Tiêt 11. Sự việc và nhân vật trong văn tự sự

(1)

N V I TIÕT H C C A

ĐẾ Ớ Ọ Ủ

L Ớ P 6A1

(2)

TIẾT 11-12

(3)

KIỂM TRA BÀI CŨ

? Em hãy trình bày các sự việc trong văn

? Em hãy trình bày các sự việc trong văn bản: “SƠN TINH- THỦY TINH” và cho bản: “SƠN TINH- THỦY TINH” và cho

biết sự việc trong văn bản Tự sự có đặc biết sự việc trong văn bản Tự sự có đặc

điểm gì?

(4)

CÁC SỰ VIỆC TRONG VĂN BẢN CÁC SỰ VIỆC TRONG VĂN BẢN

“SƠN TINH –THỦY TINH”

1.1. Vua Hùng kén rểVua Hùng kén rể

2.2. Sơn Tinh và Thủy Tinh đến cầu hônSơn Tinh và Thủy Tinh đến cầu hôn

3.3. Vua Hùng ra điều kiện chọn rểVua Hùng ra điều kiện chọn rể

4.4. Sơn Tinh đến trước được vợSơn Tinh đến trước được vợ

5.5. Thủy Tinh đến sau, tức giận, dâng nước đánh Sơn Thủy Tinh đến sau, tức giận, dâng nước đánh Sơn TinhTinh

6.6. Hai bên giao chiến hàng tháng trời, cuối cùng Thủy Hai bên giao chiến hàng tháng trời, cuối cùng Thủy Tinh thua, rút về

Tinh thua, rút về

7.7. Hàng năm Thủy Tinh lại dâng nước đánh Sơn Tinh Hàng năm Thủy Tinh lại dâng nước đánh Sơn Tinh nhưng đều thua

nhưng đều thua

(5)

Đặc điểm của nhân vật trong văn Tự sự

* Phải đảm bảo 6 yếu tố:

- Ai làm? ( nhân vật là ai)Ai làm? ( nhân vật là ai)

- Việc sảy ra ở đâu? (địa điểm)Việc sảy ra ở đâu? (địa điểm)

- Việc sảy ra lúc nào? (thời gian)Việc sảy ra lúc nào? (thời gian)

- Việc diễn biến như thế nào? (quá trình)Việc diễn biến như thế nào? (quá trình)

- Việc sảy ra do đâu? (nguyên nhân)Việc sảy ra do đâu? (nguyên nhân)

- Việc kết thúc như thế nào? (kết quả)Việc kết thúc như thế nào? (kết quả)

* Sự việc trong văn Tự sự phải được lựa chọn và sắp xếp theo

* Sự việc trong văn Tự sự phải được lựa chọn và sắp xếp theo một trật tự phù hợp với chủ đề tư tưởng mà người kể muốn một trật tự phù hợp với chủ đề tư tưởng mà người kể muốn

biểu đạt.

(6)

TIẾT 12

(7)

I/ Đặc điểm của sự việc và nhân vật I/ Đặc điểm của sự việc và nhân vật

trong văn Tự sự

2. Nhân vật trong văn Tự sự

 a. Lập bảnga. Lập bảng

STST TT

Nhân vật

Nhân vật Tên gọiTên gọi Lai lịchLai lịch Tài năngTài năng Việc làmViệc làm 11 Vua HùngVua Hùng

22 Sơn TinhSơn Tinh 33 Thủy TinhThủy Tinh 44 Mị NươngMị Nương 55 Lạc HầuLạc Hầu

(8)

2.NHÂN VẬT TRONG VĂN TỰ SỰ 2.NHÂN VẬT TRONG VĂN TỰ SỰ

STTSTT Nhân vậtNhân vật Tên gọiTên gọi Lai lịchLai lịch Tài năngTài năng Việc làmViệc làm 11 Vua HùngVua Hùng Vua HùngVua Hùng Thứ 18Thứ 18 Kén rể…Kén rể…

22 Sơn TinhSơn Tinh Sơn TinhSơn Tinh ở vùng núi ở vùng núi Tản Viên Tản Viên

Có nhiều Có nhiều tài lạ

tài lạ

Mang sính lễ đến Mang sính lễ đến

cầu hôn…

33 Thủy TinhThủy Tinh Thủy TinhThủy Tinh ở miền ở miền biển biển

tài lạ

cầu hôn…

44 Mị NươngMị Nương Mị NươngMị Nương Con gái Con gái Vua Hùng Vua Hùng 55 Lạc HầuLạc Hầu Lạc HầuLạc Hầu

(9)

2.NHÂN VẬT TRONG VĂN TỰ SỰ 2.NHÂN VẬT TRONG VĂN TỰ SỰ

STTSTT Nhân vậtNhân vật Tên gọiTên gọi Lai lịchLai lịch Tài năngTài năng Việc làmViệc làm 11 Vua HùngVua Hùng Vua HùngVua Hùng Thứ 18Thứ 18 Kén rể…Kén rể…

22 Sơn TinhSơn Tinh Sơn TinhSơn Tinh ở vùng núi ở vùng núi Tản Viên Tản Viên

tài lạ

cầu hôn…

33 Thủy TinhThủy Tinh Thủy TinhThủy Tinh ở miền ở miền biển biển

tài lạ

cầu hôn…

44 Mị NươngMị Nương Mị NươngMị Nương Con gái Con gái Vua Hùng Vua Hùng 55 Lạc HầuLạc Hầu Lạc HầuLạc Hầu

(10)

b. Nhận xét b. Nhận xét

- Nhân vật trong văn Tự sự:Nhân vật trong văn Tự sự: là kẻ thực hiện các việc và là kẻ thực hiện các việc và là kẻ được thể hiện trong văn bản

là kẻ được thể hiện trong văn bản

- Nhân vật trong văn bản tự sự gồmNhân vật trong văn bản tự sự gồm::

+ + Nhân vật chínhNhân vật chính: đóng vai trò chủ yếu trong việc thể : đóng vai trò chủ yếu trong việc thể

hiện tư tưởng của văn bản hiện tư tưởng của văn bản

+ + nhân vật phụnhân vật phụ: Chỉ giúp nhân vật chính hoạt động: Chỉ giúp nhân vật chính hoạt động

- - Nhân vật được thể hiện qua các mặtNhân vật được thể hiện qua các mặt: tên gọi, lai lịch, : tên gọi, lai lịch, tính nết, hình dáng,việc làm…

tính nết, hình dáng,việc làm…

(11)

* Chú ý

-

Nhân vật trong văn tự sự: Nhân vật trong văn tự sự:

+ Có thể được gọi bằng tên cụ thể

VD: Sơn Tinh, Thủy Tinh, Tấm Cám, Thạch VD: Sơn Tinh, Thủy Tinh, Tấm Cám, Thạch

Sanh…

+ Có thể không được gọi bằng tên cụ thể

VD: ông lão đánh cá, cô bé bán diêm,…

(12)

* Ghi nhớ

Nhân vật trong văn tự sự là kẻ thực hiện Nhân vật trong văn tự sự là kẻ thực hiện các sự việc và là kẻ được thể hiện trong văn các sự việc và là kẻ được thể hiện trong văn

bản. Nhân vật chính đóng vai trò chủ yếu bản. Nhân vật chính đóng vai trò chủ yếu

trong việc thể hiện tư tưởng của văn bản. Nhân trong việc thể hiện tư tưởng của văn bản. Nhân

vật phụ chỉ giúp nhân vật chính hoạt động.

Nhân vật được thể hiện qua các mặt: tên gọi, Nhân vật được thể hiện qua các mặt: tên gọi,

lai lịch, tính nết, hình dáng, việc làm…

(13)

II/ Luyện tập II/ Luyện tập

1. Bài tập 1 1. Bài tập 1



Những việc các nhân vật trong truyện Sơn Những việc các nhân vật trong truyện Sơn Tinh- Thủy Tinh đã làm

Tinh- Thủy Tinh đã làm

-

Vua Hùng……….. Vua Hùng………..

-

Mị Nương……… Mị Nương………

-

Sơn Tinh……… Sơn Tinh………

-

Thủy Tinh………. Thủy Tinh……….

* Nhận xét ………..

(14)

1. Bài tập

1. Bài tập 1 1

 Những việc các nhân vật trong truyện Sơn Tinh- Thủy Tinh đã làmNhững việc các nhân vật trong truyện Sơn Tinh- Thủy Tinh đã làm

- Vua Hùng: thử tài Sơn Tinh- Thủy Tinh, ra điều kiện sính lễVua Hùng: thử tài Sơn Tinh- Thủy Tinh, ra điều kiện sính lễ

- Mị Nương: theo chồng về núiMị Nương: theo chồng về núi

- Sơn Tinh: đến cầu hôn,mang sính lễ đến trước, ngăn chặn dòng nước lũ, Sơn Tinh: đến cầu hôn,mang sính lễ đến trước, ngăn chặn dòng nước lũ, giao tranh với Thủy Tinh

giao tranh với Thủy Tinh

- Thủy Tinh: đến cầu hôn, mang sính lễ đến sau, dâng nước đánh Sơn TinhThủy Tinh: đến cầu hôn, mang sính lễ đến sau, dâng nước đánh Sơn Tinh

* Nhận xét :

- Sơn Tinh: + Vai trò: là nhân vật chính thể hiện chủ đềSơn Tinh: + Vai trò: là nhân vật chính thể hiện chủ đề

+ Ý nghĩa: ước muốn chế ngự thiên tai, lũ lụt.+ Ý nghĩa: ước muốn chế ngự thiên tai, lũ lụt.

- Thủy Tinh: + Vai trò: là nhân vật chính thể hiện chủ đềThủy Tinh: + Vai trò: là nhân vật chính thể hiện chủ đề

+ Ý nghĩa : thể hiện sức mạnh tàn phá của thiên tai, lũ lụt.+ Ý nghĩa : thể hiện sức mạnh tàn phá của thiên tai, lũ lụt.

- Vua Hùng, Mị Nương: + Vai trò: là nhân vật phụVua Hùng, Mị Nương: + Vai trò: là nhân vật phụ

+ Ý nghĩa: giúp nhân vật chính hoạt động+ Ý nghĩa: giúp nhân vật chính hoạt động

(15)

Tóm tắt truyện Sơn Tinh- Thủy Tóm tắt truyện Sơn Tinh- Thủy

Thủy Tinh theo sự việc và nhân vật Thủy Tinh theo sự việc và nhân vật

chính

(16)

* * Tóm tắt truyện Sơn Tinh- Thủy Tinh Tóm tắt truyện Sơn Tinh- Thủy Tinh

Sơn Tinh và Thủy Tinh một người chúa miền non Sơn Tinh và Thủy Tinh một người chúa miền non cao, một người chúa miền nước thẳm, cả hai đều có

cao, một người chúa miền nước thẳm, cả hai đều có

tài lạ. Nghe tin vua Hùng đang kén rể cho Mị Nương.

Hai chàng cùng đến cầu hôn và thể hiện tài năng của Hai chàng cùng đến cầu hôn và thể hiện tài năng của

mình. Vua Hùng không biết chọn ai từ chối ai, liền ra mình. Vua Hùng không biết chọn ai từ chối ai, liền ra điều kiện sính lễ . Ngày mai ai mang sính lễ đến trước điều kiện sính lễ . Ngày mai ai mang sính lễ đến trước

sẽ được cưới Mị Nương. Sớm hôm sau Sơn Tinh sẽ được cưới Mị Nương. Sớm hôm sau Sơn Tinh

mang lễ vật đến trước cưới được Mị Nương. Thủy mang lễ vật đến trước cưới được Mị Nương. Thủy

Tinh đến sau không lấy được vợ dâng nước đuổi Tinh đến sau không lấy được vợ dâng nước đuổi đánh Sơn Tinh để cướp Mị Nương. Sơn Tinh bốc đánh Sơn Tinh để cướp Mị Nương. Sơn Tinh bốc

đồi ,dời núi đánh trả quyết liệt. Thủy Tinh thua trận, đồi ,dời núi đánh trả quyết liệt. Thủy Tinh thua trận, ôm hận, hàng năm lại dâng nước lên đánh Sơn Tinh ôm hận, hàng năm lại dâng nước lên đánh Sơn Tinh

nhưng đều thất bại.

(17)

1

4 2

3

(18)

* * Thảo luận Thảo luận

- - Nhóm 1 Nhóm 1 : Tại sao tên tác phẩm lại gọi là Sơn : Tại sao tên tác phẩm lại gọi là Sơn Tinh- Thủy Tinh?

Tinh- Thủy Tinh?

-

Nhóm 2 Nhóm 2 : Nếu đổi là vua Hùng kén rể có được : Nếu đổi là vua Hùng kén rể có được không?

không?

-

Nhóm 3 Nhóm 3 : Nếu đổi tên là: truyện vua Hùng, Mị : Nếu đổi tên là: truyện vua Hùng, Mị

Nương, Sơn Tinh và Thủy Tinh có được Nương, Sơn Tinh và Thủy Tinh có được

không?

-

Nhóm 4 Nhóm 4 : Nếu đổi là bài ca chiến công của Sơn : Nếu đổi là bài ca chiến công của Sơn Tinh được không?

Tinh được không?

(19)

Nhóm 1:tại sao tên tác phẩm lại gọi là “Sơn Tinh-Thủy Tinh”?

Tên nhân vật chính của Truyện

Tên ngắn gọn dễ nhớ

Các truyện Thường Lấy tên Như vậy các tác

Phẩm dân Gian thường

Lấy tên Nhân vật

chính

Tên các nhân vật trong truyện

(20)

* * ĐÁP ÁN ĐÁP ÁN

- Nhóm 1Nhóm 1: truyện đặt tên là Sơn Tinh- Thủy Tinh vì: đó : truyện đặt tên là Sơn Tinh- Thủy Tinh vì: đó

là tên nhân vật chính của truyện là tên nhân vật chính của truyện

- Nhóm 2Nhóm 2: không đổi được vì truyện sẽ không bộc lộ : không đổi được vì truyện sẽ không bộc lộ

được chủ đề . được chủ đề .

- Nhóm 3Nhóm 3: cũng không được đổi tên như vậy vì vừa dài : cũng không được đổi tên như vậy vì vừa dài dòng vừa đánh đồng các nhân vật chính với nhân vật dòng vừa đánh đồng các nhân vật chính với nhân vật

phụ.

- Nhóm 4Nhóm 4: có thể đặt tên truyện như vậy vì truyện : có thể đặt tên truyện như vậy vì truyện

nhăm ca ngơi chiến thắng của Sơn Tinh và nhân dân nhăm ca ngơi chiến thắng của Sơn Tinh và nhân dân

ta trong công cuộc đấu tranh chống thiên tai bão lụt ta trong công cuộc đấu tranh chống thiên tai bão lụt

sảy ra hàng năm.

(21)

II/ luyện tập II/ luyện tập

Cho nhan đề truyện:

Cho nhan đề truyện: Một lần không vâng lời Một lần không vâng lời Hãy xác định:

Hãy xác định:

+Nhân vật trong truyện +Nhân vật trong truyện

+ Sự việc trong truyện + Sự việc trong truyện

+ Diễn biễn các sự việc

(22)

- Nhân vật:Nhân vật:

+ Nhân vật chính: Em + Nhân vật chính: Em

+ Nhân vật phụ: Mẹ em, cô giáo, bạn cùng lớp…

- Sự việc:Sự việc:

VD:VD:

1.1. Mẹ cho tiền đóng họcMẹ cho tiền đóng học

2.2. Gặp bạn , bạn rủ đi đánh điện tửGặp bạn , bạn rủ đi đánh điện tử

3.3. Cô giáo điện thoại thông báo em chưa đóng tiền lại bỏ họcCô giáo điện thoại thông báo em chưa đóng tiền lại bỏ học

4.4. Mẹ hỏi em không biết giải thích hợp lý khiến mẹ buồn.Mẹ hỏi em không biết giải thích hợp lý khiến mẹ buồn.

5.5. Em ân hận về những việc làm của mình.Em ân hận về những việc làm của mình.

(23)

Bài tập trắc nghiệm Bài tập trắc nghiệm

Câu 1: nhân vật Tự sự được kể như

Câu 1: nhân vật Tự sự được kể như thế nào thế nào ? ?

A.A.

Được gọi tên, đặt tên Được gọi tên, đặt tên

B.B.

Được giới thiệu lai lịch,tính tình,hình Được giới thiệu lai lịch,tính tình,hình dáng, tài năng…

dáng, tài năng…

C.C.

Được kể các việc làm,hành động, ý Được kể các việc làm,hành động, ý

nghĩ…

D.D.

Cả 3 đáp án trên. Cả 3 đáp án trên.

(24)

Bài tập trắc nghiệm Bài tập trắc nghiệm

Câu 1: nhân vật tự sự được kể như

Câu 1: nhân vật tự sự được kể như thế nào thế nào ? ?

A.A.

Được gọi tên, đặt tên Được gọi tên, đặt tên

B.B.

Được giới thiệu lai lịch,tính tình,hình Được giới thiệu lai lịch,tính tình,hình dáng, tài năng…

dáng, tài năng…

C.C.

Được kể các việc làm,hành động, ý nghĩ Được kể các việc làm,hành động, ý nghĩ

D.D.

Cả 3 đáp án trên. Cả 3 đáp án trên.

(25)



Câu 2: Nhân vật chính trong văn bản tự sự có Câu 2: Nhân vật chính trong văn bản tự sự có

vai trò như thế nào?

A.A.

Được nhắc tới trong văn bản Được nhắc tới trong văn bản

B.B.

Là nhân vật thể hiện các sự việc Là nhân vật thể hiện các sự việc

C.C.

Là nhân vật thể hiện chủ đề tư tưởng của văn Là nhân vật thể hiện chủ đề tư tưởng của văn bản bản

D.D.

Là nhân vật giúp nhân vật khác thể hiện chủ Là nhân vật giúp nhân vật khác thể hiện chủ

đề tưởng của văn bản.

(26)



Câu 2: Nhân vật chính trong văn bản tự sự có Câu 2: Nhân vật chính trong văn bản tự sự có

vai trò như thế nào?

A.A.

Được nhắc tới trong văn bản Được nhắc tới trong văn bản

B.B.

Là nhân vật thể hiện các sự việc Là nhân vật thể hiện các sự việc

C.C.

Là nhân vật thể hiện chủ đề tư tưởng của văn Là nhân vật thể hiện chủ đề tư tưởng của văn bản bản

D.D.

Là nhân vật giúp nhân vật khác thể hiện chủ Là nhân vật giúp nhân vật khác thể hiện chủ

đề tưởng của văn bản.

(27)

Sơ đồ nhân vật trong văn Tự sự

Nhân vật trong Văn Tự sự

Đặc điểm

2 loại Nhân vật

Nhân vật chính Nhân vật

phụ

Vai trò

(28)

DẶN DÒ DẶN DÒ

-

Học thuộc phần ghi nhớ Học thuộc phần ghi nhớ

-

Làm hoàn thiện bài tập 2 Làm hoàn thiện bài tập 2

-

Chuẩn bị soan bài : Sự tích Hồ Gươm Chuẩn bị soan bài : Sự tích Hồ Gươm

(29)