Bài giảng; Giáo án - Trường TH&THCS Việt Dân #navigation_collapse{display:none}#navigation{display:block}#navigation_sub_menu{display:block}#banner{height:150px}@media(min-width:1050px){#wrapper,#banner{width:1050px}.miniNav{width:1

(1)

Ngày soạn :……… Tiết11 Ngày giảng:………

BÀI 9: HIỆN TƯỢNG NGÀY, ĐÊM DÀI NGẮN THEO MÙA

I. Mục tiêu : 1. Kiến thức:

- HS cần nắm được hiện tượng ngày đêm chênh lệch giữa các mùa là hệ quả của sự vận động của Trái đất quanh Mặt trời.

- Có khái niệm về các đường: Chí tuyến Bắc, Nam, vòng cực Bắc, vòng cực Nam.

2. Kĩ năng:

- Trình bày hiện tượng ngày đêm dài ngắn ở các vĩ độ khác nhau trên trái đất theo mùa.

- Biết cách dùng Quả địa cầu và ngọn đèn để giải thích hiện thượng ngày đêm dài ngắn theo mùa.

- Kĩ năng sống : Tìm kiếm và sử lí thông tin,tự tin,phản hồi, lắng nghe, tích cực giao tiếp

3.Thái độ : giúp các em hiểu biết thêm về thực tế 4.Những năng lực hướng tới.

Năng lực tự học, năng lực giải quyết vấn đề, năng lực sáng tạo, năng lực giao tiếp, năng lực hợp tác, năng lực sử dụng ngôn ngữ , sử dụng hình vẽ.

II/ Chuẩn bị GV:Quả địa cầu.

- Tranh vẽ về hiện tượng ngày đêm dài ngắn khác nhau theo mùa - Hình vẽ 24,25 phóng to.

HS: Sách giáo khoa.

III. Phương pháp, kĩ thuật

-Thảo luận,nêu vấn đề, trực quan,động não, tư duy IV/ Hoạt động dạy học.

1.Ổn định.(1p) 2.KTBC :(4p)

(2)

H1: Tại sao Trái Đất chuyển động quanh mặt trời lại sinh ra hai thời kì nóng lạnh luân phiên nhau ở hai nửa cầu trong một năm.

H2: Vào hai ngày nào trong năm, hai nửa cầu Bắc ( Nam) đều nhận được một lượng ánh sáng và nhiệt như nhau?

3.Bài mới:

Gv: Hiện tượng ngày đêm dài ngắn theo mùa là hệ quả quan trọng thứ hai của sự vận động tự quay quanh mặt trời của Trái Đất. Bài học hôm nay chúng ta sẽ tìm hiểu về hệ quả này.

Hoạt động của GV và HS Nội dung

* Hoạt động 1 : (20p)

PP:Đàm thoại,thuyết trình ,sử dụng tranh - Treo hình 24 cho học sinh quan sát

- Gọi học sinh lên bảng phân biệt đường biểu hiện trục Trái Đất và đường phân chia sáng tối

? Tại sao trục Trái Đất và đường phân chia sáng tối không trùng nhau

- Học sinh quan sát hình - Học sinh lên bảng phân biệt

- Vì trục Trái Đất nghiêng trên mặt phẳng quĩ đạo là 66^o3’ còn đường phân chia sáng tối là đường thẳng (do Trái Đất hình cầu nên Mặt Trời chỉ chiếu sáng ½ về mặt quả đất) => không trùng nhau .

? Dựa vào H24, cho biết vào ngày 22/6(hạ chí), ánh sáng mặt trời chiếu thẳng góc vào mặt đất ở vĩ tuyến bao nhiêu? Vĩ tuyến đó là đường gì?

( 23⁰27^, CTB)

? Dựa vào H24, cho biết vào ngày 22/12 (đông chí), ánh sáng mặt trời chiếu thẳng góc vào mặt

1. Hiện tượng ngày, đêm dài ngắn ở các vĩ độ khác nhau trên Trái Đất

- Do đường phân chia sáng tối không trùng với trục Trái Đất nên các địa điểm ở nửa cầu Bắc và nửa cầu Nam có hiện tượng ngày đêm dài ngắn khác nhau theo vĩ độ.

- Trong khi quay quanh

(3)

đất ở vĩ tuyến bao nhiêu? Vĩ tuyến đó là đường gì?( 23⁰27^, CTN)

- Giáo viên cho học sinh thảo luận nhóm với phiếu bài tập

PHIẾU BÀI TẬP

Câu 1: Cho biết độ dài ngày đêm ở các điểm A, B, C, A’, B’ trong ngày 22-6 rồi điền vào bảng sau

Địa điểm Độ dài

Ngày Đêm

A (vĩ độ ...) B (vĩ độ ...) C (vĩ độ ...) A’ (vĩ độ ...) B’ (vĩ độ ...)

Câu 2: Cho biết độ dài ngày, đêm ở các điểm A, B, C, A’, B’ trong ngày 22-12 rồi điền vào bảng sau

Địa điểm Độ dài

Ngày Đêm

A (vĩ độ ...) B (vĩ độ ...) C (vĩ độ ...) A’ (vĩ độ ...) B’ (vĩ độ ...)

Gọi đại diện nhóm trả lời - Gọi nhóm khác nhận xét

- Giáo viên sửa sai và chốt ý lại: Do đường phân

mặt trời, TĐ có khi chúc nửa cầu bắc, có lúc ngã nửa cầu nam về phía mặt trời.

- Các địa điểm nằm trên đường xích đạo quanh năm đều có ngày, đêm dài ngắn như nhau.

(4)

chia sáng tối không trùng với trục Trái Đất nên các địa điểm ở nửa Bắc và nửa Nam bán cầu có hiện tượng ngày, đêm dài ngắn khác nhau theo vĩ độ

Các địa điểm nằm trên đường xích đạo có ngày, đêm như thế nào?

CH: Trong ngày 21/3 và 23/9 NCB và NCN nhận được ánh sáng như thế nào? Vì sao?( NCB, NCN được chiếu sáng như nhau vì ánh sáng mặt trời chiếu thẳng góc vào mặt đất ở xích đạo) CH: Như vậy hiện tượng ngày đêm dài ngắn ở các địa điểm của các vĩ độ khác nhau trên trái đất có giống nhau không?(không)

CH: Càng xa xích đạo về phía 2 cực thì hiện tượng ngày, đêm biểu hiện như thế nào?(biểu hiện càng rõ)

……….

………

……….

* Hoạt động 2 : (14p) PP:Đàm thoại,thuyết trình ,sử dụng tranh.

GV: Dựa vào H25 cho biết:

- Ngày 22-6 và ngày 22-12 độ dài ngày đêm của điểm D và D’ ở vĩ tuyến 66^o33’ Bắc và Nam của 2 nửa cầu sẽ như thế nào?

- Vĩ tuyến 66^o33’ Bắc và Nam là những đường gì ?

(Vòng cực Bắc và vòng cực Nam )

- Vào các ngày 22-6 và ngày 22-12 đô dài ngày và đêm ở 2 điểm cực nhưthế nào?

2. Ở hai miền cực, số ngày có ngày, đêm dài suốt 24 giờ thay đổi theo mùa

(5)

- Chốt ý và mở rộng: ở 2 cực Bắc và Nam số ngày đêm dài suốt 24g kéo dài trong 6 tháng nên còn được gọi là đêm trắng vì mặt trời chưa lặn đã mọc lên

- Ngày 22-6 điểm D ngày dài 24g (BCB) D’

đêm dài 24g (BCN)

Ngày 22-12 điểm D đêm dài 24g (BCB) D’

ngày dài 24g (BCN)

CH: Ở đâu có ngày hoặc đêm dài suốt 6 tháng?

Từ ngày nào đến ngày nào?( các điểm nằm ở CB và CN, từ ngày 21/3 đến 23/9 và từ ngày 23/9 đến 21/3)

CH: Hiện tượng ngày đêm dài ngắn theo mùa có ảnh hưởng gì đến sinh hoạt và đời sống con người?

GV: Em hiểu câu như thế nào về câu ca dao này “ Đêm tháng 5 chưa nằm đã sáng

Ngày tháng 10 chưa cười đã tối”

……….

………

……….

- Các địa điểm nằm từ 66^o33’ Bắc và Nam đến 2 cực có số ngày có ngày, đêm dài 24 giờ dao động theo mùa, từ 1 ngày đến 6 tháng.

- Các địa điểm nằm ở cực Bắc và cực Nam có ngày, đêm dài suốt 6 tháng .

4- Củng cố:5p

GV hệ thống lại kiến thức bài giảng.

GV yêu cầu HS đọc phần ghi nhớ SGK.

Em hãy giải thích câu ca dao đêm tháng 5 chưa nằm đã sáng ,ngày tháng 10 chưa cười đã tối

5.Hướng dẫn về nhà:(2p)

(6)

-Trình bày được cấu tạo bên trong của Trái Đất, gồm mấy lớp.Nêu đặc điểm của các lớp.

- Trên trái Đất có mấy địa mảng chính,các địa mảng có thể di chuyển, tách nhau hoặc xô vào nhau tạo nên các dạng địa hình nào?

V.Rút kinh nghiệm.

………