LUYỆN TẬP THAO TÁC
LẬP LUẬN SO SÁNH
MỤC TIÊU BÀI HỌC
1.Kiến thức :
a/ Nhận biết: Nắm được khái niệm về thao tác so sánh
b/ Thông hiểu: Xác định đúng các thao tác lập luận so sánh trong những ngữ liệu cho trước
c/Vận dụng thấp: Xây dựng được dàn ý cho bài văn nghị luận gắn với các thao tác lập luận so sánh;
d/Vận dụng cao: Viết được bài văn nghị luận trong đó vận dụng kết hợp thao tác lập luận so sánh 2. Kĩ năng :
a/ Biết làm: bài có sử dụng thao tác lập luận so sánh
b/ Thông thạo: sử dụng tiếng Việt khi trình bày một bài nghị luận có sử dụng thao tác so sánh.
3.Thái độ :
a/ Hình thành thói quen: sử dụng thao tác so sánh
b/ Hình thành tính cách: tự tin khi trình bày kiến thức về kiểu bài văn nghị luận c/Hình thành nhân cách:
- Biết nhận thức được ý nghĩa của thao tác lập luận trong lĩnh hội tạo lập văn bản - Có ý thức sử dụng các thao tác lập luận trong giao tiếp ngôn ngữ
MỤC TIÊU BÀI HỌC
4. Định hướng hình thành phát triển năng lực
- Năng lực giải quyết vấn đề: HS thể hiện quan điểm cá nhân khi đánh giá các đề văn Gv đưa ra, giải quyết được các tình huống GV đưa ra.
- Năng lực sáng tạo: Biết cách đặt các câu hỏi khác nhau về một đề văn - xác định và làm rõ thông tin, ý tưởng mới - phân tích, tóm tắt những thông tin liên quan để hoàn thành nội dung kiến thức bài học. Trình bày suy nghĩ và khái quát hóa thành các luận điểm.
- Năng lực hợp tác: thảo luận nhóm để hoàn thành công việc chung, HS biết cách lắng nghe người khác, hòa giải bất đồng và giải quyết vấn đề theo hướng dân chủ.
- Năng lực tạo lập văn bản nghị luận.
NỘI DUNG BÀI HỌC
I. LUYỆN TẬP
II. VẬN DỤNG
I. LUYỆN TẬP
Câu 1: Tâm trạng của nhân vật trữ tình (khi về thăm quê) trong hai bài thơ (SGK 116)?
Câu 3: So sánh ngôn ngữ thơ Hồ Xuân Hương và Ngôn ngữ thơ Bà Huyện Thanh Quan qua hai bài thơ?
Câu 2: Học cũng có ích như
trồng cây. Mùa xuân được hoa, mùa thu được quả.
Câu 4: Viết đoạn văn về câu tục ngữ có nội dung so sánh “Cho bạc, cho tiền không bằng cho nghiên bút”.
NHÓM 1NHÓM 2 NHÓM 3NHÓM 4
CÂU 1 – NHÓM 1
Cả hai bài thơ đều thể hiện tình cảm của tác giả khi về thăm quê hương:
- Cả hai đều rời xa quê hương khi còn trẻ, lúc trở về tuổi đã cao:
+ “Khi đi trẻ, lúc về già” (Hạ Tri Chương)
+ “Trở lại An Nhơn tuổi lớn rồi” (Chế Lan Viên)
Đó là sự cảm nhận về thời gian và tuổi tác.
- Cả hai đều cảm nhận thấy mình xa lạ ngay trên quê hương.
Hai nhà thơ, hai con người ở hai thời đại khác nhau. Có biết bao điều khác
nhau ở họ. Nhưng cảm xúc về nỗi lòng của người xa xứ ngày trở về quê
hương của mình đều buâng khuâng, da diết giống nhau.
CÂU 2 – NHÓM 2
“Học cũng có ích như trồng cây, mùa xuân được hoa, mùa thu được quả” - Đây là cách so sánh tương đồng - So sánh việc học với trồng cây.
- Học và trồng cây đều cần có thời gian:
+ Học cần có thời gian để tiếp thu kiến thức dần dần, từ đơn giản đến phức tạp, từ dễ đến khó. Người học sẽ tiến bộ.
+ Trồng cây cũng phải có thời gian.
Đừng nôn nóng, dần dần cho thu hoạch từ ít đến nhiều.
- Học và trồng cây đều có ích như nhau:
+ Học mang lại tri thức của nhân loại đã tổng kết cho bản thân để thực hành vào đời sống.
+ Trồng cây cho hoa, cho quả, cho môi trường trong sạch, điều hoà khí hậu và thời tiết.
Cách so sánh giữa học với trồng cây để thấy làm bất cứ một việc gì cũng cần có yếu tố thời gian.
Đây không phải là thời gian chờ
đợi mà là thời gian làm việc kiên
nhẫn. Đặc biệt với việc học tập, ta
phải rèn luyện tính cần cù, chịu
khó, kiên trì, say mê…
CÂU 3 – NHÓM 3
Tự tình (I)
- Hồ Xuân Hương-
Tiếng gà văng vẳng gáy trên bom, Oán hận trông ra khắp mọi chòm.
Mõ thảm không khua mà cũng cốc, Chuông sầu chẳng đánh cớ sao om?
Trước nghe những tiếng thêm rền rĩ, Sau giận vì duyên để mõm mòm.
Tài tử văn nhân ai đó tá?
Thân này đâu đã chịu già tom!
Chiều hôm nhớ nhà
- Bà Huyện Thanh Quan-Chiều trời bảng lảng bóng hoàng hôn, Tiếng ốc xa đưa vẳng trống dồn.
Gác mái, ngư ông về viễn phố, Gõ sừng, mục tử lại cô thôn.
Ngàn mai gió cuốn chim bay mỏi,
Dặm liễu sương sa khách bước dồn.
Kẻ chốn Chương Đài, người lữ thứ,
Lấy ai mà kể nỗi hàn ôn?
SO SÁNH NGÔN NGỮ THƠ HỒ XUÂN HƯƠNG VÀ BÀ HUYỆN THANH QUAN Giống
nhau
Tự tình - HXH Chiều hôm nhớ nhà - BHTQ Thể loại
Khác nhau
Văn tự Thi liệu
Phong cách
Kết luận
SO SÁNH NGÔN NGỮ THƠ HỒ XUÂN HƯƠNG VÀ BÀ HUYỆN THANH QUAN Giống
nhau
Tự tình - HXH Chiều hôm nhớ nhà - BHTQ
Thể loại Thất ngôn bát cú
Khác nhau
Văn tự - Phần lớn dùng chữ Nôm - Pùng nhiều chữ Hán Việt
Thi liệu - Ít dùng thi liệu văn chương cổ điển. - Dùng nhiều thi liệu của văn chương cổ điển (Chương Đài, ngàn mai, dặm liễu, khách, người lữ thứ).
Phong cách
- Là cảm xúc và tiếng nói mang phong cách nhân dân. Cụ thể là người phụ nữ mà duyên phận lỡ làng nhưng vẫn tràn đầy khát vọng và thách thức.
- Là cảm xúc và tiếng nói của những văn nhân tri thức thuộc tầng lớp quý tộc.
Kết
luận - So sánh để thấy được sự khác biệt giữa hai bài thơ hay trên lĩnh vực ngôn ngữ.
Mọi sự sáng tạo của nhà thơ đều bắt nguồn từ ngôn ngữ.
CÂU 4 – NHÓM 4
Câu tục ngữ: “ Cho bạc cho tiền không bằng cho nghiên cho bút"
Gợi ý:
- Bạc, tiền là những thứ quý giá, có giá trị lớn được so sánh với nghiên, với bút - những thứ gợi cho con người dễ dàng hình dung được đó là tri thức, là học vấn.
- Bạc, tiền là những thứ quý giá về vật chất và cũng có thể kiếm được, còn nghiên, bút là những thứ thiên về tinh thần.
- Câu tục ngữ đề cao tầm quan trọng của việc học, của chữ nghĩa của việc xây dựng nên nhân cách, vốn hiểu biết của con người. Xã hội muốn phát triển được cần phải có những con người tài giỏi, con người có vốn hiểu biết. Chính vì thế nuôi con ăn học nên người sẽ tốt hơn là cho con cái tiền bạc, bởi vì miệng ăn thì núi lở có cho bao nhiêu bạc tiền thì cũng không đủ. Câu tục ngữ này càng đúng hơn với nền văn minh trí tuệ ngày nay.
Tìm 5 - 10 câu nói (danh ngôn, thành ngữ, tục ngữ) có nội dung so sánh, chọn 1 câu để viết đoạn văn?
II. VẬN DỤNG
Lanh chanh như hành không muối
Lừ đừ như ông từ vào đền
Lăng xăng như thằng mất khố
Lôi thôi như cá trôi xổ ruột
II. VẬN DỤNG
Lời chào cao hơn mâm cỗ Rành rành như canh nấu hẹ.
Mẹ già như chuối chín cây
Tìm 5 - 10 câu nói (danh ngôn, thành ngữ, tục ngữ) có nội dung so sánh,
chọn 1 câu để viết đoạn văn?
II. VẬN DỤNG
Tìm 5 - 10 câu nói (danh ngôn, thành ngữ, tục ngữ) có nội dung so sánh, chọn 1 câu để viết đoạn văn?
HS chọn 1 câu
để viết đoạn văn?
CHÚC CÁC EM
HỌC TỐT!
