THƯƠNG NHỚ BẦY ONG HỆ THỐNG CÂU HỎI ĐỊNH HƯỚNG
(?) Hãy nêu những hiểu biết của em về tác giả Huy Cận?
(?) Hãy nêu những hiểu biết của em về Hồi kí Song đôi?
(?) Truyện “Thương nhớ bầy ong” được kể theo lời của ai? Ngôi thứ mấy?
(?) Nhân vật “tôi” đã kể lại câu chuyện gì của mình thời thơ ấu? Câu chuyện đó diễn ra như thế nào?
(?) Hãy tìm những câu văn kể cảm xúc, tâm trạng buồn của nhân vật “tôi” khi bầy ong “trại”?
(?) Em có nhận xét gì về cách quan sát, cảm nhận thiên nhiên, loài vật của nhân vật “tôi”?
I. TÌM HIỂU CHUNG
1/ Tác giả: Huy Cận (1919 – 2005), tỉnh Hà Tĩnh. Huy Cận là một nhà thơ, nhà văn tài ba.
2/ Tác phẩm
- Hồi kí “Sóng đôi” do Huy Cận viết kể về cuộc đời của mình và người bạn thân Xuân Diệu.
- Gồm 2 tập. Tập 1: Tuổi trẻ và tình bạn. Tập 2: Đổi thay và kiên định.
- “Thương nhớ bầy ong” trích trong tập một.
II. ĐỌC – HIỂU VĂN BẢN THEO ĐẶC TRƯNG THỂ LOẠI HỒI KÍ
1/ Truyện được kể lại bằng lời của nhân vật “tôi” – tác giả Huy Cận thời thơ ấu. Ngôi thứ nhất.
2/ Hồi ức của tác giả về câu chuyện bầy ong a/ Câu chuyện về bầy ong:
- Nhà nuôi nhiều ong mật, thích xem ong mặc cho bị đốt.
- Mấy lần bày ong “trại” vào buổi trưa thì cả xóm hợp lại giúp để bắt lại.
- Ong “trại” buổi chiều không thể giúp gì được để ong bay vù vù lên cao mất hút.
b/ Tâm trạng, cảm xúc của tác giả:
- Cảm thấy buồn, nhớ thương bầy ong.
- Tác giả quan sát, cảm nhận thiên nhiên, loài vật bằng đôi mắt hồn nhiên, sâu sắc, bằng cả tình yêu thương, tâm hồn nhạy cảm của mình.
CÁCH VIẾT BÀI VĂN MIÊU TẢ CẢNH SINH HOẠT Đọc đoạn ngữ liệu sau và trả lời câu hỏi:
Càng đổ dần về hướng mũi Cà Mau thì sông ngòi, kênh rạch càng bủa giăng chi chít như mạng nhện. Trên thì trời xanh, dưới thì nước xanh, chung quanh mình cũng chỉ toàn một sắc xanh cây lá.
Tiếng rì rào bất tận của những khu rừng xanh bốn mùa, cùng tiếng sóng rì rào từ biển Đông và vịnh Thái Lan ngày đêm không ngớt vọng về trong hơi gió muối – thứ âm thanh đơn điệu triền miên ấy ru ngủ thính giác, càng làm mòn mỏi và đuối dần đi tác dụng phân biệt của thị giác con người trước cái quang cảnh chỉ lặng lẽ một màu xanh đơn điệu. (1)
Thuyền chúng tôi chèo thoát qua kênh Bọ Mắt, đổ ra con sông Cửa Lớn, xuôi về Năm Căn.
Dòng sông Năm Căn mênh mông, nước ầm ầm đổ ra biển ngày đêm như thác, cá nước bơi hàng đàn đen trũi nhô lên hụp xuống như người bơi ếch giữa những đầu sóng trắng. Thuyền xuôi giữa dòng con sông rộng hơn ngàn thước, trông hai bên bờ, rừng đước dựng lên cao ngất như hai dãy trường thành vô tận. Cây đước mọc dài theo bãi, theo từng lứa trái rụng, ngọn bằng tăm tắp, lớp này chồng lên lớp kia ôm lấy dòng sông, đắp từng bậc màu xanh lá mạ, màu xanh rêu, màu xanh chai lọ,... loà nhoà ẩn hiện trong sương mù và khói sóng ban mai. (2)
Chợ Năm Căn nằm sát bên bờ sông, ồn ào, đông vui, tấp nập. Vẫn là cái quang cảnh quen thuộc của một xóm chợ vùng rừng cận biển thuộc tỉnh Bạc Liêu, với những túp lều lá thô sơ kiểu cổ xưa nằm bên cạnh những ngôi nhà gạch văn minh hai tầng, những đống gỗ cao như núi chất dựa bờ, những cột đáy, thuyền chài, thuyền lưới, thuyền buôn dập dềnh trên sóng... Nhưng Năm Căn còn có cái bề thế của một trấn “anh chị rừng xanh” đứng kiêu hãnh phô phang sự trù phú của nó trên vùng đất cuối cùng của Tổ quốc. Những bến vận hà nhộn nhịp dọc dài theo sông; những lò than hầm gỗ đước sản xuất loại than củi nổi tiếng nhất của miền Nam; những ngôi nhà bè ban đêm dưới ánh đèn măng-sông chiếu rực trên mặt nước như những khu phố nổi, và nơi đây người ta có thể cập thuyền lại, bước sang gọi một món xào, món nấu Trung Quốc hoặc một đĩa thịt rừng nướng ướp kiểu địa phương kèm theo vài cút rượu, ngoài ra còn có thể mua từ cây kim cuộn chỉ, những vật dụng cần thiết, một bộ quần áo may sẵn hay một món nữ trang đắt giá chẳng hạn, mà không cần phải bước ra khỏi thuyền. Những người con gái Hoa kiều bán hàng xởi lởi, những người Chà Châu Giang bán vải, những bà cụ già người Miên bán rượu, với đủ các giọng nói líu lô, đủ kiểu ăn vận sặc sỡ, đã điểm tô cho Năm Căn một màu sắc độc đáo, hơn tất cả các xóm chợ vùng rừng Cà Mau. (3)
Tác giả Đoàn Giỏi Hệ thống câu hỏi định hướng:
(?) Tác giả đã có cái nhìn quan sát như thế nào về cảnh vật ở đoạn 1? Cảnh vật trong đoạn 1 được miêu tả như thế nào?
(?) Đoạn 2, tác giả miêu tả cảnh gì? Cảnh đó được miêu tả cụ thể, chi tiết như thế nào?
(?) Đoạn 3, tác giả miêu tả cảnh gì? Cảnh đó được miêu tả cụ thể, chi tiết như thế nào?
(?) Em có nhận xét gì về cách quan sát, trình tự miêu tả cảnh sinh hoạt của tác giả?
DÀN Ý CHUNG VIẾT BÀI VĂN MIÊU TẢ CẢNH I. MỞ BÀI
Giới thiệu cảnh sinh hoạt cần tả (Cảnh gì? Ở đâu? Thời điểm nào?) II. THÂN BÀI
1/ Tả bao quát cảnh sinh hoạt (Nhìn từ xa/ Nhìn từ trên cao xuống…) 2/ Tả chi tiết cảnh sinh hoạt
+ Tả cảnh theo trình tự không gian/ thời gian.
+ Tả không gian (bố cục, cấu trúc, đường nét, màu sắc, âm thanh), hoạt động của sự vật.
III. KẾT BÀI
Thể hiện cảm xúc, suy nghĩ về cảnh sinh hoạt đã tả.
BÀI TẬP VỀ NHÀ
Đề: Hãy viết bài văn miêu tả cảnh buổi sinh hoạt dưới cờ mà em nhớ nhất.
