b. Buổi mai hôm ấy, một buổi mai đầy sương thu và gió lạnh, mẹ tôi âu yếm nắm tay tôi dẫn đi trên con đường làng dài và hẹp.
c. Cảnh vật xung quanh tôi đều thay đổi, vì chính lòng tôi đang có sự thay đổi lớn: hôm nay tôi đi học.
I . Đặc điểm của câu ghép.
Tiết : 43
a.Tôi quên thế nào được những cảm giác trong sáng ấy nảy nở trong lòng tôi như mấy cành hoa tươi mỉm cười giữa bầu trời quang đãng.
Ví dụ
C V C1 V1
Câu mở rộng thành phần bổ ngữ.
bổ ngữ
V
C
C
Câu đơn.
V2
V1
V C1
C2
Câu có nhiều cụm chủ-vị không bao chứa nhau.
CÂU GHÉP
C2 V2
định ngữ
TIẾT 43 CÂU GHÉP
CÂU GHÉP
Tiết : 43
Kiểu cấu tạo câu Câu cụ thể Câu có một cụm C - V
Câu có hai hoặc nhiều cụm C-V
Cụm C-V nhỏ nằm trong cụm C-V lớn
Các cụm C-V không bao chứa nhau
Câu đơn.
Câu ghép
Sắp xếp kết quả vào bảng sau
Như vậy như thế nào là câu ghép?
Câu ghép là những câu do hai hoặc nhiều cụm C-V không bao chứa nhau tạo thành. Mỗi cụm C-V này được gọi là một vế câu.
I . Đặc điểm của câu ghép.
c a b
Câu có hai hoặc nhiều
cụm C-V Các cụm C-V không bao chứa nhau
TIẾT 43 CÂU GHÉP
1. Hằng năm cứ vào cuối thu, lá ngoài đường rụng nhiều và trên không có những đám mây bàng bạc, lòng tôi lại náo nức những kỉ niệm mơn man của buổi tựu trường.
CÂU GHÉP
Tiết : 43
II . Cách nối các vế câu ghép
2. Những ý tưởng ấy tôi chưa lần nào ghi lên giấy, vì hồi ấy tôi không biết ghi và ngày nay tôi không nhớ hết.
3. Con đường này tôi đã quên đi lại lắm lần, nhưng lần này tự nhiên thấy lạ.
C V
C1 V1 C2 V2
C V
C V
C1
V1 C2 V2
C1 V1
TIẾT 43 CÂU GHÉP
CÂU GHÉP
Tiết : 43
II . Cách nối các vế câu ghép
4. Vì xe đạp lủng lốp nên em đi học không đúng giờ.
5. Bỗng một chiếc xe ca dừng lại, đột nhiên hàng loạt những chiếc xe ôm chạy đến.
1. Dùng từ có tác dụng nối: - Nối bằng một quan hệ từ;
- Nối bằng một cặp quan hệ từ;
- Nối bằng một cặp phó từ, đại từ hay chỉ từ thường đi đôi với nhau (cặp từ hô ứng)
2. Dùng một số dấu câu để nối: Dấu phẩy (,), dấu chấm phẩy (;) hoặc dấu hai chấm (:).
TIẾT 43 CÂU GHÉP
CÂU GHÉP
Tiết : 43
III . Luyện tập.
Bài tập 1: Xác định câu ghép và cách nối các vế của câu ghép.
Ví dụ Câu ghép Cách nối
a a
- U van Dần, u lạy Dần! – Chị con có đi, u mới có - tiền nộp sưu, thầy Dần mới được về với Dần chứ!-Sáng ngày người ta đánh trói thầy Dần như thế, Dần có thương không. – Nếu Dần không buông chị ra, chốc nữa ông lí vào đây, ông ấy trói nốt cả u, trói nốt cả Dần nữa đấy.
Nối bằng dấu phẩy
b b
- Cô tôi chưa dứt câu, cổ họng tôi đã nghẹn ứ khóc không ra tiếng. – Giá những cổ tục đã đày đọa mẹ tôi là một vật như hòn đá hay cục thủy tinh, đầu mẫu gỗ, tôi quyết vồ ngay lấy mà cắn, mà nhai, mà nghiến cho kì nát vụn mới thôi.Nối bằng dấu phẩy
TIẾT 43 CÂU GHÉP
CÂU GHÉP
Tiết : 43
III . Luyện tập.
Bài tập 1: Xác định câu ghép và cách nối các vế của câu ghép.
Ví dụ Câu ghép Cách nối
c Tôi lại im lặng cúi đầu xuống đất : lòng tôi càng thắt lại, khóe mắt tôi đã cay cay.
Dấu hai chấm, dấu phẩy
d Hắn làm nghề ăn trộm nên vốn không ưa lão Hạc bởi vì lão lương thiện quá.
Nối bằng QHT
TIẾT 43 CÂU GHÉP
CÂU GHÉP
Tiết : 43
Kim tự tháp Nhà hát Set- nay
III . Luyện tập.
Bài tập 2: Đặt câu ghép với những hình ảnh sau.
Kim tự tháp là một ngôi mộ cổ còn nhà hát Sét-nay là một kiến trúc hiện đại.
TIẾT 43 CÂU GHÉP
CÂU GHÉP
Tiết : 43
III . Luyện tập.
Bài tập 2: Đặt câu ghép với những hình ảnh sau.
Một ngôi đền màu trắng và một ngôi đền màu vàng.
TIẾT 43 CÂU GHÉP
TIẾT 43 CÂU GHÉP
III . Luyện tập.
Bài tập 3: Với mỗi cặp quan hệ từ, hãy đặt một câu ghép.
a. Vì...nên...(hoặc bởi vì....cho nên....; sở dĩ....là vì....) b. Nếu...thì...(hoặc hễ...thì...; giá...thì...) c. Tuy...nhưng...(hoặc mặc dù...nhưng...) d. Không những...mà...(hoặc không chỉ...mà....; chẳng những..mà...)
a. Bỏ bớt một quan hệ từ.
b. Đảo lại trật tự các vế câu.
Bài tập 4: Chuyển những câu ghép vừa đặt được thành những câu ghép mới bằng một trong hai cách sau.
III . Luyện tập.
a, ...vừa...đã...(hoặc...mới...đã...;..chưa...đã...) b, ...đâu...đấy (hoặc...nào...nấy;...sao...vậy...) c, ...càng...càng...
Bài tập 5: Đặt câu ghép với mỗi cặp từ hô ứng dưới đây.
Bài tập 6: Viết một đoạn văn ngắn (3-5) câu về các đề tài sau (trong đoạn văn có sử dụng ít nhất là một câu ghép).
a. Thay đổi thói quen sử dụng bao bì ni lông.
b. Hiện tượng các bạn nữ trong trường mặc áo quần không phù hợp với lứa tuổi học sinh.
