73:

VĂN BẢN:

BÀI HỌC ĐƯỜNG ĐỜI ĐẦU TIÊN

- Đ 1: … sắp đứng đầu thiên hạ”.

 Vẻ đẹp cường tráng của Dế Mèn.

3. Bố cục: 2 đoạn

- Đ 2: phần còn lại.

 Bài học đường đời đầu tiên của Dế Mèn.

1. Đọc văn bản:

2. Tóm tắt:

(8)

TIẾT 73:

VĂN BẢN:

BÀI HỌC ĐƯỜNG ĐỜI ĐẦU TIÊN

4. Phân tích:

a. Hình dáng và tính nết của dế Mèn:

+ Đôi càng mẫm bóng;

+ Những cái vuốt ở chân, ở khoeo cứng dần và nhọn hoắt;

+ Canh dài đến tận chấm đuôi;

+ Đầu to và nổi từng tảng;

+ Răng đen nhánh;

+ Râu dài và uốn cong.

* Hình dáng:

 Đẹp, khỏe mạnh và cường tráng.

(9)

TIẾT 73:

VĂN BẢN:

BÀI HỌC ĐƯỜNG ĐỜI ĐẦU TIÊN

4. Phân tích:

* Hình dáng:

+ Đạp phanh phách;

+ Vũ lên giòn giã;

+ Nhai ngoàm ngoạp;

+ Vuốt râu;

+ Đi đứng oai vệ, làm điệu dún dẩy;

+ Cà khịa với bà con trong xóm, quát chị Cào Cào, ghẹo anh Gọng Vó.

* Hành động và cử chỉ:

(10)

TIẾT 73:

VĂN BẢN:

BÀI HỌC ĐƯỜNG ĐỜI ĐẦU TIÊN

4. Phân tích:

* Hình dáng:

* Hành động và cử chỉ:

Tính nết kiêu căng, cà khịa, xốc nổi.

 Bằng nghệ thuật miêu tả, Tô Hoài đã khắc họa thành công một chàng Dế Mèn trẻ trung, đầy sức sống, tính tình bồng bột.

(11)

• Nội dung học ở nhà:

- Tập tóm tắt văn bản, học thuộc nội dung bài học.

- Chuẩn bị bài Sông nước Cà Mau (Đọc, tóm

tắt, chia đoạn và tìm hiểu cảnh sông nước

Cà mau).

(12)

Nội dung học ở nhà:

- Tập tóm tắt văn bản, học thuộc nội dung bài học.

- Chuẩn bị tiết còn lại: Phân tích nhân vật Dế Choắt, hành động trêu chị Cốc của Dế Mèn,

bài học đường đời của Dế Mèn.

(13)

TIẾT 73:

VĂN BẢN:

BÀI HỌC ĐƯỜNG ĐỜI ĐẦU TIÊN

2. Bài học đường đời đầu tiên của Dế Mèn

a. Dế Choắt:

- Gầy gò, dài lêu đêu như gã nghiện

thuốc phiện. Cánh ngắn củn hở cả nách và mạng sườn, râu ngắn, mặt mũi ngẩn ngơ, đôi càng bè bè.

- Hôi như cú mèo, lớn mà không khôn.

- Ở trong hang nông sát mặt đất.

-> Ốm yếu, gầy gò, xấu xí, thảm hại

(14)

TIẾT 73:

VĂN BẢN:

BÀI HỌC ĐƯỜNG ĐỜI ĐẦU TIÊN

b. Thái độ của DM với Dế Choắt:

- Đặt tên: Dế Choắt

- Gọi: chú mày, xưng tao- mày - Giọng điệu: Ôi thôi, Có lớn mà không có khôn

- Hành động: hếch răng, xì…

mắng…từ chối thẳng thừng đề nghị của DC

-> DM kiêu căng, hách dịch, ích kỉ.

(15)

TIẾT 73:

VĂN BẢN:

BÀI HỌC ĐƯỜNG ĐỜI ĐẦU TIÊN

c. DM trêu chị Cốc:

- Hành động: gây sự bằng câu hát

- Mục đích: đùa cho vui, thỏa mãn tính nghịch ranh+ ra oai với DC

-> HĐ thiếu suy nghĩ, ngông cuồng

(16)

Chị Cốc Dế Choắt Dế Mèn Lúc mới

trêu

Chị Cốc xuất hiện Can ngăn DM đừng trêu

- Sợ gì? Mày bảo tao sợ cái gì? Mày bảo tao còn biết sợ ai hơn tao nữa?

- Hát trêu chị Cốc Lúc trêu

xong

- trợn tròn mắt, giương cánh lên như sắp đánh nhau

- Giận dữ mổ Choắt

Van lạy

- chui tọt vào hang, nằm khểnh bắt chân chữ ngũ

- Nép tận đáy mà cũng chết khiếp, nằm im thin thít.

Lúc Dế Choắt chết

- Không dạy được nữa, nằm thoi thóp

- Khuyên: ở đời mà có ... vạ vào mình.

- Hốt hoảng quỳ xuống, nâng đầu Choắt: “Tôi hối hận lắm...chỉ tại cái tội ngông cuồng dại dột của tôi...”

- Ăn năn, hối hận.

- Đem Dế Choắt đi chôn, đứng lặng hồi lâu, nghĩ về bài học.

Nghệ

thuật Miêu tả diễn biến tâm lí nhân vật tinh tế, phù hợp Kể xem kẽ với miêu tả, bình luận

Giọng kể sinh động hấp dẫn Tính cách

Dế Mèn

Dế Mèn là kẻ xốc nổi, thích huênh hoang, nhưng cũng biết ăn năn, hối lỗi

Diễn biến tâm lý và thái độ của DM

(17)

TIẾT 73:

VĂN BẢN:

BÀI HỌC ĐƯỜNG ĐỜI ĐẦU TIÊN

- Hậu quả: DC chết, DM ăn năn, hối lỗi

-> Bài học đường đời đầu tiên:

Trong ứng xử cần phải biết bao dung, khiêm tốn, chớ ích kỉ, hung hăng, nghĩ kĩ trước khi làm

(18)

TIẾT 73:

VĂN BẢN:

BÀI HỌC ĐƯỜNG ĐỜI ĐẦU TIÊN

III. Tổng kết:

1. Nghệ thuật:

- Kể chuyện kết hợp với miêu tả.

- Xây dựng hình tượng nhân vật Dế Mèn gần gũi với trẻ thơ.

- Sử dụng hiệu quả các phép tu từ.

- Lựa chọn lời văn giàu hình ảnh, cảm xúc.

2. Nội dung:

Dế Mèn – một hình ảnh đẹp của tuổi trẻ sôi nổi nhưng tính tình bồng bột và kiêu ngạo.

- Bài học đường đời đầu tiên cho DM.