Soạn bài Tri thức ngữ văn trang 32
* Truyện ngụ ngôn
- Khái niệm: là những truyện kể ngắn gọn, hàm xúc, bằng văn xuôi hoặc văn vần.
- Đề tài trong truyện ngụ ngôn: thường là những vấn đề đạo đức hay cách thức ứng sử trong cuộc sống.
- Nhân vật trong truyện ngụ ngôn: sự vật, cây cối và con người. Các nhân vật hầu như không có tên riêng, thường được kể bằng các danh từ giúp người đọc, người nghe có thể rút ra được bài học sâu sắc từ suy nghĩ, hành động, lời nói của nhân vật trong truyện.
- Sự kiện (hay sự việc): yếu tố quan trọng góp phần làm nên câu chuyện. Trong truyện ngụ ngôn, một câu chuyện thường xoay quanh một sự kiện chính.
- Cốt truyện của truyện ngụ ngôn: thường xoay quanh một sự kiện (hành vi, ứng xử, quan niệm…) nhằm đưa ra bài học hay lời khuyên nào đó.
- Tình huống truyện: là tình thế được tạo nên bởi sự kiện đặc biệt; qua đó đặc điểm, tính cách, tư tưởng của nhân vật được thể hiện rõ nét.
- Không gian trong tuyện ngụ ngôn: Khung cảnh, môi trường hoạt động của nhân vật ngụ ngôn, nơi xảy ra sự kiện, câu chuyện.
- Thời gian trong truyện ngụ ngôn: là một thời điểm, khoảnh khắc nào đó mà một sự việc, câu chuyện xảy ra, thường không xác định cụ thể.
* Tóm tắt văn bản và yêu cầu của việc tóm tắt văn bản
- Văn bản có thể được tóm tắt bằng lời nói hoặc sơ đồ, đoạn văn hoàn chỉnh hay một dàn ý.
- Yêu cầu: phải ngắn gọn, cô đúc, phải lược bỏ yếu tố phụ, ý phụ, giữ lại yếu tố chính, ý chính của văn bản.
* Dấu chấm lửng
- Kí hiệu: Dấu chấm lửng (dấu ba chấm) được kí hiệu bởi ba dấu chấm (…), thường gặp trong văn viết.
- Công dụng:
+ Biểu đạt ý còn nhiều sự vật, hiện tượng chưa liệt kê hết khi trước đó kết hợp với dấu phẩy.
+ Thể hiện chỗ lời nói bỏ dở hay ngập ngừng, ngắt quãng.
+ Làm giãn nhịp điệu câu văn, chuẩn bị cho sự xuất hiện của một từ ngữ biểu thị nội dung bất ngờ hay hài hước, châm biếm.
+ Biểu thị lời trích dẫn bị lược bớt.
+ Mô phỏng âm thanh kéo dài, ngắt quãng.
